LUKI 6

Doowo foloi ʋai

1É ɣɛni ga doowo folo Ziizɛ yíɛ leve kpalagi zu. Ná kala dopoitiɛ te dɔɔlɔ ƃazii ta ƃolo‐kpoloni gá tiɛ kizi ya tiɛ mi. 2Kɛ̀ Favilesiitiɛ te taniga te ɣɛni te ma, “Zɛƃɛ ɣa é kɛɛ wo nii ɣɛɛzu lɛ tɔ su ga nu kɛ ga doowo folo?” 3Ziizɛ te woi ɣaa woteni yíɛ ɣɛ tea, “Tei pulu ɣɛni Deeve ma ta numaitiɛ te ɣɛni ba, nii é kɛɛni wɛ lɛ dodoni Gala kɔlɔi zu? 4Na ɣa ga velei é lɛɛni la Gala na pɛlɛi wu é kpoolo‐ʋɔi nii ziɣi é mi dái ɣɛ na Gala gaazu, é ga kpooloi nii ɛ́ lɛ ŋɛni tɔ su ga nu ta nɛpɛ ge mi é wulo laa‐ʋaalegitiɛ wulu. Tɔwɔ é miini é te ʋe niitiɛ ya ƃalaa te ɣɛni ba.” 5Ziizɛ ɣɛni sa te ma, “Nu ƃuse lui ɣa doowo foloi maazu.”

Zunui zee ʋɔi ɣɛ ma

6É ɣɛni ga doowo folo ta Ziizɛ yíɛ lɛ Gala‐feli wɔtai wu yíɛ kala‐bo bo na. Zunu ta ɣɛni na zee‐zagi ʋɔi ma. 7Tɔ‐dɛɛ ɣala‐mɔitiɛ ƃɔga Favilesiitiɛ te ɣɛni sa Ziizɛ maa ʋɛɛnɛsu ga te wɛlɛ na va ga ani towaa nu valo ga doowo foloi, kɛɛ ʋaa ma te kɛɛ‐zɔ sɔlɔ wo. 8Tɔwɔ é ɣɛni ga ta ɣi‐gaa‐ziɛi wɛ̃ɛga. Nui nii zee ʋɔi ɣɛ ma, Ziizɛ ɣɛni sa ma, “Va è lo vɛ.” Nà wɔ ge wu ziɣi sa é lo na. 9Ziizɛ ɣɛ numaitiɛ ma, “Gà wo ɣaa zaɣa kɛɛzu.? Tɔ tɔ su ga nu faa vagɔ ɣɛ ga doowo folo ɔɔ nu faa ŋala‐ŋala kɛ? ?Tɔ tɔ su ga nu nu yɛʋui yɛ zéea ɔɔ é su ŋala‐ŋala?” 10Ziizɛ wɛlɛni sa te pɛ te va é ɣɛ zee‐ʋɔ‐ma nui ma, “Yee zu zakpa.” Nà wɔ ge kɛ nɔ ŋɛ na zée ƃɛtɛ sa ga kavele. 11Kɛ̀ te laa ʋegɛi ɣɛ ga zii‐ɣaa‐wãla ƃakpa, nii sa tɔ kɛ ga Ziizɛ tiɛ na ɣavele zu zei ɣii ya.

Ziizɛ yee ƃakoni keela puugɔ kai felegɔi ʋa

12Na maziɛ su Ziizɛ lɛɛni gizigi ma ga é Gala feli. É ŋiini Gala‐felia ɣa. 13Tei sa gela boni, é ná kala dopoitiɛ lilini é yee ƃako nu puugɔ kai felegɔ va te zu é natiɛ laa zei ga keelaitiɛ. 14Te ɣɛni ga Saimɔ nii é daa zeini ga Pite é vɛɛ déɣei Ɛĩdulu va, Jĩi ƃɔga Jɔ̃, Fele, Bɔtalɛmu, 15Mafiyu, Taamɔ, Afia dui Jĩi, Saimɔ nii tɔ tili ga Zɛla, 16Jĩi dui Dudia é vɛɛ Dudia Asikaalia nii va é ɣɛni ga wulo nu ga Ziizɛ wɔwɔ wulu wɔɔ.

