The New Testament in the Menya language of Papua New Guinea

© 2017 Wycliffe Bible Translators, Inc. Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License. Http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nc/4.0/. ℗ SIL-PNG and Hosanna (music and effects)

Goti Hanjuwä Iqueqä Kukŋui

<div class="version vid3572 iso6393mcr" data-vid="3572" data-iso6393="mcr">
 <div class="book bkMAT">
 <div class="chapter ch2" data-usfm="MAT.2">
 <div class="label">2</div><div class="s1">N&#228;q&#331;q&#228;-t&#228;&#331;&#228; iqua, Jisasi Ique &#228;wimakuwi&#331;q&#228;</div><div class="p"> 1&#196;maq&#228; naq&#228; Heroti iqu qua Jutiya iu mitq&#228;ta&#331;ga, M&#228;liya Jisasi Ique a&#331;&#228;-himq&#228; Betlem&#228; iu &#228;mikqe. Q&#228;naknda&#331;i &#228;maq&#228; m&#228;ptq&#228; tim&#228;uq&#228; m&#228;&#331;gisa&#331;&#228; n&#228;q&#331;q&#228;-t&#228;&#331;&#228; iqua, Jerus&#228;lem&#228; iu&#331;q&#228; &#228;yappiyi, yat&#331;q&#228; hi&#331;gin&#228;wa ik&#228;kuwi. 2&#8220;Ymeq&#228;, &#228;maq&#228; Jutiya pmeq&#228; iquau mit&#331;q&#228;, t&#228;&#331;ga &#228;nyqu&#228; Iqu, &#228;&#331;gi win&#228;? Ne Iqueq&#228; q&#228;t&#228;queq&#228; ique, m&#228;ptq&#228; tim&#228;uq&#228; m&#228;&#331;gisa &#228;qun&#228;tan&#228;, Iquenyq&#228; qo&#331;&#228; woktatu&#331;qu&#228; &#228;yapqun&#228;.&#8221;</div><div class="p"> 3&#196;maq&#228; naq&#228; Heroti iqu q&#228;t&#228; ii&#331;&#228; &#228;wiy&#228;qe, iqu k&#331;u&#228; kuap&#228;n&#228; indq&#228;n&#228;t&#228;, &#228;n&#228;miq&#228; imi&#331;qe. Jerus&#228;lem&#228; pmeq&#228; iqua as&#228; ii&#331;&#228; imi&#331;uwi. 4Ii&#331;&#228; hita&#331;gi, Heroti iqu hiq&#228;va-im&#228;kq&#228; naq&#228; iquaut&#228;, kuk&#331;u&#228;-suqe&#331;q&#228; n&#228;q&#331;q&#228; iquaut&#228;, eeq&#228;n&#228; t&#228;&#228;q&#228; &#228;tu&#228;tumet&#228;, yat&#331;q&#228; tii&#331;&#228; &#228;wikqe. &#8220;Kraisi, Goti Hanjuw&#228; Iqu Iqueq&#228; &#228;maqeu mit&#331;q&#228; Ique at&#228;u&#331;u&#228; ikq&#228; Iqu, a&#331;&#228; &#228;sqisa tim&#228;ut&#331;q&#228;w&#228;?&#8221; &#228;tukqe.</div><div class="p"> 5Iqu yat&#331;q&#228; i vqa&#331;ga, qu kima&#331;i tii qe &#228;tukuwi. &#8220;Iqu a&#331;&#228;-himq&#228; Betlem&#228;, qua Jutiya iuta tim&#228;ut&#331;qeq&#228;. Hi&#331;u&#228;-tq&#228; h&#331;qu, Goti Hanjuw&#228; Iqueq&#228; kuk&#331;ui &#228;t&#228;t&#228;, buk&#228; iu tii&#331;&#228; &#228;q&#228;kqeq&#228;.