Lukas 12

Nɨ̀ tsuu kɨ bɔꞌɔ a nswoŋə̂ ànnù nɨ̂ŋkoŋə̀

(Mt. 10.26-27)

1Àjàŋ mə nnɔ̀ɔ̀ bə̂ wa ŋkam nɨ̀ ŋ̀kam ɨ lɛ nzì ŋ̀ghotə, ntɨgə ntinə waa ntinə ŋghɛɛ aa, Yesu a lɔ̀gɨ̀nə̀ m̀foo nswoŋ a mbo ŋgǎŋyəgə̂nnù ji mə, “Nɨ̀ ka ntsyɛsə ghuu nɨ̂ m̀bɛ̀ꞌɛ̀ àbaa baFarɨsai, yìi mə à nɨ abagɨlə̀ aà. 2Kaa àyoò yì tsu a sɨ̀ ghu tswê mə bɨ bɔɔntə mə kaa bɨ ka yǐ waꞌà fùrə̀, kə̀ mə a ləəntə yìi mə kaa a ka yǐ waꞌà fɛ̀ꞌɛ̀ yɛntə tâ bɨ̀ zi. 3Ɨ̀nnù tsɨ̀m jìi mə nɨ̀ swòŋə a mûm ɨ̀tugə aa, bɨ yuꞌu a nlaà ɨ̀dɨ̀gə̀. Ɨ̀nnù jìi mə nɨ̀ kɨ ntsùmtə̀ a adɨgə yî lɔ̀ꞌɔ̀sə̀ aa, ba yǐ tɨgə təə a ɨtu mɨlaꞌa ɨ kɛ̀ꞌɛ̀nə̀.

Ŋù yìi mə mbə bɨ kâ m̀bɔꞌɔ aà

(Mt. 10.28-31)

4“Mə̀ swòŋə a mbo bù, ɨ̀kaꞌâ jâ, mə, nɨ̀ tsuu kɨ bɔꞌɔ bə̂ bìi mə mbə bɨ zwitə̀ tsiꞌì m̀bɨ̀ɨ̀nu, kaa waꞌà annǔ dàŋ bû ŋ̀ghɨrə aa bə̂. 5La mə̀ ka bàŋnə ŋwàꞌàsə̀ ghuu nloŋ ŋû yìi mbə nɨ̀ bâŋnə̀ ŋ̀ka mbɔꞌɔ aà: Nɨ̀ ka mbɔꞌɔ yu wa yìi mə a zwitə, ŋkɨ ntswe nɨ mɨ̀dàꞌà a mmàꞌa a mum mɔꞌɔ Satan; ɨ̀ɨ̀ŋə, mə̀ swòŋə a mbo bù mə nàa mbɔꞌɔ nìi. 6Tɨgə bɨ fèe ndaꞌa ji ntaà aa nɨ bɨ̀kabə̀ bi baa aa ɛ? Kaa Nwì a waꞌà nɨ̂ ǹdaꞌa ma yû tsiꞌì yî fùùrə̀ liꞌìnə̀. 7Yə mbà, à zi ndùu ɨnǒŋtu jìi ɨ tswe a atu bù aa tsiꞌì tsɨ̀m; tsuu kɨ bɔꞌɔ, nɨ̀ tswe nɨ̀ ǹdùù, ǹtsyatə ndaꞌa a nnɔ̀ɔ̀.

Ànnǔ mbii kə̌ annǔ ntuu Kristo

(Mt. 10.32-33; 12.32; 10.19-20)

8“Mə̀ ghɛɛ̀ nɨ̀ m̀bìì a nswoŋ a mbo bù mə, ŋu yìi mə à bii gha a nsi miꞌi bə̀ aa, Mu Ŋù à ka yǐ kɨɨ bii yi a nsi miꞌi baangel bɨ Nwî; 9la ŋù yìi à tuu gha a nsi miꞌi bə̀ aa, bɨ ka yǐ kɨɨ tuu yi a nsi miꞌi baangel. 10Ŋù ntsɨ̀m yìi mə à ghàa ànnù yî bɨ nloŋ Mu Ŋù aa bɨ ka yǐ lìꞌìnə ɨfansənnù ji; lâ ŋù yìi mə à bə̀gɨ̀tə Azwì Nwî aa, kaa bɨ ka yǐ waꞌà ɨfansənnù ji liꞌìnə̀.

