Maakɩ 4
4
Sʋanlan'n m'ɔ gua bele nɩn anwʋn anyɩnndala'n
(Matie 13.1-9, Luku 8.4-8)
1Ɛhɩ, Zozi fi ɛbɛlɛ yɩ́ nʋan y'ɔ le Galile asue nɩn anʋan ɛlɔ biekun. Ɔ 'kɔ a hehele menian'n-mɔ Nyanmɩan Anʋan Ɛjɔlɛ'n. Menian dɔʋn kpa walɩ yialɩ yɩ́ nwʋn. Kɛmɔ menian'n-mɔ sʋnlɩn nɩn ati, ɔ kɔ fʋ kɔ tanlan ɛlɛɛ kʋn anun asue nɩn anyɩnsʋ. Meninsʋnman'n kɔ ha asue nɩn anʋan. 2Zozi kɔ hehele bɛ́ ninnge dɔʋn kpa anyɩnndala nun. Mɔ ɔ 'kekele bɛ́ ninnge'n, yɩ́ nwan: 3“Ɛmɔ tíe! Anɩn sʋanlan kʋn wɔ ɛbɛlɛ. Cɩan kʋn, ɔ hɔlɩ kɛ ɔ 'kɔ a gua yɩ́ *bele (m'ɔ tɩ kɛ awe'n). 4Nan tɛmʋn mɔ ɔ 'gua bele'n, bie kɔ gua atɩn nɩn anʋan. Nnʋnman'n-mɔ kɔ a kɔ suso kɔ li. 5Bie kʋsʋ kɔ gua nyɔbʋɛ nɩn asʋ. Ɛbɛlɛ ngɛtɩɛ nɩn a nzʋn man. Ɔ kɔ fifi ndɛ-ndɛ, ɔ sanlɩn kɛ ɔ gualɩ ngɛtɩɛ kpa kaan'n m'ɔ wɔ ɛbʋɛ nɩn ati sʋ nɩn asʋ. 6Nan mɔ eyua'n fili sɛlɛ'n, ɛbɛlɛ dɩɛ'n kɔ yala. Afɩ, yɩ́ ndɩan nɩn a ngɔ man asɩɛ bʋ. 7Bele'n bie kɔ gua eminlan mmowe'n-mɔ anun. Eminlan mmowe sɔ'n-mɔ nʋn bele'n kɔ fifi. Nan mɔ bele'n nyinlin'n, eminlan mmowe'n-mɔ kɔ fʋ kɔ gua sʋ. Bele'n ngɔ su man mma fɩ́ɩ́. 8Bie kʋsʋ kɔ gua asɩɛ kpa nɩn asʋ. Ɔ kɔ fifi, ɛsɛ ɔ kɔ hɩn, ɔ kɔ su mma. Bie kɔ su mma abulasan, bie mma abulasian, bie kʋsʋ mma ɛya.” 9Zozi hanlɩn sɔ yuelɩ a, yɩ́ nwan: “Sʋanlan m'ɔ sɩ fasie'n, ɔ fá síe!”
Zozi anyɩnndala'n m'ɔ bu'n
(Matie 13.10-17, Luku 8.9-10)
10Mɔ Zozi tɩlɩ yɩ́ nwʋn'n, like mɔ yɩ́ ti y'ɔ man ɔ bu anyɩnndala'n, bɛ́ mɔ bɛ si yɩ́ sʋ daba'n nʋn yɩ́ menian bulu nʋn nnyuan'n, bɛ kɔ bisa yɩ́ kɛ ɔ tú anyɩnndala nɩn abʋ ɔ héle bɛ́. 11Ɛhɩ a, Zozi nwan: “Nyanmɩan Belemgbin Mân'n mɔ anɩn ɔ tɩ nvɩalɩɛ nun like'n, ɛmɔ dɩɛ ɛmɔ asa a han yɩ́. Nan bɛ́ mɔ bɛ wɔ gua nɩn asʋ'n, bɛ́ dɩɛ, yɩ́ kʋalaa sɩn anyɩnndala nun, 12afɩ man
Bɛ nɩ́an yɩ́ kpa bɔbɔ a, bɛ nnwun man yɩ́.
Ɛsɛ man bɛ tíe yɩ́ kpa bɔbɔ a, bɛ ndɩ man yɩ́ bʋ.
Sɛ ɔ tɩ man sɔ a, ahan b'a kaci bɛ́ abalabɔ'n
b'a fa bɛ́ nwʋn b'a man Nyanmɩan
maan ɔ a fa bɛ́ ɛtɛ nɩn a hye bɛ́.”
