Kaban Lukeumu 1
1
Dear Theophilus,
1Bamangka wubuldu kabanba balkan Jesusanka, nyulu wanjarrmalman bubunguku bundandan. 2Kanbalda Jesus wukurril-wukurrin, nyajil-nyajin, yinyarrinyangka nganjinanda kuku balkan nyungunku. Nganjin yinya kuku kabanba balkan. 3Ngayu kuku kabanba balkanka Jesusanka, ngayu jananga kuku mumbarabuku nyajinya, binalmanya. Ngayu yinya kuku kabanba balkanka, yunundu yunganka. 4Yinyamundu kabanda yununin mumbarabuku binal-bungalda kukuku jana yunundu balkan. Ngayu wawu yundu kukuku manubajakaku binalmanka Jesusanka.
Angelangka balkan John balkajinka.
5Ngadiku Herod nyulu king bubuku Judeamunku. Nyubun priest yinyaymba burri Zechariah, nyungu jawun-karra dingkarandamun Abijahandamun. Jana dingkar-dingkar jawun-karra Abijahandamun, jana wubulku priestman. Nyungu manyarr burri Elizabeth. Nyungu jawun-karra dingkarandamun Aaronandamun. Aaronamu kangkal-kangkal dingkar-dingkar, jana yalarrku priestman. 6Bula Zechariah junkayku bundandan Godunku. Bula Godumu kuku wukurrin, nyungu law kari buyun-daman. 7Bula kangkal-kangkal wantim-bungan, yamba Elizabeth kari kulngkulman. Bula wulman, and wulbumanda.
8Juma Zechariahmu turn kadan Godundumunbu bayanba workmanijinka. 9Jana priest yalaku; jana junjuy yala dice yilban, nyajinka wanju roommunbu walanka, junjuy jila ngulkurr wayjunku Godunku. Jana dicemundu Zechariah bamban. 10Yinyamun Zechariahngka jila ngulkurr wayjul-wayjun, jana bama wubulku ngalkalba miyil nandajin, praymanijin.
11Yala, nyubun angel nguwimal milbijin Zechariahnda, janjanan right sidemunbu tablebu Zechariahangka yinya junjuy jila ngulkurr wayjun. 12Zechariahangka angel nyajin, nyulu wawu-dudajin, yinyilmankuda. 13Yamba nyulu angelangka yalaman, “Kari yinyilmaka, Zechariah. Godungku yunu kuku prayer nyajin. Yunu manyarr, Elizabeth juma kulngkulmal, yubalanga kangkal dingkar balkaji. Yubal burri dalki John, nyungun. 14Wawu balkajinyamun yubal wawurr-wawurrmal. Yalarrku bama wubul wawurr-wawurrmal nyungunku. 15Godungku nyungunin nyajil, jarra jirray bamanka kanbalanka. Nyulu kamu-kamulu kari bajaku nuka. Nyulu balkajinjiku, Godumu Wawu nyunguwunbu dukurrbu walal, bunday nyungunji. 16Nyulu yalbaymal, nyulu bama wubul Jew-warra jurrki-manil. Jana jurrkiji buyun-buyunmun, jananga Maja Godku wukurrilda. 17Nyulu Godumu kuku yirrkay bamanda yala prophetangka Elijahngka ngadiku yirrkan. Godundumundu Wawubu nyungun junkurrji-bungal yala nyulu Elijah junkurrji-bungan. Johnungku kuku balkal nganjan-karranda, jana kari kuli-kaday baja janawunku kangkal-kangkalanka. Bama yinyarrin kanbal dukul-dandilu Godunku, jana nyungun kari kuku nyajil. Johnungku jananin jurrki-manil, jana ngulkurrku dungarinka. John jakalba kaday, yinyamun nyulu Maja kudamundu kaday. Johnungku bama ready-bungal Majanka.” Angelangka yinya kuku balkan Zechariahnda.