11“Nòò yìi mə bɨ lɔ̀gə̀ nɨ̂ ghuu nzi nɨ bù a ndâŋghotə bo bɨ a nsi bɨ̀saꞌa bɨ alaꞌa bo bɨ̀ bɨ̀tà bɨ alaꞌa aa, nɨ̀ tsuu kɨ waꞌa annù yìi mə nɨ̀ ka swoŋ kə̀ ajàŋ yìi mə nɨ̀ ka kwiꞌi aà; 12ǹloŋ mə Azwì Nwî a ka dɨ̀ꞌɨ annù yìi mə nɨ̀ ka swoŋə aa maa noò.”

Nɨ̀ghàà nî nǎnaa nloŋ ŋgàŋkabə yìi mə à lɛ mbə ajɨ̀ŋtə̀ aà

13Ŋù yì mɔ̀ꞌɔ wa atɨtɨ̀ɨ nnɔ̀ɔ̀ a swoŋ a mbo Yesu mə, “Ǹdɨ̀ꞌɨ̀nnù swoŋ a mbo mumaà tâ à yatə njoo jìi mə Taà à lɛ mmàꞌàtə̀ aa a tɨtɨ̀ɨ bìꞌiyu.” 14Yesu a kwiꞌi ghu mbo mə, “M̀bâ ghû, a gha nɨ̂ ǹsaꞌa mɨ̀saꞌa kə̀ ǹyàtə̂ ǹjoo a tɨtɨ̀ɨ bù aa a tsɔ̀ꞌɔ wò lɛ?” 15Yesu a ghɛ̀ɛ̀ nɨ̀ m̀bìì ǹswoŋə a mbo bo mə, “Nɨ̀ ka ntsyɛsə ŋkɨɨ ntsuꞌutə nɨ̂ ghuu nloŋ aghə̀ꞌə̀nə tsɨ̀m yìi mə a ghɨ̀rə̀ bə̀ yəꞌə̀tə̀ nɨ̂ ǹjoo aà; ǹloŋ mə ntswêntɨ̀ɨ ŋù kaa à laa ŋwaꞌa aa njoo jì wè jìi mə à tswe nɨ ju aa bə̂.”

16A ghɛɛ̀ nɨ̂ m̀bìì ǹswoŋ nɨghàà nî nǎnaa a mbo bo mə, “Àbwènə nsyɛ ŋgàŋkabə yì mɔ̀ꞌɔ a lɛ fiꞌisə mɨjɨ tsiꞌǐ a mbə nù; 17a naŋsə̀ ǹtswe ŋwaꞌatə annù yìi mə mbə yu ghɨrə̀ aa, m̀betə mə ‘Mə̀ ka naŋsə ghɨ̀rə̀ aa mə akə ɨ tswe nɨ̂ ɨ̀tà jìi mə ɨ ghaꞌatə mə mbə mə̀ fuꞌù mɨ̀jɨ ma mù ǹləə ghu aa ɛ.’ ” 18A swoŋə a atu ɨbɨɨnû yi mə, “Ànnù yìi mə mə̀ ka ghɨ̀rə aa a nɨ mə: Mə̀ ka sàꞌa ɨtà jya tsiꞌì tsɨ̀m bu ghùrə̀ jî wè, jìi mə mbə lɔgə̀ mɨ̀jɨ aa mya bo bɨ̀ ǹjoò jyâ tsɨ̀m. 19Mə̀ ghɨrə ma la, boŋ mə̀ ka tɨgə swoŋ a mbô ǹtɨɨ̀ gha mə, ǹtɨɨ̀ ghâ, wa ò lə̀ə njoo a atà ɨ ghaꞌa ŋghaꞌa ajàŋ mə mbə ò jɨ a atu ɨlòò ɨ̀lòò; lɔ̀ɔ lâ àdɨ̀gə̀ ǹtswe ghu, ntɨgə njɨ ŋkɨɨ no, ŋkɨɨ ndorɨtə.” 20Lâ Nwì a swoŋ ghu mbo mə, “Àtɨ̀rə̀ ndə yî tsu! Mə̀ ka twoŋ ntɨɨ̀ gho nɨ̀tugə sii, tâ ǹjoo jya mə ò fùꞌu ŋghotə aa tâ ɨ̀ tɨgə mbə ji wo aa ɛ? 21À nɨ̂ ŋgɨŋ ŋgɨ̀ŋ a mbo ŋù yìi mə a ghotə nɨ̂ ǹjoo, ǹlə̀ə̀ nɨ̂ a ata ǹloŋ ɨ̀bɨɨnû yi, kaa waꞌà nɨ̂ ǹjoo a mbɛ̀ɛ Nwì bâŋnə̀ ǹtswe.”

