YouVersion Logo
Search Icon

Luka 8

8
Ɓoko nɨɓɔ ɓakpakyanaga ndɨ pa imoti na Yeso
1Kumbuso yi, Yeso ɨnda ndɨ kaɓɨkyaga Mongoni Manza ma Ɓʉngama ko Kunzi ka ɓagʉɗʉ no giyo dididi. Ɓaɓɨɓya tɛkɛɓɛ na ɓaɓa ɓa ndɨ pa imoti na ɨɓʉ. 2Ɓoko ɓemoti-ɓemoti nɨɓɔ Yeso ʉnyɔ ndɨ mambɛngɨ ma ɓʉnyɛ, uhukuso ɓokoloɓu, ɓa ndɨ pa imoti na ɨɓʉ gɔnɨ: a ndɨ nɨ Malia Magadala, nɨnɔ Yeso anyɔ ndɨ mambɛngɨ ma ɓʉnyɛ maɗɨya na ɨka, 3Yuana, muka Suza nɨnɔ a ndɨ zamʉ ka Ɛlɔdɨ Atipasɨ, na ɓagɔgɔ ɓudingi. Ɨɓʉ ɓasɨ ɓapága ndɨ ɓuyi kaɓʉ kabɨnɨka ɓuti ka Yeso na ɓaɓɨɓya kakɨ.
Yeso akatwa lizuni la lɨkʉna
(Matayɔ 13:1-9; Malɨkɔ 4:1-9)
4Ɓambanzʉ ɓasingyoku ndɨ Yeso kotukyoku ka ɓagʉɗʉ dididi. Nɨyɔ ambaza mudingi a ndɨ kamʉmʉkana ɓɛyɔ, ʉtʉlya kʉwa lizuni li nɨlɨ:
5«Mʉtʉ ɓemoti ɨnda ndɨ kakʉna masɔlɔ kakɨ. Nɨyɔ a ndɨ kakʉna ɓɛyɔ, bumo yi yagɔgɔ anyʉkaga ko pisi. Ɓambanzʉ ɓaɗɨtaga ndɨ, ɓombu ɓalya. 6Nɨyɔ yagɔgɔ anyʉka ndɨ ka lɨtalʉ. Nɨyɔ aɓaka, ʉmɨlaga kyɛ lɨtɔmbʉ kɛgʉ ndɨ no liɓo. 7Yagɔgɔ anyʉka ndɨ ko kpokiki. Nɨyɔ apʉnga kaɓaka, kpokiki aɓaka ndɨ gɔnɨ iyu, akandaga ɓɨkpɛkɨ-kpɛkɨ. 8Luki limoti nɨyɔ yagɔgɔ anyʉka ndɨ ka lɨtɔmbʉ la dɔɓɔ. Aɓaka ndɨ, aɓʉkʉta ɓɛkaza ɓɨyʉyʉyʉ. Ɨkaza imoti-imoti aɓʉkʉtaga ndɨ bumo yakpʉ kʉgbɛ.» Nɨyɔ Yeso ama kaʉtʉmbʉlyaga lɨkpʉmʉka li nɨlɔ ɓɛyɔ, apamɨkana ɓɛ: «Mʉtʉ yi nɨnɔ a na motili ma kʉkana, ʉkanɨtɔ!»
Ko bulyo tino yɔ Yeso anzɨnaga ndɨ mino pisi ka mozuni
(Matayɔ 13:10-17; Malɨkɔ 4:10-12)
9Kʉwa wa ɓaɓɨɓya kakɨ ɓamuusa ndɨ Yeso isi ya lizuni li nɨlɔ. 10Usikisya ndɨ ɓɛ: «Kunzi amumibisatʉ iɓunu ɓodikiɗi ɓaya Ɓʉngama kakɨ. Luki limoti, ɓatʉ ɓagɔgɔ ɓʉkanaga ɨɓʉ pisi ka mozuni mʉɗɔngɔnɨ ɓɛyɔ ikpikaga ndɨ mino ka moɓiso ɓɛ:
‹Ɓika kaanda nɨ ɓakɛgʉ kaɨna,
ɓanʉkana nɨ ɓakɛgʉ kotombisyo.›»
Yeso akaʉtʉmbʉlyaga ɓaɓɨɓya lizuni la lɨkʉna
(Matayɔ 13:18-23; Malɨkɔ 4:13-20)
