Quechua, North Bolivian - 2006 Edition (NT) Drama

Quechua, North Bolivian - 2006 Edition (NT)

<div class="version vid263 iso6393qul" data-vid="263" data-iso6393="qul">
    <div class="book bkMAT">
        <div class="chapter ch5" data-usfm="MAT.5">
            <div class="label">5</div><div class="s1"><span class="heading">Jesuspaq urquniqpi yachachisqakuna</span></div><div class="p"><span class="content">  </span><span class="verse v1" data-usfm="MAT.5.1"><span class="label">1</span><span class="content">Jesusqa achkha runakunata rikurqan jinaspataq urquniqman chimpaspa tiyarikurqan. Yachaqaq qatiqninkunataq payman qayllachakumurqanku, </span></span><span class="verse v2" data-usfm="MAT.5.2"><span class="label">2</span><span class="content">paytaq rimayninkunawan ajinata yachachiyta qallarirqan:</span></span></div><div class="s1"><span class="heading">Dios &#241;awpaqimpi kusikuyniyuqkuna</span></div><div class="r"><span class="heading">(</span><span class="heading">Lc 6.20-23</span><span class="heading">)</span></div><div class="q1"><span class="verse v2" data-usfm="MAT.5.2"><span class="content">  </span></span><span class="verse v3" data-usfm="MAT.5.3"><span class="label">3</span><span class="content">&#8220;Kusikuyniyuqmi kanku pikunachus kaypachapi wajcha kawsayniyuq kasqankuta yuwayakunku chaykunaqa,</span></span></div><div class="q1"><span class="verse v3" data-usfm="MAT.5.3"><span class="content">imaraykuchus janaqpacha qhapaq suyuqa paykunapaqmi wakichasqa kachkan.&#8221;</span></span></div><div class="q1"><span class="verse v3" data-usfm="MAT.5.3"><span class="content">  </span></span><span class="verse v4" data-usfm="MAT.5.4"><span class="label">4</span><span class="content">&#8220;Kusikuyniyuqmi kanku pikunachus &#241;ak'ariypi jinallataq waqaykunapi kaqkunaqa,</span></span></div><div class="q1"><span class="verse v4" data-usfm="MAT.5.4"><span class="content">imaraykuchus paykunaqa sunquchasqam kanqaku.&#8221;</span></span></div><div class="q1"><span class="verse v4" data-usfm="MAT.5.4"><span class="content">  </span></span><span class="verse v5" data-usfm="MAT.5.5"><span class="label">5</span><span class="content">&#8220;Kusikuyniyuqmi kanku pikunachus llamp'u sunquyuq kanku chaykunaqa,</span></span></div><div class="q1"><span class="verse v5" data-usfm="MAT.5.5"><span class="content">imaraykuchus paykunam munasqa jinataq suyasqa jallp'ata jap'iqanqaku.&#8221;</span></span></div><div class="q1"><span class="verse v5" data-usfm="MAT.5.5"><span class="content">  </span></span><span class="verse v6" data-usfm="MAT.5.6"><span class="label">6</span><span class="content">&#8220;Kusikuyniyuqmi kanku pikunachus chiqan kawsayrayku unumanta ch'akisqajina yariqachikunku chaykunaqa.</span></span></div><div class="q1"><span class="verse v6" data-usfm="MAT.5.6"><span class="content">Imaraykuchus Diosqa paykunaman imachus munasqankutam qunqa&#8221;</span></span></div><div class="q1"><span class="verse v6" data-usfm="MAT.5.6"><span class="content">  </span></span><span class="verse v7" data-usfm="MAT.5.7"><span class="label">7</span><span class="content">&#8220;Kusikuyniyuqmi kanku pikunachus khuyapayakuq sunquyuq kanku chaykunaqa,</span></span></div><div class="q1"><span class="verse v7" data-usfm="MAT.5.7"><span class="content">imaraykuchus paykunamanta Diosqa khuyapayarikullanqataqmi.&#8221;</span></span></div><div class="q1"><span class="verse v7" data-usfm="MAT.5.7"><span class="content">  </span></span><span class="verse v8" data-usfm="MAT.5.8"><span class="label">8</span><span class="content">&#8220;Kusikuyniyuqmi kanku pikunachus ch'uwa sunquyuq kanku chaykunaqa,</span></span></div><div class="q1"><span class="verse v8" data-usfm="MAT.5.8"><span class="content">imaraykuchus paykunaqa Diostam rikunqaku.