Ànnǔ nnɨŋ ntɨɨ a nu Nwì

(Mt. 6.25-34)

22A bû ǹswoŋ a mbo ŋ̀gǎŋyəgə̂nnù ji mə, “Ma mùu ajàŋ mə̀ tɨgə̀ ǹswǒŋ a mbo bù mə nɨ̀ tsuu ɨnnù kɨ waꞌa nloŋ ntswêntɨ̀i yùù, mə nɨ̀ ka jɨ aa akə̀, kə̀ ǹloŋ ɨbɨ̀ɨ̀nû ghuu, mə nɨ̀ ka wɛꞌɛ aa akə̀ lɛ. 23Ǹloŋ mə ǹtswêntɨ̀ɨ̀ ɨ̀ tsyàtə mɨ̀jɨ, ɨ̀bɨɨ nu ɨ kɨ̂ ǹtsyatə ɨtsə̀ꞌə̀. 24Nɨ̀ waꞌatə ŋɨ̀ŋyâ, kaa ɨ sɨ njoo bweꞌe, kaa waꞌà nɨ̀ mɨjɨ kɨɨ mfuꞌu, kaa waꞌà nɨ mɨ̀ntàŋ kə̀ nɨ̂ ɨ̀tà tswê, lâ Nwìŋgɔ̀ŋ a jɛꞌɛ̀ nɨ̂ waa. Nɨ̀ sɨ̀ nɨ̂ ǹdùù tswê ǹtsyatə bɨ̂sɨŋ ma bû aa ɛ? 25M̀bə ŋù nɨ̀bù yî tsù a kuꞌùsə̀ mûbàŋtə̀ a nɨ̂ ǹtswêntɨ̀ɨ̀ yì ǹloŋ mə a waꞌa ɨnnù aa ɛ? 26Ma mùu ajàŋ, mbə nɨ̀ tsuu zi ajàŋ yìi mə mbə nɨ̀ naŋsə̀ ŋ̀kuꞌusə tsiꞌì mûntsìrə̂ àyoo tsiꞌì tsǒ ma yû, nɨ̀ bû ǹtɨgə waꞌa nloŋ njoo ji mɔꞌɔ aa a ya aa ɛ? 27Nɨ̀ lentə ɨbwìꞌi ŋgɛ̀ɛ̀, ǹyə a ajàŋ mə ɨ kwe aà; kaa ɨ sɨ nwùgɨ̀nə̀ kaa waꞌà nɨ̂ àsìsì kɨɨ mbaꞌa; la mə̀ swoŋ a mbo bù mə, tsiꞌì m̀fɔ̀ Solomon a mûm nɨghaꞌà ni nɨ tsɨ̀m, kaa à lɛ ŋkɨꞌɨ atsə̀ꞌə̀ yî tsu wɛꞌɛ tâ à bɔŋ mbə tsiꞌì tsô jyaa. 28Lâ m̀bə Nwì a ka ŋwɛꞌɛ ɨ̀tsə̀ꞌə̀ a nû ŋ̀gɛ̀ɛ̀ yìi mə ɨ kwe nɨ a atu mɨ̂ntaꞌa sìi a lo tɨ bə a yɔɔ bɨ tɔɔ̀ a abu aa, nɨ̀ sɨ̀ mɔɔ̀ntə̀ mə mbə a wɛꞌɛ̀ ɨ̀tsə̀ꞌə̀ a nu bù ǹtsyatə aa ɛ? Àbìintɨɨ̀ yuu a kəꞌə bə laa aa a ya ɛ? 29Maa ajàŋ, nɨ̀ tsuu kɨ betə mə, nɨ̀ ka jɨ aa àkə̀, kə̀ nɨ̀ ka no aà àkə̀ lɛ, tâ mɨ̀ntɨɨ̀ muu tsuu ɨnnǔ ɨ kɨ waꞌa. 30Ǹloŋ mə à nɨ̂ ɨ̀nnù jìi mə bɨ̀tɨ̀zî Nwî bɨ siꞌisə nɨ mɨ̀bɨ̀ɨ̀mɨnû myaa nlɔɔ aà; la Taà ghùù à zi mə nɨ boŋ njoo mà jû. 31Lâ tâ nɨ̀ baŋnə ŋka nlɔɔ annù nɨfɔ̀ Nwî boŋ à ka fa njoo mà jû a mbo bù.