11«Mʉtʉmbʉlagɨ ma lizuni nɨma: masɔlɔ a likingyosi la lɨkpʉmʉka ko Kunzi. 12Ɓatʉ ɓagɔgɔ ɓa abɛ pisi kʉ masɔlɔ magɔgɔ anyʉkaga ndɨ mino. Ɓʉkanagatʉ, luki limoti mumuyoniso odoku, anyɔ lɨkpʉmʉka ka mambɛngɨ kaɓʉ. Ʉkpɨngba kabaɨlya lɨkpʉmʉka li nɨlɔ na kainisono na muhukuso. 13Masɔlɔ nɨmɔ ogwa ndɨ ka lɨtalʉ, a nɨɓɔ ɓʉkanaga lɨkpʉmʉka, ɓogwi na ɨgyagya. Luki limoti ɓa abɛ sɨbʉkʉsɔ nɨsɔ kɛgʉ no lyo, ɓaɓɨnɨkyanaga ko ngbinga mʉkɛɗɛ aka. Ko ngbinga wa ɓʉkpɛkɨ-kpɛkɨ, ɓatʉkya ka baya. 14Nɨmɔ ogwa ndɨ ko kpokiki, a likingyosi ka ɓatʉ nɨɓɔ ɓʉkanaga Lɨkpʉmʉka ko Kunzi, luki limoti ngbingo yi nɨnɔ ɓo mino kaidukulogo ka baya, mʉtamanagɨ mudingi, mʉsasa ma mukumbo na ma lɨtɔmbʉ ʉkanda ɓɨkpɛkɨ-kpɛkɨ. Ka muliɓo mi nɨ ɓakopígʉ masɔlɔ mʉngata. 15Nɨmɔ ogwa ndɨ ka lɨtɔmbʉ la dɔɓɔ a likingyosi ka ɓatʉ ɓi nɨɓɔ ɓʉkanaga Lɨkpʉmʉka ko Kunzi na lɨmbɛngɨ lanza, ɓanagya yi. Ɓoɓuulyogo, aɓʉkʉta masɔlɔ, ɓakoyikonogigʉ ka baya gʉtʉgʉ ko ngbingo wa ɓʉkpɛkɨ-kpɛkɨ aka.»
Yeso akatwa lizuni la tala
(Malɨkɔ 4:21-25)
16Yeso ʉɓɨkya ɓata ndɨ ɓɛ: «Kɛgʉ na mʉmbanzʉ gʉtʉgʉ ɓemoti aka nɨnɔ atʉnaga tala agbukumisya ɓata na mʉmbɨ ikanɨ abiso kusyokoto. Luki limoti, abisaga kʉgʉ, ka pa nɨyɔ ɓabisogo mino iba ɓatʉ nɨɓɔ ɓika kogulya ɓɨnɨ ɓʉngbanganya.
17Kʉwa wa gɔ wa, kɛgʉ na lɨkpʉmʉka gʉtʉgʉ limoti aka nɨlɔ la kɨsʉma nɨ kimibisikosigʉ, ipupisa ka pa yangba. 18Ɛɛɛ, wiminyonito ɓɛyɔ mo mino kaʉkana yɔ! A ɓɛyɔ, mʉtʉ yi nɨnɔ a no luki, ɓamatɨlyatʉ ɓata. Luki limoti, mʉtʉ yi nɨnɔ kɛgʉ no luki ɓakʉpya gʉtʉgʉ nɨlɔ akasɨma ɓɛ a nolu.»
Lɨvananza la lɨngʉnʉ ka Yeso
(Matayɔ 12:46-50; Malɨkɔ 3:31-35)
19Amakɨ na ɓamamakɨ Yeso ɓodoku ndɨ kanda, luki limoti ɓakakwananagʉ ndɨ kasilyo ko bulya ambaza ka ɓambanzʉ. 20Ɓaɓikyoku kʉwa ɓɛ: «Amakʉ na ɓamamakʉ ɓakaʉkɨsa kunzi kʉ, ɓakapa kaʉmɨna.»
21Luki limoti Yeso usikisya ndɨ ɨɓʉ ɓasɨ ɓɛ: «Mama na ɓomika-mama nɨ ɓatʉ ɓi nɨɓɔ ɓʉkanaga lɨkpʉmʉka ko Kunzi, ɓanagya yi.»
Yeso opomilyini mbumbo
(Matayɔ 8:23-27; Malɨkɔ 4:35-41)
