Matiyé 5

Jésu dôriɲ ɓiɲé kwôlê sa keram a

1Kiriɲa Jésu gel kwônê ɓiɲé bay ka hen era ligiri a menba, ôbi ɗay ô merê sa keram a menba, bay tôri era ligiri a 2menba, ôbi ay tô derêji kwôlê kôl iyôŋ ba:

Yi derê wo dami

(Lk 6: 20-23)

3«Ɓiɲé ka erem wo ciré nêm lê ani sa kibriji ré hen na, yirji a sa dôrji wôsa *emê iyére to derômaraŋ a na toji.

4Ɓiɲé ka mô naɲ bô emê haw hen na, yirji a sa dôrji wôsa Emen a sa jalê bôrji.

5Ɓiɲé ka kalêrji jal hen na, yirji a sa dôrji wôsa bay a merê derê sa terare a na sem.

6Ɓiɲé ka doy lê aŋgaɲ derôre liji damaŋ hen na, yirji a sa dôrji wôsa Emen a sa biji aŋga bay ôriɲ doyriji bay ka hen.

7Ɓiɲé ka bô tu ɲa to megêrji hen na, yirji a sa dôrji wôsa Emen a sa berê tu ɲa toji men.

8Ɓiɲé kaɲ bay bô bôrê hen na, yirji a sa dôrji wôsa bay a sa gelé tu Emen.

9Ɓiɲé kaɲ bay ɲanê megêrji bi ré biɲ pôn hen na, yirji a sa dôrji wôsa bay a uwôgêji kam Emen.

10Ɓiɲé ka bay gelji gusiɲ wô kibi aŋgaɲ derôre ka bay li hen na, yirji a sa dôrji wôsa emê iyére to derômaraŋ a na toji.

11Hena bay ré tiréŋge men, geléŋge gusiɲ men, pôy kwôlo gay gay ɗéŋge sarŋge a wô wo kené na bay tôn na, 12sêŋge peré men, ken li yi derê a men wôsa ka uɲé sa kôbreŋge damaŋ derômaraŋ wôsa na hen iyôŋ a bay na ré geliɲ tu bay kibi Emen ka tumô gusiɲ men hen.»

Bay ayê bôô na ɗôre naɲ kiriɲ ka peraŋgi ka ɓiɲé ka sa terare a na

13«Kenbay kena ɗôre to ɓiɲé ka sa terare a na, a hena ɗôre hende to hen ré geraŋ ré ba bay a lere iyeŋ a ré herê geraŋgê hôriɲ ba? Ani ka kwôni a liɲ naɲ tu ba naɲ niɲ. Bêre aɲ bi ɓiɲé ré ɗiirê naɲ têrji a ba mera. 14Kenbay kena kiriɲ ka peraŋgi ka ɓiɲé ka sa terare a na, wôsa hena kwôni ré ɗi iyére tori sa keram a ba ôbi a uwôbêre nêmê sôŋ ba? 15Men kwôni a ɗé tare bô lampa aɲ erê uwôbê bô gwore a sôŋ ba? Hena tare ré ɗiɲ bô lampa a ba na wô teré ta gurô pal a aɲ bi ré berare kiriɲ bi ɓiɲé ka mô bô ira hen kêm ré geliɲ kiriɲ. 16Iyôŋ ba, kenbay kôba ken bi kiriɲ ka peraŋgi kaŋge peraŋge bi ɓiɲé geliɲ kiriɲ dema bay ré geliɲ jé lêreŋge wo dôri menba, bay a ayiɲ kibi Ibareŋge Emen wo mô derômaraŋ a hen men.»