Àfùꞌù a aburə

(Mt. 6.19-21)

32“Nɨ̀ tsuu kɨ bɔꞌɔ mbâ bɔɔ bɨ mbînjə̀rə̀ bâ, ǹloŋ mə, Taà ghùù a dorɨtə a mfâ ànnù nɨfɔ̌ aburə a mbo bù. 33Fèe nɨ̀ ǹjoò juu mfa a mbô ŋ̀gǎŋə̂fumə tǎ tswe nɨ̂ ɨ̀bàà ŋkabə jìi mə kaa ɨ sɨ sàꞌàkə̀ aà, ɨ lə̀ə afùꞌù yùù a atà a aburə, a adɨgə yìi kaa ŋkabə ɨ̀ sɨ ghu mɛ, kaa bɨ̀yərə waꞌà ghu kuù. Kaa nsə̀bə̀ waꞌà nɨ̂ ŋ̀kabə ghu kɨɨ njɨ aà. 34Ǹloŋ mə adɨ̀gə̀ yìi mə afùꞌû yo a tswe ghu aa, ǹtɨɨ̀ gho ɨ ka kɨɨ tswe aa ghu.

Ŋ̀gàŋəfàꞌà jìi mə a tswe nɨkərə̀ aà

35“Nɨ̀ ka kwerə mɨkò muu ŋkɨɨ ŋkosə nɨ bɨ̀lâm buu bɨ̀ ka ŋkhɨ, 36mbə tsiꞌì tsǒ ŋ̀gàŋəfàꞌà jìi mə a yuꞌutə masa wàà yìi mə à tswe a adɨgə adìnà nɨyɔꞌɔ̀ aa, mə mbə a ghɨrə mbɨ̀ɨ̀ ŋkwɛntə abàꞌà bo wâŋsə̀ ŋ̀ŋàꞌa a kuù. 37M̀bɔɔnə a mbo ŋgǎŋəfàꞌà jìi mə masà wàà a bɨ̀ɨ̀ ǹyə waa bɨ tswê nɨkərə̀ aà; mə̀ swoŋ tsiꞌì ànnù nɨ̂koŋ a mbo bù mə, tâfàꞌâ wàà wa à ka bàŋnə wɛꞌɛ atsə̀ꞌə afàꞌâ yi, ɨ ghɨ̀rə tâ bo tswe a atu atɛtə̀ tâ à tsyasə mɨjɨ a mbo bo. 38À ka bə annù nɨdorə a mbo ŋgǎŋfàꞌà jìi mə mbə a ka mbɨɨ nɨ̂ ǹtɨ̀ɨ̂ ɨ̀tugə̀ kə̀ nɨ̂ ǹtsyàtə̂ ǹtɨ̀ɨ̂ ɨ̀tugə bo tswê nɨkərə̀ aà! 39Lâ tâ nɨ̀ zi mə, m̀bɔ̂ŋ ǹdâ à laa bə zi noò yìi mə ǹyərə̂ à ka zì ghu aa boŋ kaa à sɨ̀ màꞌàtə̀ mə bɨ̀ zi mbəgə ndâ yì. 40Nɨ̀ kɨ ŋka ntswe nɨkərə̀; ǹloŋ mə Mu Ŋù à ka yǐ zì aa a noò yìi mə nɨ̀ sɨ waꞌatə mə à ka zì ghu aà.”