&#8221;</span></span></div><div class="q1"><span class="verse v8" data-usfm="MAT.5.8"><span class="content">  </span></span><span class="verse v9" data-usfm="MAT.5.9"><span class="label">9</span><span class="content">&#8220;Kusikuyniyuqmi kanku pikunachus mana ch'aqwaspa sumaqpi kawsayta munanku chaykunaqa,</span></span></div><div class="q1"><span class="verse v9" data-usfm="MAT.5.9"><span class="content">imaraykuchus Diosqa wawankunamantam paykunata jap'iqanqa.&#8221;</span></span></div><div class="q1"><span class="verse v9" data-usfm="MAT.5.9"><span class="content">  </span></span><span class="verse v10" data-usfm="MAT.5.10"><span class="label">10</span><span class="content">&#8220;Kusikuyniyuqmi kanku pikunachus chiqan ruway ruwasqankunarayku qatiykachasqa kanku chaykunaqa,</span></span></div><div class="q1"><span class="verse v10" data-usfm="MAT.5.10"><span class="content">imaraykuchus paykunapaqmi qhapaq suyuqa wakichasqa kachkan.&#8221;</span></span></div><div class="b"></div><div class="p"><span class="verse v10" data-usfm="MAT.5.10"><span class="content">  </span></span><span class="verse v11" data-usfm="MAT.5.11"><span class="label">11</span><span class="content">Kusikuyniyuqmi qankuna kankichis, jayk'aqchus nuqarayku mana allin rimaykunawan sutichjasqa, qatiykachasqa, jinallataq imaymana llulla rimaykunawan tumpaykusqa kankichis chhikaqa. </span></span><span class="verse v12" data-usfm="MAT.5.12"><span class="label">12</span><span class="content">Kusikuychis jinataq sunqu junt'asqa kachkaychis, imaraykuchus qankunaqa janaqpachapi uj sumaq qhapaq kaytam jap'iqankichis. Ajinaqa kikillantataqmi qankuna &#241;awpaqta kawsaq Diospaq sutimpi willaqkunata qatiykacharqanku.</span></span></div><div class="s1"><span class="heading">Kaypacha kachi jinataq k'anchaypiwan</span></div><div class="r"><span class="heading">(</span><span class="heading">Mc 9.50</span><span class="heading">; </span><span class="heading">Lc 14.34-35</span><span class="heading">)</span></div><div class="p"><span class="verse v12" data-usfm="MAT.5.12"><span class="content">  </span></span><span class="verse v13" data-usfm="MAT.5.13"><span class="label">13</span><span class="content">&#8220;Qankunaqa kaypachapaq kachinmi kankichis. Chaywampas kachichus mana k'ara kapunman chhikaqa &#191;Imaynatataq k'araman wajmanta kutinmanri? Mana&#241;am imapaqpas allinchu kapun, ajina kaqtinqa jawa llaqta &#241;anniqman chhuqapunchis, chaypitaq runaqa q'alata sarurqupun.&#8221;</span></span></div><div class="p"><span class="verse v13" data-usfm="MAT.5.13"><span class="content">  </span></span><span class="verse v14" data-usfm="MAT.5.14"><span class="label">14</span><span class="content">&#8220;Qankunaqa kaypachapaq k'anchayninmi kankichis. Uj urqu patapi kaq athun llaqtaqa manam pakaykukuchkanmanchu. </span></span><span class="verse v15" data-usfm="MAT.5.15"><span class="label">15</span><span class="content">Manallataqmi pipas k'anchayta t'apiwan qhupiykunapaq jap'ichinmanchu, manachayqa wasipi kaqkunaman uj sut'i chhikamanta tukuyninkuman k'anchamunampaqmi churanchis. </span><span class="content">  </span></span><span class="verse v16" data-usfm="MAT.5.16"><span class="label">16</span><span class="content">Ajinallatataq qankunapas runakunapaq &#241;awpaqimpi uj k'anchayjina k'anchariychis, ajinamanta qankunapaq allin ruwasqaykichista rikuspa, tukuyninku janaqpachapi kaq Dios Tatanchista yupaychanankupaq.&#8221;</span></span></div><div class="s1"><span class="heading">Jesusqa athun kamachiymanta yachachin</span></div><div class="p"><span class="verse v16" data-usfm="MAT.5.16"><span class="content">  </span></span><span class="verse v17" data-usfm="MAT.5.17"><span class="label">17</span><span class="content">&#8220;Nuqapaq kamachiykunata jinallataq Diospaq sutimpi willaq runakunapaq rimasqankuna t'unaykuq jamusqaytaqa ama yuwaychischu; manachayqa chay junt'aqmi nuqaqa jamuni. </span></span><span class="verse v18" data-usfm="MAT.5.18"><span class="label">18</span><span class="content">Chayrayku sut'intapuni niykichis, janaqpachawan jinataq kaypachawan