18Zechariahngka yalaman, “Ngayu wanjarrku binalmal if yinya kuku manubajakuda? Ngayu wulman bajaku, yalarrku ngayku manyarr wulbumankuda.” 19Angelangka nyungundu yalaman, “Ngayu angel burri Gabriel. Ngayu jakalba Godundu janay, nyungun kuku wukurrinka. Nyulu nganya yungan yinya kuku ngulkurr balkanka yunundu. 20Yamba yundu ngaykuwunbu kukungu kari milka-janan. Yinyaynka yundu kuku-karimalda. Juma time kaday, Godungku ngayku kuku manubaja-bunganka. Yala-yalabi yinya kangkal balkaji. Wawu yinyamun yundu kukujimal baja.”
21Jana bama ngalkalba waitmalman Zechariahnka. Jana jana-karrajiku balkawan, “Nyulu wanyurrinku kariku wandin?” 22Nyulu kadan, nyulu kuku-kariku wandin. Yinyaynka bama wubulku binal angel Godundumun nyungundu kadan. Nyulu marabu balkan jananda, kuku-karimanya.
23Zechariahngka nyungu work kunbay-manin Godundumunbu bayanba, yinyamun nyulu bayanbaku dungan baja. 24Wawu yinyamun nyungu manyarr Elizabeth kulngkulman. Kija 5-bala nyulu kari wandin bayanmun. 25Nyulu nyuluku balkan, “Ngayku Maja God ngaykunku ngulkurrman. Wawu nyikumun ngayu kari murru-kaday baja, kangkal kari maninya.”
Angelangka balkan Jesus balkajinka.
26Yala, Elizabeth kulngkulman. Kija 6-balaman, Godungku angel Gabriel bubungu yungan baja. Nyulu nyungun bubungu Galilee, townbu Nazareth yungan. 27Angelangka Gabrielangka kuku wundin maralanda Marynda. Maryngka dingkar kariku dunyu-bungan, dingkaranji kariku wunan. Jana Mary Josephanda promiseim-ban, wunanka. Joseph, nyulu King Davidandamun. 28Angelangka Marynda yalaman, “Ya, nyulu Maja God yununji, yununku wawu jirray. Nyulu yunun ngulkurrduku kujin-kujil.”
29Yamba Mary wawu-dudajin yinyaynka kukuku. Nyulu nyuluku yalaman, “Ya, wanyurrinku nyulu ngaykundu yala balkan?” 30Nyulu angelangka Marynda yalamanda, “Kari yinyilmaka, Mary. God yununku wawu jirray, yunun ngulkurrduku kujin-kujil. 31Yundu juma kulngkulmalkuda. Yinyamun yunu kangkal dingkar balkaji, yundu nyungun burri dalki, Jesus. 32Nyulu Majamu Godumu jirraymu kangkal. Nyulu junkurrjikuda. Majangka Godungku nyungun king-bungal, yala David ngadiku, nyulu Davidandamunku kaday. 33Nyulu Jew-warramu kingmal wuljaljiku. Nyulu jananin wuljaljiku ngulkurrduku kujil.”
34Maryngka angelanda yalamanda, “Wanjarrku ngayu kulngkulmal? Ngayu dingkar kariku dunyu-bungan.” 35Angelangka nyungundu yalaman, “Godumu Wawu ngulkurr yunundu kaday. Nyulu yunundu walal, Godundumundu junkurrdu yalbaynja yunun nandal. Yinyamun yundu kulngkulmalkuda. Nyulu kangkal Godumu, buyun kari bajaku. Bamangka nyungun bambal Godumu kangkal.” 36Nyulu angelangka yalaman baja, “Yunu kambanmu Elizabeth yalarrku kulngkul. Nyulu wulbuman, yamba nyulu kulngkulman. Godungku Elizabethanda and nyunguwunbu dunyundu kangkal dingkar yungan. Jakalbaku Elizabeth kari kulngkulman, yamba nyulu kulngkulmankuda 6 months. 37God, nyulu yalbay bajaku, junkurrji bajaku. Junjuy-junjuy wubulku nyuluku balkal. Kanbal binal kari. Nyuluku. Godku.” 38Maryngka angelanda yalamanda, “Godungku nganya juru-kulbal, ngayu nyungun juru-wukurril. Yundu Godumu kuku balkan ngaykundu. Ngayu kaji Godumu, ngayu yinya kuku maninka, wukurrinka.” Wawu yinyamun nyulu angel nyungundumun dunganda.
