Matío 5
5
Kwaʼ meshhʉ̄ mbɔŋ
(Lúk 6.20-26)
1Yɛɛ́so a le jʉ́ɔ páʼ alāʼ á kɔ́ʼ nzá épúp, ḿbē mé ndo lekwɛ̄t, ńnáŋ á esī, nnɔ yí é tshóte nnɛ̄t mé lezēŋ tsí. 2Á lɛ nzī á lezīʼne á wɔ́p, ńdé ŋ́gɛ:
3«Eshhʉ̄ mbɔŋ a á ŋiŋ yīi, a zhɛɛ́ á ntē yí á légɛ, yí é mvhɔ Ndém, ŋ́gɔ́ á te kuʼ ánɛ azō,
a á ndáʼ nzī á lejūʼ á mbɔŋɔ́, á ntē Lefɔ Ndém.
4Eshhʉ̄ mbɔŋ a á ŋiŋ yīi, a á te ŋak,
a a shʉʼ enáŋ ánɛ atsáʼ zīi, Ndém a le laʼnēē.
5Eshhʉ̄ mbɔŋ a á ŋiŋ yīi, a á tsetsɔŋɔ ndāa,
Ndém a a shʉʼ eláŋte á yí.
6Eshhʉ̄ mbɔŋ a á ŋiŋ yīi, nzi leghʉ páʼ Ndém a á si ŋkɔ̄ŋɔ, e zaáŋ á yí tɛʼ.
Ndém a a shʉʼ etswíte á yí á leghʉ páʼ,
a á si ntsáa épúp.
7Eshhʉ̄ mbɔŋ a á ŋiŋ yīi, a á tsá‑melaʼ,
Ndém a a shʉʼ etsá
melaʼ mí azí.
8Eshhʉ̄ mbɔŋ a á ŋiŋ yīi, ntē yí é laneé,
a a fú ejʉ́ɔ á Ndém.
9Eshhʉ̄ mbɔŋ a á ŋiŋ yīi, a á si mbhīɛ apwɛne,
Ndém a a shʉʼ etɔ́ŋ
á yí lɛ méŋ yí.
10Eshhʉ̄ mbɔŋ a á ŋiŋ yīi, mɛ́ é si ndʉɔ́ʼɔ á yí, melaʼ mīi a á si ŋghʉ̄ɛ ajū mīi, Ndém a kɔ̄ɔŋ.
A a shʉʼ ejúʼ á mbɔŋɔ́, á ntē Lefɔ Ndém.
11Epuɔ é nɔŋ nzɔ̄tɛ á wɛ́, ńnɔ̄ŋ ndʉɔ́ʼɔ á wɛ́, ńnɔ̄ŋ eshúŋɔ á ntií ntiī epoó‑anu ánɛ pɛ, melaʼ mīi pɛ é epuɔ pá, mbɔ pɛ é meshhʉ̄ mbɔŋ. 12Á shʉʼɛ ŋgɔ́ épúp, pɛ enáŋ mé lekāk, ŋ́gáŋte, melaʼ mīi, Ndém a lē eféŋ á mía mía ntaŋá á mbū pɛ, á athʉ́ lephū. Á épúp páʼā, ŋ́gɔ́ páʼ mɛ́ le lʉɔ́ʼ metswi‑ŋke Ndém pīi, é le té njhʉ̄ ntɔ́k, á mvhɔ pɛ épúp.