Zozi 'ba tu anyɩnndala nɩn abʋ
(Matie 13.18-23, Luku 8.11-15)
13Mɔ Zozi hanlɩn sɔ'n, ɛsɛ yɩ́ nwan: “Ɛmɔ ndɩ man anyɩnndala ɛhɩ abʋ, ɔ 'yɔ sɛ nán ɛmɔ a tɩ anyɩnndala nga'n-mɔ kʋalaa abʋ? 14Sʋanlan m'ɔ lɛ gua bele'n y'ɔ le sʋanlan'n m'ɔ kan Nyanmɩan Anʋan Ɛjɔlɛ'n. 15Menian mmie-mɔ tɩ kɛ atɩn nɩn anʋan'n mɔ bele'n kɔ gua'n. Menian sɔ'n-mɔ, kɛ bɛ kɔ tɩ Nyanmɩan Anʋan Ɛjɔlɛ nɩn ala, anɩn Satan a yɩ ɛjɔlɛ'n mɔ bɛ kɔ tɩ'n fi bɛ́ ahʋnlɩn nɩn anun. 16Yɩ́ sɔ ala, mmie-mɔ tɩ kɛ ɛbʋta nɩn asʋ ngɛtɩɛ'n mɔ bele'n kɔ gua sʋ'n. Sɛ bɛ tɩ ɛjɔlɛ nɩn ala a, bɛ le fɛ elie kpa bɛ de ndɛ-ndɛ bɛ di. 17Nan kʋsʋ, ɔ nzɔ man ndɩan bɛ́ nun. Bɛ tɩ kɛ cɩan kʋn menian. Sɛ yalɛ anaan ahʋlʋwa tʋ bɛ́ wɔ Nyanmɩan Anʋan Ɛjɔlɛ'n dunman nun an, bɛ yaci bɛ dedi'n mɔ bɛ le yɩ́'n bɛ tʋ ndɛ-ndɛ. 18Mmie-mɔ kʋsʋ tɩ kɛ eminlan mmowe'n mɔ bele'n kɔ gua nun'n. Menian sɔ'n-mɔ tɩ ɛjɔlɛ'n, 19nan kʋsʋ mân ɛhɩ anun nzusue'n, anyanbɛnwʋn naka'n, ɔ nʋn anyɩnbʋlʋ ngacile'n kʋalaa kpunmgbun ɛjɔlɛ'n. Ɔ nzu man mma. 20Mmie-mɔ kʋsʋ tɩ kɛ asɩɛ kpa'n mɔ bele'n kɔ gua sʋ'n. Menian sɔ'n-mɔ dɩɛ, bɛ tɩ Nyanmɩan Anʋan Ɛjɔlɛ nɩn an, bɛ de bɛ di. Bɛ nyan menian bɛ bʋka bɛ́ nwʋn sʋ. Bie nyan abulasan, bie nyan abulasian, bie kʋsʋ nyan ɛya.”
Kanlannɩɛ nɩn anwʋn anyɩnndala'n
(Luku 8.16-18)
21Mɔ Zozi tuli anyɩnndala sɔ nɩn abʋ yuelɩ'n, ɔ kɔ bisa bɛ́ biekun kɛ: “Asʋ sʋanlan sɔ kanlannɩɛ a, bokiti anaan sʋkpa abʋ yɛ̂ ɔ fa sie ɔ? Nán anwunno yɛ̂ bɛ fa bɛ sie ɔ? 22Like biala m'ɔ fɩa'n, ɔ 'tu fite. Nvɩalɩɛ nun ɛjɔlɛ'n, ɔ 'fite jawe nun. 23Sʋanlan m'ɔ sɩ fasie'n, ɔ fá sie!”
24Ɛsɛ Zozi kɔ han kɔ hele bɛ́ biekun kɛ: “Ɛjɔlɛ ɛhɩ mɔ ɛmɔ a tɩ'n, ɛmɔ nɩ́an yɩ́ kpa. Sulɩɛ'n mɔ ɛmɔ fa su bɛ́ manngʋn'n-mɔ'n, yɩ́ kʋnmgba'n yɛ̂ bɛ 'fa bɛ su ɛmɔ ɔ, ɛsɛ bɔbɔ bɛ 'gua sʋ bɛ man ɛmɔ. 25M'ɔ le bie'n, bɛ 'man yɩ́ biekun. Nan m'ɔ le man bie'n, bɛ 'tʋa yɩ́ bɛ de kaan'n m'ɔ le'n.”
Bele mma'n mɔ yɩ́ ngʋnmɩn ɔ fifi'n
26Ɛsɛ Zozi kɔ bu anyɩnndala kʋn biekun kɛ: “Nyanmɩan Belemgbin Mân'n, ɔ soman sʋanlan m'ɔ lɛ gua *bele yɩ́ ebo nɩn asʋ. 27Sɛ ɔ dafɩ o, sɛ yɩ́ nyɩn wɔ sʋ o, Kɔngɔɛ o, eyua o, bele mma'n fifi. Kɛ ɔ kpɩn yɔ m'ɔ fifi'n, sʋanlan nzɩ man. 28Asɩɛ'n muonun y'ɔ man ɔ fifi ɔ. Alimʋa nɩn anun, ɔ tɩ ndile. Yɩ́ nzin, ɔ wɔlɔ, yɩ́ ayuelɩɛ'n, ɔ tin, ɔ bʋlʋ. 29Nan m'ɔ kɔ bʋlʋ'n, anɩn b'a fa dadɩɛ b'a wʋlʋ nun, afɩ anɩn yɩ́ ɛtɩɛ mɛlɛ nɩn a ju.”
