The New Testament in the Baeguu language of the Solomon Islands

Baeguu

<div class="version vid1901 iso6393bvd" data-vid="1901" data-iso6393="bvd">
    <div class="book bkMAT">
        <div class="chapter ch2" data-usfm="MAT.2">
            <div class="label">2</div><div class="s1"><span class="heading">Dao lana toa saitoma doo fasi bali tae lana sato</span></div><div class="p"><span class="content">  </span><span class="verse v1" data-usfm="MAT.2.1"><span class="label">1</span><span class="content">Aia, 'i burina guu sa Disas nia futa lao maefera 'i Betlehem lao Diudia brofens, 'ana si kada sa Herod nia 'inito fuada, toa saitoma doo nai fasi bali tae lana sato daka dao lao maefera baita nai 'i Durusalem. </span></span><span class="verse v2" data-usfm="MAT.2.2"><span class="label">2</span><span class="content">Kera daka ledi 'urii, &#8220;Nee wala, ma waa 'inito kera bae toaa nee Diu ki bae nia futa sui naa 'e nii fai? Kameli, meli too mai bali tae lana sato meli ka suana sui naa fa bubulu ne faatainia futa lana. Kameli ne kameli lea mai uri meli ka faabaitaa nia 'ameli.&#8221;</span></span></div><div class="p"><span class="verse v2" data-usfm="MAT.2.2"><span class="content">  </span></span><span class="verse v3" data-usfm="MAT.2.3"><span class="label">3</span><span class="content">Si kada sa Herod 'e rongoa si baea nai, na manata lana ka isifufuli 'asia naa. Ma na toaa nai lao fera 'i Durusalem boroi na manata lada ka 'uri nai lau gu fai nia. </span></span><span class="verse v4" data-usfm="MAT.2.4"><span class="label">4</span><span class="content">Nia sa Herod ka 'ailia na mai waa baita ni foa ki fai waa toolangaidoo ki 'ana taki uri daka koni ma daka bae kwaimani fai nia, ma nia ka ledi fifii naa 'ani kera uri daka saea 'i fai gu ne da saea mai na Kraes totoo kai futa ai.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v4" data-usfm="MAT.2.4"><span class="content">  </span></span><span class="verse v5" data-usfm="MAT.2.5"><span class="label">5</span><span class="content">Toa baita nai daka faarongo nia daka 'urii, &#8220;Kera da saea mai na Kraes totoo kai futa lao maefera 'i Betlehem lao Diudia brofens. Suli si baea brofet 'e kedaa mai kada 'i nao 'e bae 'urii sulia,</span></span></div><div class="q1"><span class="verse v5" data-usfm="MAT.2.5"><span class="content">  </span></span><span class="verse v6" data-usfm="MAT.2.6"><span class="label">6</span><span class="content">&#8216;'O Betlehem ai nee lao brofens 'i Diudia 'ae, ni 'oe nao lau ta kula mala nia gwana matangana maefera gwaungai neki 'i Diuda ne, suli totoo tii waa 'inito nia kai sakatafa mai faasi 'oe uri 'inito lae fua toaa nau 'Israel.&#8217;&#8221; </span><span class="note x"><span class="label">#</span><span class=" body">Maekaa 5:2 </span></span></span></div><div class="p"><span class="verse v6" data-usfm="MAT.2.6"><span class="content">  </span></span><span class="verse v7" data-usfm="MAT.2.7"><span class="label">7</span><span class="content">Sui guu, sa Herod ka kwaiodui 'ua guu uri toa dao nai mai faasia bali tae lana sato, uri kera daka bae kwaimani agwa 'ada fai nia ma nia ka tala rongo 'isi guu faasi kera 'ana si kada ne kera safali suana mai fa bubulu nai ai. </span></span><span class="verse v8" data-usfm="MAT.2.8"><span class="label">8</span><span class="content">'Uri nai sui guu, nia ka odu kera daka lea naa uri 'i Betlehem. Nia ka bae 'urii fuada, &#8220;Lea kau, molu ka nani 'initoa mai uri wela nai. Lea molu dao tona naa molu ka faarongo nau mai, uri nau lau guu lea kau ku faabaita nia 'akua.