Ziizɛ kala‐bo boni é numaa ʋalo

17Ziizɛ ƃɔga tiɛni te gizigi yiini é lo sa nɛkpɛi zu ná kala dopoitiɛ te maƃɔ gwala ba é vɛɛ nu ƃulu gwalai niitiɛ va te wuloni Yudiiya yui ɣaazɔ zu, te wulo Yɛlusulɛɛ, te wulo wɔnɔ yuwu wukũigi va Taalɔ ligi zu ta Saidɔ̃ lai. 18Te vaani ga te Ziizɛ woi mɛni é ta zeeƃɛitiɛ valo. Na ɣa ɣɛɛ na taitiɛ gɔʋɛ yowũ ƃoeiyai ɣɛ te la é kpɛɛni te wulu. 19Nà ɣa ɣɛɛ na, kpɔgi ɣaazɔ ɣɛni pele ɣaa ziɛzu ga te yee ʋowũ bá ƃɔvɛlaale gaa‐ƃaa ɣɛni ziɣizu pɔ́ vɛ yíɛ te valo.

Kuu‐zu‐nɛɛ ƃɔga maa‐wõi

20Ziizɛ wũ bu ziɣini é ɣaazu ƃako ná kala dopoitiɛ va é ɣɛ tea,

“Tuuyiɛ ɣa wiɛ, wai wo ga maa‐wõi vea, ƃɔvɛlaale wa ɣa

wo wo ge ga Gala na masadai.

21“Tuuyiɛ ɣa wiɛ, wai pulu é wo zosu nii zu, ƃɔvɛlaale wa

vaazu vilezu.

“Tuuyiɛ ɣa wo ma, wai wo wɔlɔzu nii zu, ƃɔvɛlaale wa

vaazu ŋɛɛzu.

22“Tuuyiɛ ɣa wo ma ani numaa ta zili na ga wiɛ te leve wulu ga wiɛ, tiɛ wo laa woo zu loo ga yowũa, tiɛ wa laa‐zeigi ziɣi ga ŋɛnii é ga ŋɛni yowũ nu ƃuse lui mazaƃu ma. 23A kuu‐zu‐nɛɛ wulo nà maʋoloi wiɛ lɛ kpɔ̃‐kpɔ̃ ga kuu‐zu‐nɛɛ, toku ge zei ga mawulo‐nu‐mai é wo ʋaa ma Gala ta kpakpavɛ. Vele nɔ na te mama gwɔlɔni te kɛɛni la ga Gala daa woo‐wo beaitiɛ.

24“Kɛ̀ kpalo velivɛ wo ma, wai wo ƃɛtɛi zai ŋɛ ni, ƃɔvɛlaale

wa dɔ yii‐ma‐ɣɛɛ ná ɣa nà wo maa zɔlɔ woga.

25“Kpalo velivɛ wo ma, wai wo vileai nii zu, ƃɔvɛlaale pulu

ɣa vaazu wo zosu.

“Kpalo velivɛ wo ma, wai wo ŋɛɛzu nii zu, ƃɔvɛlaale wo

maa ɣa vaazu wõizu wiɛ wɔlɔ.

26“Kpalo ɣa veli wo ma ani nu pɛ ka ɣɛ na wo lɛɛzu, ƃɔvɛ‐laale vele nɔ na te mama gwɔlɔni te ɣɛni kɛɛzu la ga zɛɛ ʋaa Ɣala daa woo‐wo beaitiɛ.”

