Mateo 5
5
Xa ngulo'o Jesús 'in nten
1Xa na'an Jesús si'yana qui'an 'a nten mdiya ti'in can', ycuen ñi sca se'en nu cuaan la, lo' ña'aan yten tucua ñi mdiyaa yu ta'a nda'an ñi tloo ñi. 2Xacan' mdyisnan ngulo'o ñi 'in nten, lo' juin ñi: 3Tsu'hue ca xu'hue nu ndyi'ya cha' tiyaa si'yana 'ni cha' 'in lo'o Ndiose, can' nu caja cha' tsu'hue 'in se'en ndlo Ndiose tñan. 4Tsu'hue ca xu'hue nu ti'i nga'an 'in si'ya qui'ya m'ni, can' nu caja cha' tnu tiquee 'in. 5Tsu'hue ca xu'hue nu suun nten lca, can' nu qui'ni ca'an 'in yuu se'en ndlo Ndiose tñan. 6Tsu'hue ca xu'hue nu nguite' ti' lo' nguityi ti' cha' nu ñi 'in Ndiose, can' nu cha'an yu'hui cusya 'in. 7Tsu'hue ca xu'hue nu ña'an 'tnan ti' 'in ta'a, can' nu caja nu ña'an 'tnan ti' 'in. 8Tsu'hue ca xu'hue nu luhui cusya 'in, can' nu ña'an tloo 'in Ndiose tiyaa xaa. 9Tsu'hue ca xu'hue nu ndiya nan ña'an tyi'in tsu'hue lo'o nchgaa tucui, can' nu ca naan sñe' Ndiose. 10Tsu'hue ca xu'hue nu ndijin cha' si'ya tñan tsu'hue nu ngui'ni, can' nu caja cha' tsu'hue 'in se'en ndlo Ndiose tñan. 11Tsu'hue ca xu'hue um xa caja nu ña'an ti'i, lo' chcui' ca'an 'in um si'ya cha' 'ñan, lo' tñan ne' scasca qui'ya 'in um. 12Chcui ti' um lo' ca tsu'hue chu'hui tiquee um, si'yana tlyu cha' tsu'hue qui'ni ca'an 'in um la ni' cuaan, si'yana cuaña'an jui nu m'ni lyi'o 'in yu nu mxiycui' Ndiose 'in cua' s'ni.
Cha' 'in teje'
13'Un nguiaa cha' 'in um ña'an nchca ti' teje' lja nten chendyu, cha' teje' can' tyi'o tiyen' na, ¿ña'an ta tca ca tiyen' na xiya'? A la 'a cunajo'o na, tsaloo chcuan ti na lo' caja nu culo' su'hua 'in na.
Cha' 'in xaa
14'Un nguiaa cha' 'in um ña'an nchca ti' xaa nu ndu'hui loo chendyu, cui' cuaña'an sca quichen nu ndi'in sca loo qui'ya, a tca nu a ca chcan' na. 15A tucui nu ca'an sca quii' lo' nde tucun ti'in 'in na, cui' ca nu cuaan chcua na si'yana tu'hui na xaa 'in nchgaa nu ndi'in ña'an can'. 16Cui' cuaña'an taa um ya' ca um sca xaa 'in nten chendyu, ña'an ca si'yana ca chcan' loo tñan tsu'hue nu ngui'ni um, lo' cu'ni tnu ne' 'in Stina Ndiose, ñi nu nducua ni' cuaan.
