Matiu 13

Ukpaar uba a bɔŋal

(Mag 4:1-9; Lug 8:4-8)

1Lidaal nmɔn le Yisa nyan iniin nmɔn yaan ki jon ki tan kal limɔgil a gbaam. 2Le kuninfogbaluŋ lagin u ban; mambu, le u jon ki tan kɔɔ kuŋaluŋin, amaa le kuninfogbaluŋin ma sir limɔgil a dool. 3Le u gaa bi ibɔŋal tiwann takpemin ke, “Uja uba le nan jon bukpaabin ke un tan yaal u dii. 4Waah nan yaalin le idi iba lu nsan bu, le nnɔɔm dan ki nan pii i jin. 5Le iba mu lu kutintiɛg bu, nan yaan wee titann kaa yab nan, le i pan ki yabig weem, nan bu-n titann kaah kaa nan yab niin ni. 6Amaa le nween kaah nan toŋ n-yonn man ni, le i jɔɔg. Yaah kaa nan fir jiin inyaan nin bu, i biɛn nan kpou. 7Le iba mu lu ikunkon nin, le ki nan lagin pan nin ikunkon nin, le ikunkon nan yabig donn ki piin i bu. 8Le iba mu lu kitinŋaŋ a bol, ki naan; le iba naan kokobig le iba naan piloob piloob le iba mu naan pita pita. 9Wan jɔɔ itul ke ni che un gbir.”

Nan bu wee ibɔŋal nan nan gaa

(Mag 4:10-12; Lug 8:9-10)

10Le Yisa a bɔɔnɔɔbin dan u ban ki nan baan u ke, “Ba ŋa wee a gaar ibɔŋal ki tenn bininfob nan naa?”

11Le u bei bi ke, “Nim ma, Uwonbɔr ta paab a naamin a bɔr woon kaar ki sei na. Amaa bi ma, waa che bi biɛ. 12Wan jɔɔ ke bi li sei u kpiɛ, wee u li jɔɔ takpem. Wan kaa jɔɔ ke, hali nan wee u jɔɔ-n gbaa bi li gaa ni u ban. 13Ni ma bu le n gaar bi ibɔŋal:

“Hali baah le ligin baa ga;

Hali baah le peligin baa gbir bee baa biɛri.

14Bi ŋaar nmɔn sin nan gbeen ulinlenn Azaya kaah nan len ke:

‘Ni le yin gbaa gbir le amaa le kaa biɛri;

Ni le yin ga le amaa le kaa yin biɛr ni taai.

15Nan bu-n bininfobin a lam deg le,

bi tuli kaa gbiri.

Le bi dabin bi numbili.

Naa ye man ke, bi bi li kan nin bi num

ki gbir nin bi tuli

ki ji biɛ nin bi sufu ni.

Ki kpenn bi binbem wee n teb bi.’#Azaya 6:9-10

16“Amaa tikaar ye ni yaar le, nan bu-n ni numbili ga le ni tuli gbir. 17N bei ni ibamɔn le, bilinlem nin bibuchim takpem nan ban bin kan naah kan nan nan, amaa le kaa kan ni, ki ji nan ban bin gbir tibɔr tan wee ni gbir nan, amaa le kaa gbiri.”

Yisa nan wɔɔn ukpaarin a bɔŋal a taai

(Mag 4:13-20; Lug 8:11-15)

18“Ni pela wee ki biɛ ukpaar a bɔŋal nan a taai. 19Ni ye uninfo gbir paab a naam nan a bɔr nan wee kaa biɛ titaai ke, kininbɔŋ le dan ki nan choo nyan nan bun u sufu ni, ni ma ye ndibim man nan lu nsan ni. 20Ndibim man nan lu kutintiɛg a paab nan mu le ye wan gbir Uwonbɔr a bɔr wee ki gaa ti weem nin nmɔn. 21Amaa waah kaa baan inyaan nin, ni ma bu waa ŋmag ti yuuri. Iyoo yan wee tibɔmug kaar bee limugil pii u tibɔr nmɔn bu ke, le un ta gab weem. 22Ndibim man lu ikunkon nin nan mu le ye wan gbir Uwonbɔr a bɔr, amaa le dulinya nan a mugil nin njɔɔm a bam lu ki nyagin i bu, le taa li fir naan ni. 23Amaa ndibim man nan lu kitinŋaŋ n-yaan nin mu le ye wan gbir Uwonbɔr a bɔr, wee ki biɛ titaai, wee i nan yabig ki naan, le iba naan kokobig bee piloob piloob bee pita pita.”