kanankamaqa, manam uj ch'i&#241;ipas, uj siq'ipas kamachiykunamanta tukuy ima junt'akunankama qichusqachu kachkanqa. </span></span><span class="verse v19" data-usfm="MAT.5.19"><span class="label">19</span><span class="content">Chayrayku mayqinchus chay kamachiykunamanta astawan juch'uykaqtapas mana junt'anqa jinataq wakinkunaman mana uyarikunankupaq yachachinqa chhikaqa, payqa kikillantataqmi janaqpacha qhapaq suyupi astawan juch'uykaqmanta riqsisqa kanqa. Chaywampas pichus chay kamachiykunata junt'anqa, jinataq wakinkunaman uyarikunankupaq yachachinqa chhikaqa, payqa kikillantataqmi janaqpacha qhapaq suyupi athunkaqmanta riqsisqa kallanqataq.&#8221;</span></span></div><div class="s1"><span class="heading">Jesusqa uj athun chiqan kaytam yachachin</span></div><div class="p"><span class="verse v19" data-usfm="MAT.5.19"><span class="content">  </span></span><span class="verse v20" data-usfm="MAT.5.20"><span class="label">20</span><span class="content">&#8220;Qankunaman niykichis, kamachiy yachachiq runakunamanta, jinataq fariseokunamanta niqtimpas chiqan ruwaykunapichus astawan kurajta Diospaq &#241;awpaqimpi mana atipachkankichis chhikaqa, manam jayk'aqpas janaqpacha qhapaq suyuman waykuchkankichischu.&#8221;</span></span></div><div class="s1"><span class="heading">Jesusqa phi&#241;akuymanta yachachin</span></div><div class="r"><span class="heading">(</span><span class="heading">Lc 12.57-59</span><span class="heading">)</span></div><div class="p"><span class="verse v20" data-usfm="MAT.5.20"><span class="content">  </span></span><span class="verse v21" data-usfm="MAT.5.21"><span class="label">21</span><span class="content">&#8220;&#209;awpaqpiqa uyarirqankichismi, imaynatachus machulaykichiskunaman ajinata nisqa karqan chaytaqa: &#8216;Ama wa&#241;uchiychischu, imaraykuchus wa&#241;uchiqkunaqa juchanchasqam kanqaku&#8217; &#8211;nispa. </span></span><span class="verse v22" data-usfm="MAT.5.22"><span class="label">22</span><span class="content">Nuqataq niykichis: Mayqinchus wawqimasinwan phi&#241;anakunqa chayqa juchanchasqam kanqa. Mayqinchus wawqimasinta pisi sunqu nispa sutichanqa chayqa Athunkaq Tantakuy &#241;awpaqimpi juchanchasqam kanqa; jinallataq mayqinchus wawqimasinta qhinchachanqa chayqa nina lawrachkaq ukhuman chhuqaykusqam kallanqataq.&#8221;</span></span></div><div class="p"><span class="verse v22" data-usfm="MAT.5.22"><span class="content">  </span></span><span class="verse v23" data-usfm="MAT.5.23"><span class="label">23</span><span class="content">&#8220;Ajinaqa, Diosman jaywana kachkan chay pataman jaywanaykipaq apkatachkaspa wawqimasiykiwan phi&#241;asqa kasqaykita yuwarikunki chhikaqa, </span></span><span class="verse v24" data-usfm="MAT.5.24"><span class="label">24</span><span class="content">chay Diosman jaywana pata &#241;awpaqinman chay jaywanaykita saqiwachay jinaspa wawqimasiykiwan sumaqthapispa pampachakumuy. Chhikamantaraq jaywaq kutirimuy.&#8221;</span></span></div><div class="p"><span class="verse v24" data-usfm="MAT.5.24"><span class="content">  </span></span><span class="verse v25" data-usfm="MAT.5.25"><span class="label">25</span><span class="content">&#8220;Pichus mana allinta ruwan nispa juchanchanapaq tumpaykusunki chhikaqa, manaraq ancha ch'isi kachkaqtin paywan rimthapispa allich'akumuy, ajinamanta ama athun juchanchaq runaman puskatasqa kanaykipaq, imaraykuchus chay juchanchaq runaqa pallapallakunawan jap'iykuchisunki, jinaspataq wisq'aykuchisunki. </span></span><span class="verse v26" data-usfm="MAT.5.26"><span class="label">26</span><span class="content">Chiqantapunim niyki: tukuynin qulqiykita payman qupunaykikamaqa, chaymanta manam lluqsimuyta atichkankichu.