YouVersion Logo
Search Icon

Mathiyu 13

13
Mbɔrɔ ki ka bapayi woŋ kiŋ
(Maki 4:1-9; Luku 8:4-8)
1Ka lɔkɔ babanthe babɛina, Yisɔs fuŋ ka banka ba nde ndɛ baŋ e ndɛ ka dɔŋɔ ka gbaraŋ ba ka mankɔ maŋ. 2Kɛna key sɛthɛ bamandiŋ niŋ pɛnkande. Huna ŋaye ndɛ ka doŋe ndɛ ka e thɔɔ ka gbe baŋ e kɛndɛ dɔŋɔ.#Luku 5:1-3 Kɛna kɔɔyɛ sɛthɛ bamandiŋ baŋ ka gbaraŋ ba ka mankɔ maŋ ka detha niŋ. 3Kɛna tepe Yisɔs bindɛ bɛyiniŋ babɔyɛ ka mbɔrɔiŋ, e tɛpa, na:
“Bapayi paka na kaayɛ nde ka paya paka ka dumgbu nama ka. 4Naa ndɛ payi, paka banɔndi ŋɔti ka gboŋa baŋ. Awa bɛna see bɛtiŋ beŋ bɛŋ thuu. 5Paka banɔndi ŋɔti ka kuthara koŋ, awa bɛŋ muku yako baa bɛŋ tha pututa iŋ kupati kubɔyɛ. 6Kɛrɛ saathɛ ba na ka kupati kubɔyɛ, naa tɔɔki nthɔŋ kaŋ woŋ, paka baŋ baŋ thithi baa nthanthɛŋ kiŋ tha thɔɔ wusuŋɔy. 7Paka banɔndi baŋ ŋɔti ka hande hubasoi. Naa muku nthɔŋ bɛŋ, hande hubasoi haŋ nothite bɛŋ. 8Paka banɔndi ŋɔti ka kuyɛkɛŋ kuyɔhɔy koŋ. Bɛŋ muku e bɛŋ yɔhɔ wumandiŋ. Naa fuŋuŋ bɛŋ, kuyantha kunɔndi ku kiŋ nde iŋ thathaa kɛmɛ wunthe, kunɔndi kɔnthɔ kasɔŋ-hanthe, kunɔndi kɔnthɔ kataati.”
9Naa gbanthaŋ Yisɔs, huna dome ndɛ, na “Ndo ba yuyɛ, pona kuiha.”
Saabu babiyɛ Yisɔs kɔŋ gbonkiye ka mbɔrɔiŋ
(Maki 4:10-12; Luku 8:9-10)
10Huna see bakarandeni beŋ ka Yisɔs e bindɛ dɔma kɛnama, na “Mbɛ hu yi bindɛ gbonkiye ka mbɔrɔiŋ?”
11Huna mɛyiyɛ bindɛ Yisɔs, na “Beŋ thanki kothino gbundu wo ka Hugbakinɛ hu ka ariana haŋ, kɛrɛ biya beŋ beŋ tha niŋ kɔthina. 12Wo iŋ wubɔyɛ woŋ, ndɛ kɔŋ ndintiya haliko ndɛ be niyɔ iŋ wubɔyɛ-bɔyɛ. Kɛrɛ ndɛ wo ka iŋ ntha woŋ, ndɛ kɔŋ kanita hali wuyete wu iŋ wundɛ wuŋ.#Math 25:29; Maki 4:25; Luku 8:18; 19:26 13Ba saabu baŋ baŋ huna yaŋ bindɛ gbonkitiyande ka mbɔrɔiŋ, baa ‘bi kɔŋ dethi natiŋ kɛrɛ bindɛ kuita, awa bi kɔŋ poŋ kuiha kɛrɛ bindɛ yuyeta awa bindɛ methota.’ 14Ka maniyɔ namɛŋ maŋ kɛna see hunabi hu ka banabi woŋ Aisaya haŋ thiŋe, hu tepe nde ndɛ haŋ ba dɔma, na ‘Masaala tepe, na
Bi koŋ yuyɛ, kɛrɛ bindɛ sa metho.
Bi kɔŋ dethi natiŋ, kɛrɛ bindɛ sa kutu,
