Macoo 5
5
Kilɛ Kafila yɛrɛ lemu lʼa pye faaboboŋɔ ki ɲuŋɔ ni ge
1Ayiwa, ba Yesu ya sipyiire ti ɲa wɛ, na dugi tiin faaboboŋɔ ki ɲuŋɔ ni. A wu wo kalaapiire tʼi fulo wu na. 2A wu ɲɔ kɔn na pu kalaa na:
Piikɛ pʼi ɲɛ duba nagoo pu wɛ?
(Luka 6:20-23)
3«Piimu pʼa li cɛ na funmɔ fɛɛ pee ɲɛ
Kilɛ shizhaa na ge,
pee ɲɛ duba nagoo,
bani pee wuuro ti ɲɛ
fugba saanra te.
4Piimu wo zɔlɔɔ pʼa mɛhɛɛ suu ge,
pee ɲɛ duba nagoo.
Bani pee logoo na ba ɲiŋɛ.
5Piimu pu ɲɛ ni lotangaa ni ge,
pee ɲɛ duba nagoo.
Bani pee na ba ɲiŋɛ ki ta na pye cɛn.
6Piimu pʼa tiimɛ la pyi
ba yalige ni logbaga ɲɛ-ɛ ge,
pee ɲɛ duba nagoo.
Bani pee funyɔ na ba ɲiŋɛ.
7Piimu pʼa ɲuŋɔ ɲaari pusamaa na ge,
pee ɲɛ duba nagoo.
Bani Kilɛ na ba ɲuŋɔ ɲaari pee na.
8Piimu wo zɔlɔɔ pu ɲɛ fɛɛfɛɛ ge,
pee ɲɛ duba nagoo.
Bani pee na ba Kilɛ ɲa.
9Piimu pʼa ɲaɲiŋɛ shaa kʼi bye pu ni
pu sipyiɲii tɛ ni ge,
pee ɲɛ duba nagoo.
Bani pee na ba yiri Kilɛ nagoo.
10Kanhama ya nɔni
piimu na Kilɛ wo ɲidaan bye funŋɔ ni ge,
pee ɲɛ duba nagoo.
Bani pee wuuro ti ɲɛ fugba saanra te.
11«Sipyii ba yi shɛhɛlɛ, na yi kana, na kakuuŋɔɔ tuuyo bɛɛri wo kafinɛyɛ tɛri yi na nɛ mɛgɛ wuu na, wee tuun wu ni yi ɲɛ duba nagoo. 12Yi funyɔ yi taan fo xuuni, bani yi saraa wʼa pɛlɛ fugba wu ni. Kilɛ tudunmɔɔ piimu pʼa toro yee ɲaha na ge, mu pʼa pee bɛ kanha lee kanhagana li na.
Ke koŋɔ ke wo suumɔ ni ki kpɛɛngɛ
(Marika 9:50; Luka 14:34-35)
13«Yee pu ɲɛ ke koŋɔ ke wo suumɔ. Ga suumɔ tipoomɔ bu foro pu ni, ɲaha na pu taan sanha wɛ? Pee suumɔ pe da já yaaga bɛ ɲɔ nige wɛ, fo na pu wá kpɛɛngɛ na sipyii tɔɔyɔ ni pʼa danhana. 14Yee pu ɲɛ ke koŋɔ ke wo kpɛɛngɛ. Kulo lemu lʼa teŋɛ faaboboŋɔ ɲuŋɔ ni ge, lee ya já ŋmɔhɔ wɛ. 15Wa shishiin ya sokinna leni mʼa yaaga shigile wu ɲuŋɔ ni wɛ. Ga yaaga ka ɲuŋɔ ni ma ma wu taha, kɔnhɔ wu da kpɛɛngɛ yeege puga ki jevɛɛ pu bɛɛri mu. 16Mu yee bɛ wo kpɛɛngɛ kʼa yaa na fòro lee forogana li na sipyii pu mu, kɔnhɔ pu da yi wo kapyegee nizaaŋaa ki ɲaa, pu da baraga tɛri yi fugba To Kilɛ wu na.
Yesu ya pa saliya wu ɲɔ fa
17«Yi ganha ba giin na nɛ pa di ba saliya we, kelee Kilɛ tudunmɔɔ pu wo jomɔ pu gbo wɛ. Nɛ ta pa di ba yee gbo wɛ, ga nɛ pa di ba yi ɲɔ fa. 18Can na nʼa da yi jo yi mu, na fugba we ni ɲiŋɛ ke yaha, Kilɛ wo saliya wu kamapile nifɛnhɛfɛnhɛnɛ bɛ, kelee wu kamapile fuduunɔ nigin bɛ wa da zhɔ do wɛ, fo na shɛ keree ki bɛɛri nɔ ki tɛhɛnɛ na. 19Lee wuu na sipyaa sipya wʼa saliya wu ɲɔmɛɛ nifɛnhɛfɛnhɛnɛ nigin bɛ kyɛɛgi ge, na nugo na sipyii pu kalaa lee ni ge, weefɔɔ na ba bye fugba saanra ti wo sipyii pu bɛɛri wo nifɛnhɛfɛnhɛnɛ. Ga sipya wemu ba saliya wu koo ɲaari, na sipyii pu kalaa lee ni, weefɔɔ na ba bye fugba saanra ti wo sipyigbɔ wa. 20Nʼa da yi jo yi mu, yee bu bye yee di ya saliya karamɔgɔlɔɔ pee, ni Farizhɛɛn pu já tiimɛ ni wɛ, yee da ba jé bada fugba saanra ti ni wɛ.