&#8221;</span></span></div><div class="p"><span class="verse v8" data-usfm="MAT.2.8"><span class="content">  </span></span><span class="verse v9 v10" data-usfm="MAT.2.9+MAT.2.10"><span class="label">9-10</span><span class="content">Sa Herod nia bae 'uri nai fuada sui guu, kera daka lea naa. Si kada kera dao sulia taale, kera daka suana lau gwada fa bubulu bae kera safali suana mai bali tae lana sato. Ma ni kera daka ele 'asia naa si kada nai kera suana lau fa bubulu nai. Fa bubulu nai kera suana kau 'i mamangaa ka talai kera naa lelea daka dau guu 'ana si kula nai sa Disas nia nii ai. </span></span><span class="verse v11" data-usfm="MAT.2.11"><span class="label">11</span><span class="content">Kera daka ruu na kau lao luma nai seeri, ma daka suana naa wela nai fai gaa nia ni Meri 'i seeri. Kera daka booruru daka faa'initoaa naa wela nai, ma daka tasaa naa wai kera ki uri daka falea si falea kera ki fuana ne liu lada baita tasa. Kera falea gool, doo sasuna moko diana tasa ki ma na waiwai moko diana tasa ki fuana.</span><span class="note f"><span class="label">#</span><span class=" body"><span class="fr">2:11 </span><span class="ft">Gool, insense, ma mira.</span></span></span></span></div><div class="p"><span class="verse v11" data-usfm="MAT.2.11"><span class="content">  </span></span><span class="verse v12" data-usfm="MAT.2.12"><span class="label">12</span><span class="content">Sui si kada kera oli naa uri fera kera, kera daka lea na 'ada 'ana ta taala 'e'ete faasia tala bae kera lea kau ai, suli God nia faarongo kera lao maleubolee kera nao dasi oli uri dao lae lau siana sa Herod.</span></span></div><div class="s1"><span class="heading">Tafi lae uria 'i 'Isib</span></div><div class="p"><span class="verse v12" data-usfm="MAT.2.12"><span class="content">  </span></span><span class="verse v13" data-usfm="MAT.2.13"><span class="label">13</span><span class="content">'I burina naa waa nai ki da oli 'i fera kera, na 'ensel nia God ka faatai fuana sa Diosef lao maleubolea ka bae 'urii, &#8220;Diosef 'ae, 'oe tatae 'oko ngalia na wela nee fai nia gaa nia molu ka tafi 'amolu uri 'i 'Isib. Molu too mai 'i seeri lelea ka dao fatai 'ana si kada nau ku saea fuamolu uri oli lae mai. Suli sa Herod nia nani burina wela nee uri ka saungia 'ana.&#8221;</span></span></div><div class="p"><span class="verse v13" data-usfm="MAT.2.13"><span class="content">  </span></span><span class="verse v14" data-usfm="MAT.2.14"><span class="label">14</span><span class="content">Sa Diosef nia tatae ka talaia ni Meri fai wela nia kera daka lea naa lao rodo 'ua guu uri maefera 'i 'Isib. </span></span><span class="verse v15" data-usfm="MAT.2.15"><span class="label">15</span><span class="content">Kera daka too mai 'i seeri lelea sa Herod ka mae naa, ma si doo nai ka fuli ka adea bae lana God ne brofet ki kedaa mai 'i nao ka mamana naa. Ne nia bae 'urii, &#8220;Nau ku 'ailia mai wela nau faasia 'i 'Isib.&#8221; </span><span class="note x"><span class="label">#</span><span class=" body">Hosia 11:1 </span></span></span></div><div class="p"><span class="verse v15" data-usfm="MAT.2.15"><span class="content">  </span></span><span class="verse v16" data-usfm="MAT.2.16"><span class="label">16</span><span class="content">Ma si kada sa Herod na waa 'inito bae 'e saitomana ne toa bae faasia bali tae lana sato da suke nia, nia ka rakesasu 'asia naa. 'I seeri nia ka saea daka koni omee naa uri daka saungi tiifau 'ana wela wane ki ne kera dafi futa lao maefera 'i Betlehem ma lao maefera nai ki kakalia sui guu. Nia ka falea si baea fifii fuada uri kera daka saungia tiifau 'ana wela wane neki too 'ana roo fa ngali ki ka oli toli mai sui guu, uri ka ladea si kada bae waa baki bali tae lana sato kera safa suana fa bubulu bae ai ka lea mai.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v16" data-usfm="MAT.2.16"><span class="content">  </span></span><span class="verse v17" data-usfm="MAT.2.17"><span class="label">17</span><span class="content">'I seeri guu na toaa nai lao fera 'i Betlehem daka angisia naa wela kera nai ki da mae nai. Ma na angi laa nai ka dao toi naa doo bae brofet Dioromaea nia saea 'uana mai 'i nao. Bae nia 'urii,</span></span></div><div class="q1"><span class="verse v17" data-usfm="MAT.2.17"><span class="content">  </span></span><span class="verse v18" data-usfm="MAT.2.18"><span class="label">18</span><span class="content">&#8220;Tii si lingee doo ne talo mai faasia 'i Ramaa, na gwela angiangia baite.