Epuɔ pīi é páʼ ŋgwāŋ, ŋ́gɔ́ páʼ ŋkaʼ
(Mlk 9.50; 4.21; Lúk 14.34-35)
13«Pɛ é si ŋgɔ́ ŋgwāŋ á esī atsetsáʼ. Ŋgwāŋ é piŋɛ nnáŋ tɛ ncʉ́ʼɛ ndáp lapé, é gaá tɛ́ nzɛ́t ŋgwāŋ ŋ̄? Mbɔ mɛ́ gɔ le zéŋ ndɔk ŋghʉ̄ azō ɔ́, mbɔ mɛ́ e maʼ á apɛ́, epuɔ menɔŋ e egē etsia, ńnēŋte. 14Pɛ é si ŋgɔ́ ŋkaʼ ŋgɔŋ ntsem. Tésɔŋ yīi a tshií á ndo lekwɛ̄t, a gɔ egaá tɛ́ ndʉ̄ɔne é? 15Mɛ́ té lɛtté á láam páʼā, ŋ́gɔ̄ ekápte mé ŋgwʉ́ŋ ɛ́. Mɛ́ lɛtteé á láam páʼā, ŋ́gɔ̄ etshí mé athʉ́, ŋ́gɛ a ekɛ̄ʼɛ epuɔ metsem pīi, pɔ́ puú ŋgɔ́ á ŋgyā. 16Ndeŋ ndeŋ épúp, ŋkaʼ wɛ́ e ekɛ̄ʼɛ efʉʼ metsem, á tsetsɛlɛ epuɔ menɔŋ. Púp, pɔ́ ejʉ́ɔ menu membɔŋ mīi, pɛ é si ŋghʉ̄ɛ, ŋ́gūʼte á Mɔʼɔ́ wɛ Ndém yīi, a á athʉ́ lephū.
Yɛɛ́so a á ega eshúŋɔ anu ánɛ lepé Mɔɔ́sɛ
17«Ndɛ́ʼ pɛ ekwāaŋ ŋ́gɛ, meŋ kɛɛ́ eshʉʼɛ á ŋgɔŋ, á mbík mbé mīi, Ndém a le yá á mbū Mɔɔ́sɛ, mbɔɔ anu zīi, metswi‑ŋke Ndém é le léē. Ŋgáŋ, meŋ kɛɛ́ te shʉ̄ʼɛ á mbíkɛ ɛ́. Meŋ kɛɛ́ eshʉʼɛ, éghʉ mɛ́ ecūŋte njúʼ. 18Meŋ a shúŋ á wɛ́ á kwaʼ anuúnē. Lephū pɔ́ esī atsetsáʼ é zi mbú nnáŋ áa lɛ akɔ̄ lɛ́, méŋ azō, tsɔ méŋ agáʼ azō páʼa, a á le kúmne ánɛ mbé mīi, Ndém a le yá á mbū Mɔɔ́sɛ, té gɔ́ yīi ajūɔ tsem zīi, mbé mɛ́t é lʉ́ɛ́, á po ɔ́. 19Púp, ŋiŋ yīi a á fa, á méŋ agáʼ lepé wuɔ mɛ́t, ńzéŋ nzíʼne emɔ̄ʼ epuɔ á leghʉ páʼ yí, Ndém a a láʼ enéŋ esē á athū yí, á ntē Lefɔ Ndém. Ŋiŋ yīi a á piŋ nzīŋ páʼ mbé mɛ́t é si nzɛ́ttɛ, ńzéŋ nzíʼne á mbū emɔ̄ʼ epuɔ á leziŋ épúp, Ndém a a láʼ ekɔ́ʼne nzwiŋ yí, á ntē Lefɔ Ndém. 20Á épúp, tɛ́ meŋ shúŋɔ á wɛ́ ŋ́gɛ, ajū mīi Ndém a á si ŋkɔ̄ŋɔ ŋ́gɛ mɛ́ eghʉ̄, pɛ gɔ te ghʉ̄ tɛ ntɔ́k wɔ kɛ́ʼte‑mbé Ndém, mbɔɔ epuɔ Falísia á, ŋgáŋ, mbɔ pɛ te e fú ekó á ntē Lefɔ Ndém ɛ́.