22Lɨsyɛ limoti Yeso aɗaka ndɨ ka ɨngbɔlɔ pa imoti na ɓaɓɨɓya kakɨ, ʉɓɨkya ɓɛ: «Tozobini kʉsyakʉ wa ibombu.» Kʉwa wa, ɓaga ndɨ. 23Ngbingo yi nɨnɔ ɓa ndɨ mino kazaba nɔ, Yeso alala ndɨ ɓɨpɛ. Mbumbo yapʉ apʉnga ndɨ kovivo ko ngbinga ɓemoti aka, ɨngbɔlɔ apʉnga komwaga liɓo. Ɓa kʉwa ndɨ ka mʉkpanga ma kukwakʉ. 24Ɓaɓɨɓya ɓɨnda ndɨ kagbugbutiso, ɨɓʉ aka ɓɛ: «Muwonisilo, Muwonisilo, tanolumwogo!»
Nɨyɔ Yeso ogbugbutoku, apamɨlya mbumbo na mʉɓaka, mbumbo asa ndɨ kovivo, pa aka ndɨ ɓiwo. 25Kumbuso yi, ʉɓɨkya ɓaɓɨɓya ɓɛ: «Baya kunu a yanɨ?»
Luki limoti ɓaɓanga ndɨ, ɓombomboyo, ɓanuusana ɓɛ: «Inguo ya mumbanzʉ tino pɨyɛ mʉ? Akapá mʉtʉʉ gʉtʉgʉ ko mbumbo no liɓo, masɨ anamʉkana!»
Yeso anyuni mʉlʉkʉ ɓemoti mambɛngɨ ma ɓʉnyɛ
(Matayɔ 8:28-34; Malɨkɔ 5:1-20)
26Yeso na ɓaɓɨɓya kakɨ ɓazaba ndɨ kʉsyakʉ, ka iwili ya Ɓagɛlasɨ, tili na iwili ya Galilaya. 27Ngbingo yi nɨnɔ Yeso a ndɨ mino kosya ka ɨngbɔlɔ, mʉlʉkʉ ɓemoti wa gʉɗʉ yi nɨnɔ, odoku ndɨ kambwa kakɨ. Mʉtʉ yi nɨnɔ a ndɨ na mambɛngɨ ma ɓʉnyɛ. Mututu kɛgʉ ɓuwobi, ikaga kʉwa ndɨ ɨyɨ asɨ ndumbu aka. Kasyɛgɨgʉ ɓata ndɨ ka ndaɓʉ ɓɛgɛyɔ. Luki limoti, ikaga kʉwa ndɨ ɨyɨ ka ɓambʉkʉ aka. 28Nɨyɔ amɨna Yeso ɓɛyɔ, apamɨkana, ogwa kambwa kakɨ, apamɨkana ɓɛ: «Yeso, Miko-Kunzi nɨnɔ Kʉgʉ-Kʉgbɛ, nɨlɔ kusu na ɨwɛ opukogi ɓʉnɨ? Kikiliki, wakegyogyisonito ɓaka!» 29A ndɨ kanzɨna ɓɛyɔ kyɛ Yeso a ndɨ nɨ opíni mʉtʉʉ ka lɨmbɛngɨ la ɓʉnyɛ ɓɛ opupi kʉsɔ kakɨ. Lɨmbɛngɨ li nɨlɔ a ndɨ nɨ andungulyogini nganga ɓɨkyɔ. Gʉtʉgʉ ɓakakanda ndɨ maɓɔkʉ na magʉ na ɓaselegeni ɓɛ kyɛ kokyogonito, ɨtɨnaga ndɨ asɨ ɓitututu. Lɨmbɛngɨ nɨlɔ la ɓʉnyɛ lɔ akpamyaga ndɨ kaɨnda kʉ ka ɨsa.
30Yeso amuusa ɓɛ: «Wina ɓʉ?»
Asikisya ɓɛ: «Nina bɛ ‹Ndube›» Aɓɨkya ndɨ ɓɛyɔ kyɛ mambɛngɨ ma ɓʉnyɛ a ndɨ nɨ amingyini mudingi. 31Mambɛngɨ ma ɓʉnyɛ mi nɨmɔ ɨtatanaga ndɨ na Yeso ɓɛ kukpomyonitɔgʉ ɓaka kogwa ka lɨɓyɛ lo ɓuku.