</span></span></div><div class="q1"><span class="verse v18" data-usfm="MAT.2.18"><span class="content">Ni Reesel ne nia angisia naa wela nia ki.</span></span></div><div class="q1"><span class="verse v18" data-usfm="MAT.2.18"><span class="content">Nia 'e angi daka gwafe tona boroi ka 'afitai naa, suli bara wela nia tiifau da mae naa.&#8221; </span><span class="note x"><span class="label">#</span><span class=" body">Diutoronomii 31:15 </span></span></span></div><div class="s1"><span class="heading">Na olia mai faasia 'i 'Isib</span></div><div class="p"><span class="verse v18" data-usfm="MAT.2.18"><span class="content">  </span></span><span class="verse v19" data-usfm="MAT.2.19"><span class="label">19</span><span class="content">Ma 'i burina sa Herod 'e mae naa, na 'ensel nia God ka faatai lau fuana sa Diosef 'i lao maleubolee lao fera 'i 'Isib. </span></span><span class="verse v20" data-usfm="MAT.2.20"><span class="label">20</span><span class="content">Nia ka bae 'urii, &#8220;Diosef 'ae, tatae 'oko talaia ni Meri fai wela nia nee molu ka oli naa uri 'Israel. Toaa bae da sasi uria saungi lana wela nee, kera da mae naa.&#8221;</span></span></div><div class="p"><span class="verse v20" data-usfm="MAT.2.20"><span class="content">  </span></span><span class="verse v21" data-usfm="MAT.2.21"><span class="label">21</span><span class="content">Sui sa Diosef tatae ka talaia ni Meri fai wela nia ma daka oli naa uri 'Israel. </span></span><span class="verse v22" data-usfm="MAT.2.22"><span class="label">22</span><span class="content">Ma sui, si kada sa Diosef 'e rongoa sa 'Akelas nia talana maa nia sa Herod ma ka 'inito fua bali lolofaa 'i Diudia, nia ka mau lau gwana 'ana too lae 'i seeri. Na 'ensel ka saea lau fuana 'i lao maleubolea uri daka tasa uri lao bali lolofaa 'i Galilii. </span></span><span class="verse v23" data-usfm="MAT.2.23"><span class="label">23</span><span class="content">Si doo nai ne adea ma kera lea daka too mai 'i Naasaret lao bali lolofaa 'i Galilii. Si kada si ade laa nai nia fuli, si baea brofet ki da bae mai sulia 'i nao ka mamana naa. Ne bae 'urii, &#8220;Kera dai saea 'ana waa 'i Naasaret.&#8221;</span></span></div>
        </div>
    </div>
</div>

Aia, 'i burina guu sa Disas nia futa lao maefera 'i Betlehem lao Diudia brofens, 'ana si kada sa Herod nia 'inito fuada, toa saitoma doo nai fasi bali tae lana sato daka dao lao maefera baita nai 'i Durusalem. Kera daka ledi 'urii, “Nee wala, ma waa 'inito kera bae toaa nee Diu ki bae nia futa sui naa 'e nii fai? Kameli, meli too mai bali tae lana sato meli ka suana sui naa fa bubulu ne faatainia futa lana. Kameli ne kameli lea mai uri meli ka faabaitaa nia 'ameli.”
Si kada sa Herod 'e rongoa si baea nai, na manata lana ka isifufuli 'asia naa. Ma na toaa nai lao fera 'i Durusalem boroi na manata lada ka 'uri nai lau gu fai nia. Nia sa Herod ka 'ailia na mai waa baita ni foa ki fai waa toolangaidoo ki 'ana taki uri daka koni ma daka bae kwaimani fai nia, ma nia ka ledi fifii naa 'ani kera uri daka saea 'i fai gu ne da saea mai na Kraes totoo kai futa ai.
Toa baita nai daka faarongo nia daka 'urii, “Kera da saea mai na Kraes totoo kai futa lao maefera 'i Betlehem lao Diudia brofens. Suli si baea brofet 'e kedaa mai kada 'i nao 'e bae 'urii sulia,
‘'O Betlehem ai nee lao brofens 'i Diudia 'ae, ni 'oe nao lau ta kula mala nia gwana matangana maefera gwaungai neki 'i Diuda ne, suli totoo tii waa 'inito nia kai sakatafa mai faasi 'oe uri 'inito lae fua toaa nau 'Israel.’”
Sui guu, sa Herod ka kwaiodui 'ua guu uri toa dao nai mai faasia bali tae lana sato, uri kera daka bae kwaimani agwa 'ada fai nia ma nia ka tala rongo 'isi guu faasi kera 'ana si kada ne kera safali suana mai fa bubulu nai ai. 'Uri nai sui guu, nia ka odu kera daka lea naa uri 'i Betlehem. Nia ka bae 'urii fuada, “Lea kau, molu ka nani 'initoa mai uri wela nai. Lea molu dao tona naa molu ka faarongo nau mai, uri nau lau guu lea kau ku faabaita nia 'akua.”