Nu wõi ʋai ga sili nu

27Ziizɛ ɣɛni tea, “Gà nii wosu wiɛ, wai wo gòi mɛnisu. A wõi ga wo zili yɔ̃wɔa, wiɛ faa vagɔ ɣɛ niitiɛ vɛ te ziliai ga wiɛ. 28A tuuyiɛ loo niitiɛ ma ta wo woto wo Gala feli niitiɛ ʋaa ma ta wo viiwũ. 29Nui nii yá è lowa è woma sɛvɛ ɣila ba, zɔlaavɛ vele lite ma ƃalaa pɛ. Nui zɔi yá yà vɛɛ‐pului wulo è ya, mɛ lɛ ɣata yà ɣile seɣei ma tuo ƃalaa pɛ. 30Nu nɛpɛ ka è ʋeli na, maŋɛnii leve pɔ́. Niitiɛ ta è weli kulo è ya, mɛ lɛ sa wɔnɔ bo te ma ga te fe. 31Ani wo wõini tuo vagɔ wo ga wiɛ, a tuo vagɔ wo ga numaa. 32Ani wa numai niitiɛ wõi na te wo wõini, zɛƃɛ ɣa yá ɣɛ ga malaa‐maa‐lɛi wo ʋaa ma? Toku ge zei ga faa yowũ‐ɣɛɛ veaitiɛ ƃalaa ta wõi ga numai niitiɛ te te wõini. 33Ani wɔnɔ wa faa vagɔ ɣɛɛ na niitiɛ vɛ te faa vagɔ ɣɛɛ wo vɛ, zɛƃɛ ɣa yá ɣɛ ga malaa‐maa‐lɛi wo ʋaa ma? Ƃɔvɛlaale faa yowũ‐ɣɛɛ veaitiɛ ta daamɔdai ɣɛɛzu. 34Ani wɔnɔ numai niitiɛ wo ɣigi te va ga wa ŋɛni maa zɔlɔ wo te ya, wa kui vɛɛ na natiɛ ma, zɛƃɛ ɣa yá ɣɛ ga malaa‐maa‐lɛi wo ʋaa ma? Faa yowũ‐ɣɛɛ veaitiɛ ƃalaa ta kui vɛɛzu ɣiini ma, nii liigoi ta pɛɛ ga kui tiɛ na liigoi maa zɔlɔ wo wulu. 35Kɛ̀ a wo zili veaitiɛ wõi, wiɛ faa vagɔ ɣɛ numaa vɛ, wiɛ kui vɛɛ te ma wo ɣi pɔ ge mɛ lɛ ɣɛ ŋɛni ta nɛpɛ ba ga towaa va wulu wo wɔ. Na ɣa ɣɛɛ na wa wulo‐nu‐mai wala ɣa ƃakpa. Tei tɔwɔ Galagi é ŋɛni pɛ maazu é ga nu ƃɔɔ nu faa‐nɛɛ‐wɛ̃ɛ tala vea ʋaa ma é vɛɛ kuu‐zu‐ƃɔlɔ vea va, ani wa daamɔdai ɣɛɛ na wa ɣɛ ga déa. 36A ɣɛ ga gaazu‐maa‐wõi‐ɣaa‐wo bea è ɣɛ velei wo ɣeea Gala ge la ga gaazu‐maa‐wõi‐ɣaa‐wo nu.”