</div><div class="pi1"> 6&#8216;Qua Jutiya iu&#331;i, a&#331;&#228;-himq&#228; Betlem&#228; iquki, huizi iquauq&#228; y&#228;pak&#228; iquki man&#228;. &#196;maq&#228; sita&#331;&#228; h&#331;qu, huiziquau miq&#228; tim&#228;uniqeq&#228;. Iqu &#330;q&#228; &#228;maq&#228; Israitq&#228; iquau miq&#228;&#331;q&#228; pmeniqeq&#228;,&#8217; &#228;t&#228;t&#228; &#228;q&#228;kqeq&#228;&#8221; &#228;tukuwi.#2:6 Maika 5:2</div><div class="p"> 7Heroti iqu kuk&#331;u&#228; t&#228; q&#228;t&#228; &#228;wiy&#228;qe, &#228;maq&#228; m&#228;ptq&#228; tim&#228;uq&#228; m&#228;&#331;gisa&#331;&#228; n&#228;q&#331;q&#228; iquau t&#228;&#228;q&#228; maq&#331;q&#228; &#228;tu&#228;tumeqe, yat&#331;q&#228; vqa&#331;ga, qu, &#8220;Q&#228;t&#228;queq&#228; iqu hea i&#331;ga &#228;tim&#228;uqeq&#228;&#8221; &#228;tukuwi. 8Ita&#331;i iqu n&#228;q&#331;q&#228; &#228;meqe, iquau &#228;t&#228;wqatkqe. &#8220;He Betlem&#228;&#331;q&#228; &#228;wipu, Ymeq&#228; Iquenyq&#228; q&#228;vq&#228; &#228;&#331;gu&#228;n&#228; ipiy&#228;. Ita&#331;ga he hi&#331;u&#228; ae &#228;qumbiyi, nyi ndp&#331;q&#228; a&#331;gum&#228; quveppiy&#228;. Nyi-pqe &#228;p&#228;tm&#228;, Ique qo&#331;&#228; wokt&#228;umq&#228;n&#228;ny&#228;.&#8221;</div><div class="p"> 9 Qu ique q&#228;t&#228; &#228;wipiyi, qe &#228;ukuwi. W&#228;tq&#228;ta&#331;guw&#228;&#331;ga&#331;i, q&#228;t&#228;queq&#228; m&#228;ptq&#228; tim&#228;uq&#228; i&#331;gi &#228;qu&#331;guw&#228; iqu, iquau&#331;i hi&#331;uiq&#228; &#228;wimami&#331;qe. Ita&#331;ga iqu &#228;w&#228;t&#228;, a&#331;&#228; Ymeq&#228; Iqu wita&#331;gq&#228; iu, haq&#228; y&#228;tq&#228; &#228;pmakqe. 10I&#331;ga&#331;i iqua ii&#331;&#228; &#228;qumbiyi, yeeq&#228; kii&#331;&#228; qe &#228;wi&#331;gqe. 11Ita&#331;ga iqua a&#331;&#228; y&#228;p&#228; i&#331;gisa &#228;paquv&#228;pu, Ymeq&#228; Iques&#228;, Iqueq&#228; k&#228;nai M&#228;liyat&#228;&#331;i &#228;qumbiyi, iqua Iqueq&#228; yoq&#228; haqeq&#228; &#228;mam&#228;upu, qo&#331;&#228; &#228;wokt&#228;upu, hipe&#331;ui qua bu ekuwi. Ita&#331;i iqua golqet&#228;, eq&#228; wetq&#228; jina&#331;&#228; &#228;&#331;gu&#228;n&#228;&#331;&#228; weqet&#228;, z&#228;-w&#228;nu&#331;u&#228; eqet&#228;, quwq&#228; qa iuta &#228;taupu, Ique qe &#228;wikuwi.</div><div class="p"> 12I&#331;ga&#331;i Goti Hanjuw&#228; Iqu w&#228;tq&#228; &#228;v&#228;t&#228;, &#8220;Heroti iquenyq&#228; a&#331;gum&#228; m&#228;wq&#228; pambiy&#228;&#8221; tqua&#331;ga, iqua quwq&#228; a&#331;&#228;mq&#228; h&#228;naq&#228; hui-m&#228;nda qe &#228;ukuwi.