Cha' 'in lee
17A quiñan ti' um ljyaan si'yana tyijyin lyoon 'in lee, lo'o cha' nu ngua'an scua yu nu mxiycui' Ndiose 'in cua' s'ni, si'i na xcuan tloon 'in na, cui' ca nu si'yana ca ja'an 'in na. 18Nu cha' ñi cunen lo'o um, tsalja nu ti' chcan' ni' cuaan lo'o chendyu re, ñi sca cha' nu suhue lati nducua loo lee can', lo' a tyijyin cha' 'in na cuati ña'an, cui' ca nu tsato'o nchgaa cha' nu nducua loo na. 19Can' cha' nu cucha ti'in cha' nu suhue lati ngulo Ndiose tñan, lo' cha' cuaña'an culo'o can' 'in xca tucui, a caja nu su'hua loo 'in se'en ndlo Ndiose tñan. Una nu tucua tñan 'in na lo' culo'o 'in na, can' nu ca sca nu ndon loo se'en ndlo Ndiose tñan. 20Cunen lo'o um sca cha', cha' a lyee la quia nan um 'in Ndiose que ña'an ngui'ni ne' escriba lo'o ne' fariseo, a tca sten um se'en ndlo Ndiose tñan.
Cha' nu nchcuen tique' ne'
21Cua' ngune 'in um ña'an jui nu ycui' lo'o ne' mdi'in s'ni: —A cujui nten—, lo' nu cujui nten tyi'o qui'ya 'in lo' ca xñan bsya 'in. 22Una nan' cunen lo'o um, nu nscuen tique' lo'o ta'a, tyi'o qui'ya 'in lo' ca xñan bsya 'in. Ticui' cuaña'an cha' caja nu chcui' lo'o ta'a: Tijyi 'a nan, tyi'o qui'ya 'in can' se'en nchca cuiya' qui'ya. Lo' ña'an tucui ti nu chcui' lo'o ta'a: Tinto 'a, chen nchcui tsaa can' loo quii'. 23Can' cha' xa yan lo'o um sca lcuan 'in Ndiose, lo' lja xacan' quia yu'hui ti' um si'yana nducui ncha'an cha' 'in um lo'o ta'a um, 24cula' scua um lcuan can', lo' quia y'ni chu'hue um cha' 'in um lo'o ta'a um culo nducua la, xacan' xitucui um, lo' tyaa um lcuan can' 'in Ndiose. 25Ndla ti cu'ni chu'hue um cha' 'in um lo'o ta'a cusuun um tucueen nguiaa um, lja nu ti' lyijyi ca cuiya' cha' 'in um, ña'an tu' tyaa can' cunta 'in um tloo bse, lo' yu bse can' tyaa yu cunta 'in um yaa' silyiya, can' nu su'hua 'in um na'an chcuan. 26Nu cha' ñi cunen lo'o um, a tyi'o um na'an chcuan, cha' si'i la su'hua lyiya' um nchgaa cunta nu nducui ncha'an 'in um.
Cha' nu nguiten yu'hui ne' lo'o cuilyi'o nten
27Cua' ngune 'in um ña'an jui nu ycui': —A sten yu'hui um lo'o cuilyi'o nten—. 28Una nan' cunen lo'o um, nu ñan' 'ya 'in sca ne' cuna'an, lo' su'hua cha' nducun' ni' cusya 'in lo'o ne', ña'an loo cha' cua' yten yu'hui lo'o ne'. 29Cha' si'ya quiloo um ngui'ni um qui'ya, lyoo um 'in na, tsu'hue lati nu ndiya lyijyi sca tso' quiloo um sten um ni' cuaan, lo' si'i nu ña'an chcui um tsaa um loo quii'. 30Cui' cuaña'an, cha' si'ya yaa' um cu'ni um qui'ya, si'yu co' um 'in na, tsu'hue lati nu ndiya lyijyi sca tso' yaa' um sten um ni' cuaan, lo' si'i nu ña'an chcui um tsaa um loo quii'.
Cha' 'in nten nu ndla' ti'in ta'a
31A cunta jui nu ycui': —Sca yu qui'yu nu nchca ti' cula' ti'in 'in cuilyi'o, 'ni cha' tsa' scua sca quityi 'in yu—. 32Una nan' cunen lo'o um, yu nu cula' ti'in 'in cuilyi'o, lo' cha' si'i si'yana yten yu'hui ne' lo'o xca tucui, ña'an loo cha' nxicu'ni yu 'in ne' sten yu'hui ne' lo'o ña'an tucui ti, lo' yu nu ca cuilyi'o 'in can', lo'o can' cu'ni qui'ya.