32Wɨna sɛ ambaza mudingi ka ɓangʉya a ndɨ kalyalya ka ngʉpa wa. Mambɛngɨ ma ɓʉnyɛ ɨtatanaga ndɨ na Yeso ɓɛ ʉsɨlyɨ pisi kogulya ka ɓangʉya ɓi nɨɓɔ. Abaɨlya. 33Kʉwa wa mambɛngɨ ma ɓʉnyɛ opupa ndɨ kʉsɔ ka alʉkʉ nɔ, ogulya ndɨ kʉsɔ wa ɓangʉya. Ambaza ka ɓangʉya wasɨ osya ndɨ ko dido wa ngʉpa kadwɛ ka ibombu, ɓolinda ndɨ.
34Ngbingo yi nɨnɔ ɓoɓuɓulyo ɓa ɓangʉya ɓɨna ndɨ mino lɨkpʉmʉka nɨlɔ, ɓɨga ndɨ mbangʉ kapága mongoni mi nɨmɔ ka gʉɗʉ na ka ɓogiyo. 35Ɓambanzʉ ɓodoku ndɨ kaɨna lɨkpʉmʉka nɨlɔ igyonosa ndɨ lɔ. Nɨyɔ ɓosilo ɓuwobi na Yeso, ɓatakanya kʉwa ndɨ mʉtʉ yi nɨnɔ mambɛngɨ ma ɓʉnyɛ apupa ndɨ nɔ mukuliko ɓuwobi na Yeso, kanɨ imokisyini kutuko, mʉpɨla ɓɨnza ɓipisiii. Ɓaɓanga ndɨ kʉgbɛ. 36Nɨɓɔ ɓɨna ndɨ nɨlɔ igyonosa ndɨ lɔ, ɓutumbulyogoku ɓatʉ ɓagɔgɔ ɓɛyɔ alʉkʉ nɔ ahʉka ndɨ mino. 37Kʉwa wa ɓatʉ ɓasɨ ɓa iwili ya Gɛlasɨ ɓaɓɨkya ndɨ Yeso ɓɛ opupi kʉ kaɓʉ, kyɛ ɓa ndɨ kaɓanga kʉgbɛ. Yeso aɗaka ndɨ ka ɨngbɔlɔ, atʉkyɨlya lɨgʉndʉ. 38Mʉtʉ yi nɨnɔ Yeso anyɔ ndɨ mambɛngɨ ma ɓʉnyɛ nɔ ɨtatanaga ndɨ na Yeso ɓɛ ɓaganɔ ɓaka pa imoti na ɨyɨ.
Luki limoti, kanɨ Yeso kopagʉ. Aɓɨkya ɓɛ: 39«Wɨga kʉ kakʉ, wotumbulogoku lɨkpʉmʉka lasɨ nɨlɔ Kunzi ugyilyi.»
Aga ndɨ, oɓikyogoku ka gʉɗʉ wasɨ nɨlɔ Yeso agyɨlya ndɨ.
Yeso ahukusini muko ɓemoti, abililisa gɔnɨ mika Yailo muko yi
(Matayɔ 9:18-26; Malɨkɔ 5:21-43)
40Nɨyɔ Yeso ɨga ɓata kʉsyakʉ wa ibombu, ambaza mudingi ka ɓambanzʉ atɨlya ndɨ, kyɛ ɨɓʉ ɓasɨ ɓa ndɨ kaɓʉnda. 41Ko ngbingo yi nɨnɔ aka nɔ, ngama ɓemoti wa ndaɓʉ ya malʉmba ka Ɓayuda nɨnɔ ina ndɨ ɓɛ Yailo odoku ndɨ, ogwa kambwa ka Yeso, ɨtatanaga na ɨyɨ ɓɛ adwɨnɔ ɓaka kʉ kakɨ, 42kyɛ mikakɨ ɓemoti aka muko yi, wa ɓyanga banda tɛkɛɓɛ na ɓɨɓa, a ɓuwobi kosisa lɨmbɛngɨ.
Ngbingo yi nɨnɔ Yeso a kʉwa ndɨ mino kaaga kʉ, ambaza amotosya ndɨ ɓɨkpwɔ. 43Kʉsɔ wa ambaza wa, a ndɨ na muko ɓemoti nɨnɔ ɓangʉ apupaga ndɨ kʉsɔ wa ɓyanga tɛkɛɓɛ na ɓɨɓa. A ndɨ nɨ omoni mukumbo kakɨ masɨ kaʉkalyaga ɓamʉnganga, luki limoti kɛgʉ ndɨ na mʉtʉ nɨnɔ akwanana ndɨ kahukuso. 44Muko yi nɨnɔ akpuɗoku ndɨ Yeso ya kumbuso, avɨla mʉ ma kutuko kakɨ. Wa aka wa, ɓangʉ asa ndɨ kapupo. 45Yeso aka ɓɛ: «Wanɨ pɨyɛ nɔ evili?»