15baa thathukuma namɛŋ thaŋ thapimɔy,
awa bindɛ lɔnkitɔkɔy ŋaiha,
e bindɛ mankɔkɔ thaaya.
Mɛnɛ bindɛ tha nde wuŋ ni, thaaya namɛŋ thaŋ kɔŋ nde punku ba kuta,
ŋaiha namɛŋ ŋaŋ kɔŋ nde punku ba yuyɛ,
thathukuma namɛŋ thaŋ kɔŋ nde punku ba metho,
ba haliko bi be see kiyaŋ do,
yaŋ be bindɛ puyi.’”#Ais 6:9-10
16Yisɔs key ka kɔtɔkɔy ba tɛpa, na “Biya bi iŋ mayehitɔkɔ bina beŋ baa thaaya thakendeŋ thaŋ kute e ŋaiha ŋakendeŋ ŋaŋ yuyɛ. 17Yaŋ kɔŋ bena tepe nɔndi baŋ, banabiŋ bibɔyɛ mɛnɛ biya bithumbɛ bi thimoŋ nde nɔŋ ba kuta ba thanki beŋ kuta baŋ, kɛrɛ bindɛ tha bɛŋ kutu. Bi thimoŋ nde hɛlɛŋ ba yuyɛ ba thanki beŋ yuyɛ baŋ, kɛrɛ bindɛ tha bɛŋ yuyɛ.”#Luku 10:23-24
Yisɔs methine bindɛ mbɔrɔ ki ka bapayi woŋ kiŋ
(Maki 4:13-20; Luku 8:11-15)
18Huna dome hɛlɛŋ Yisɔs kɛnamɛŋ, na “Ponaŋ kuiha. Yaŋ kɔŋ bena methine mbɔrɔ ki ka bapayi woŋ kiŋ. 19Biya binɔndi yuye thampa tha ka Hugbakinɛ hu ka Masaala haŋ thaŋ, kɛrɛ bindɛ tha thɛŋ metho, e Wɔ Nɛnɔy woŋ thɛŋ si fuŋuna ka thathukuma namɛŋ thaŋ. Bindɛ bina thɔyande iŋ paka ba ŋɔtɛ ka gboŋa baŋ. 20Ba ŋɔtɛ nɛnɛ ka kuthara koŋ baŋ, bindɛ bina bi yuyɛ thampa tha ka Masaala thaŋ beŋ, e bindɛ thɛŋ yɛrɔkɔ yako iŋ mayehitɔkɔ, 21kɛrɛ saathɛ ba na tha bindɛ thɔɔ wusuŋɔy ka thampa thaŋ e bindɛ thɛŋ yɛrɔkɔ wutɛŋɛ, bi kɔŋ ni muyuŋ ba wuthurɔy; kɛrɛ naa biya ni nthɔŋ, bindɛ thɔrɔ saathɛ ba thampa tha ka Masaala thaŋ bindɛ pɛyi niya Masaala na lanɛya. 22Ba ŋɔtɛ nɛnɛ ka hande hubasoi haŋ, bɛna biya bi yuyɛ thampa tha ka Masaala thaŋ beŋ, kɛrɛ thɔrɔiŋ iŋ bɛyiniŋ ba ka faido baŋ mɛnɛ kufiyo ku ka deethuwa nanhulu baŋ koŋ nothite thampa thaŋ, awa bindɛ tha punku ba sisa mutiŋ. 23Ba ŋɔtɛ nɛnɛ ka kuyɛkɛŋ kuyɔhɔy koŋ baŋ, bindɛ bina bi yuyɛ thampa tha ka Masaala thaŋ beŋ, e bindɛ thɛŋ metho wuyɔhɔy, e bindɛ thɛŋ bɔha. Awa bindɛ bina sisi mutiŋ mubɔyɛ nɔŋ paka baŋ. Kuyantha kunɔndi ku kiŋ nde iŋ thathaa kɛmɛ wunthe, kunɔndi thathaa kɔnthɔ kasɔŋ-hanthe, kunɔndi thathaa kɔnthɔ kataati.”
Mbɔrɔ ki ka hande humayara haŋ ba biyamɛti mɛnɛ paka baŋ
