Luka 1
1
Iliano na be moti
1Kiniou Luka nebivitauia tukunuano nei banso, toro na toru Tiovilas. Jibe ka napano jau komijikia ruei, tomu telabo abivitauia ruei tukunuano na vite nalo nei nanua amalmaluvo ka kito yuka tealo bar laka ruei. 2Vite nene nalo, kito maka reialio rimemedu ka mirado, mia tomu nalo napano jikar ea burupati nene, nalo aju amialio, a ka napano nalo ajibe ka tomu na be moti na Lilianiano Vou nabo, nalo naruei aberial sosolio batitig binimei ban kito. 3Naruei jikar nanua ruei, kiniou nojom̃a nebitii batitig m̃esi dolu nalo nam̃a abivitauiaio, a nojom̃a nabar iliano na vite nene nalo, naruei namial jibe bo ka ver nalavon ka navar torogio dolu nalo na tukunuano nei, novivitauia sosolio amei tibe ka niosi novo tai napano jakii memedu kiri m̃arabo sesa nalo na tukunuano novo nei. 4Naio naruei nobivitauiaio ruei jo, mia kiniou najaaro ka notuvan riviedu ve kiamo, ka mia jau komijikia kovulukuio, komijikia kovitilubar ka vite nalo nam̃a kojom̃a komijogio ruei amemedu ga a abe riano, ajavukia nam̃a kanaku niosi nei berialio.
Nailiano mijuelar ban Sakaraia ka mia naio rivar Jone Baruei
5Tukunuano nene naio jikar jibe nei: Ea bogo nam̃a Parinio Tubo Erot naio jo mije tuboiano ea tanobuku na vio Yutea, toro lu tai, naio be m̃aratavo na Abija, a naio buru tira tai napano naio bunu miyotuba ea yati na kulo lu nalo, nina ea m̃aratavo na tormoruo Erono, Mosis kuruano re nua laka. Toro nene siano Sakaraia, a koano, siano Lesveti. 6Mia naljuo nei, kialo meuliano kiri memedu laka ea Atua kiano vitiiano, ka nam̃a amonmonea kiano tuboiano, a nalo ajum̃a amila bajago nalo na memedu kam̃a amila bogo nonovio ga, maka atum̃a ala belea tai. 7Mia vite takurano ga, naljuo maka ve kenerilo tai, bior tira nei Lesveti naio jumolumu ga, mia vonganei naljuo abinimei abe kulo moruo nalo laka ruei.
8Mia ka bogo tai, naio be bogo na Sakaraia kiano taara nalo monoka ava ala sida ea Atua Kunuano Lu, tavukia nam̃a taara nalo amila terakurano ea sude nalo. 9Mia dam̃ariga, bogo nam̃a amilala jibe na, nalo monoka ala tibe ka nam̃a amiere m̃abujo, ka mia aleal nalo na vabe kalo naruei napano mia naio mijikia rila burum̃ara im̃auano nei ka mia m̃a riva joomo ea Vio Lu na Yimo Lu nei, ka risebi sida ea boda na jo. Mia ka bogo na amilaiio jibe na, mia Sakaraia siano mijoru loglogio, ka mia naio naruei riva rilaii burum̃ara im̃auano nene. 10Naruei monloglog bogo nam̃a amisebi sida nene, ana naio ba joomo ka rilaiio, a burutiniobi toru na tomu nalo aju tavio ajum̃a abolkouo.
11Ana bogo na Sakaraia naio ba joomo, mia miilobin naio ka mial Atua kiano nailiano tai napano naio miyotuba kanio, jikili ju tivelinio vameruo na boda nene. 12Mia bogo na Sakaraia mial nailiano nei, naio maka bunu rijikia ka mia tum̃abe naruei, a merou toru bunu. 13Mia nailiano nei naio mil banio, berinavo “Sakaraia, jau komerou m̃ele re. Kiniou nebinimei ka neverial ga vanso ka Atua mijog kenemiu volkouano kube juo ruei, a mia koamo tira na Lesveti, mia naio rivar kenerimo solbouo sum̃ano tai, mia bogo na naio riyotuba, mia jau monoka kesisia naio ka Jone. 14Mia bogo na naio riyotuba dovorovo, mia kuve juo tiniemiu saaro ve toru laka, tiniemiu sese, mia kamiu ve juo re ga, mia kulo dolu nalo bunu mia asaaro ve toru laka. 15Kiritete nene, mia naio rimei rive Atua kanano toro na toru tai, a mia naio tibe ka toro lu tai, mia naio rivel ka m̃arjum̃elm̃elu vija uei na bitunu. Tikario ea bogo napano joa kia ga kenieno mabono, mia Niununo Lu to rivujolou ea naio ruei. 16Mia naio rive toro tai napano mia naio rivilig kulo Israel nalo ve telabo amei bereio ea Atua Sop̃i, kialo Tubo. 17Mia aial ka napano niununo a moroano nanua joa Naverialiano Elaija mia to rivare ka ga naio bereio, bior mia naio tukamu rimei, ka riverial ka mia Naverikariano naio rimei iorou ka naio vesiou re. Mia naio rivilig teta nalo kialo iviso nalo ka mia asidomial vatitig bereio kenerilo nalo, a mia rivilig tomu nalo nam̃a amila kokorov tuboiano ka mia atakii bereio bajago napano be masou a memedu. Ea m̃arabo nalo na naruei, mia naio rila vatitig rivu taara na tomu nalo tai ka mia ave Atua kiano, ka atu rorea naio ka mia riyotuba kalo.”