</div><div class="s1">Isip&#228;&#331;q&#228; z&#228; &#228;w&#228;kuwi&#331;q&#228;</div><div class="p"> 13Iqua ae uwqa&#331;guw&#228;&#331;ga&#331;i, Naq&#228; Iqueq&#228; e&#331;&#228;tq&#228; h&#331;qu, Josep&#228; ique w&#228;tqeu &#228;wimet&#228; &#228;tukqe. &#8220;Heroti iqu, Ymeq&#228; Tquenyq&#228; q&#228;vq&#228; it&#228;, p&#228;s&#228;t&#331;q&#228; iqiy&#228;. I&#331;i si &#228;vautn&#228;, Ymeq&#228; Iques&#228;, k&#228;n&#228;ut&#228; itmetn&#228;, ita&#331;ga Isip&#228; iu&#331;q&#228; z&#228; &#228;tuma &#228;w&#228;tn&#228;, pmat&#331;qeq&#228;&#8221; &#228;tukqe. &#8220;Nyi si a&#331;gum&#228; ktqa&#331;gmdq&#228;&#331;ga&#331;q&#228;u&#228;.&#8221; 14Ita&#331;i heatq&#228;&#331;ga, Josep&#228; iqu ivatuw&#228;n&#228;qe, Ymeq&#228; Iques&#228;, k&#228;n&#228;ut&#228; Isip&#228;&#331;q&#228; qe &#228;mitim&#228;ukqe. 15Iqu iu yq&#228;n&#228; pmeta&#331;ga, Heroti iqu qe &#228;p&#228;ko&#331;gqe. N&#228;tmatq&#228; t&#228; &#228;tim&#228;ukqe, Naq&#228; Iqu Iqueq&#228; hi&#331;u&#228;-tq&#228; h&#331;que &#228;tukq&#228;-pa, q&#228;yun&#228; &#228;tim&#228;ukqe. &#8220;&#330;q&#228; ymeq&#228; ique, Isip&#228; buta &#228;tuma &#228;pkqeq&#228;&#8221; &#228;tkqe.#2:15 Hosiya 11:1</div><div class="s1">Ymeq&#228; qok&#228; iquau &#228;p&#228;kkuwi&#331;q&#228;</div><div class="p"> 16Heroti iqu, &#228;maq&#228; m&#228;ptq&#228; tim&#228;uq&#228; m&#228;&#331;gisa&#331;&#228; iqua, ique aw&#228; m&#228;tqu&#228;, h&#228;naq&#228; hui-m&#228;nda &#228;m&#228;wq&#228;t&#228;ukuwi&#331;q&#228; n&#228;q&#331;q&#228; &#228;meqe, iqueq&#228; &#228;wqe tn&#228;&#331;&#228; wi&#331;ga&#331;ga, &#228;maq&#228; hui Betlem&#228;&#331;q&#228; &#228;ndowat&#228;t&#228; &#228;tukqe. &#8220;Betlem&#228; iut&#228;, a&#331;&#228;-himq&#228; q&#228;qiqi &#228;m&#228;tn&#228;&#331;q&#228; iut&#228;&#331;i, he ymeq&#228; qok&#228; quv&#228;uku&#228; h&#331;quaqu m&#228;m&#228;wq&#228;t&#228;uq&#228; iquau&#331;i, pizq&#228; p&#228;kpiy&#228;.&#8221; Iqu n&#228;q&#331;qe, &#228;maq&#228; m&#228;ptq&#228; tim&#228;uq&#228; m&#228;&#331;gisa&#331;&#228; iquauta &#228;meqe, ymeq&#228; quv&#228;uku&#228; ii&#331;i m&#228;m&#228;wq&#228;t&#228;uq&#228; iquau&#331;q&#228; &#228;tukqe. 17Qu ymeq&#228; i &#228;p&#228;kkuwi, Goti Hanjuw&#228; Iqu im&#228;k&#228;t&#228;, hi&#331;u&#228;-tq&#228; J&#228;r&#228;mai ique &#228;tukq&#228;-pa, q&#228;yun&#228; &#228;tim&#228;ukqe.