24Kɛna tepe hɛlɛŋ Yisɔs bindɛ mbɔrɔ kihɛna ba dɔma, na “Hugbakinɛ hu ka ariana haŋ athɔyande iŋ mbɔrɔ ki ka wɔ wunthe wo key payi paka nama bayɔhɔy ka dumgbu nama ka. 25Awa naa ŋɔyɛ nthɔŋ bindɛ huyɛ ka nine, hadeŋ nama key payi hande humayara ba biyamɛti ka dumgbu nama baŋ fooma e kɔ kaa napoŋ. 26Awa kɛna see paka baŋ iŋ hande haŋ mukutande, e muŋ si fuŋuna ka nanthe. Awa kɛna see hande humayara haŋ tɔŋinɔkɔ. 27Huna dome bawaliŋ nama beŋ kɛnama, na ‘Hɛmɔŋ, e paka bayɔhɔy kutɛ paye nde yi ka dumgbu ka? Mbu nama kute bɛŋ hande haŋ haŋ siiya?’ 28Huna dome ndɛ kɛnamɛŋ, na ‘Hadeŋ niŋ woŋ na niyɛ wuŋ.’ Huna dome bawaliŋ beŋ kɛnama, na ‘E miŋ ka huŋ ŋaaki ka paka baŋ?’ 29Kɛrɛ wundɛ tepe bindɛ ba dɔma, na ‘Ade, thampo naa beŋ kɔ ŋaaki hande haŋ, beŋ kɔŋ ŋakati paka baŋ. 30Mu mukutandeŋ ka tha banthe haaŋ nɔŋ e ŋɔna haŋ kɔ tɛŋa. Ka lɔkɔ ba ka ŋɔna haŋ baŋ, yaŋ kɔŋ tepe baŋɔni beŋ, na ŋɔnaŋ hande humayara haŋ hintiŋ e beŋ huŋ yuukuwa magbɔni na huŋ toonuwo, awa e beŋ ntiŋ manke ŋɔna paka baŋ e beŋ bɛŋ biita ka kuhunkuŋ ka.’”
Mathɔyande ma ka thaa humɛɛsɛ haŋ maŋ
(Maki 4:30-32; Luku 13:18-19)
31Yisɔs tepe hɛlɛŋ bindɛ mathɔyande mahɛna, na “Hugbakinɛ hu ka ariana haŋ athɔyande nɔŋ wɔ wunthe wo sɛkithɛ thaa humɛɛsɛ hu dɔma na ‘mɔstadi’ awa e ndɛ huŋ thuwa ka dumgbu nama ka. 32Thaa haŋ haŋ baŋ huna yamɛ nda mɛɛsa ka thathaa fooma. Thaa haŋ haŋ baŋ huna see muku, e kuyeŋ koŋ koŋ baŋ thɔɔkuwa. Kuŋ see niyɔ kuyeŋ kumandiŋ haaŋ e bɛtiŋ beŋ si thooyuwa thahooti ka bathalɛŋ beŋ.”
Mathɔyande ma ka yisithi woŋ maŋ
(Luku 13:20-21)
33Yisɔs tepe hɛlɛŋ bindɛ mathɔyande mahɛna, na “Hugbakinɛ hu ka ariana haŋ athɔyande nɔŋ wɔ yɛrɛmɛ wo sɛkithɛ yisithi woyete e niŋ tikitinuwande iŋ kutoŋ kuthithɛ ku bankɔ hanthe haaŋ e yisithi woŋ niya ba kutoŋ koŋ ŋata.”
Mbɛ hu Yisɔs thaninuwe biya ka mbɔrɔiŋ mɛnɛ ka mathɔyandeŋ?
(Maki 4:33-34)
34Yisɔs kɔŋ nde thaninuwe sɛthɛ baŋ baŋ fooma ka mbɔrɔiŋ mɛnɛ ka mathɔyandeŋ. Awa ndɛ tha bindɛ tepe bɛyi o bɛyi mahɛŋ ma ka mbɔrɔ maa ka mathɔyande kutɛ. 35Wuŋ baŋ niyɔy haliko ba thiŋina hu tepe nde banabi woŋ haŋ ba dɔma, na