Numaa ta ʋaa‐wo gaa‐leʋe‐ʋai

37Ziizɛ ɣɛni tea, “A mɛ lɛ nu na faa wo ga laa lii, wa dɛi mɛ lɛ va wosu ŋɛ na. A mɛ lɛ faa yɛ nu ma ga woo, faa mɛ lɛ va yɛsu wiɛ. A su‐ʋaa‐yɛ bo. Su‐ʋaa‐yɛ ka wo ga wiɛ. 38A faa‐nɛɛ ɣɛ. Faa‐nɛɛ ɣa ɣɛ wo vɛ. Towaa wɔ̃ɔ ŋɛni yãka zu ga pagɔ, maazu luƃo te tubu yíɛ yii la te sei wo laa wu. Ƃɔvɛ‐laale nii nɔ wa kɔ̃ɔ su wo teve, tɔ nɔ ɣa yá wɔ̃ɔ su é ʋe wo ya wulu.” 39Ziizɛ sakpe sɔɔni tiɛ ƃalaa pɛ. É ɣɛni te ma,“? Gaazu wele nu ɣa zoo é pele wulo ga bɔɔ ɣaazu wele nu, te felegɔ pɛ te ƃe loozu zeɣe zu? 40Kala dopoi lo‐su lɛ leveni kala‐mɔɔ va. Kɛ̀ nui nɛpɛ kala bogɛi ƃɔɔ maʋaa wulo kala bu towaa ɣɛ ga kala‐mɔi ɣavele. 41Zɛƃɛi yá kɛ yìɛ wɛlɛ kava wolo va è wɔi ɣaazu, tɔwɔ ɛ̀ lɛ gulu likpii ɣaa ɣaa é yà ƃɔɔ è ɣaazuvɛ? 42Yà zoo ɣɛ le è ɣɛ è wɔi ma, ‘Bɔi, ƃe be gè kavai wulo è ɣaazuvɛ,’ tɔwɔ yà ɣagi ɛ̀ lɛ wɛlɛzu gulu likpii va é è ɣaazu? Yài ŋɛ ni è ga daa‐nɛɛ‐wũ‐ba nu, gulu likpii wulo dɛ è ɣaazuvɛ ɣaʋu pa. Na ɣa ɣɛɛ na yà sa yà ná maa ƃɛɛ kalãi ga è kavai wulo è wɔi ɣaazu.”

Gului ƃɔga gaa‐ʋai

43Ziizɛ ɣɛni tea, “Gulu vagɔ nɛpɛ gɛ lɛ vaa ga gulu‐vaa yowũ ɔ́ nɔ ɣɛ ga gulu yowũ vaa ga gulu‐vaa vagɔ. 44Ƃɔvɛlaale nu ɣa gulu ɣile‐giledai wɛ̃ɛ nɔ ga ta ƃɔɔ te ɣaa‐vai. Nu lɛ gɔɔva wuloa ŋai gulu ɣa ɔ́ nɔ ɣɛ ga nu ŋasa‐vaa wulo ŋai kpɔʋɔ zu. 45Nui é ga nu vagɔi, faa vagɔi gaa lɛi ba zíi zu towa a wulo la ga faa vagɔ. Nui wɔgi é ga tuƃo‐vele‐yowũ nui, tuƃo vele yowũi gaa lɛi ba zíi zu towa a wulo la ga tuƃo vele yowũ. Ƃɔvɛlaale faa lama‐lamagi é zíi zu towa ta ɣa wulo dá é bo.”

Pɛlɛ‐lo bea felegɔitiɛ

46Ziizɛ ɣɛni tea, “Zɛƃɛ ɣa é kɛɛ wiɛ tìli ga ‘màliɣii, màliɣii’ nii wɔgi gà bo wiɛ wɛ lɛ kɛɛ? 47Nui nɛpɛgi yá va pɔ̀ é gòi mɛni yíɛ ziɛ la, nui manui wuloai la gà dɛ ga wiɛ. 48Manui wulovɛ ga nui é ɣɛni pɛlɛ losu. É zeɣe leve ƃɔɔ kpe‐kpe é pɛlɛi lɔɔ vile su kwɔti ma. Ziɛ ʋeni, ziɛ‐ʋegi va é ʋala pɛlɛi na zu ɛ́ lɛ tubuni, ƃɔvɛlaale togɛi ɣɛ kpãa. 49Kɛ̀ nui yà gòi mɛni ɛ́ lɛ zia la, máʋaa wulovɛ è ɣɛ nui é pɛlɛi loni tɔɔ‐vile‐ma ŋɛni ʋaa lɛ ŋɛni ba, nii ziɛi vaani é ʋala su é wolo ga maa ʋilea. Tɔwɔ pɛlɛi nà ná kãla‐ŋalagi zu wɔɔlɔi ɣɛ ma.”

Currently Selected:

LUKI 6: DN1971

Highlight

Copy