Kwôlo gengiɲ sa tôô naɲ bay kibi Emen

17«Ma ka ermé yaŋ ba ené era na wô mênê tôô naɲ kwôlo bay kibi Emen na kôl hen niɲba, en era na wô lê bi aririrji ré liɲ ɗi.» 18Menba, Jésu hô kôl iyôŋ ba: «Na tu kwôlê a ené kelêŋge hen hena derômaraŋ naɲ sa terare ré yi ba ya tô na, ani ka tôô ka dê iyôŋ ley, kam aŋga cibiɲ dê dê sara hen ley, ka a dôriɲ aɲ ba naɲ kwôy wo sa terare a mêniɲ. 19Na ôbi á, kwôni wo ré ɗage tôô to dê dê hende to hen aɲ geliɲ ɓiɲé ré ɗage hen iyôŋ a men na, ôbi a yé kema wo dê bô iyére to derômaraŋ a. Niɲba, hena kwôni ré bi kwôlê sa tôô hende to hen aɲ geliɲ ɓiɲé ré li hen iyôŋ a men na, ôbi a yé kwo dami bô emê iyére to derômaraŋ a a. 20En kelêŋge waŋ ta, hena kené li aŋgaɲ derôre ɗê ka bay derê tô tôô to Emen naɲ ka Parisiɲêɲê ré ba ka nêmê sé bô emê iyére to derômaraŋ a ré kwôy.»

Kwôlo gengiɲ sa bô tarê

21«Na ken toy kwôlo bay na kôliɲ môɲêrŋge iyôŋ ba: ‹Já deré gawra ré wôsa kwôni wo duu megari ba, bay a jerê kwôlê sari a.› 22Niɲba, nôbi en kelêŋge, kwôni wo bôri tari sa yêni a ba, bay a jerê kwôlê sari a men, kwo tôbiɲ yêni galê ba, bay a ôriɲ naɲ ɗi tumô bay jerê kwôlê ka damné a men, kwo tiiré yêni ré yêmiɲ ba, a erê bô tare to eŋge bariɲ né hen a men. 23Hena jeré ô jeré erê biɲ Emen aŋgaɲ baliyare kini bê kwôbe a aɲa jeré erem si sa kwôlo yênem ôriɲ naɲ ju na, 24ju ɗi aŋgam kaɲ baliyare bay ka hen tôŋ jan aɲ ju ô uɲé yênem ken ô biɲ tôŋ pa dema, jeré hera sa ay aŋgam bay ka hen biɲ Emen tô. 25Hena ôbi barem ré kaŋgem aɲa kené ô ɓem kini jerê kwôlê na, ken ɲan kwôlê woŋge naɲ ɗi ca tumô geré ré ba ôbi a uwôlem kôbi ôbi jerê kwôlê a aɲ ôbi jerê kwôlê bi wo hen a ôriɲ naɲ ju biɲ asgarɲê aɲ iyeŋ né ba bay uwôlem daŋgay a. 26En kôlem, já têbê kerê iyôŋ iyôŋ dema jeré sé daŋgay a tô.»

Kwôlo gengiɲ sa wôniɲare toɲ têriɲ

27«Na ken toy bay na kelêŋge tumô kôl iyôŋ ba: ‹Já wogé tam megam né.› 28Niɲba, nôbi en kelêŋge waŋ a ta: kwôni wo bô tami megari naɲ tu bôriyare na, bôri a ba ôbi yiɲ naɲ tu niɲ. 29Hena ré na tum toɲ gusurô a lê aɲa jeré li têriɲ na, ju dôre uléɲ kelaŋ naɲ ju, ju meray a jeré uwôɲ gelê ba dô ɗê erê bô *géhên a naɲ tum wôô kêm. 30A hena ré na kôm woɲ gusurô a lê aɲa jeré li têriɲ na, ju wali uléɲ kelaŋ naɲ ju, ju meray a jeré gôl ba dô ɗê erê bô géhên a naɲ kôm wôô kêm.»