Tinaniin a bɔŋal

24Le Yisa ji nan gaa bi libɔŋal nan ki kpiɛ ke, “Paab a naamin nann uja wan nan jon ki tan bun idibool ŋan u kpaabin le. 25Amaa le baah nan dɔɔn jiɛn kunyiɛg nan, le u dataam fii ki jon ki tan bun tinaniin ki ŋmarin idibool ŋan nin yaan, le ki fɔr. 26Idi-n kaah nan nan pob ki maa n-yonn man ni le bi biɛ ke tinaniin be niin.

27“Le u niin a toontunnu dan ki nan baan ukpadaan nin ke, ‘N dindaau, naa ye idibool ŋan a binba le a nan ta bun a kpaab n-yaan naa? Ke ni ŋa nii wee tinaniin nan be niin naa?’

28“Le u jiin ke, ‘Kidataag kiba le ŋa man.’

“Le u toontumin baan u ke, ‘A ban ti tan ŋabir tinaniin nmɔn le bee?’

29“Le u jiin ke, ‘Aai, ni yin ŋab ke, ni na li ŋmar ŋab idi ŋan ni. 30Mambu, ni jiɛn na wee i li be ki tan kpaa lidichiɛl a yonn, wee n che bidichiɛb n chinn ki gaar tinaniin ni ki poon wee n nyɔɔi nŋmi; wee ki ta idi ŋan ni ki kun tan ŋa n naapɔɔgin.’ ”

Nnyiɛnbim a bɔŋal

(Mag 4:30-32; Lug 13:18-19)

31Le Yisa ji gaa bi libɔŋal nan ki kpiɛ ke: “Paab a naamin nann nnyiɛnbim man wee uba nan ta bun u kpaabin nin le. 32Hali gbaa maah kaa yab foo iwanbool biɛn ni, amaa le ki nan pan ki yabig ke, ki yab jon ikpasiig biɛn na, le nnɔɔm chaan ki nan tɔɔg ki bon bu.”

Boroboro a nyɔgim a bɔŋal

(Lug 13:20-21)

33Le Yisa ji gaa bi libɔŋal ki kpiɛ ke: “Paab a naamin nann boroboro a nyɔgim man wee u pii ti ŋa ke un ta ŋmarin boroboro a yom man yabin wee min nan miir ki fugir ki do-n le.”

Yisa kaah gaar ibɔŋal man

(Mag 4:33-34)

34Ni niɛ nan biɛn, Yisa nan ta ibɔŋal le ki pag sei kuninfogbaluŋ; waa nan pag niba ki sei bi wee naa ye ibɔŋali. 35Le ni nan gbeen ulinlenn kaah nan pag ki ke:

“N li loor n mɔb ki gaa ibɔŋal,

n li pag tiwann tan nan woo hali dulinya a naan daal.”#Ilan 78:2

Yisa kaah wɔɔn tinaniin ni a taai man

36Le Yisa nan jiɛn kuninfogbaluŋin niin, ki jon tan kɔɔ iniin. Le u bɔɔnɔɔb dan u ban ki nan bei ke, “Wɔɔn ti tinaniin tan be bukpaabin ni a bɔŋal a taai ni.”

37Le u jiin ke, “Uninfosaal a Big le ye wan nan bun idibool ŋan nin. 38Dulinya nan mu le ye bukpaabin, idibool ŋan nin le ye Uwonbɔr a naamin a ninfob; le tinaniin nin mu le ye kininbɔŋ a ninfob; 39kidataag kan bun tinaniin nin mu le ye ulinlaril; lidichiɛl a yonn mu le ye dulinya a diɛm; le bidichiɛb n mu le ye Uwonbɔr a malakam.