A tyi'in tya ca na sca cha'
33A cunta cua' ngune 'in um ña'an jui nu ycui' lo'o ne' mdi'in s'ni: —A tyi'in tya ca um sca cha'—, cui' ca nu —tucua um tñan cha' nu tyi'in tyaa um tloo Ñi X'nan na—. 34Una nan' cunen lo'o um: Ñi sca cha' lo' a ntsu'hui cha' tyi'in tya ca um, ñi ni' cuaan lo' a cu'ni tyi'ya um si'yana la cua nducua Ndiose, 35ñi loo chendyu re si'yana nde nxitñan' quiya' ñi, ñi a cu'ni tyi'ya um quichen Jerusalén si'yana lca na quichen 'in ñi nu lca Ree. 36Ñi a tyi'in tya ca um chendyu 'in um, si'yana ñi sca quichan' que um lo' a tca cu'ni um cha' ca mta na uta ca mten na. 37Xa chcui' um sca cha', ljuin um: Cui' na, uta, si'i na, si'yana cha' ti' tucua la um cha' can', cua' lo'o cha' cuiñi ljyan lo'o na.
Chu'hui cha' tsu'hue 'in na lo'o ta'a cusuun na
38Cua' ngune 'in um jui nu ycui': —Cha' caja nu culo quiloo um, cui' cuaña'an cu'ni um lo'o can', cha' caja nu xityu lyi'ya um, ticui' cuaña'an cu'ni um—. 39Una nan' cunen lo'o um, a cu'ni su'hua um 'in um lo'o nu nducun', cui' ca nu cha' ycuan' yu sca tso' tloo um, tyaa um xca tso' na ycuan' yu. 40Cha' nde'en nu nchca ti' taa qui'ya 'in um lo' lyaa xcan' um, tyaa um 'in na 'in cui' ña'aan lo'o te' ycan' tnu tu'hua can' 'in um. 41Cha' caja nu xicu'ni 'in um cui'ya um su'hua sca kilometro, 'un cui'ya um 'in na tucua kilometro. 42Cha' nde'en la na jñan ne' 'in um, tyaa um 'in na, cui' cuaña'an cha' ntsu'hui nu jñi' na 'in um, a cu'ni tiji um lo'o can'. 43Cua' ngune 'in um jui nu ycui': —Ña'an 'tnan ti' um 'in ta'a nten um—, lo' xcuan tloo um 'in ta'a cusuun um. 44Una nan' cunen lo'o um: Ña'an 'tnan ti' um 'in ta'a cusuun um, lo' chcui' um cha' tsu'hue lo'o nu nchcui' cha' ti'i 'in um, cu'ni um tsu'hue lo'o nu nxcuan tloo 'in um, jñan um 'in Ndiose si'ya cha' 'in nu ndaja 'in um lo' nducui ncha'an 'in um, 45cuaña'an ca chcan' loo si'yana lca um sñe' Stina Ndiose, ñi nu nducua ni' cuaan, ñi nu n'ni cha' ndu'hui xaa 'in nten nducun' lo'o nten nu tsu'hue, lo' nxi 'ya ñi quioo 'in nten nu tsu'hue lo'o nten nu nducun'. 46Si'yana cha' chu'hui cha' tsu'hue 'in um lo'o tsalca nu ntsu'hui cha' tsu'hue 'in lo'o um, ¿ñi cha' tsu'hue ta nducua tloo um xacan'? ¿Ta si'i lo'o nten nu nducun' n'ni cuaña'an? 47Cha' chcui' cha' um 'in tsalca ta'a ti um, ¿ta nducua la ngui'ni um 'in xca tucui? ¿Ta si'i lo'o ne' gentil n'ni ne' cuaña'an? 48Can' cha' ca um sca nten nu ñi ndi'in cha' 'in, tsaña'an Sti um ñi nu nducua ni' cuaan, ñi ndi'in cha' 'in ñi.
© 2013,David Neil Nellis