Anu zīi Yɛɛ́so a zíʼnɛ epuɔ, ánɛ lezāŋ á lɔ́ŋ
(Mlk 11.25; Lúk 12.57-59)
21«Pɛ lé júʼ páʼ, mɛ́ le lé á mbū wɔ maŋgānjʉʼ pímpɛ ŋ́gɛ: “Ndɛ́ʼ ŋiŋ á láʼ aleʼé nzwhí á ŋiŋ#5.21 Jʉ́ɔ ajʉʼ anu jʉɔ mɛ́t, á ntē Aŋwaʼne Letō 20.13 mbɔɔ Aŋwaʼne Akimté Mbé 5.17..” Ŋiŋ a néŋɛ aleʼé nzwhí á ŋiŋ, mɛ́ lɔk á yí ŋgʉ̄ɔ mé mvhɔ asāʼ. 22Meŋ á ke mbiŋ ndé á mbū pɛ ŋ́gɛ: ŋiŋ a záŋa á lɔ́ŋ á mbū ŋiŋ, mɛ́ lɔk á yí ŋgʉ̄ɔ mé mvhɔ asāʼ. Ŋiŋ yīi a á tɔ́ŋ mmɔʼ lɛ atsetseŋ, mɛ́ lɔk á yí ŋgʉ̄ɔ á mvhɔ wɔ sáʼ‑ŋgɔŋ. Ńtɔ́ŋ mmɔʼ lɛ te zhɛ́‑Ndém, mɛ́ gɔ á yí mmāʼ á ntē mmók, á alāʼ ŋgʉɔ̄ʼ. 23Ŋiŋ a nɔŋ ndɔ̄kɔ etsō epɔʼ tsí eshʉ̄ʼɛ, éyá á mbū Ndém á ajʉʼ nnɔɔ́ŋ‑epɔʼ, ŋ́kó éwú ŋkímte á légɛ, mmɔʼ ŋiŋ a á si ndāʼa á yí, 24á lɛ ntshī etsō epɔʼ á ajʉʼ nnɔɔ́ŋ‑epɔʼ mɛ́t néŋ, éswáŋ nnɛ̄t ŋgʉɔ njʉ́ɔ á ŋgaŋ, pɔ́ yí cuŋte aziɛ́ anu, tɛ́ á shʉʼ ŋgyá etsō epɔʼ tsí á mbū Ndém.
25«Pɛ ŋiŋ é wiɛ njú, á swīŋ á wú tɛ pɛ yí é nɔ̄ŋ ŋgʉ̄ɔ mé mvhɔ asāʼ, pɛ yí é zho á mɛnzhɛ o egɔ̄ɔ ekém, ḿbɔ́k á yí á leyā á wú á mbū wɔ sáʼ‑ntsaŋ, wɔ sáʼ‑ntsaŋ é kó ŋgyá á wú á mbū wɔ píp‑atʉɛ́, wɔ píp‑atʉɛ́ é maʼ á wú á ŋgyā atʉɛ́. 26Meŋ shúŋɔ á wú á kwaʼ anuúnē ŋ́gɛ, o gɔ le láʼ ntó á atʉɛ́ mɛ́t, té gɔ́ yīi, o ó pú ntɔ̄ŋ njú mɛ́t ntsem ntsem ɛ́.
Yɛɛ́so a á ega ndʉ́ɛ́ ŋ́gɛ, agā mbɔɔ mmɔʼ mefa é té pɔŋ
(Mat 18.8-9; Mlk 9.43, 47-48)
27«Pɛ lé júʼ páʼ mɛ́ le lé ŋ́gɛ: “Ndɛ́ʼ ŋiŋ á láʼ aleʼé ŋghʉ̄ agā#5.27 5.27 Jʉ́ɔ ajʉʼ anu jʉɔ mɛ́t, á ntē Aŋwaʼne Letō 20.14 mbɔɔ Aŋwaʼne Akimté Mbé 5.16..”» 28Meŋ á ké mbiŋ ndé á mbū pɛ ŋ́gɛ, ŋiŋ a cʉʉ á nzwí ŋiŋ tɛ esé, á zhɛ́ á légɛ, a á ndáʼ ŋghʉ̄ agā á ntē yí, pɔ́ menzwí mɛ́t. 29Lezēk cú etsi ŋkɔʼɔ́ apū ete, é nɔŋ ntshónɛ á wú nnéŋɛ ánɛ mefa, o etsɔ́ʼ ŋgwáʼ tɛ éwú. Á mbɔŋ á mbū wu, á lepī amɔ̄ʼ ajʉʼ nnɛ̄t jú, ńtɔ́k á wú á lezɛ̄t mé mbe nnɛ̄t ju ntsem, mɛ́ piŋ mmāʼ á wú á ntē mmók, á alāʼ ŋgʉɔ̄ʼ. 30Apū ete jú, á nɔŋ ntshónɛ á wú nnéŋɛ ánɛ mefa, o ezáʼ ŋgwáʼ tɛ éwú. Á mbɔŋ á mbū wu, á lepī amɔ̄ʼ ajʉʼ nnɛ̄t jú, ńtɔ́k á wú á lezɛ̄t mé mbe nnɛ̄t ju ntsem, mɛ́ piŋ mmāʼ á wú á ntē mmók, á alāʼ ŋgʉɔ̄ʼ.