&#8221;</span></span></div><div class="s1"><span class="heading">Qhariyuq warmiyuq kachkaspa wajkunawan juchachakuqkunamanta Jesusqa yachachin</span></div><div class="p"><span class="verse v26" data-usfm="MAT.5.26"><span class="content">  </span></span><span class="verse v27" data-usfm="MAT.5.27"><span class="label">27</span><span class="content">&#8220;Uyarirqankichismi, Moisesqa imaynatachus nirqan chaytaqa: &#8216;Qhariyuq warmiyuq kachkaspa wajkunawan ama juchata ruwaspa puriykachankichischu&#8217; &#8211;nispa. </span></span><span class="verse v28" data-usfm="MAT.5.28"><span class="label">28</span><span class="content">Nuqataq niykichis: Pichus uj warmita munapayaspa qhawan chhikaqa, sunqun ukhupiqa chay warmiwan juchata ruwapun&#241;am.&#8221;</span></span></div><div class="p"><span class="verse v28" data-usfm="MAT.5.28"><span class="content">  </span></span><span class="verse v29" data-usfm="MAT.5.29"><span class="label">29</span><span class="content">&#8220;Ajinaqa, pa&#241;aniq &#241;awiykichus juchaman urmaykuchisunki chhikaqa, jurqurqukuy jinaspa qanmanta karuniqman chhuqawachay; allinraqmi kanman qanmanta uj chhikanta chinkachinayki, tukuy aychayki nina lawrayman chhuqaykusqa kananmanta niqtimpasqa. </span></span><span class="verse v30" data-usfm="MAT.5.30"><span class="label">30</span><span class="content">Pa&#241;aniq makiykichus juchaman urmaykuchisunki chhikaqa, khuchuqakuy jinaspa qanmanta karuniqman chhuqawachay; allinraqmi kanman qanmanta uj chhikanta chinkachinayki, tukuy aychayki nina lawray chhikaman chayananmanta niqtimpasqa.&#8221;</span></span></div><div class="s1"><span class="heading">Jesusqa qhariwarmi wijch'unakuymanta yachachin.</span></div><div class="r"><span class="heading">(</span><span class="heading">Mt 19.9</span><span class="heading">; </span><span class="heading">Mc 10.11-12</span><span class="heading">; </span><span class="heading">Lc 16.18</span><span class="heading">)</span></div><div class="p"><span class="verse v30" data-usfm="MAT.5.30"><span class="content">  </span></span><span class="verse v31" data-usfm="MAT.5.31"><span class="label">31</span><span class="content">&#8220;Nikurqallantaqmi: &#8216;Mayqinchus warminwan wijch'unakunman chayqa, uj qilqasqa p'anqata quspam wijch'unakunan &#8211;nispa.&#8217; </span></span><span class="verse v32" data-usfm="MAT.5.32"><span class="label">32</span><span class="content">Nuqataq niykichis: Pichus warminta manaraq waj runawan juchapi puriykachachkaqtin wijch'un chhikaqa, chay warmita jucha ruwanampaqmi tanqkatan. Jinallataq pichus qharipaq wijch'usqan warmiwan runachakupun chayqa, jucha ruwanamanmi chayapullantaq.&#8221;</span></span></div><div class="s1"><span class="heading">Jesusqa juramintu ruwanamanta yachachin</span></div><div class="p"><span class="verse v32" data-usfm="MAT.5.32"><span class="content">  </span></span><span class="verse v33" data-usfm="MAT.5.33"><span class="label">33</span><span class="content">&#8220;Qankunaqa uyarirqankichismi imaynatachus &#241;awpaq machulakunaman nisqa kachkarqan chaytaqa: &#8216;Junt'aychispuni imatachus Diospaq &#241;awpaqimpi juramintuta ruwaspa rimarqunkichis chaytaqa &#8211;nispa.&#8217; </span></span><span class="verse v34" data-usfm="MAT.5.34"><span class="label">34</span><span class="content">Chaywampas nuqa niykichis: ama ima kachkaqtimpas juramintuta ruwaychischu. Ama janaqpachapaq sutimpi juraychischu, imaraykuchus Diospaq tiyakunan chhikam; </span></span><span class="verse v35" data-usfm="MAT.5.35"><span class="label">35</span><span class="content">amallataq kaypachapaqpas juraychischu, imaraykuchus Diospaq sarukunan chhikam. Jerusalenjawapas amallataq juraychischu, imaraykuchus athunkaq qhapaq suyu apaykachaq Diospaq llaqtanmi. </span></span><span class="verse v36" data-usfm="MAT.5.36"><span class="label">36</span><span class="content">Amallataq kawsanaykichisjawapas juraychischu, imaraykuchus chay kawsayniykichispas manam qankunapaqchu kachkan. </span></span><span class="verse v37" data-usfm="MAT.5.37"><span class="label">37</span><span class="content">Qankunapaq rimarqusqaykichisqa ujlla kachun: &#8220;Ar&#239;&#8221; nisqaykichisqa, ar&#239; kachun, &#8220;Mana&#8221; nisqaykichispas manallataq kachun, imaraykuchus kaymanta wajniqman rimasqaykichisqa supayniqmantam jamun.