“Yaŋ kɔŋ gbonkiye bindɛ ka mbɔrɔiŋ.
Yaŋ kɔŋ gbonkoy bɛyi o bɛyi ba nununɔy kabi ka mathɛrɛŋ ma ka fay woŋ maŋ.”#Ŋaiŋa 78:2
Yisɔs methine bindɛ mbɔrɔ ki ka hande haŋ kiŋ
36Yisɔs pɛyɛŋ sɛthɛ baŋ e ndɛ biyande ka banka ka. Kɛna see bakarandeni nama beŋ kɛnama e bindɛ dɔma, na “Methine mina mbɔrɔ ki ka hande humayara haŋ ka dumgbu baŋ ka.”
37Kɛna mɛyiyɛ bindɛ Yisɔs ba dɔma, na “Wɔ wo payɛ paka bayɔhɔy baŋ woŋ na Hati ka Wɔ woŋ. 38Dumgbu baŋ bɛna ka fay woŋ, awa paka bayɔhɔy baŋ bɛna kubɔri ku ka Masaala koŋ. Hande humayara haŋ huna kubɔri ku ka Wɔ Wonɛnɔy woŋ koŋ. 39Awa hadeŋ wo payɛ hande haŋ woŋ na Sithani, Wayi Womandiŋ woŋ. Ŋɔna haŋ huna mapeye ma ka faido maŋ. Awa baŋɔni beŋ bina malekɛŋ beŋ. 40Nɔŋ na nthɔŋ hande haŋ kɔminando na e huŋ toonuwo iŋ buu, nɛna nɔŋ wuŋ niyɔ ka mapeye ma ka faido maŋ. 41Hati ka Wɔ woŋ kɔŋ ŋindi malekɛŋ nama beŋ ba si yɛtha fooma mu ni ba banɛnɔy niyɔ muŋ iŋ biya bi ni banɛnɔy beŋ ka faido nɔŋ hande humayara haŋ, 42awa bi kɔŋ bindɛ yɛli ka yahanama ka thɔyande kɛ nɔŋ buu butɔɔkɛ buŋ, ka biya thinkuwɔ thathukuma kɛ e bindɛ kɔ berina wuthoonɛ-thoonɛ. 43Biya bithumbɛ beŋ kɔ bɛnda iŋ yiki nɔŋ kaŋ woŋ ka Hugbakinɛ hu ka Masaala, Fandamɛŋ woŋ haŋ. Wɔ wo ba yuyɛ, ndɛ ponɛŋ kuiha.”
Mbɔrɔ ki ka ntha ki kahɛ mɔlɔŋ kiŋ
44Yisɔs tepe hɛlɛŋ bindɛ mbɔrɔ kihɛna ba dɔma, na “Hugbakinɛ hu ka ariana haŋ athɔyande nɔŋ mbɔrɔ ki ka ntha ki kahɛ mɔlɔŋ ki mankuwɔy ka dumgbu ba theeye wɔ. Wɔ woŋ key kutu ntha ki kahɛ mɔlɔŋ ka thɛɛluwa haŋ. Kɛna manki wundɛ wuŋ. Ndɛ key ka banka nama ka kaŋ yehitɔkɔ e ndɛ ka niya gbɔŋ fooma mu iŋ wundɛ e ndɛ kaa ba ka boya dumgbu baŋ.”
Mbɔrɔ ki ka raka hu kahɛ mɔlɔŋ haŋ kiŋ
45Yisɔs tepe hɛlɛŋ bindɛ mbɔrɔ kiŋ kiŋ baŋ, na “Hugbakinɛ hu ka ariana haŋ athɔyande nɔŋ mbɔrɔ ki ka wɔ wo deethi raka hu kahɛ mɔlɔŋ ba huŋ boya. 46Mɛnɛ ndɛ penke huŋ, ndɛ kɔŋ key e ka niya gbɔŋ mu iŋ wundɛ muŋ fooma ba boya raka haŋ haŋ baŋ.”