Ŋ̀gàŋàfàꞌà yìi mə a fàꞌà nɨ̂ ǹtɨɨ̀ yi tsɨ̀m aà

(Mt. 24.45-51)

41Peta a betə̀ Yesu mə, “Mmàꞌàmbî, o swoŋ nɨghàà nî nǎnaa nû aa a mbo bìꞌì kə̀ a mbo bə̀ bɨ̀tsɨ̀mə̀ aa ɛ?” 42Yesu akwiꞌi ghu mbo mə, “Yuꞌu nɨ annù ǹloŋə ŋgàŋàfàꞌà yìi a fàꞌà nɨ̂ ǹtɨɨ̀ yi tsɨ̀m ŋkɨ mbə yì mɨ̀tsyɛ̀ yìi mə mbə masà yì a lə̀ə̀ mə tâ a ka nlentə njoò ji, ŋkɨɨ nyatə nɨ mɨ̀jɨ a noò mɨ̀jɨ aà. 43M̀bɔɔnə a mbo ŋgàŋàfàꞌà ma ghû yìi mə mbə masà yì a bɨɨ nyə a faꞌà maa ajàŋ aà. 44Mə̀ swoŋ tsiꞌì ànnù nɨ̂koŋ a bo bù mə à ka tɨgə nlə̀ə ŋgàŋàfàꞌà ma wa mə tâ à tɨgə nlentə nɨ̂ ǹjoò ji tsɨ̀mə̀. 45Lâ m̀bə ŋ̀gàŋàfàꞌà wa a baŋnə nswoŋ a mbo ɨ̀bɨ̀ɨnû yi mə, ‘Masà ghaà ka tɨ̀gə a mbɨ̀ɨ̀,’ m̀baŋnə ŋka ŋghɔɔ nɨ̂ ŋgǎŋəfàꞌà jya jî m̀bâŋnə̀ bo bɨ̀ jì bâŋgyɛ̀, ŋkɨɨ njɨ, nno, ntɨgə mbaanə nìi, 46boŋ masa ŋgǎŋəfàꞌà jya à ka zì a nɨ̂ ǹjwi bo bɨ̀ nòò yìi mə kaa à sɨ̀ waꞌatə mə à ka bɨ̀ɨ̀ ghu aà. Bɛɛ a bɨɨ aa boŋ à ka tsə ŋgɨꞌɨ ghu nu, kɨɨ nɨŋə yi a tɨtɨ̀ɨ̂ ŋ̀gǎŋəfàꞌà jìi mə kaa bɨ sɨ nɨ mɨ̀ntɨɨ̀ myaa mɨtsɨ̀m faꞌa. 47Ŋ̀gàŋàfàꞌà yìi mə à zi annù yìi mə masà yì a lɔ̀ɔ̀ aa, la kaa waꞌà nû yì taŋtə̀ kə̀ ŋkɨɨ mfaꞌa annù yìi mə a lɔ̀ɔ̀ aa, bɨ ka yǐ naŋsə ghɔ̀ɔ̀ yi.

48“Lâ ŋ̀gàŋàfàꞌà yìi mə kaa à sɨ̌ annù yìi mə masà yì a lɔ̀ɔ̀ zi aa, m̀faꞌa annù yìi mə boŋ bɨ ghɔɔ yi ghu aa, bɨ ka yǐ ghɔ̀ɔ̀ yi tâ à kəꞌətə. Ŋù yìi mə bɨ fâ àyoo ghu mbo a ghaꞌatə aa, bɨ ka yǐ kɨɨ lɔ̀ɔ̀ a ŋkwɛrə̂ àyoo ghu mbo tâ à ghaꞌatə̀; ŋù yìi mə bə̌ fa njoo jì ghàꞌàtə̀ ghu mbo aa, bɨ bɛ mə à ka bìnsə̀ jìi mə ji ghaꞌatə ntsyà.

Àyàtə̀ yìi mə a kuu a tɨtɨ̀ɨ bə̀ ǹloŋə Yesu

(Mt. 10.34-36)