Muntadɩ nɩn anwʋn anyɩnndala'n
(Matie 13.31-32, Luku 13.18-19)
30Ɛhɩ anzin, Zozi kɔ han kɔ hele bɛ́ biekun kɛ: “Nzukɛ like dɩɛ yɛ̂ yɛ 'fa Nyanmɩan Belemgbin Mân'n yɛ susu yɩ́ ɔ? Anaan anyɩnndala benin yɛ̂ yɛ 'bu m'ɔ nʋn yɩ́ kɔ sʋ ɔ? 31Nyanmɩan Belemgbin Mân'n soman muntadɩ baa'n mɔ bɛ dua'n. Ɔ tɩ kaan tala mmaka mma'n-mɔ mɔ bɛ dua'n kʋalaatin. 32Nan mɔ bɛ kɔ lua'n, ɔ yɔ kpili tala tola nɩn anun mmaka'n-mɔ kʋalaatin. Ɔ tʋtʋ yɩ́ sa anwunno, nnʋnman'n-mɔ nwʋn bɛ́ sâ yɩ́ nyâ nɩn abʋ fɔlɔlɔ nɩn anun.”
Like ati mɔ Zozi bu anyɩnndala'n
(Matie 13.34-35)
33Zozi buli anyɩnndala m'ɔ tɩ sʋa dɔʋn ɔ hanlɩn Nyanmɩan Anʋan Ɛjɔlɛ'n ɔ helelɩ bɛ́. Nunhan m'ɔ bu a, bɛ kʋala kɛ bɛ tɩ yɩ́ bʋ'n yɛ̂ ɔ bu ɔ. 34Ɔ ngan man ɛjɔlɛ fɩ́ɩ́ fɔ́ʋ́n ɔ ngele man bɛ́. Yɩ́ kʋalaa m'ɔ kan'n, ɔ bu yɩ́ nwʋn anyɩnndala. M'ɔ kɔ ha yɩ́ ngʋnmɩn nʋn yɩ́ menian'n-mɔ'n, ɔ tu yɩ́ anyɩnndala'n-mɔ kʋalaa abʋ ɔ kele bɛ́.
Zozi 'ba gua anwʋnman kpili kʋn asɩ
(Matie 8.23-27, Luku 8.22-25)
35Ɛhɩ, cɩan kʋnmgba sɔ'n nɔsʋba, Zozi kɔ han kɔ hele yɩ́ menian'n-mɔ kɛ: “Bɛ mán yɛ kpɛ́ asue'n yɛ hɔ́ yɩ́ nzin ɛlɔ.” 36Mɔ Zozi hanlɩn sɔ'n, yɩ́ menian'n-mɔ tuli ɛlɛɛ'n m'ɔ tɩ nun nɩn abʋ bɛ kɔ yaci meninsʋnman nɩn ɛbɛlɛ. Anɩn ɛlɛɛ mmie-mɔ kʋsʋ sisi asue nɩn anʋan ɛbɛlɛ. 37Bɛ hɔlɩ bɛ́ nyunnun kaan an, huuu, anwʋnman kpili kʋn nʋn asutue kɔ tu kɔ si bɛ́. Mgbaha'n kɔ bɔ nsue kɔ gua ɛlɛɛ nɩn anun dede ɔ ka m'ɔ nʋan ɔ. 38Zozi la ɛlɛɛ nɩn abʋ ati, yɩ́ sunmin sɔ yɩ́ ti, ɔ lɛ dafɩ. Yɩ́ menian'n-mɔ kɔ tinnge yɩ́. Bɛ́ nwan: “Kpain, yɛ lɛ wu! Ɔ njian man wɔ́ ɔ?”
39Zozi fi nafɛlɛ nun kɔ tinnge. Ɔ kɔ jʋjɔ aminle sʋ kɔ hele anwʋnman kpili'n. Ɛsɛ ɔ kɔ han kɔ hele asue'n kɛ: “Asue, gua diin!” Ɛbɛlɛ ala, anwʋnman kpili'n kɔ gua. Asue'n kɔ gua diin.
40Mɔ asutue'n gualɩ asɩ'n, Zozi kɔ bisa yɩ́ menian'n-mɔ kɛ: “Nzukɛ ati yɛ̂ ɛmɔ man esulo kan bɛ́ ɔ? Ɔ yɔ sɛ mɔ ɛmɔ nne man mɩ́n bɛ nni man ɔ?” 41Bɛ́ nwʋn ngɔmʋa kʋalaa fi bɛ́ nwʋn tuli, bɛ kɔ han yɩ́ bɛ́ afian ɛlɔ kɛ: “Sʋanlan benin y'ɔ le ɛhɩ mɔ anwʋnman bɔbɔ nʋn asutue man yɩ́ anyɩnnzɔ ɔ?”
© 1997, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.