18Mia Sakaraia naio mijog iliano nei, ana naio berkanio nailiano nei, berinavo “Ai, abe kover re tibe na. Maka rijikia tibe na, bior kumemi juo nei m̃erenio batove ruei nei.”
19Ana na nailiano nei mil ban bereio, berinavo “Makanio, mia tibe ga na. Kiniou nebe nailiano Kapriel nei, nam̃a bogo nonovio najikili nojua Atua mirano ka m̃a nabar kanano iliano, naruei naio miila kiniou nebinimei easo ka neverial lilianiano novo nei vanso. 20Mo bogo na kiniou neberialio kaso, mia jau maka komoneaio, naruei kiniou never kaso ka mia kove buru, a mia jau koto tibe na rivano-o rivokar bogo na keial vite nalo nene ayotuba kaso, nina ea bogo nene rimemedu.”
21Mia bogo na nailiano jom̃a mil kia ga jibe na ban Sakaraia, mia tomu nalo ajikili aju tavio kia ga vo, aju rorea bano deio, ana nalo aju ajidomii aberinavo “?Ka venia ana naio ba joomo, bijuku kiki jibe na?” 22Ana iorou kanio, ana naio batavio bereio, mia nalo amial ka naio maka bunu rijikia ril vanlo, naruei nalo abitilubar ka naio jo joomo naio mial titai napano mila naio jibe na. Naruei naio jom̃a mil ka ga jum̃ano banlo, maka bunu ril be buru ga jo. 23Mia naio jidel dolu ka ga m̃a jo mila kiano im̃auano ea Yimo Lu na Atua Kunuano, bano-o kiano bogo nene bisi, ana naio ban bereio vonuo.
24Naruei nalo aju jibe na bano-o, mia maka vesiou, ana koano p̃igi, mia bogo na naio mial ka naio be m̃abono jibe na, mia naio ba jo vonuo ga bano-o bokar siberio jumo. 25Ana ea bogo na, naio jo ber jibe nei, berinavo “!Atua bijuku bo tanea ban kiniou nei! Beamu tomu nalo ajum̃a abiti sa ea kiniou bior maka navar tete, mia vonganei, Atua naio mial kiniou, tinien miia kiniou, naruei naio midular imouiano na kanaku jumolumu nene ruei.”
Nailiano binimei mijuelar ban Mere ka mia naio rivar Yesu
26-27 #
Mataiu 1:18
Naruei Lesveti naio be m̃abono siberio ari ruei, ana na Atua miila kiano nailiano nei, Kapriel, ka riva riverial kiano iliano tai rivan niatira tai, siano Mere, napano naio be niatira tai na komeli na vio Nasarete ea tanobuku na vio Kalele. Ea bogo na, aberkar Mere nene ruei ka mia riva soro ka toro tai, siano Yoseve, napano naio miyotuba ea yati na Parinio Tubo Teviti re nua, mia Mere naio maka riva to rivija naio vo.
28Ana na nailiano nei Kapriel naio binimei, miyotuba ka Mere, naio berinavo “Mere-o, abe Atua naio jo jaaro toru laka ka jau, naio milivu kaso, a naio jo bijaso riano.”
