Баладбыр чалыш дишир а ихьды арыди йишид кардымыклаа ихтилат хитӀес Ес гьа кардымыклаа гьацӀыри шийидешдаа на Илагьиед Гафдид къаривышешдаа, гьадыыла за ки, гьӀурметли Феофил, вы бадаана кихьиси хъуд хъуна ихтилат, сиене хьураа хъуъ дуьз йиъиме гакъара, вас хӀаӀр гьаъад чӀилмыы вы инаамиш йишин бадаана.

Иудеядид пагьӀчаа Иродды вахтинди ай са дибир, Захарие хьур дур гъад (гьа Гьавыйды нубытди йыгъбыр лийедбишиклаады йиъий). Гьанийхда ай къари – Елизавета хьур, Ааронды цихилдиклаады. Гьабыр кьӀваӀрси Йинчид улихьде темизды илсанар, миъминер диъий, сиене Йинчид рахъӀбыр кьуле гыргара. Амма гьабишихда хынимер адиший, – Елизаветас хынимер дишир диш, кьӀваӀрси гьамыъ кьӀаӀсе ки дишир ай.
Са хылис Захариере дугьӀабыр гихьийне (гьанийды нубат ий дугьӀа гилхьед), гьанийды лыдж игъибкьыри, дибирешды арыди ивед, гъарсыд кар лирхьед джигидыы гьӀатирбыр ликӀва гьаъас. Гьа Йинчид Хала аӀчӀури, мадды сиене халкь, гьание гьӀатирбыр саъад вахтинди гъаъна лувзур, дугьӀабыр кьыле гьаъара ай.
Садахьурка гьувургара миниийс Илагьиед малаик: гьа гъарсыд кар лирхьед джигидид гьӀарче хылыы лувзур ай. Ми гьувгуйне Захарие лагь-магь йишири, гьанийс гичӀ вырыхӀыре. Амма малаикере рухьура минийде:
– ГичӀ мываъ, Захарие,
Выды гилий ливкьыр а.
Выды къари Елизаветара вас дух гьухуси,
Ва гьанийыы «ЯхӀйе» хьур дур лихьиси.
Гьание вас эккед шадвалды выси,
гьа гьухуныы баладбыр шад дикиси.
Гьис хьуйне, гьа Илагьиес кьухьана гьагуси,
Гьидидне укӀ варагъасдиш: я чахырад, я хӀаӀнед.
Илагьиед РухӀ йикиси гьанийхьван
гьа гьухудыыла хъуъ.
Израилдид халкьдиклаа баладбыр гьание Йинчыы суьдке хъадаъаси, джухьды Иессияхда.
Гьа Илагьиед хьура гаӀчӀуси,
Гьанийды джуш на яхӀ Ильяс-пайгъампарад каалдыбыр йикиси,
Гьание дидабашды на духрешды йикӀбыр са-сынийхда ругъа хъаъаси,
Гьание чӀирид рыкъӀаӀ адбыр миъминешды-мисгинешды рыкъӀа эхъедеси,
Гьание халкь Илагьиед рыкъӀаӀ вуруъус гьӀазыр ваъаси.
– Зас гьа дуьздыбыр ид шууна гьацӀаси? – хулкара Захариере малаикедаа. – Зы кьӀаӀсе йиъи эхир, къари ки джигьил диш.
– Зы Джибриъил йиъи, зы Йинчид улихьде ги, – джываб хъывылцӀара гьанийс малаикере. – Гьание сигыд и зы вахьван гьалгас, вас шадды хабар ваъас. Вахт ливкьыйне йикиси за вада гьухьудбыйды. Амма вы изды чӀилмыы инаамиш джишидыыла лал йикиси таа ки за гьухьуд кар кьуле руъумаа.
Ми арыди гъаъна гид илсанаше Захарий гуьзет гьаъара ай, гьис гьание ыхьаӀ гьаъаарди геджедкьыр. Хъиркьыри Захарие, амма гьалгаардиший. Илсанар гедкьыри, гьанийс Йинчид Халаа гьӀаламат хьура лакъыр ад. Гьание илсанашис хылабахьван ишаарабыр гьаъарай, выдж лална на бышене алгара.
Джуды нубутдид вахт либхьуйне, Захарие хала хъӀугъӀуре. Бейдене гьанийды къари Елизавета ухьне каргъӀуре, сахьусды хьудды вазыра халаа елли гъаъ руръурдиш. «Ми зас Илагьиед куьмег йиъи, заала илсанашды гьӀайиб не чӀел саъ сехъепӀес хьур», – рухьурай гьание.