</div><div class="pi1"> 18&#8220;A&#331;&#228;-himq&#228; Lama iu&#331;i, Lesoq&#228; kaq&#228;ua ymeq&#228; iquau&#331;qe, k&#331;u&#228; &#228;qiy&#228;pu pmapq&#228; iqa&#331;guw&#228;&#331;ga, qu q&#228;t&#228; &#228;wikuwi. Ymeqe m&#228;pmeq&#228; ita&#331;guwi&#331;q&#228;, qok&#228;-ap&#228;k&#228; huizi iqua iuauq&#228; &#228;wqe j&#228;n&#228; iwim&#228;kp&#331;q&#228; di&#331;qe, m&#228;wi&#331;q&#228; imi&#331;qe.&#8221;#2:18 J&#228;r&#228;mai 31:15</div><div class="s1">Isip&#228;ta, Nas&#228;retq&#228;&#331;q&#228; a&#331;gi &#228;ukuwi&#331;q&#228;</div><div class="p"> 19Heroti iqu ae &#228;y&#228; p&#228;ko&#331;ga&#331;ga, Isip&#228; iu&#331;i, Naq&#228; Iqueq&#228; e&#331;&#228;tq&#228; h&#331;qu, Josep&#228; ique &#228;wimet&#228; tii&#331;&#228; &#228;tukqe. 20&#8220;&#196;maq&#228;, Ymeq&#228; Ique pizq&#228; p&#228;san&#228;-tpu ikuw&#228; iqua, ae &#228;p&#228;ko&#331;guwiq&#228;. I&#331;i si &#228;vautn&#228;, Ymeq&#228; Iques&#228; k&#228;n&#228;ut&#228;&#331;i itmetn&#228;, qua Israitq&#228;&#331;q&#228; a&#331;gum&#228; up&#331;qeq&#228;.&#8221; 21Kuk&#331;u&#228; ii q&#228;t&#228; &#228;wiy&#228;qe, iqu &#228;vaut&#228;, imbaqi itmet&#228;, qua Israitq&#228; iu&#331;q&#228; &#228;ukuwi. 22Iu &#228;tim&#228;uqe, Akelausi iqu kan&#228; Heroti iqueq&#228; a&#331;&#228; &#228;met&#228;, Jutiya iu mitq&#228;ta&#331;gqe&#331;q&#228; q&#228;t&#228; &#228;wiy&#228;qe, iqu z&#228; wi&#331;ga&#331;gi iu&#331;q&#228; m&#228;wq&#228; ikqe. Ii&#331;&#228; eta&#331;gi Goti Hanjuw&#228; Iqu w&#228;tqeuta k&#331;u&#228; vqa&#331;gi, iqu qua Galilis&#228;&#331;&#228; i&#331;gisa&#331;q&#228; &#228;ukqe. 23Iu &#228;tim&#228;uqe, iqu a&#331;&#228;-himq&#228; &#8220;Nas&#228;retq&#228;vq&#228;&#8221; &#228;tmi&#331;uw&#228; iu qe &#228;pmakqe. Iqinyq&#228; &#228;ukuwi, hi&#331;u&#228;-tq&#228; iquauq&#228; kuk&#331;ui q&#228;yun&#228; qe &#228;tim&#228;ukqe. &#8220;Qu iquenyqe, &#8216;&#228;maq&#228; Nas&#228;retq&#228;ta&#331;&#228;-queq&#228;&#8217; tupnuwiq&#228;.&#8221;</div>
 </div>
 </div>
</div>

Ämaqä naqä Heroti iqu qua Jutiya iu mitqätaŋga, Mäliya Jisasi Ique aŋä-himqä Betlemä iu ämikqe. Qänakndaŋi ämaqä mäptqä timäuqä mäŋgisaŋä näqŋqä-täŋä iqua, Jerusälemä iuŋqä äyappiyi, yatŋqä hiŋginäwa ikäkuwi. “Ymeqä, ämaqä Jutiya pmeqä iquau mitŋqä, täŋga änyquä Iqu, äŋgi winä? Ne Iqueqä qätäqueqä ique, mäptqä timäuqä mäŋgisa äqunätanä, Iquenyqä qoŋä woktatuŋquä äyapqunä.”