Ɓatʉ ɓasɨ ɓanganya ndɨ, Pɛtɛlɛ aka ɓɛ: «Muwonisilo, wakɛgʉ mbɛyɨ kaɨna ɓɛyɔ ɓambanzʉ ɓukunguli mino yɨ, ɓumotosya ɓɛnɛ?»
46Luki limoti, Yeso aɓɨkya ɓɛ: «Iyo, mʉmbanzʉ ɓemoti evilito, kyɛ nimukonito ngu kepupo.» 47Nɨyɔ muko yi nɨnɔ ɨna ɓɛ ɓandungini, odoku gʉgʉma na kʉɓangakʉ, ogwa kambwa ka Yeso. Kambwa ka ɓambanzʉ ɓasɨ wa, atʉmbʉlaga ndɨ ko bulya tino yɔ avɨla ndɨ mino Yeso na ɓɛyɔ ahʉka ndɨ mino ko ngbinga ɓemoti. 48Yeso aɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Mikya ɓoko mʉna, baya kakʉ uhukusini. Waga na mazɨyɔ.»
49Ngbingo yi nɨnɔ Yeso a ndɨ mino kanzɨna nɔ, mʉtʉ ɓemoti otukyoku ndɨ ka Yailo, ngama wa ndaɓʉ ya malʉmba ka Ɓayuda, aɓɨkya ɓɛ: «Mikakʉ osisini lɨmbɛngɨ. Wasa ɓata kadomiso Muwonisilo.»
50Nɨyɔ Yeso ʉkana ndɨ mongoni mi nɨmɔ ɓɛyɔ, aɓɨkya Yailo ɓɛ: «Wakoɓongonitɔgʉ! Wika na baya aka, mikakʉ ahʉkatʉ.»
51Ngbingo yi nɨnɔ Yeso adwɛ mino ka ndaɓʉ ka Yailo, kapagʉ ndɨ mʉtʉ wagɔgɔ kogulya pa imoti na ɨyɨ ka ndaɓʉ, kiki asɨ nɨ Pɛtɛlɛ aka, Yuani, Yakɔbɔ, abakɨ na amakɨ miki. 52Ɓatʉ ɓasɨ ɓa ndɨ kagama na kaɨgama ko bulya ko miki yi nɨnɔ okwa ndɨ nɔ. Luki limoti Yeso aɓɨkya ɓɛ: «Wosoni kagama, miki kɛgʉ mukwo, luki limoti a ka tɔtɔ.»
53Ɓatʉ ɓi nɨɓɔ ɓatɨba ndɨ ɓɨkyaaa, kyɛ ɓa ndɨ kaiba ɓɛ miki a manda. 54Luki limoti Yeso agwi kʉɓɔkʉkɔ, aɓɨkya na lɨyʉ lapʉ ɓɛ: «Miki aaa, wamaga!» 55Ozuzukoku, amaga ndɨ ko ngbingo yi nɨnɔ aka nɔ. Yeso aka ndɨ ɓɛ ɓapɨ́ malɨlɨ. 56Abakɨ na amakɨ ɓombombaya ndɨ kʉgbɛ kaɨna lɨkpʉmʉka nɨlɔ lɨmbanga lɔ, luki limoti Yeso ʉpá ndɨ mʉtɨwɨ ɓɛ ɓakatumbulyogonitɔgʉ mʉmbanzʉ gʉtʉgʉ ɓemoti aka.

Currently Selected:

Luka 8: lik

Highlight

Share

Copy

None

Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in