Рыхьыдхьусды вазыра Йинчире сивиргара Джибриъил малаик Галилеядид шегьерди Назаретди «Йисухь» хьур дур гъад эдемиед лышан гъад рышахда. Гьа Йисухь Давыдды цихилдиклаады йиъий. Рышед дур Майрам йиъий. Минийхда йибкьыр, малаикере рухьура:
– Изды салам вас, Йинчире кеэръир ад! Вас Йиниш!
Рыш, лагь-магь ришир, фикир ваъара, мидид чӀилмыд натыдже шивди. Малаикере маа рухьура:
– ГимийичӀ, Майрам! Вы Йинчис гирамиг ришир а.
Ва, ухьне курчӀур, дух гьухуси,
Гьанийыы лихьиси ва дур ГьӀаса.
Гьа кьухьа йикиси,
Гьанийхда «Аллагьад Дух йиъи» – гьухьуси.
Илагьиере выси гьанийде джуды атабаба Давыдды тах
Гьа мыс-га Якьубды цихилдид кьухьды йикиси,
Гьанийды пагьӀчаалыгъахда кьадар викисдиш.
Амма Майрама хулкара малаикедаа:
– Руъуд име гьааса? Гьала зы выгглихьде гидиш!
Малаикере рухьура:
– Илагьиед РухӀ йыкьаси вахда,
Йинчид гудж ливкьаси ваа,
гьадыыла вас гьухуд хыных Уджагъли йикиси –
Гьанийхда «Аллагьад Дух йиъи» – гьухьуси.
Выды бейдед Елизавета йикӀыы хъырга; кьӀаӀсе риъинехъунки, гьа ухьне ки, рыхьды вазырды хыных ухьне а, амма гьанийхда «Хынимер джудгъӀуд риъи» – рухьурай. Йинчидаа джугъӀуд кар адиш.
– Зы Илагьиед хылихьде ги, – рухьура Майрама. – Сиене ва гьухьуд кал йикий.
Малаик ки хъӀаабхӀыри.

Бегедене мидыыла хъуъ Майрам телесыхана банымыд Иудеяди ад шегьерди руръура. Гьа Захариед хала йиркьыр, Елизаветас салам вылцӀара. Елизаветас Майрама выд саламад ун йишийне, гьанийды ичияа гьанийды хыных силъэре, Елизаветаа Илагьиед РухӀ сибхьура. Миние гъигъене рухьура:
– Гьай сиене хьылешикляа бахт гъад!
Илагьиере выды хынхыс рухсат вылцӀара!
Зы шыв кар риъи, захда изды Илагьиед нин рыкьас? Выды сес изды убрумыс йывхӀыр мадана, изды ичие ад хыных шадваӀлире лебчире каӀчӀури. Бахтлы риъи, Аллагьара джуда гьухьудыы инаамиш ришид!

Майрама ки рухьура:
– Изды йикӀ Аллагьад дур лаъ гьаъадбишиклаады йиъи,
РухӀ шад йишир а зы урухӀуд Йиниш бадаана!
Гьис хьуйне, Гьа захда гакъыр а, зы ки гьӀасаба рыъыр,
мидыыла хъуъ захда «бахтдид иесси риъи» – гьухьуси
сиене илсанашды улмутдире.
ГьӀунар ад Йинчире зас эккед кар гьыъыр а,
Гьанийды дур мисгин йиъи!
Гьание джуды рагьӀим вылцӀара архаба архыди сиене джуды дур хакьыр адбишис.
Гьание джуды гудж хъуд хылихьван
джуда выдж хьур хадухъундыбыр тӀартӀ дыъыр а.
ЯхӀ адбыр гьание тахаала саъ хаадгъур а,
загьӀифдыбыр лаъ даъара,
гаӀшдыбишис йыхвалды выри,
тухдыбыр шешин хадишне сихъидгыри.
Джус къуллух ваъад Израилдид халкьдис куьмег хана йиркьыр а,
йикӀыы хъидкьыр куьмегбыр
Джу атабабыйишис мыс-га гьаъас чӀел выр ад,
Ибрайим-пайгъампарас на гьанийды хъуъ хъудбишис.
Майрама Елизаветахьван хьиб ваз духъунды ливири, хьели хала хъиркьыри.