</span></span></div><div class="s1"><span class="heading">Jesusqa junt'anakunamanta yachachin</span></div><div class="r"><span class="heading">(</span><span class="heading">Lc 6.29-30</span><span class="heading">)</span></div><div class="p"><span class="verse v37" data-usfm="MAT.5.37"><span class="content">  </span></span><span class="verse v38" data-usfm="MAT.5.38"><span class="label">38</span><span class="content">&#8220;Qankunaqa uyarirqankichismi &#241;awpaq kayjina nisqakunataqa: &#8216;Pichus runamasinmanta uj &#241;awita jurqun chhikaqa, kikillantataqmi payman uj &#241;awinta jurqunanqa; uj kiruntachus takaspa p'akiykun chhikaqa kikillantataqmi payman uj kirunta p'akiykunanqa &#8211;nispa.&#8217; </span></span><span class="verse v39" data-usfm="MAT.5.39"><span class="label">39</span><span class="content">Chaywampas nuqa ajinata niykichis: Pichus mana allinkunata ruwasunkichis chaykunamanqa, ama kikinta junt'arqukunapaq kutichiychischu. Astawampas pichus pa&#241;aniq uyapi t'aqllimusunki chaymanqa wajniq uyaykita t'aqllinampaq rikuchillaytaq; </span></span><span class="verse v40" data-usfm="MAT.5.40"><span class="label">40</span><span class="content">Pichus uj juchanchaq runaman allmillaykichista qichurqunapaq willkatamusunkichis chhikaqa, mantilluykichistawan apqaruchipuychis. </span></span><span class="verse v41" data-usfm="MAT.5.41"><span class="label">41</span><span class="content">Pichus, q'ipinta uj karu chhikaman apachiyta munasunki chhikaqa, uj chhikantawan q'ipiripuy. </span></span><span class="verse v42" data-usfm="MAT.5.42"><span class="label">42</span><span class="content">Pipas imata ma&#241;asunki chhikaqa, qupuy; ma&#241;ariway nisunki chhikaqa, ma&#241;arillaytaq.&#8221;</span></span></div><div class="s1"><span class="heading">Jesusqa chhiqnikuqkunaman munakuymanta yachachin</span></div><div class="r"><span class="heading">(</span><span class="heading">Lc 6.27-28</span><span class="heading">,</span><span class="heading">32-36</span><span class="heading">)</span></div><div class="p"><span class="verse v42" data-usfm="MAT.5.42"><span class="content">  </span></span><span class="verse v43" data-usfm="MAT.5.43"><span class="label">43</span><span class="content">&#8220;&#209;awpaqpiqa ajina nisqata uyarillarqankichistaqmi: &#8216;Runamasiykita munakuy, chhiqnikuqniykitaqa chhiqnikullaytaq &#8211;nispa.&#8217; </span></span><span class="verse v44" data-usfm="MAT.5.44"><span class="label">44</span><span class="content">Nuqataq niykichis: Chhiqnikuqniykichistaqa munakuychis, jinallataq pikunachus qankunata qatiykachasunkichis chaykunapaqqa Diosmanta ma&#241;aripuychis. </span></span><span class="verse v45" data-usfm="MAT.5.45"><span class="label">45</span><span class="content">Ajinamantam qankunaqa janaqpacha Tataykichispaq wawankuna kankichis; imaraykuchus Diosmi saqra runakunapaq, sumaq runakunapaq, chiqan kawsakuqkunapaq jinataq mana chiqampi kawsaqkunapaqpas intita tukuypaq lluqsichimun jinallataq paratapas tukuyninkupaq chayachimullantaq. </span></span><span class="verse v46" data-usfm="MAT.5.46"><span class="label">46</span><span class="content">Qankunachus, qankunaman munaqkunallata munakunkichis chhikaqa, &#191;ima allintataq jap'iqankichisri? Roma llaqtapaq qulqi apthapiqninkunapas kikillantataqmi paykuna munaqkunallata munakunku. </span></span><span class="verse v47" data-usfm="MAT.5.47"><span class="label">47</span><span class="content">Wawqimasiykichisllata napaykunkichis chhikaqa, &#191;ima allintataq ruwachkankichisri? Diosman mana riqsiq runakunapas kikillantataqmi ruwanku. </span></span><span class="verse v48" data-usfm="MAT.5.48"><span class="label">48</span><span class="content">Ajinaqa, janaqpachapi kaq Dios Tataykichis imaynachus chiqan kachkan, ajinallataq qankunaqa chiqan kaychis.&#8221;</span></span></div>
        </div>
    </div>
</div>