Yɛɛ́so a á ega ndʉ́ɛ́ ŋ́gɛ, ndɛ́ʼ, ŋiŋ pɔ́ nzwí yi é fakne
(Mat 19.7-9; Mlk 10.4-5, 10-12; Lúk 16.18)
31«Mɛ́ le zéŋ ndé ŋ́gɛ: “Ŋiŋ a gɔ́ éyi a a juŋ á nzwí yi, á ge ejuŋ, ńtí akɛtte á lelɔk njūŋ á yí, ŋ́gyá á mbū yí#5.31 Jʉ́ɔ́ ajʉʼ anu jʉɔ mɛ́t, á ntē Aŋwaʼne Akimté Mbé 24.1..” 32Meŋ á ké mbiŋ ndé á mbū pɛ ŋ́gɛ, ŋiŋ a juŋɔ á nzwí yí, té gɔ́ yīi menzwí mɛ́t a á ghʉ agā, mbɔ a lɔkɔ ntshónɛ á yí nnéŋɛ ánɛ agā. Ŋiŋ a piŋɛ ndɔ́ á menzwí yīi, ndō yi a á juŋ á yí, mbɔ a á ghʉ agā.
Anu zīi Yɛɛ́so a zíʼnɛ epuɔ ánɛ leka meka
33«Pɛ lé zéŋ njúʼ páʼ, mɛ́ le lé á mbū wɔ maŋgānjʉʼ pímpɛ ŋ́gɛ: “Ndɛ́ʼ ŋiŋ á láʼ ŋkā meka, ńdɔkɔ ndátɛ. Ŋiŋ a pɔŋteé á yí á leghʉ á mbū Ndém, ajū mīi, a á mvéŋ tɛ ŋkā á yí á leghʉ#5.33 Jʉ́ɔ́ ajʉʼ anu jʉɔ mɛ́t, á ntē Aŋwaʼne Mɛt 19.12..” 34Meŋ á ké mbiŋ ndé á mbū pɛ ŋ́gɛ: ndɛ́ʼ ŋiŋ, á zi mbú ŋkā anu. Ndɛ́ʼ ŋiŋ á lɔk lephū ŋkā anu, melaʼ mīi á ajʉʼ zīi, Ndém a naáŋ éwú esáʼa lefɔ tsí. 35Ndɛ́ʼ ŋiŋ á lɔk esī atsetsáʼ ŋkā anu, melaʼ mīi á ajʉʼ zīi, Ndém a tshíte mekhu mí éwú. Ndɛ́ʼ ŋiŋ á lɔk Yelósalɛm ŋkā anu, melaʼ mīi a á si ŋgɔ́ á tésɔŋ mía mía efɔ#5.35 Jʉ́ɔ́ ajʉʼ anu jʉɔ mɛ́t, á ntē Aŋwaʼne Izayi 66.1.. 36Te lɔ̄ɔk athū nnɛ̄t jú ŋkā anu, melaʼ mīi o gɔ le kūʼ á wú á leghʉ, tɛ tsɔ taʼ lenɔŋ ntsɔʼ cú, é sɛt nnɛ̄t efók kɛ́ eséŋ ɛ́. 37O nɔŋ eshúŋnɛ, o gē egɛ ŋŋ, á gɔ́ yīi o lɔkɔ mvéŋɛ á leghʉ. Ŋ́gē egɛ ŋgáŋ, á gɔ́ yīi o lɔkɔ ndʉ̄ʼɛ á leghʉ. Anu ndɛʼɛ zīi, o piŋɛ ntswīʼnɛ éwú lā, á cʉ́ʼɛ efhɔ́ɔ áa mbū Sɛ́ta.
