<div class="version vid333 iso6393bnp" data-vid="333" data-iso6393="bnp">
    <div class="book bkGEN">
        <div class="chapter chINTRO1" data-usfm="GEN.INTRO1">
            <div class="imt1"><span class="content">A Nita Vakalohoka</span></div><div class="ip"><span class="content">A puhu na hinere na Vuhuna Maki Lobo, i uka ma i taki tala a viri i herea. Pali e huriki ala kupo ri luhoi e Moses i herea. E Moses ra viri a Vure i vulakia ni tuli tala o Egipto e huriki a ngate vona, re huriki a Israel. A maka maki ni here na Vuhuna Maki Lobo i bele muga liu ne Moses ni poda. I mavonga, bara i tahoka tara viri i taki e Moses vona a maki nga. Hosi e huriki ri tuverei polo ne tune ria na maki ri bele. I mavonga e Moses i longo, i here puru. Pali a nuverei ranga i tabuli na Vuhuna Maki Lobo, i uka viri ge made, ge matai. I manga a Vure i ratarike a maki lobo. A Vure kunana i matai. I mavonga, ia kunana i herea, i taki polo ne huriki a bakovi, ri here puru a Hinere na Vure.</span></div><div class="ip"><span class="content">Ni luhoi e Moses i here a puhu na hinere i lima, ni gale na nita Hibru a &#8220;Tora&#8221;. Ra Vuhuna Maki Lobo a mugana puhu na hinere i herea. A maka nuverei pololilo na sapta 1-11 a maki i bele na mugana maki lobo. E Abraham i laho na malala na pida i 2,000 BC, ra muga ne Kristo ni poda. E Moses i laho na malala na kurukuruna pida e 1500-1230 BC. I mavonga, ge muholi e Moses i herea a puhu iea, bara i herea na kurukuruna pida nga.</span></div><div class="ip"><span class="content">Ge muholi e Moses i herea a puhu iea, bara i here ne vona e huriki a Israel na tahuna ri laho lae na tabeke i ngeki. I popote ri gi dili na malala a Vure i habi ne ria, lakea e Moses i ngaru ri gi lohoka kamumu vona a maki lobo i bele muga. I ngaru ri gi lohoka vona a Vure i vulaki ria.</span></div><div class="ip"><span class="content">Ni here, ge vakalongo hita vona a Vure kunana a viri i ratarike a bakovi a ngatavine. I ngaru si gi made turana na nivalemu. I vakasiri a vuhuna e Isu Kristo i valai, ra naro hale i rata hita si vagima turana a Vure. E Isu i ratea a dala si gi made tabu na nivalemu turana Vure.</span></div><div class="is2"><span class="content">YHWH: BAKOVI DAGI</span></div><div class="ip"><span class="content">A rana Vure na hinere, ni here na nita Hibru i manga e YHWH, o Iave. A pelegona nita Hibru iea, i manga, &#8220;Iau ra Iau.&#8221; Na tahuna o matai a ngava e BAKOVI DAGI, a leta lobo ri dagi, i vakasiri manga na nita Hibru a ngava e YHWH i tabuli.</span></div><div class="ip"><span class="content">A ngava ranga ri takia a Vure, ra nga:</span></div><div class="ip"><span class="content">Elohim i manga &#8220;Vure.&#8221;</span></div><div class="ip"><span class="content">Adonai i manga &#8220;Bakovi Dagi.&#8221;</span></div>
        </div>
    </div>
</div>

A Nita Vakalohoka
A puhu na hinere na Vuhuna Maki Lobo, i uka ma i taki tala a viri i herea. Pali e huriki ala kupo ri luhoi e Moses i herea. E Moses ra viri a Vure i vulakia ni tuli tala o Egipto e huriki a ngate vona, re huriki a Israel. A maka maki ni here na Vuhuna Maki Lobo i bele muga liu ne Moses ni poda. I mavonga, bara i tahoka tara viri i taki e Moses vona a maki nga. Hosi e huriki ri tuverei polo ne tune ria na maki ri bele. I mavonga e Moses i longo, i here puru. Pali a nuverei ranga i tabuli na Vuhuna Maki Lobo, i uka viri ge made, ge matai. I manga a Vure i ratarike a maki lobo. A Vure kunana i matai. I mavonga, ia kunana i herea, i taki polo ne huriki a bakovi, ri here puru a Hinere na Vure.
Ni luhoi e Moses i here a puhu na hinere i lima, ni gale na nita Hibru a “Tora”. Ra Vuhuna Maki Lobo a mugana puhu na hinere i herea. A maka nuverei pololilo na sapta 1-11 a maki i bele na mugana maki lobo. E Abraham i laho na malala na pida i 2,000 BC, ra muga ne Kristo ni poda. E Moses i laho na malala na kurukuruna pida e 1500-1230 BC. I mavonga, ge muholi e Moses i herea a puhu iea, bara i herea na kurukuruna pida nga.
Ge muholi e Moses i herea a puhu iea, bara i here ne vona e huriki a Israel na tahuna ri laho lae na tabeke i ngeki. I popote ri gi dili na malala a Vure i habi ne ria, lakea e Moses i ngaru ri gi lohoka kamumu vona a maki lobo i bele muga. I ngaru ri gi lohoka vona a Vure i vulaki ria.
Ni here, ge vakalongo hita vona a Vure kunana a viri i ratarike a bakovi a ngatavine. I ngaru si gi made turana na nivalemu. I vakasiri a vuhuna e Isu Kristo i valai, ra naro hale i rata hita si vagima turana a Vure. E Isu i ratea a dala si gi made tabu na nivalemu turana Vure.
YHWH: BAKOVI DAGI
A rana Vure na hinere, ni here na nita Hibru i manga e YHWH, o Iave. A pelegona nita Hibru iea, i manga, “Iau ra Iau.” Na tahuna o matai a ngava e BAKOVI DAGI, a leta lobo ri dagi, i vakasiri manga na nita Hibru a ngava e YHWH i tabuli.
A ngava ranga ri takia a Vure, ra nga:
Elohim i manga “Vure.”
Adonai i manga “Bakovi Dagi.”

Lalela A Vuhuna A Nita Vakalohoka