Mary dungan Elizabethanda.
39Yinyamun Mary jinbalku Elizabethanda dungan. Nyulu naka dungan bubungu Judea, wuburr-wuburrbu. Nyulu townbu kadan, 40nyulu Zechariahndamunbu bayanba walan, Elizabethanda yalaman, “Wanjarr yundu, yalada yundu?” 41Nyulu Elizabethangka Marymu kuku milkabu nyajin, nyungu kangkal waralba burrkin. Yinyamun Godumu Wawu Elizabethandamunbu dukurrbu walan. 42Nyulu yaykarrdaku yalaman Marynda, “Godungku yunun wawurr-wawurr-bungal, kanbalanka jalbu-jalbunku. Yalarrku yunu kangkal wawurr-wawurrmanijikuda. 43Yundu ngaykuwunbu Majamu ngamukuda. Karibi. Godungku yununin ngaykundu yungan. 44Yala-yala ngayu yunu kuku nyajin, ngayku kangkal wawurr-wawurrman, burrkin waralba. 45Yundu Godumu kuku yununku believeim-bungal manubajamanya. Yinyaynka yundu yalarrku wawurr-wawurrmalkuda.”
Maryngka God buyay-manin.
46-47Maryngka yalaman, “Ngayku wawu wawurr-wawurrmalarrkuda. Ngayu yinyaynka ngayku Maja God buyay-manil. Ngayku wawu wawurr-wawurrmal Godunku. Nyulu nganya wawu juran-bungan. 48Ngayu jarra bangkarr buyun, yamba nyulu ngaykunku kari milka-wulan. Wawu nyikumun bamangka wubulduku nyajil ngayu wawurr-wawurrku bundandanya. 49Ngayu wawurr-wawurrku bunday, Godungku junjuy-junjuy yalbay balkanya ngaykunku. Nyulu God ngulkurr bajaku, dayirr bajaku. 50Kaki bama Godundu milka-janay and nyungunku wawu jirray, nyulu jananka manun-manunmal. Nyulu manun-manunmal jananka bundandari nyiku, janawunku kangkal-kangkalanka, bamanka wuljaljiku. 51Yamba kanbal bama bulmbuymanka, majamanka. Nyulu jarra junkurrji jananka. Nyulu jananin ngami-ngami-bungal, yayin-yayin-bungal. 52Nyulu Government maja jirray buban-bungal. Yalarrku, nyulu bama buban yalbay-bungal, jananda work jirray dajil. 53Nyulu mayi dajil bamanda dakwuyku bundanday. Yamba nyulu bama rich-bala nyungundumun yungal, yamba-karijiku. 54Nyulu Godungku nyungu kuku kujin jananka bamanka Jew-warranka ngadimunku. Nyulu kuku kujin, jananin ngulkurrduku kujinkuda. 55Nyulu wuljaljiku manun-manunmal Abrahamanka, bamanka nyungundumun. Nyulu jananka kari milka-wulay.” Maryngka yalurrin kuku wubulku balkan Godunku.
56Nyulu kija kulur bundan Elizabethanji, yinyamun nyulu bayanbaku dungan baja.
John balkajin.
57Elizabethamu time kadanda, nyungu kangkal balkajinka. Kangkal balkajinda, kangkal dingkar. 58Bamangka wubulduku kuku nyajin Elizabethandamunku kangkalanka. Bamangka wubuliynjaku, jawun-karrangka yinya kuku nyajin, jana wawurr-wawurrmankuda Elizabethanka, God manun-manunmanya nyungunku.
