2 Maccabées 14
14
Usaraaŋakpil Alkiim kúŋfì Juudasi boon
(1 Maka 7.1-38)
1Abin ata boonee Juudasi nì u-yab gbìl̄ yii Seeleewukusi jipɔɔn Deemeetriyusi bāań meelab yulilaŋki Triipoolii tiŋkin. U nìn cáań u-meelab nì dijanjakitikpaandi. 2U nìn fōō kitiŋee ki kūū Antiyookuusi nì Liisiyasi un nìn kpēē ubɔti sukuliu bɔtee. 3Ŋyunti gbantee, kijapaai kiba nìn bí bi yíì-kì Alkiim. U ŋá usaraaŋakpil tundi ki ká. Ama ŋyunti ŋun Juuda yab yíkì kaa kíí bi-ba puee, u nìn kɔ́ǹ u-ba tijɔkɔndi ki kíí ki nóó Greeki yab yaajakoobiliŋ. Kɔŋkɔnnee, u ká yii dimákal kaa ti bí tin poon u bée, di sá yii Juuda yab kaa ti làá yàntī ú sútí kí pìl̄ circir saraafaŋŋu. 4Niinee ní u cūtìi ká ubɔti Deemeetriyusi Abin 151 poon. U nìn ŋúb́ sindaariya beefuuliiki nì kukpakpaliu nì ɔliifi supaŋŋi ki pú-u, kii bi nín ŋáań pu kunimbɔtidiinee. Ŋwiin gbantee, waa nìn gíti ŋá tiba ki kútì. 5Ama u nìn ká ŋyuntimɔnti ki ŋá u-waatitundi din u bɔ́ntì kí tɔ̄ee. An nìn sá ŋwiin ŋun Deemeetriyusi cáań-u bisaŋkiliibi nimbiin ki bālifì-u tibɔti Juuda yab nín dàkafī kí ŋá tiŋyee puee. Alkiim nín nìn kíí puee sèé: 6«Juuda yab kansikinee, dikitil diba bí bi yíì-dì Asidee yab. Juudasi Maakabee di sá bi-kpiliu. Bíǹ tundi di sá bí nīn bɔ́ntí tijáti kí nīn sàal̄ binib bí taa kíí bi-ba pu. Baa yàntī ŋgbansɔŋfi bí dibeelin. 7M nìn fōō m-naanjab cee ditundi din sá usaraaŋakpil tundee, ama bíǹ di cúú-dì ki fōō m-ŋaan. An pu ní m dɔ́miń doo. 8Kí wàatēe, man pée nyàab̀ ubɔti ŋanti ŋma ní. Ama m nyàab̀ m-nibul mun nyɔkɔpu cùtam. Di sá yii bin bɔti m dáá sòon̄ní nee kɔ̄ntí m-nibul agìń tikpil. 9Ti-baa ubɔti, m gbàam̄-si yii á bàlifì, bi làá māafì-si tibɔti nee kɔkɔ. A ŋáań báà ŋma tiŋan, an puee dàkà ti-tiŋki nì ti-nibul yab bin pu an kā ijaan kɔkɔ puee a-laŋŋaŋfitiiku. 10Di sá yii Juudasi yaa bí dimaŋfalinee, ti-timbundi pée kpá kí ká ŋgbansɔŋfi.»
11Alkiim sòon̄ míǹ ki dóòyee ní <Ubɔti bɔɔbi> bin kaa là Juudasi bɔtee mɔ̄tìi bíi sàal̄ ubɔti Deemeetriyusi ú gíí diŋuul. 12Niin dicilpuee ní u lēē Niikanɔɔr un sá bin kàal̀ kuntib ki jáà kujaauee kpiliu. U nìn dū-u ki kāaǹ Juudee tiŋki pu gɔmina ní ki dū-u ki tú niin. 13U nìn tīī-u mara ú kpɔ̀ Juudasi ní kí jà bin kɔkɔ bí u-jandi púee bí yàl̄ an kɔkɔ pu. U nìn gíti tīī mara yii ú dū Alkiim kí kàan̄ duulinya kɔkɔ nimbɔtidikpaaŋku pu usaraaŋakpil. 14Niinee bin kaa sá Juuda yab ki bí Juudee tiŋkin ki sáǹ Juudasee ŋá dikitil ki cūtìi kútì Niikanɔɔr janjakitil pu. Bi nìn dākafì yii bi yaa jáń ki pɔ́ɔkiǹ Juuda yab ní nnaabu jéetì bi-puee, bíǹ ní án làá tūtuǹ.