Ämaqä naqä Heroti iqu qätä iiŋä äwiyäqe, iqu kŋuä kuapänä indqänätä, änämiqä imiŋqe. Jerusälemä pmeqä iqua asä iiŋä imiŋuwi. Iiŋä hitaŋgi, Heroti iqu hiqäva-imäkqä naqä iquautä, kukŋuä-suqeŋqä näqŋqä iquautä, eeqänä tääqä ätuätumetä, yatŋqä tiiŋä äwikqe. “Kraisi, Goti Hanjuwä Iqu Iqueqä ämaqeu mitŋqä Ique atäuŋuä ikqä Iqu, aŋä äsqisa timäutŋqäwä?” ätukqe.
Iqu yatŋqä i vqaŋga, qu kimaŋi tii qe ätukuwi. “Iqu aŋä-himqä Betlemä, qua Jutiya iuta timäutŋqeqä. Hiŋuä-tqä hŋqu, Goti Hanjuwä Iqueqä kukŋui ätätä, bukä iu tiiŋä äqäkqeqä.
‘ Qua Jutiya iuŋi, aŋä-himqä Betlemä iquki, huizi iquauqä yäpakä iquki manä. Ämaqä sitaŋä hŋqu, huiziquau miqä timäuniqeqä. Iqu Ŋqä ämaqä Israitqä iquau miqäŋqä pmeniqeqä,’ ätätä äqäkqeqä ” ätukuwi.
Heroti iqu kukŋuä tä qätä äwiyäqe, ämaqä mäptqä timäuqä mäŋgisaŋä näqŋqä iquau tääqä maqŋqä ätuätumeqe, yatŋqä vqaŋga, qu, “Qätäqueqä iqu hea iŋga ätimäuqeqä” ätukuwi. Itaŋi iqu näqŋqä ämeqe, iquau ätäwqatkqe. “He Betlemäŋqä äwipu, Ymeqä Iquenyqä qävqä äŋguänä ipiyä. Itaŋga he hiŋuä ae äqumbiyi, nyi ndpŋqä aŋgumä quveppiyä. Nyi-pqe äpätmä, Ique qoŋä woktäumqänänyä.”
Qu ique qätä äwipiyi, qe äukuwi. Wätqätaŋguwäŋgaŋi, qätäqueqä mäptqä timäuqä iŋgi äquŋguwä iqu, iquauŋi hiŋuiqä äwimamiŋqe. Itaŋga iqu äwätä, aŋä Ymeqä Iqu witaŋgqä iu, haqä yätqä äpmakqe. Iŋgaŋi iqua iiŋä äqumbiyi, yeeqä kiiŋä qe äwiŋgqe. Itaŋga iqua aŋä yäpä iŋgisa äpaquväpu, Ymeqä Iquesä, Iqueqä känai Mäliyatäŋi äqumbiyi, iqua Iqueqä yoqä haqeqä ämamäupu, qoŋä äwoktäupu, hipeŋui qua bu ekuwi. Itaŋi iqua golqetä, eqä wetqä jinaŋä äŋguänäŋä weqetä, zä-wänuŋuä eqetä, quwqä qa iuta ätaupu, Ique qe äwikuwi.
Iŋgaŋi Goti Hanjuwä Iqu wätqä ävätä, “Heroti iquenyqä aŋgumä mäwqä pambiyä” tquaŋga, iqua quwqä aŋämqä hänaqä hui-mända qe äukuwi.