59Nyulu ngawa warngku 8-balaman, jana nyungun yulban yakan. Yala-yala jana nyungun burri dalkinka, Zechariah, burri yala nyungu nganjanku. 60Yamba nyunguwundu ngamungku yalaman, “Kari, ngana nyungun John burri dalkil.” 61Jana nyungundu yalaman, “Wanyurrinku yundu nyungun John burri dalkinka? Yubal nyungun Zechariah burri dalki yala nyungu nganjan. Yubalanga jawun-karra yamba-kari burri John.” 62Zechariah, nyulu jakalbaku kuku-kariman. Jana marabu balkan nyungundu, nyungundu babajinka wanju burri kangkalamu. 63Zechariahangka kabanka babajin. Nyulu kabanba balkan, “Ngayku kangkal burri John.” Jana wubulku kungkurr-kadarin. 64Yala-yala nyulu Zechariah kukujiman baja. Nyulu God buyay-maninda.
65Jana bamangka yinya nyajin, jana yinyilmarinkuda. Kuku yinya yiringkurrku dungan bubungu wuburrdurr Judeanga. 66Bamangka wubuliynjaku yinya kuku nyajin, jana janaku babajin, “Yanya ngawa ngananka balkajinda, nyulu wanjarrmalkuda? Nyulu yalbaymal, nyulu nguba majamalkuda.” Jana binal Godundumundu junkurrdu nyungun junkurrji-bungankuda.
Zechariahangka kuku Godundumun balkan.
67Wawu yinyamun Godumu Wawu Zechariahanda dukurrbu walan. Nyulu Godumu kuku yanyu balkan, 68“Ngana Maja God Jew-warramu buyay-mana. Nyulu kadan nyungu bama helpim-bunganka, jananin yunganka buyun-buyunmun. 69Nyulu Christ junkurrji yungan, bamanga wawu juran-bunganka. Nyulu Christ Davidandamun. Davidangka ngadiku Godumu kuku wukurrinkuda. 70Godungku ngadiku prophet-prophet kukuji nyunguwunji yungan. Godumu kuku yalaku:
71‘Godungku yurranin kujil kuli-bakandamun. Bama yinyanguy yurranka wawu karilu, jana yurranin kari buyun-damal.’
72Ngadiku nyulu nganandamunbu nganjan-karranda yalaman,
‘Ngayu manun-manunmal yurranka, ngaykuwunku kukuku kari milka-wulay yurranka.’
73Nyulu Abraham wawurr-wawurr-bungan ngananka. 74Nyulu yalaman,
‘Ngayu yurrangan kuli-bakandamun manil, yurranin ngulkurrduku kujil. Yinyamun yurra kari yinyilmal baja, ngayku work balkanka. 75Yurra nganya wukurrilda, junkayku dungari, dayirr-dayirrku bundari, wuljaljiku.’ ”
76Yinyamun Zechariahangka kangkalanda Johnundu yalaman, “Ngayku kangkal, Majangka jirrayngka yunun yungal nyungu kuku balkanka bamanda. Jana yunun Godumu prophet bambal. Yundu jakalba Majanka Christanka dungay, bama ready-bunganka nyulu kadanyamunku. 77Yundu jakalba nyungunku dungay, nyunguwunbu bamanda balkal nyulu bama juran-bunganka, buyun-buyun kidanya wawumun janandamun. 78Ngananga God, nyulu manun-manun ngananka. Nyulu ngananga wawu juran-bunganka. Nyulu dingkar yala light dayirr ngananda yungal. 79Yinyamundu lightmundu heavenmun balbal bama nguwul-nguwulbu bundandari, balbal bama wulan-wulari. Lightmundu jananga baral balbal, jana wawu-ngulkurrku dungarinka.” Zechariahangka yinya kuku balkan.
80Nyulu karrkay yalbayman, nyulu God ngulkurrduku wukurrin. Jakalbaku nyulu bubungu jirrbu-jirrbungu bundandan, yinyamun nyulu bamanda Jew-warranda dungan, Godumu kuku yirrkanka.
Currently Selected:
Kaban Lukeumu 1: gvnNTOTPO
Highlight
Share
Copy
![None](/_next/image?url=https%3A%2F%2Fimageproxy.youversionapi.com%2F58%2Fhttps%3A%2F%2Fweb-assets.youversion.com%2Fapp-icons%2Fen.png&w=128&q=75)
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 1985, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.