Nuevo Testamento Quechua Norte Boliviano © Sociedad Bíblica Boliviana, 2006.

Jesusqa achkha runakunata rikurqan jinaspataq urquniqman chimpaspa tiyarikurqan. Yachaqaq qatiqninkunataq payman qayllachakumurqanku, paytaq rimayninkunawan ajinata yachachiyta qallarirqan:


“Kusikuyniyuqmi kanku pikunachus kaypachapi wajcha kawsayniyuq kasqankuta yuwayakunku chaykunaqa,
imaraykuchus janaqpacha qhapaq suyuqa paykunapaqmi wakichasqa kachkan.”
“Kusikuyniyuqmi kanku pikunachus ñak'ariypi jinallataq waqaykunapi kaqkunaqa,
imaraykuchus paykunaqa sunquchasqam kanqaku.”
“Kusikuyniyuqmi kanku pikunachus llamp'u sunquyuq kanku chaykunaqa,
imaraykuchus paykunam munasqa jinataq suyasqa jallp'ata jap'iqanqaku.”
“Kusikuyniyuqmi kanku pikunachus chiqan kawsayrayku unumanta ch'akisqajina yariqachikunku chaykunaqa.
Imaraykuchus Diosqa paykunaman imachus munasqankutam qunqa”
“Kusikuyniyuqmi kanku pikunachus khuyapayakuq sunquyuq kanku chaykunaqa,
imaraykuchus paykunamanta Diosqa khuyapayarikullanqataqmi.”
“Kusikuyniyuqmi kanku pikunachus ch'uwa sunquyuq kanku chaykunaqa,
imaraykuchus paykunaqa Diostam rikunqaku.”
“Kusikuyniyuqmi kanku pikunachus mana ch'aqwaspa sumaqpi kawsayta munanku chaykunaqa,
imaraykuchus Diosqa wawankunamantam paykunata jap'iqanqa.”
“Kusikuyniyuqmi kanku pikunachus chiqan ruway ruwasqankunarayku qatiykachasqa kanku chaykunaqa,
imaraykuchus paykunapaqmi qhapaq suyuqa wakichasqa kachkan.”