Sa Herod nia bae 'uri nai fuada sui guu, kera daka lea naa. Si kada kera dao sulia taale, kera daka suana lau gwada fa bubulu bae kera safali suana mai bali tae lana sato. Ma ni kera daka ele 'asia naa si kada nai kera suana lau fa bubulu nai. Fa bubulu nai kera suana kau 'i mamangaa ka talai kera naa lelea daka dau guu 'ana si kula nai sa Disas nia nii ai. Kera daka ruu na kau lao luma nai seeri, ma daka suana naa wela nai fai gaa nia ni Meri 'i seeri. Kera daka booruru daka faa'initoaa naa wela nai, ma daka tasaa naa wai kera ki uri daka falea si falea kera ki fuana ne liu lada baita tasa. Kera falea gool, doo sasuna moko diana tasa ki ma na waiwai moko diana tasa ki fuana.
Sui si kada kera oli naa uri fera kera, kera daka lea na 'ada 'ana ta taala 'e'ete faasia tala bae kera lea kau ai, suli God nia faarongo kera lao maleubolee kera nao dasi oli uri dao lae lau siana sa Herod.

'I burina naa waa nai ki da oli 'i fera kera, na 'ensel nia God ka faatai fuana sa Diosef lao maleubolea ka bae 'urii, “Diosef 'ae, 'oe tatae 'oko ngalia na wela nee fai nia gaa nia molu ka tafi 'amolu uri 'i 'Isib. Molu too mai 'i seeri lelea ka dao fatai 'ana si kada nau ku saea fuamolu uri oli lae mai. Suli sa Herod nia nani burina wela nee uri ka saungia 'ana.”
Sa Diosef nia tatae ka talaia ni Meri fai wela nia kera daka lea naa lao rodo 'ua guu uri maefera 'i 'Isib. Kera daka too mai 'i seeri lelea sa Herod ka mae naa, ma si doo nai ka fuli ka adea bae lana God ne brofet ki kedaa mai 'i nao ka mamana naa. Ne nia bae 'urii, “Nau ku 'ailia mai wela nau faasia 'i 'Isib.”
Ma si kada sa Herod na waa 'inito bae 'e saitomana ne toa bae faasia bali tae lana sato da suke nia, nia ka rakesasu 'asia naa. 'I seeri nia ka saea daka koni omee naa uri daka saungi tiifau 'ana wela wane ki ne kera dafi futa lao maefera 'i Betlehem ma lao maefera nai ki kakalia sui guu. Nia ka falea si baea fifii fuada uri kera daka saungia tiifau 'ana wela wane neki too 'ana roo fa ngali ki ka oli toli mai sui guu, uri ka ladea si kada bae waa baki bali tae lana sato kera safa suana fa bubulu bae ai ka lea mai.
'I seeri guu na toaa nai lao fera 'i Betlehem daka angisia naa wela kera nai ki da mae nai. Ma na angi laa nai ka dao toi naa doo bae brofet Dioromaea nia saea 'uana mai 'i nao. Bae nia 'urii,
“Tii si lingee doo ne talo mai faasia 'i Ramaa, na gwela angiangia baite.
Ni Reesel ne nia angisia naa wela nia ki.
Nia 'e angi daka gwafe tona boroi ka 'afitai naa, suli bara wela nia tiifau da mae naa.”

Ma 'i burina sa Herod 'e mae naa, na 'ensel nia God ka faatai lau fuana sa Diosef 'i lao maleubolee lao fera 'i 'Isib. Nia ka bae 'urii, “Diosef 'ae, tatae 'oko talaia ni Meri fai wela nia nee molu ka oli naa uri 'Israel. Toaa bae da sasi uria saungi lana wela nee, kera da mae naa.”
Sui sa Diosef tatae ka talaia ni Meri fai wela nia ma daka oli naa uri 'Israel. Ma sui, si kada sa Diosef 'e rongoa sa 'Akelas nia talana maa nia sa Herod ma ka 'inito fua bali lolofaa 'i Diudia, nia ka mau lau gwana 'ana too lae 'i seeri. Na 'ensel ka saea lau fuana 'i lao maleubolea uri daka tasa uri lao bali lolofaa 'i Galilii. Si doo nai ne adea ma kera lea daka too mai 'i Naasaret lao bali lolofaa 'i Galilii. Si kada si ade laa nai nia fuli, si baea brofet ki da bae mai sulia 'i nao ka mamana naa. Ne bae 'urii, “Kera dai saea 'ana waa 'i Naasaret.”

Lalela Matiu 2