Niikanɔɔr píí Juudasi kubɔɔtiiu
15Juuda yab gbìl̄ yii Niikanɔɔr dòoń, ní bin kaa sá Juuda yabee kútì bi-pu bí dāá já nì bi. Niinee ní bi kāfì ntam ki sītì bi-yil pu, ní ki bíi gbàam̄ ti-Dindaan. Úǹ di pée sá un kōontí u-nibul ki kpáfí ní ki tūǹ atuun ŋin báà ŋma wāĺee ki tútúǹ-bi kaa gbèentí. 16Míǹ boonee ní Juudasi bi-kpiliu tīī-bi mara bí nīn cá. Bi nìn kíĺ nsan kaa tāaǹ ní ki cūtìi bíi jáà nì binannanliibi Adaasa timbiliiki caŋin. 17Juudasi naal Siimɔn nìn pée kíĺ ki bíi jáà nì Niikanɔɔr. Ama binannanliibi nìn bāań malaa ní bi kíĺ ki bíi túlifí bi-boon. 18Niikanɔɔr nìn gbìl̄ Juudasi nì u-janjaliibi baatandi nì tininjati tin bi cáá ki jáà kujaau kí fīī bi-tiŋkee pu. Waa nìn máká yii u làá ŋmā kí dū mpɔn kí já kujaau kí jī. 19Niinee ní u dū Poosidooniyusi nì Teewoodootee nì Maatatiyasi ki tú bí cù kí ŋá mpèé nì Juudasi.
20Juudasi nìn nyɔ̄kɔfì tibɔti tin bi cáań ki bíl̀ u-nimbiinee tiŋan ní ki dūu nāatì u-janjaliibi. Bijanjaliibi kɔkɔ nìn kíí kí ŋá mpèé. 21Bi nìn lēē ŋwiin ŋun bikpilib ŋmaniŋma làá kpāfèe. Janjatɔrɔku nìn nyánní ajanliitil, ní bi nyàab̄ jilma jaliŋ ki yóoǹ. 22Juudasi nìn lēē bijanjaliibi bin ŋúb́ tijanjawan tiŋan puee ki yóoǹ laakin an máaǹee. Bi-tundi di nìn sá bí kíĺ kujaau an yaa ti ŋá yii bi mɔ́ntì-bee. Ama bikpilib bilee kpāfitam nìn cōom̀ mmɔntiim.
23Míǹ boonee ní Niikanɔɔr kāl̀ Jeerusaleem iwiŋkaaŋkaa. Waa ŋá digìńdi diba. U nìn jìn̄ gba binicambi bin nìn dɔ́miń ki kútì u-pu kí já kujaauee. 24U nìn yāntì Juudasi bí u-cee ŋyunti kamaa, di sá yii u-bɔti nìn mɔ̄ǹ-u tikpil. 25U nìn sáŋkì Juudasi yii ú cáá unimpu kí màal̀ mbiyaamu. Juudasi nìn lafun cáá unimpu ki ká nsɔŋfi ki jíń mmɔn fiii.
Niikanɔɔr kpántì mbimbim Juudasi jandi pú
26Ama Alkiim nìn ká yii Niikanɔɔr nì Juudasi mɔ̄ǹ tɔb tiŋan. Niinee ní u nyàab̄ kugbɔŋu kun bi nìn ŋmàn̄ ŋyunti ŋun ní bi ŋá mpèéyee ki dūu dàkā ubɔti Deemeetriyusi. U nìn bí-u yii: «Niikanɔɔr tuuŋŋi jáà nì ubɔti bɔti ní. Di sá yii u lēē dibeel nannanliu Juudasi ú kpántí un làá fōō u-yilee.» 27Unikpitee nín mɔ́ntì ki túǹ Juudasi pu miŋyee yāntì ubɔti fōō diŋuul ní ki ŋmàn̄ Niikanɔɔr kugbɔŋu yii: «M yíì á ŋá mpèé nì Juudasi Maakabee. A máaǹ kí cúú uninja gbanti kí bóob́ ikusaka kí cáań Antiyɔɔsi tiŋkin. An sá mara ní m tīī-si.»
28Niikanɔɔr nín fōō ubɔti gbɔŋkuee ní u-pɔbil bíil̀. U ká yii an kaa máaǹ ú kpìtī mpèé ŋun bí u nì unil un kaa ŋá tibee kansikin. 29Ama u mun kaa ŋūǹ kí kpákáǹ ubɔti. An pu ní u nyàab̄ ŋyuntimɔnti kí ŋá u nín lī puee ní ki mɔ́ntì Juuda yab. 30Juudasi Maakabee dáań ki ká yii Niikanɔɔr kaa ti tùm̀ u-jandi pú. Waa ti fòol̄-u mmɔntiim kii dooooyee. U gbìl̄ taapu yii mbimbim gbanti kaa làá cáań tiwammɔntiil tiba. Niinee ní u kóoǹ u-bɔɔbi tikpil ki kpáfì ní ki sáǹ ki wāatì Niikanɔɔr ki cūtìi bál̀ laaba.