Kusikuyniyuqmi qankuna kankichis, jayk'aqchus nuqarayku mana allin rimaykunawan sutichjasqa, qatiykachasqa, jinallataq imaymana llulla rimaykunawan tumpaykusqa kankichis chhikaqa. Kusikuychis jinataq sunqu junt'asqa kachkaychis, imaraykuchus qankunaqa janaqpachapi uj sumaq qhapaq kaytam jap'iqankichis. Ajinaqa kikillantataqmi qankuna ñawpaqta kawsaq Diospaq sutimpi willaqkunata qatiykacharqanku.


“Qankunaqa kaypachapaq kachinmi kankichis. Chaywampas kachichus mana k'ara kapunman chhikaqa ¿Imaynatataq k'araman wajmanta kutinmanri? Manañam imapaqpas allinchu kapun, ajina kaqtinqa jawa llaqta ñanniqman chhuqapunchis, chaypitaq runaqa q'alata sarurqupun.”
“Qankunaqa kaypachapaq k'anchayninmi kankichis. Uj urqu patapi kaq athun llaqtaqa manam pakaykukuchkanmanchu. Manallataqmi pipas k'anchayta t'apiwan qhupiykunapaq jap'ichinmanchu, manachayqa wasipi kaqkunaman uj sut'i chhikamanta tukuyninkuman k'anchamunampaqmi churanchis. Ajinallatataq qankunapas runakunapaq ñawpaqimpi uj k'anchayjina k'anchariychis, ajinamanta qankunapaq allin ruwasqaykichista rikuspa, tukuyninku janaqpachapi kaq Dios Tatanchista yupaychanankupaq.”

“Nuqapaq kamachiykunata jinallataq Diospaq sutimpi willaq runakunapaq rimasqankuna t'unaykuq jamusqaytaqa ama yuwaychischu; manachayqa chay junt'aqmi nuqaqa jamuni. Chayrayku sut'intapuni niykichis, janaqpachawan jinataq kaypachawan kanankamaqa, manam uj ch'iñipas, uj siq'ipas kamachiykunamanta tukuy ima junt'akunankama qichusqachu kachkanqa. Chayrayku mayqinchus chay kamachiykunamanta astawan juch'uykaqtapas mana junt'anqa jinataq wakinkunaman mana uyarikunankupaq yachachinqa chhikaqa, payqa kikillantataqmi janaqpacha qhapaq suyupi astawan juch'uykaqmanta riqsisqa kanqa. Chaywampas pichus chay kamachiykunata junt'anqa, jinataq wakinkunaman uyarikunankupaq yachachinqa chhikaqa, payqa kikillantataqmi janaqpacha qhapaq suyupi athunkaqmanta riqsisqa kallanqataq.”

“Qankunaman niykichis, kamachiy yachachiq runakunamanta, jinataq fariseokunamanta niqtimpas chiqan ruwaykunapichus astawan kurajta Diospaq ñawpaqimpi mana atipachkankichis chhikaqa, manam jayk'aqpas janaqpacha qhapaq suyuman waykuchkankichischu.”


“Ñawpaqpiqa uyarirqankichismi, imaynatachus machulaykichiskunaman ajinata nisqa karqan chaytaqa: ‘Ama wañuchiychischu, imaraykuchus wañuchiqkunaqa juchanchasqam kanqaku’ –nispa. Nuqataq niykichis: Mayqinchus wawqimasinwan phiñanakunqa chayqa juchanchasqam kanqa. Mayqinchus wawqimasinta pisi sunqu nispa sutichanqa chayqa Athunkaq Tantakuy ñawpaqimpi juchanchasqam kanqa; jinallataq mayqinchus wawqimasinta qhinchachanqa chayqa nina lawrachkaq ukhuman chhuqaykusqam kallanqataq.”
“Ajinaqa, Diosman jaywana kachkan chay pataman jaywanaykipaq apkatachkaspa wawqimasiykiwan phiñasqa kasqaykita yuwarikunki chhikaqa, chay Diosman jaywana pata ñawpaqinman chay jaywanaykita saqiwachay jinaspa wawqimasiykiwan sumaqthapispa pampachakumuy. Chhikamantaraq jaywaq kutirimuy.”
“Pichus mana allinta ruwan nispa juchanchanapaq tumpaykusunki chhikaqa, manaraq ancha ch'isi kachkaqtin paywan rimthapispa allich'akumuy, ajinamanta ama athun juchanchaq runaman puskatasqa kanaykipaq, imaraykuchus chay juchanchaq runaqa pallapallakunawan jap'iykuchisunki, jinaspataq wisq'aykuchisunki. Chiqantapunim niyki: tukuynin qulqiykita payman qupunaykikamaqa, chaymanta manam lluqsimuyta atichkankichu.”

“Uyarirqankichismi, Moisesqa imaynatachus nirqan chaytaqa: ‘Qhariyuq warmiyuq kachkaspa wajkunawan ama juchata ruwaspa puriykachankichischu’ –nispa. Nuqataq niykichis: Pichus uj warmita munapayaspa qhawan chhikaqa, sunqun ukhupiqa chay warmiwan juchata ruwapunñam.”
“Ajinaqa, pañaniq ñawiykichus juchaman urmaykuchisunki chhikaqa, jurqurqukuy jinaspa qanmanta karuniqman chhuqawachay; allinraqmi kanman qanmanta uj chhikanta chinkachinayki, tukuy aychayki nina lawrayman chhuqaykusqa kananmanta niqtimpasqa. Pañaniq makiykichus juchaman urmaykuchisunki chhikaqa, khuchuqakuy jinaspa qanmanta karuniqman chhuqawachay; allinraqmi kanman qanmanta uj chhikanta chinkachinayki, tukuy aychayki nina lawray chhikaman chayananmanta niqtimpasqa.”