Anu zīi Yɛɛ́so a zíʼnɛ epuɔ, ánɛ lepʉʼ anu
(Lúk 6.29-30)
38«Pɛ lé júʼ páʼ mɛ́ le lé ŋ́gɛ: “Ŋiŋ a píkɛ lezēk ŋiŋ, mɛ́ zéŋ mbík etsí. Ńtsɔ́ʼ lesɔŋ ŋiŋ, mɛ́ zéŋ ntsɔ́ʼ etsí.” 39Meŋ á ké mbiŋ ndé á mbū pɛ ŋ́gɛ: ndɛ́ʼ ŋiŋ á pʉʼ anu á mbū ŋiŋ yīi, a á ghʉ anu tepɔŋ ánɛ yí. A cʉ́ʼɛ épúp, mbɔ ŋiŋ a témɛ apū á letuúŋ wu, á ŋkɔʼɔ́ apū ete, o ezéŋ mbēkne mmɔʼ ŋkɔʼɔ́, ŋ́gyá ŋ́gɛ, a epú emakne ntém. 40Ŋiŋ a nɔŋ ndɔ̄kɔ á wú, ŋgʉ̄ɔ mé mvhɔ ŋgaŋ asāʼ, á eswiīŋ wu, étswí nzhó efwɔ̄k ju, o pú ncʉ́ʼ, á pú mmākne ézi ntē éwú, ńtswí. 41Ŋiŋ a lɔkɔ mbʉʼ ŋgɔ̄ á wú ŋ́gɛ, o ekʉ̄ɛ apiʼ zí, ńdɔk nzīŋ á taʼ kílo, o tswíʼ ndɔ̄k nzīŋ mekílo mémpīa. 42Ŋiŋ a lɔ́ɔ á wú azō, o eyá á yí. Ŋiŋ a nɔŋ ŋgɔ̄ á fuū wu azō, ndɛ́ʼ o etém nzem ŋgʉ̄ɔ.
Yɛɛ́so a á ega ŋ́gɛ, awíɛ a ekɔ̄ŋ á ŋgaŋ mbo yi
43«Pɛ lé júʼ páʼ mɛ́ le lé ŋ́gɛ: “Kɔŋ á ŋiŋ ntsem, ḿbiŋ mbā á ŋgaŋ mbo wu.” 44Meŋ á ké mbiŋ ndé á mbū pɛ ŋ́gɛ: pɛ ekɔ̄ŋ megaŋ mbo pɛ́, éswíŋte á Ndém á athū epuɔ pīi, é lʉɔ́ʼɔ á wɛ́. 45Pɛ eghʉ̄ épúp, tɛ́ ndɔk ntswī á kwaʼ anuúnē á légɛ, pɛ é si ŋgɔ́ ewɔŋkhʉ̄ Mɔʼɔ́ wɛ yīi, a á athʉ́ lephū. A ghʉʉ̄, nu yi á kyá ánɛ epuɔ tepɔŋ, mbɔɔ ánɛ epuɔ membɔŋ. Ŋ́ghʉ̄, mbeŋ é lú ánɛ epuɔ pīi, é kuʼteé lepé tsí, mbɔɔ ánɛ epuɔ pīi é té kúʼte. 46O lɛ ŋkɔ̄ŋ áa ndaʼ ŋiŋ yīi, a zeéŋ ŋkɔŋ á wú, mbɔ Ndém a a yá ntaŋá á mbū wu, ánɛ akɔ̄ zīi o ó tswhi ŋghʉ̄ ʉ̄? Tɔ́ŋ ŋ́gɛ wɔ tswí‑ncup alāʼ, é zeéŋ nnɔŋ ŋghʉ̄ɛ azɔ́p áa épúp. 47O lɛɛ nnɔ̄ŋ ntsāʼtɛ áa ndaʼ méŋ mɔ́ wu, mbɔ o ó tswhi ŋghʉ̄ akɔ̄ eswhī í? Tɔ́ŋ ŋ́gɛ wɔ te zhɛ́‑Ndém, é zeéŋ nnɔŋ ŋghʉ̄ɛ azɔ́p áa épúp. 48Pɛ púu ŋkúʼte menu muɔ mɛ́t ntsem, mbɔ pɛ e gɔ́ té alɔ́ʼ, ńdeŋ ndeŋ páʼ Mɔʼɔ́ wɛ yīi, a á athʉ́ lephū, a á té alɔ́ʼ. »
© CABTAL