29Mia bogo na Mere mijog iliano nei, naio jidom bijovijonio toru laka, ana ber mia riviti von, ka nailiano nei mil kirinovo laka ban naio jibe nei, ber nioti nene venia. 30Karina nailiano nei mil bereio banio, berinavo “Mere, jau komerou re. Atua tinieno jaaro kaso ga, mia rila burum̃ara ilivuiano tai rimei ea kiamo meuliano. 31#Mataiu 1:21Vonganei, mia jau kove m̃abomo, vano-o mia kodu kenerimo sum̃ano tai, a ver naio riyotuba kario, ana monoka jau kesisia ka Yesu. 32Iliano Lu re nua berii kenerimo nene ruei, na naio berinavo
‘Naio mia rive toro na toru, a mia siano rive
“Atua Na Loa Laka Kenerinio,”
a Atua Tubo rila naio rimei ve parinio tubo tai, napano ridu jeleig korobinio re nua nene, napano parinio tubo Teviti,
33naruei mia naio rije tuboiano ka nalo napano na amiyotuba ea Yakovo kanano m̃aratavo,
nina be kulo Ju nalo na aju vonganei, a ka mia nalo na amei iorou, a kanano navenatuboiano mia naio maka rijikia ribisi bogo tai.’ ”
34Naruei Mere naio miilo toru laka ka iliano na ber mia naio rudu tete, ana bika den nailiano nei, berinavo “?Ana mia vite nene riyotuba sel tum̃abe liki nei, bior kiniou maka nuvitu biju kumemi juo kanaku sum̃ano vo?”
35Ana na nailiano berdop̃e, berinavo “Mia Niununo Lu rivatove easo, a mia moroano na Atua Na Loa Laka kiano rimei sovokoso, ana na mia jau kop̃igi. Ana bior mia jau kotibe na, mia nalo averinavo kiritete lu napano mia jau koduio be ‘Atua kenerinio.’
36“Ea kanamo vitiiano, jau komial tena kirisikili laka ka mia tibe na, ana bo ka jau kosidomii von koniomo tiramoruo Lesveti yako. Aju amial aber mia naio rivar kulu re tete ga, mia naber kaso, naio be tiramoruo ruei, mia vonganei, naio kiano siberio ari ruei. 37Jau monoka tiniemo rimaio, ka jibe ka napano Atua ber ka tiramoruo Sera re nua laka, ea tivelinio ka naio, maka ve titai leleio napano mia naio rijikia re ka rilaio.”
38Ana na Mere naio berdop̃e, berinavo “Ierinio ga. Kiniou nobe niatira na Atua kanano im̃auano ga, mo kiniou nomijamo ga ka mia naio rila vite nalo na ayotuba ka kiniou tibe ka ga napano naio jidomio, tibe kanio na jau koberial ban kiniou na.” Ana na nailiano nene juvan naio ban bereio.
Mere ba miadu ka Lesveti
39Ana na Mere jom̃a jidomii nailiano nei kanano iliano nalo nei, karina naio jidom toru ka riva rial kenieno nene napano Lesveti, mia maka vesiou ga, ana naio jumolu den kiano vio, mila sop̃eli ban ea m̃arkomeli napano Lesveti naio koano Sakaraia ajuaio, nina ea tanobuku na suku nalo na vio Yutea.
40Mia Mere neibano bokar naljuo nei kunualo nene, naio ba bio Lesveti. 41Mia bogo napano Lesveti naio mijog lubar Mere joono ka mil banio, naio mijog ka kenerinio napano joa naio, bijobijo toru. Naruei Niununo Lu binimei ea Lesveti, naio binimei bujolou eaio, 42naio miaga manenea, berinavo “Aiou Mere, Atua rilivu kaso ve toru laka, loa tira dolu nalo aviniu, a mia kanano burum̃ara ilivuiano toa bunu kanamo m̃arati napano mia kovario! 43Kiniou maka nove tira na memedu leleio ka mia kanaku Tubo Kenieno rimei riadu ka kiniou tibe nei, mia namial kirinovo laka ban kiniou. 44Mia kanaku solbouo naio bitilubarso, naio jaaro toru laka, bior monloglog bogo napano numijog joomo be moti garuei, naio bijobijo toru laka ea kiniou. 45Kito juo rajaaro mia rajaaro, bior robiekar batitig Atua Sop̃i kanano iliano, a mia rimei rive riano van kito juo tavukia ga napano naio berkar ban kito ruei.”
Mere miaia Atua ka iouano tai
46Ana ka bogo na, Mere kanano iouano tai jibe nei, berinavo
“Kanaku iviso miaia Atua toru,
47niunuku jaaro toru laka ea Tubo kiaku ioruriano,
48-49naio mial kiniou nojotano,
tira na kiano im̃auano tai,
naio be Atua na Moroano,
jidomial kiniou,
mila tonovo ban kiniou.
Taara nalo napano amei iorou, averii kiniou, averinavo
‘Tira nei, Atua milivu toru.’
Nomidular siano lu,
50tinien miia nalo nam̃a ajutano kanio,
taara re nua, na iorou.
51Moroano na jum̃ano mila vite miroano,
naio jiburevure nalo nam̃a tinielo jikili,
mila dedade ealo abeve terakurano.
52Mila bulag parinio tubo den jelelo,
bitiri bulag nalo nam̃a jidomiano batove ga.