Елизавета рухусды вахт йибкьыри, гьанийс гьухури дух. Къумшийише не бейдедбише, Аллагьара гьанийис выъыр ад рагьӀимдиклаа хабар вишир, нубарагбыр гьаъара минийис. Мыйедхьусды йыгъа гьабыр дуруъура хыных суннат гьаъас. Гьабишис хынхыы Захарие дур лихьис йигара руъура, джуды дидыы кал. Амма нине вылцӀаардиш:
– Ваъ, гьанийды дур ЯхӀйе йиъи.
– Выды цихилди гьаасад дур гъад вышне аддиший! – рухьура тимбише. Ишаарамыхьван хынхыд дидда хулкара кадгъӀуре, шыв дур лихьис тинийис йигаарди.
Захариере, кьул ягъӀыр, гьадик килхьере: «Гьанийды дур ЯхӀйе йиъи». Сиенебишис гьӀаламат руъура. Гьади мадана гьанийдаа гьалгас ки кугъӀуре, хъалгыр, гьание Йинчихьде шукур ваъара каӀбчӀура. Сиене къумшийишис гичӀ йывхӀыри, сиене банымыы гъад Иудеяди мисед гьӀаламатмыклаа далгара ай. Ун йишидухъундыбише, фикирдик кидхьур, йикӀиклаана рухьурай: «Выш игъирхьусди ми хынхыклаа?» Рухьуд кал, гьанийхьван Йинчид кьуувет ай.
Гьанийды дид Захариеде Илагьиед РухӀ аӀчӀури, гьа мисе гьалгара каӀчӀури:
– Дыкьа Йинчихьде шукур ваъас – Израилдид Йинчихьде!
Гьа ес куьмгуьс йиркьыр а,
Ес азадвалды хана –
джуды халкьдис;
Гьание сигыр а яхда кьухьды Азадчи
Джус къуллух ваъад Давыдды халаданаклаады,
Джуды еде выд чӀел кьуле выгыр,
Джуды уджагъли пайгьампараше гьухьуд кал;
сигыр а яхда душманашиклаа азад даъасды,
е кӀваӀчӀдыбишиклаа гехъеэдесды.
Гьа ихьды дидабашде рагьӀим выс хьур ад йиъий,
Гьание Джуды Васи йикӀыы хывкьас хьур ад йиъий,
Кьинед кьин гьыъыд йиъи Гьание ихьды атабаба Ибрайим-пайгъампарас ихьды душманашиклаа е геэдес хьур.
Гьалыылана гичӀ джывыъыр, е Гьанийс къуллух ваьаси,
Гьанийды улихьде миъминер не мисгинер дикис хьур
ес сигыр адухъунды йыгъырма.
Вы, хьуйне, хыных, Эли Гъанийды пайгъампар йикиси,
Вы Эли Гъанийды улихьде гаӀчӀуси,
Гьанийс «рахъӀ ачых ваъаси» хьур,
Гьанийды халкьдис хабар ваъаси хьур,
Гьа азад хъикисды, гьанийды гунаабыр лаӀхъӀаӀшуси хьур.
Ихьды Йиниш, илсанар хъыдгад на гьабишихда йикӀе рагьӀим ад,
хӀаӀляа саъ ес йаӀкв сигасды йиъи –
гьа йаӀкваӀре нур иеси, сиенебишик, мычӀахъваӀле ешемишды, нур кагъуси, сиене уьлуьмед ахъӀахьде гидбишис гьувга ваъаси секинваӀлихда вуруъуд рахъӀ.
Хыных, хьуйне, кьухьа, гьакьаллы руъура ай. Гьа таа ки Израилдид халкьдид улихьде лузур йигад сагьӀат руъумаъ чулди ешемиш йишири.

Lalela Лукара йибкьыд Шадды Хабар 1