“Nikurqallantaqmi: ‘Mayqinchus warminwan wijch'unakunman chayqa, uj qilqasqa p'anqata quspam wijch'unakunan –nispa.’ Nuqataq niykichis: Pichus warminta manaraq waj runawan juchapi puriykachachkaqtin wijch'un chhikaqa, chay warmita jucha ruwanampaqmi tanqkatan. Jinallataq pichus qharipaq wijch'usqan warmiwan runachakupun chayqa, jucha ruwanamanmi chayapullantaq.”

“Qankunaqa uyarirqankichismi imaynatachus ñawpaq machulakunaman nisqa kachkarqan chaytaqa: ‘Junt'aychispuni imatachus Diospaq ñawpaqimpi juramintuta ruwaspa rimarqunkichis chaytaqa –nispa.’ Chaywampas nuqa niykichis: ama ima kachkaqtimpas juramintuta ruwaychischu. Ama janaqpachapaq sutimpi juraychischu, imaraykuchus Diospaq tiyakunan chhikam; amallataq kaypachapaqpas juraychischu, imaraykuchus Diospaq sarukunan chhikam. Jerusalenjawapas amallataq juraychischu, imaraykuchus athunkaq qhapaq suyu apaykachaq Diospaq llaqtanmi. Amallataq kawsanaykichisjawapas juraychischu, imaraykuchus chay kawsayniykichispas manam qankunapaqchu kachkan. Qankunapaq rimarqusqaykichisqa ujlla kachun: “Arï” nisqaykichisqa, arï kachun, “Mana” nisqaykichispas manallataq kachun, imaraykuchus kaymanta wajniqman rimasqaykichisqa supayniqmantam jamun.


“Qankunaqa uyarirqankichismi ñawpaq kayjina nisqakunataqa: ‘Pichus runamasinmanta uj ñawita jurqun chhikaqa, kikillantataqmi payman uj ñawinta jurqunanqa; uj kiruntachus takaspa p'akiykun chhikaqa kikillantataqmi payman uj kirunta p'akiykunanqa –nispa.’ Chaywampas nuqa ajinata niykichis: Pichus mana allinkunata ruwasunkichis chaykunamanqa, ama kikinta junt'arqukunapaq kutichiychischu. Astawampas pichus pañaniq uyapi t'aqllimusunki chaymanqa wajniq uyaykita t'aqllinampaq rikuchillaytaq; Pichus uj juchanchaq runaman allmillaykichista qichurqunapaq willkatamusunkichis chhikaqa, mantilluykichistawan apqaruchipuychis. Pichus, q'ipinta uj karu chhikaman apachiyta munasunki chhikaqa, uj chhikantawan q'ipiripuy. Pipas imata mañasunki chhikaqa, qupuy; mañariway nisunki chhikaqa, mañarillaytaq.”


“Ñawpaqpiqa ajina nisqata uyarillarqankichistaqmi: ‘Runamasiykita munakuy, chhiqnikuqniykitaqa chhiqnikullaytaq –nispa.’ Nuqataq niykichis: Chhiqnikuqniykichistaqa munakuychis, jinallataq pikunachus qankunata qatiykachasunkichis chaykunapaqqa Diosmanta mañaripuychis. Ajinamantam qankunaqa janaqpacha Tataykichispaq wawankuna kankichis; imaraykuchus Diosmi saqra runakunapaq, sumaq runakunapaq, chiqan kawsakuqkunapaq jinataq mana chiqampi kawsaqkunapaqpas intita tukuypaq lluqsichimun jinallataq paratapas tukuyninkupaq chayachimullantaq. Qankunachus, qankunaman munaqkunallata munakunkichis chhikaqa, ¿ima allintataq jap'iqankichisri? Roma llaqtapaq qulqi apthapiqninkunapas kikillantataqmi paykuna munaqkunallata munakunku. Wawqimasiykichisllata napaykunkichis chhikaqa, ¿ima allintataq ruwachkankichisri? Diosman mana riqsiq runakunapas kikillantataqmi ruwanku. Ajinaqa, janaqpachapi kaq Dios Tataykichis imaynachus chiqan kachkan, ajinallataq qankunaqa chiqan kaychis.”

Lalela MATEO 5