Kwôlo gengiɲ sa kariɲare kurô

(Mt 19: 9, Mk 10: 11-12, Lk 16: 18)

31«Bay na kôl tumô kôl iyôŋ ba: ‹Kwôni wo dage tamni ba bi ré bure magtubu toɲ bê tôre kôbre a#Détéronôm 24: 1.› 32Niɲba, nôbi en kelêŋge hena kwôni ré dage tamni to yiɲ na kwôni ré tô aɲa hende ré ô eŋgé iba wo ɗaŋgi na, na ôbi lere aɲa hende ré wôniɲ wôniɲare toɲ têriɲ hen men, kwôni wo eŋge iyore to bay dagere hen kôba li na têriɲ naɲ tu a men.»

Kwôlo gengiɲ sa derê yi

33«Na ken toy kwôlo bay na kôliɲ môɲêrna ka tumô iyôŋ ba: ‹Aŋga ju dusu yem sara ba ju ɗi baa ré. Niɲba, ka ju ay tôm sara naɲ hini Kelma ba, ju li môj môj#Lébitik 19: 12.› 34Niɲba, nôbi en kelêŋge bi kwôni dusu yiri ré. Bi ôbi dusu yiri naɲ derômaraŋ ré wôsa na kini merê Emen men, 35bi kwôni dusu yiri naɲ sa terare ré wôsa na kini sêlê tê Emen men, naɲ Jérusalêm ré wôsa hende na iyére to Kelma wo dami men, 36bi kwôni dusu yiri naɲ sam né wôsa ju nêm lê bi ré béé ré men, bi ré hendu ré a men. 37Niɲba, hena kwôlê woŋge ré na tiri ba ken kôl ré na tiri men, hena ré na tiri ré ba ken kôl ré na tiri ré aɲ kwo ka kelê cêgê hen na, hena na ligi Sidan.»

Kwôlo gengiɲ sa bay dê bare a

(Lk 6: 26-38)

38«Na ken toy bay na kôl tumô iyôŋ ba: ‹Tu ba, na tu hôriɲ men, kaɲnem ba, na kaɲnem hôriɲ men#Sé nô 21: 24.› 39Niɲba, nôbi en kelêŋge iyôŋ ba: Dêŋge bayi habrê wo kwôni lêŋge hen né, hena kwôni ré di tô mam woɲ gusurô ba ju bul kwoɲ ma biri di a. 40A hena kwôni ré kaŋgem tumô bay jerê kwôlê a wô eŋgiɲ bargay kam kaɲ kabrêm na, ju jôri derê kaɲ kelanê a ré. 41Men, hena ôbi néé wôni ré ɓerem ereŋ jeré ayri ani ôriɲ naɲ ɗi kelaŋ nêm têê dubu ba ju ôriɲ naɲ ɗi têê dubu sara. 42Kwo uwôlem are ba ju biri men, hena ôbi ré gey jeré gwôyri ani kôba ju jôri ré a men. 43Na ken toy bay na kôl iyôŋ ba: ‹Yênem ba, jeré piri niɲba, ôbi barem ba jeré dôri ham#Lébitik 19: 18.› 44Niɲba, nôbi en kelêŋge bay bareŋge kôba ken pirji men, ken uwôl Emen wô sa ka geliɲ turŋge gusiɲ hen a men. 45Hen iyôŋ dema kené yiɲ kami Ibareŋge Emen wo mô derômaraŋ a wo bi tare tori berare sa bay bô habrê a men, sa bay lê derê a hen a men hen. Men, ôbi bi emen uwôŋge sa bay lê aŋgaɲ derôre a men, sa bay lê aŋgaɲ derôre ré hen a men. 46Hena kené pur na ɓiɲé ka peréŋge hen mera ba wô mi a kené mô gem sa kôbi wo Emen ba? 47Wôsa *bay eŋgé wôgê kôba li na hen iyôŋ hende to hen men, hena ré na yênêrŋge dema kené liji dosé mera ba na aŋga ɗê kiriɲ a kené li hen ba? Ɓiɲé ka hôn Emen né kôba li na hen iyôŋ men ré ba? 48Derêŋge cerêd mega Ibareŋge wo derômaraŋ a dôriɲ cerêd hen iyôŋ men.»

المحددات الحالية:

Matiyé 5: kqpNT

تمييز النص

نسخ