31Niikanɔɔr dáań kí ká yii Juudasi ŋmātiǹ-u. Niinee ní u nín cá kunimbɔtidii kukpaaŋŋu nì kun bí circir duulinya kɔkɔ poonee ŋyunti ŋun bisaraaŋakpilib bíi ŋáań baabadal saraabee. U nìn tīī mara yii bí cúú Juudasi kí cáań-u. 32Ama bisaraaŋakpilib nìn pūtì ki tùkū-u yii baa nyí laakin uninja un u nyàab̀ee bée. 33Niinee ní Niikanɔɔr tāntì u-ŋal ki túĺ kunimbɔtidii watil ki pūtì ki lī yii: «Ni yaa kaa cúú Juudasi ki bóob́-u ikusaka ki cáań-mee, m làá kpēelikì kunimbɔtidii nee, ní kí kpìtī nsaraafan nee, ní kí mā diwaal Diyooniisoosi diiku kun ŋān̄ee mpaan gbanti pu.»
34U sòon̄ míǹ ki dóòyee ní ki búntì. Dicilpu niinee ní bisaraaŋaliibi yōoǹ bi-ŋalii ki túĺ kutaa ní ki bíi gbàam̄ Unimbɔti un pée mɔ́tí u-nibul puee. Bi nìn bí-u yii: 35«Ti-Dindaan, aa pée là tiba. Ama ní a lēē yii a làá nīn cáá ti-kansikin kudii kun poon a làá nīn kóòyee. 36Ti-Dindaan circir circirdaan, ti dáá pée ŋá a-diiku circir dee. Ti mèé-si yii á taa ti yàntī bí kɔ́ǹ-ku tijɔkɔndi dalba dalba.»
Rasiisi kúm
37Jeerusaleem tindaŋkpilib kansikinee, uninja ubɔ nìn bí bi yíì-u yii Rasiisi. U-landɔkɔŋu di nìn pée sá u-nibul ŋanti, ní báà ŋma nìn néeń-u. Bi nìn yíì-u yii «Juuda yab baa» dineendi din u cáá bi-puee pu. Ama ubɔ nìn cūtìi nyáfì-u Niikanɔɔr cee. 38Ŋyunti ŋun Juuda yab nìn yíkì kaa kíí bi-ba puee, binib nìn pée tí kúŋfì u-boon yii u gbíntìi nóó Juuda yab yaajakoobiliŋ. Nì mpɔn ní u mɔ́tì bi-pu kaa kpēē u-gbampɔŋŋu nì u-maŋfal. 39Niikanɔɔr nìn là kí dàkà Juuda yab yii waa là bi-bɔti. Niinee ní u tú binib kii alaataa aŋmoo pu bí cùú cúuń Rasiisi. 40Di sá u nyí yii u yaa ŋúń ki kūū Rasiisee, án làá kɔ́ Juuda yab tikpil.
41Bijanjaliibi nìn bɔ́ntì kí fōō sintil difɔkɔku kun poon u bée. Bi nìn ŋá mpɔn kí bīil̀ dicindi punyɔkɔki, ní ki fōō mara kí tūū ki-punuubi ŋŋmi. Rasiisi nín ká yii bi māntìi tú ijaan kɔkɔ puee, ní u dū u-tàataajiki ki sāā u-ba#14.41 u-tàataajiki ki sāā u-ba: dūú ŋmàntī nì 1 Sami 31.4.. 42U nìn ká yii an ŋān̄ ú kpú nì jilma ki jítiǹ ú kɔ́ binikpɔliibi nee ŋaan bí sàaǹ-u kí kpèè-u fám. An kaa máaǹ bí ŋá unil un cáá jilma kii úŋ̀wuee míǹ.
43Ama kujaau nín bíi cá malaa malaa puee, ní u sāā u-ba kitàataajiki ki lántì. Bijanjaliibi nìn sáǹ malaa ki kɔ́ kudii poon. Niinee ní Rasiisi sáǹ ki tɔ́kɔ́ǹ digundi yilpu kaa fāŋkì ní ki yùkū ki tīiǹ binib kansikin nì tininjati. Dinikitil din nìn bí niinee 44nìn kākatì kpalaa ki wāatì-u ní dɔ́miń ki lítì kitimpiliŋ pu. 45Ama u nìn dáá gbíntìi fòotī kaa kpíì. U nìn yáatìi yúl̀ nì tininjati fatiku pùub̀ u-wunti pu. Tiweendi tin u nìn fōōyee nìn̄ wàlifī-u tikpil. Nì míǹ kɔkɔee ní u sáǹ ki jítì bijanjaliibi kansikin ki jɔ́m̀ ditaŋkpafɔkɔl diba pu. 46U-fatikuu nìn ŋman pée nyáń u-wuntin ki dóò ní. U nìn dáaĺ ki lēē u-nai u-poolin ní ki dū u-ŋaliitil ki cúú ki dūu tɔ́ ki léeǹ bijanjaliibi pu. U nìn mēē ti-Dindaan un yì dimaŋfal nì kufoouee yii ú dāá gíiǹ dimaŋfal gbanti kí tīī-u. Rasiisi nín kpíì puee dee.
Currently Selected:
2 Maccabées 14: BASSARDC
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
BIBLE EN N'TCHAM (Bassar) © Alliance Biblique du Togo, 2013.