53Nalo nam̃a jijerlo, naio bagan batitiglo,
nalo nam̃a abe sanibaiano,
naio mijil bulaglo, jum̃alo yauo ga.
54-55Naio mila nam̃a berkario nua ban korobido nalo,
binimei miija kito, kanano kulo Israel nalo.
Maka rivitoviton ea Epraamo,
tinienriia kiano bajulukuti nam̃ariga-o tobo to.”
56Naina naruei Mere kiano iouano maaro ea vio na, mia naio jo bija Lesveti bano-o bokar siberio tolu, karina ban ea kanano vonuo bereio.
Jone Baruei naio moluo
57Naruei binimei monloglog bogo na mia Lesveti rudu kenerinio, mia naio barlar be sum̃ano. 58Mia bogo napano Lesveti kiano m̃aratavo bija tomu na vaataro nalo amijogial vite nei, nalo ajaaro toru laka bija naio ka Atua kanano burum̃ara tinieiiano nei banio, ka beamu naio be jumolumu ga, mia vonganei naio barlar kenerinio motoru. 59Mia bogo na kiritete nei naio bokar bogoti aluo, ana abinimei ka ala pakuveu ka naio. Ka bogo na, ajidom ka adu siano bunu, avio ka Sakaraia, tibe ka karam̃ano siano, 60mia kiritete kenieno berbure, berinavo “Makanio, naio siano Jone.” 61Naruei nalo amil banio, aberinavo “?Venia na? !Maka lele garuei kanamo m̃aratavo tai napano adu sio na jibe na toa naio!”
62Naruei amil ka ga jum̃alo ban kiritete nei karam̃ano, ka avika denio ka naio jidom ka adu sio na vabe toa kenerinio nene. 63Ana na Sakaraia mil ka jum̃ano banlo, ber adu m̃esi tai rimei vanio, naruei naio bivitauia, berinavo “Siano, Jone.”
Vite na naruei mila nalo na vio na amiilo toru laka kanio, 64mia monloglog bogo na bunu, Sakaraia minano mijuo, naruei naio mijikia mil bereio, ana na miaia Atua.
65Mia tomu nonovio nalo na tanobuku na, amijogial vite nei, amiilo va kanio, mia tukunuano nene mererako janea m̃arkomeli dolu nalo na tanobuku na suku nalo na vio Yutea. 66Ana na nalo nam̃a amijogio, ajidom bijovijon toru laka kanio, bior abitilubar ka Atua jum̃ano jo bijaio, naruei nalo ajum̃a abivika denlo, aberinavo “?Kiritete lu nei mia naio tum̃abe?”
Sakaraia berial iliano na Atua jian banio
67Naruei Niununo Lu binimei bujomagmago ea Sakaraia, kiritete telisu nei karam̃ano, ana naio berial jibe nei, ber
68“Kito raiaia kanado Atua siano, Tubo re Israel,
batove kean kito, bulular kito,
69bitirilar kiano siyovo,
miyotuba ea bajulukuti na kiano toro na im̃auano Teviti,
ka mia rilarur kito.
70Nina kiano verikariano nanua,
naverialiano nalo aberialio, aber
71Naio mia rivuru bulag kito den kiado uolu nalo jum̃alo,
72tiniene ribobogia re kanano virakariano bija korobido nalo,
tinien miialo kia ga vo.
73Nina verikariano jikili nene bija korobido Epraamo,
74-75nanua Atua berkar ber rilarur kito ka kiado uolu nalo jum̃alo,
ka romerou re bunu, rove lu,
romemedu kamu ea mirano, roim̃au kanano ka legiano nonovio ea kiado meuliano.
76Keneriku, mia avioso ka Atua Loa Laka kiano Naverialiano,
mia kotukamu ka kala vatitig Tubo kiano m̃arabo.
77-78Mia koverial ka mia Atua tinien riia kiano tomu nalo,
tinien tiilo, ana mia riviekokoa kialo kariano nalo,
a rilarurlo.
Mia Atua riila kiano kiriyulu telisu na kavijo ve moti rimererali kito,
79rimei rimererali kito napano m̃a rojua melijokouo,
napano niununu nam̃ariano miununuko kito ruei,
a mia rimei rimererali m̃arabo na tum̃aro ka rotum̃a reiel eaio.”
Jone Baruei miluo
80Mia bogo na yuka nalo aju abarlaka bano, Jone nene naio miluo bavin ririo bo, a kiano jidomiano meruo batitigio, a naio biekouo ea Atua kiano im̃auano bo. A naio ba joa vio yauo, ka riva rivokar bogo na mia naio monoka riyotuba ea kulo Israel nalo miralo.
© 2018, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.