40“Baah yin lagin tinaniin nin ki nyɔɔ nŋmi man ni, dulinya a diɛ daal na yin be man le. 41Uninfosaal a Big na li tunn malakam bi nan gann tininfobir ban che bi tab tun titoonbir nan biɛn, nin tibir dam nan biɛn. 42Bi na li ta bi ki jaa nŋmi man kaa jun nin yaan, nin yaan le bi na yin be ki mɔr ki fabin ki ŋma bi nyin. 43Iyaayoo nmɔn, le bibuchim na yin be bi Baa a naamin, ki nyagin ke nween kaah nyagin man ni. Wan jɔɔ itul ke ni che un gbir.

Lifaal lan woo nan a bɔŋal

44“Paab a naamin nann lifaal lan woo nkpapaan ni le, le uja uba nan kan ki mann woon li, le ki kun nin npopeen ki tan kɔɔr waah jɔɔ nan biɛn, le ki daa nkpapaan nmɔn.

Salima a bɔŋal

45“Paab a naam ji nann unyanjir wan gu jin ki ban salima konl, un daa-n le. 46U nan tan kan lan jɔɔ linungbeel, le u jir kun ki tan kɔɔr waah jɔɔ nan biɛn, le ki daa salima nmɔn.

Kujanlaaŋ a bɔŋal

47“Paab a naamin nann kujanlaaŋ kan wee bi ta jaa limɔgilin ki choo ijan a booli biɛn ni le. 48Kujanlaaŋ nmɔn kaah nan nan gbee n-yonn man ni, le bi dar don likpengonl. Le ki kal ki gann ijan yan ŋan ni ŋa tikacharin, amaa le ki ta ijan yan kaa ŋan ni ki gab. 49Ni na yin ye man le dulinya a diɛ daal. Malakam na li dan ki nan gann bibuchim, ki jiɛn tininfobir, 50le bin nan ta tininfobirin ki tan jaa nŋmi takpen ni yaan. Ni yaan nmɔn le bininfob na yin mɔr ki fabin ki ŋma bi nyin.”

Ibamɔn pɔɔn nin iwankpeg

51Le Yisa baan ke, “Ni biɛ ibɔŋal nmɔn biɛn a taai waa?”

Le bi jiin ke, “Nn.” 52Le u bei bi ke, “Mambu, ban wɔɔn Uwonbɔr a siim biɛn wee bi wɔɔn bi ki jiin paab a naamin paam nbamɔm ke, bi nann uniindaan wan nyan u wan kpegir nin u wan pɔnn biɛn u naapɔɔgin le.”

Nazarif yaab kaah yii Yisa man

(Mag 6:1-6; Lug 4:16-30)

53Yisa kaah nan gaa ibɔŋal nan ki diɛ n-yonn man ni, le u nyan nin yaan. 54Ki kun u baantɔɔl a tiŋ, ki tan wɔɔn bininfob Uwonbɔr a bɔr, kuwonjiɛndiigin. U wɔɔnim nmɔn nan ŋa bininfobin ligaril le, le bi baan tab ke, “La ban wee uja nan kan nlam nin npɔɔn ki tun ligaril a toon nan naa? 55Naa ye kanpinta a bija-n le yen naa? Naa ye u na le bi yin Meri nnaa? U watiib le kaah ye Jemisi nin Josef nin Simɔnn nin Judasi nnaa? 56Naa ye u ninsiɛb nin tim le bee? Ke u kan ni niɛ nan biɛn laa?” 57Mambu le bi ŋuui nan fii u bu.

Le u bei bi ke, “Ulinlenn kaa jɔɔ jilima u baantɔɔl a tiŋ nin u niin ni.” 58Le waa nan tun ligaril a toon takpem niin ni, nan bu-n baah kaa nan ŋa u yada n bu.

Currently Selected:

Matiu 13: KUGL

Highlight

Copy