Mbɔrɔ ki ka kupɛli koŋ kiŋ
47Yisɔs tepe hɛlɛŋ bindɛ mbɔrɔ kihɛna ba dɔma, na “Hugbakinɛ hu ka ariana haŋ athɔyande nɔŋ mbɔrɔ ki ka biya bi kaayɛ ka yɛla kupɛli ka mankɔ ka ba bɔha heni fooma bihakuwande. 48Naa thiŋe kupɛli koŋ koŋ baŋ, biya beŋ yose kuŋ ka thithɛ ka e bindɛ dɔŋɔ ba yɛtha heni biyɔhɔy beŋ. Awa e bindɛ thiya bindɛ ka ntha e binɛnɔy beŋ yelo. 49Nɛna nɔŋ wuŋ niyɔ ka mapeye ma ka fay woŋ maŋ. Malekɛŋ beŋ bi kɔŋ see ba si hakinande binɛnɔy beŋ iŋ bithumbɛ beŋ, 50awa bi kɔŋ yɛli binɛnɔy bɛŋ ka yahanama ka thɔyande kɛ nɔŋ buu butɔɔkɛ buŋ, ka biya thinkuwɔ thathukuma kɛ e bindɛ kɔ berina wuthoonɛ-thoonɛ.”
Mathanani maŋama maŋ mɛnɛ matiyɔ maŋ
51Kɛna thonthiŋine bindɛ Yisɔs ba dɔma, na “E beŋ metho mathanani maŋ maŋ baŋ?”
Bindɛ mɛyiyɛ niŋ ba dɔma, na “Ndo.”
52Kɛna dome Yisɔs kɛnamɛŋ, na “Huna, karimɔkɔ wo ka Siraŋ baŋ woŋ wo thankɛ thaninuwo ba Hugbakinɛ hu ka ariana haŋ woŋ athɔyande iŋ bayikiya wo funkutɛ kɛɛ bakɛnama ka gbada ba munki muŋama mɛnɛ mutiyɔ.”
Yisɔs tha yeroko ka Nasarɛthi
(Maki 6:1-6; Luku 4:16-30)
53Naa thanki nthɔŋ Yisɔs gbonkiya mbɔrɔiŋ kiŋ kiŋ baŋ, ndɛ pɛyɛŋ kɛndɛ ba kaa ka hɛna, 54awa naa tɛŋ ndɛ ka kuyɛkɛŋ nama koŋ, ndɛ thanani biya beŋ ka banka bathuŋuyande baŋ, haaŋ e bindɛ niya thakaba wumandiŋ e bindɛ dɔma, na “Kama kute hati woŋ kele humandiŋ haŋ haŋ baŋ iŋ ba punka niya bɛyiniŋ babukuyuwɛ baŋ baŋ? 55E hati ka kamudɛri woŋ kutɛ woŋ baŋ? E nandama woŋ kutɛ dɔma Mariyama? E mbɛndama bibiyɛthɛŋ beŋ kutɛ Yemisi, Yusufu, Saimɔŋ, mɛnɛ Yudasi? 56E mbɛndama biyɛrɛmɛŋ beŋ kutɛ iŋ miŋ dondo baŋ beŋ? Kama kute wundɛ kele iŋ sɛmbɛ baŋ baŋ?” 57Ba saabu baŋ baŋ huna tha bindɛ niŋ yereke.
Huna dome Yisɔs kɛnamɛŋ, na “Banabi ka wo pankɛ yiki, yɔkɔŋ ka kuyɛkɛŋ nama iŋ ka banka nama, kɛna ka ndɛ iŋ yiki.”#Yɔni 4:44 58Wuna biyɛ ndɛ tha ni bɛyi bathakaba kɛndɛ, baa bindɛ tha niŋ ni lanɛya.

Currently Selected:

Mathiyu 13: LMBNT

Highlight

Share

Copy

None

Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in