Iqua ae uwqaŋguwäŋgaŋi, Naqä Iqueqä eŋätqä hŋqu, Josepä ique wätqeu äwimetä ätukqe. “Heroti iqu, Ymeqä Tquenyqä qävqä itä, päsätŋqä iqiyä. Iŋi si ävautnä, Ymeqä Iquesä, känäutä itmetnä, itaŋga Isipä iuŋqä zä ätuma äwätnä, pmatŋqeqä” ätukqe. “Nyi si aŋgumä ktqaŋgmdqäŋgaŋqäuä.” Itaŋi heatqäŋga, Josepä iqu ivatuwänäqe, Ymeqä Iquesä, känäutä Isipäŋqä qe ämitimäukqe. Iqu iu yqänä pmetaŋga, Heroti iqu qe äpäkoŋgqe. Nätmatqä tä ätimäukqe, Naqä Iqu Iqueqä hiŋuä-tqä hŋque ätukqä-pa, qäyunä ätimäukqe. “ Ŋqä ymeqä ique, Isipä buta ätuma äpkqeqä ” ätkqe.

Heroti iqu, ämaqä mäptqä timäuqä mäŋgisaŋä iqua, ique awä mätquä, hänaqä hui-mända ämäwqätäukuwiŋqä näqŋqä ämeqe, iqueqä äwqe tnäŋä wiŋgaŋga, ämaqä hui Betlemäŋqä ändowatätä ätukqe. “Betlemä iutä, aŋä-himqä qäqiqi ämätnäŋqä iutäŋi, he ymeqä qokä quväukuä hŋquaqu mämäwqätäuqä iquauŋi, pizqä päkpiyä.” Iqu näqŋqe, ämaqä mäptqä timäuqä mäŋgisaŋä iquauta ämeqe, ymeqä quväukuä iiŋi mämäwqätäuqä iquauŋqä ätukqe. Qu ymeqä i äpäkkuwi, Goti Hanjuwä Iqu imäkätä, hiŋuä-tqä Järämai ique ätukqä-pa, qäyunä ätimäukqe.
“ Aŋä-himqä Lama iuŋi, Lesoqä kaqäua ymeqä iquauŋqe, kŋuä äqiyäpu pmapqä iqaŋguwäŋga, qu qätä äwikuwi. Ymeqe mäpmeqä itaŋguwiŋqä, qokä-apäkä huizi iqua iuauqä äwqe jänä iwimäkpŋqä diŋqe, mäwiŋqä imiŋqe. ”

Heroti iqu ae äyä päkoŋgaŋga, Isipä iuŋi, Naqä Iqueqä eŋätqä hŋqu, Josepä ique äwimetä tiiŋä ätukqe. “Ämaqä, Ymeqä Ique pizqä päsanä-tpu ikuwä iqua, ae äpäkoŋguwiqä. Iŋi si ävautnä, Ymeqä Iquesä känäutäŋi itmetnä, qua Israitqäŋqä aŋgumä upŋqeqä.” Kukŋuä ii qätä äwiyäqe, iqu ävautä, imbaqi itmetä, qua Israitqä iuŋqä äukuwi. Iu ätimäuqe, Akelausi iqu kanä Heroti iqueqä aŋä ämetä, Jutiya iu mitqätaŋgqeŋqä qätä äwiyäqe, iqu zä wiŋgaŋgi iuŋqä mäwqä ikqe. Iiŋä etaŋgi Goti Hanjuwä Iqu wätqeuta kŋuä vqaŋgi, iqu qua Galilisäŋä iŋgisaŋqä äukqe. Iu ätimäuqe, iqu aŋä-himqä “Nasäretqävqä” ätmiŋuwä iu qe äpmakqe. Iqinyqä äukuwi, hiŋuä-tqä iquauqä kukŋui qäyunä qe ätimäukqe. “ Qu iquenyqe, ‘ämaqä Nasäretqätaŋä-queqä’ tupnuwiqä. ”

Lalela Matiu 2