49“Mə̀ lɛ nzì aa a ŋghɨ̀rə mə tâ m̀bi ŋka ŋkhɨ; ǹyəꞌətə̀ nɨ mə boŋ ɨ lɛɛ̀ m̀bàa ntɛꞌɛ nlɔgɨnə ŋka ŋkhɨ! 50Mə̀ tswe nɨ̀ ŋkì yìi mə mə̀ tswe nɨ̂ ŋkwɛ̀rə̀ aà; kaa mbə ntɨɨ̀ gha ɨ waꞌà nɨ̂ m̀bɔɔnə tswê ǹyweꞌe a noò yìi mə mə̀ ka yǐ màŋsə̀ aà! 51Nɨ laà mɔɔntə nɨ mə mə̀ sɨgə fàa a atu nsyɛ aa a mfa m̀bɔɔnə aa ɛ? Ŋ̀gaŋ, mə̀ swòŋə a mbo bù mə mə̀ bàŋnə nzì aa nɨ̂ àyàtə̀; 52ǹloŋ mə, ǹlɔgɨnə tsɨ̂tsɔ̀ŋ, a nda yìi bə̀ tswe ghu bi ntaà aa, bɨ ka yàtə tâ bì bi baa ka tonə nɨ̂ bì bi tarə̀; 53bɨ ka yàtə̀ waa, tâ tà bo mû yì yî m̀bâŋnə̀ ka ntonə, tâ ma bo mû yì yî màŋgyɛ̀ ka ntonə, tâ manə̀ bo ŋ̀gwɛ mû yì kɨ ŋka ntonə.”

Ànnù ǹloŋə nzi bɨ̀nòò bɨ mbî

(Mt. 16.2-3)

54Yesu a ghɛɛ̀ nɨ̂ m̀bìì ǹswoŋə a mbo ǹnɔ̀ɔ̀ bə̂ wa mə, “Nɨ̀ bə yə tâ m̀bàꞌà ɨ̀ ka ŋkɔꞌɔ a mbɨ̂ ǹtso nòò boŋ nɨ̀ burə nswoŋ mə, ‘mbə̀ŋ ɨ̀ ka loo’; nɨ̀ swòŋə a kɨ̂ m̀fɛꞌɛ maa ajàŋə̀. 55Nɨ̀ bə yə tâ àfìsə̀ à ka nzi a mbɨ ntii, boŋ nɨ swoŋə mə, ‘àbabə yì tɨ̀ɨ̀ a ka zì’; a kɨ̂ m̀fɛꞌɛ maa ajàŋə̀. 56Ŋ̀gǎŋabagɨlə̀! Nɨ̀ zi aa tsiꞌì ǹtɔꞌɔtə ɨ̀lènsə̀ jìi mə nɨ yə ɨ fɛꞌɛ̀ nɨ a nsyɛ bo bɨ̀ a mbàꞌà àbùrə̀, a ghɨ̀rə akə̀ mə tâ nɨ̀ tsuu a ntɔꞌɔtə ɨnnù jìi mə ɨ fɛ̀ꞌɛ̀ fàa nɨ yulà ŋ̀gùꞌù aa zi aa ɛ?

Ànnǔ ŋka mmàŋsə̂ ànnù bu bɨ̀ bə̀ bìi mə bǔ bo tswe nɨ̀ ɨ̀saꞌa aà

(Mt. 5.25-26)

57“Nɨ̀ tuù ǹlɔ̀ɔ̂ ànnù jî tsinə a ŋghɨ̀rə aa a ya? 58Bu ŋù yìi mə à nɨ̀ŋə ɨsaꞌa a nu wo aa, mbə bù yu ka ŋghɛɛ a nsi ŋ̀gàŋnsaꞌa mɨ̀saꞌa, ò yweꞌetə̀ mə mbə bǔ yu maŋsə a mânjì. Tâ à waꞌà gho a mbo ŋ̀gàŋnsaꞌa mɨ̀saꞌa wa fa, tâ ŋ̀gàŋnsaꞌa mɨ̀saꞌa wa tâ à fa gho a mbo ŋù bɨ̀burə̀sì tâ ŋù bɨ̀bùrə̂sì wa à nɨŋə gho a atsaŋə̀. 59Mə̀ swǒŋ tsiꞌì ànnù nɨ̂koŋ a mbo wò mə ò bə kuu wa atsaŋ boŋ ò ka tɨgə tswe ghu ɨ yweꞌe a noò yìi ò ka yǐ màŋsə tu ŋkabə yìi mə o tswa nìi ghu aa tsiꞌì ǹtsɨ̀m, ɨ sɨgə yweꞌe nɨ̂ ànini yìi a lwiꞌi aà.”

Currently Selected:

Lukas 12: BFD

Highlight

Copy