Kilɛ wo loyire li keree
21«Yee ya yi logo na lʼa shɛ wèe sefɛlɛɛ pu na na: ‹Ma ganha ga sipya gbo wɛ.›#5:21 Ɛkizode 20:13; Dutɛrɛnɔmɛ 5:17 Sipyaa sipya wʼa wu sipyiɲii gbo ge, kiiri wu da gɔn ma na. 22Ga nɛ kunni wʼa da yi jo yi mu jo sipyaa sipya wʼa luu yirige wu ceboro tàan ge, kiiri ya yaa na kɔn weefɔɔ na. Wemu bu wu ceboro pye na nahanaha wu ɲɛ wii, kiirikɔɔn kuruŋɔ kʼa yaa na kiiri kɔn weefɔɔ na. Wemu bu wu ceboro pye na wu sicere fɔɔ, weefɔɔ ya yaa na le Jahanɛmɛ wo na ki ni. 23Lee wuu na, ma bu yìri, na saraga lɔ, na ma da zhɛ ki wolo gan Kilɛ mu saraya yi tawologo ki ni. A ma funŋɔ di do li na na kabɛbaana la mʼa pye ma ceboro wa na. 24Ayiwa, mʼa yaa na saraga ki yaha saraya yi tawologo ki ni, mʼa guri, mʼa fɛnhɛ shɛ bɛ ni ma ceboro wu ni, mʼa na kuri pa ma saraga ki wolo ma kan Kilɛ mu. 25Sipya wa bu jaagi shan ma na kaa la na, na ma yiri kiirikɔɔn pu mu. La le mayɛ ni, mʼa bɛ ni wee kiiri kɔnɲii wu ni na yi yaha koo li na, kɔnhɔ wu ganha bu shɛ ma le kiirikɔɔn pu keŋɛ ni, pee di ma kan gɛdii pu mu pu le kaso ni wɛ. 26Can na nʼa da yi jo ma mu, ma bu jé wee kaso wu ni, ma da ga foro wà ni wari pile nigin bɛ foo ni wɛ.
Dɔdɔɔrɔ keree
27«Yee ya yi logo na lʼa shɛ na: ‹Ma ganha ga dɔdɔɔrɔ pye wɛ.›#5:27 Ɛkizode 20:14; Dutɛrɛnɔmɛ 5:18 28Ga nɛ kunni wʼa da yi jo yi mu jo sipyaa sipya wʼa cee wii, na wu la pye ge, weefɔɔ ya dɔdɔɔrɔ pye xɔ ni wee cee wu ni wu zɔ wu na. 29Ayiwa wee tuun wu ni, ma kanige ɲii le bu da lee na ɲɛ kaɲuŋɔ di ma le jurumu ni, li wɛhɛlɛ wolo, mʼa li wá taliige ni. Mʼa buun ma ceepuuro ti yatɛngɛ nigin yɛ ni, lee ya pɔrɔ ma mu ma ceepuuro ti bɛɛri ti jé Jahanɛmɛ ni. 30Ma kanige keŋɛ ke shiin bi ɲɛ kaɲuŋɔ di ma le jurumu ni, ki kɔn wá taliige ni. Mʼa buun ma ceepuuro ti yatɛngɛ nigin yɛ ni, lee ya pɔrɔ ma mu ma ceepuuro ti bɛɛri ti jé Jahanɛmɛ ni.
Gbaxɔɔrɔ keree
(Macoo 19:9; Marika 10:11-12; Luka 16:18)
31«Yʼa jo bɛ sanha na: ‹Ná wemu ba da wu shɔ gbaga xɔ, wufɔɔ wu gbaxɔɔrɔ sɛmɛ yàa kan wu mu.›#5:31 Dutɛrɛnɔmɛ 24:1 32Ga nɛ kunni wʼa da yi jo yi mu jo sipyaa sipya wʼa wu shɔ gbaga xɔ, dɔdɔɔrɔ di ya ta pye kee gbaga ke wo kaxɔɔ ɲuŋɔ-ɛ ge, dɔdɔɔrɔ ni weefɔɔ ya cee wu le. Ná wemu bɛ wʼa ceforogo ka leŋɛ ge, dɔdɔɔrɔ wee bɛ ya pye.
Yi ganha ba gari wɛ
33«Yee ya yi logo sanha na lʼa shɛ wèe sefɛlɛɛ pu na na: ‹Ma ganha ga kaaga kàa, mʼa guri mʼa kee kyɛɛgi wɛ. Ga kaaga bɛɛri mʼa kàa Kafɔɔ ɲaha tàan ge, kee bɛɛri ɲɔ fa fo ki tɛhɛnɛ.›#5:33 Levitike 19:12; Dutɛrɛnɔmɛ 23:21-23 34Ga nɛ kunni wʼa da yi jo yi mu jo yi ganha ba gari bada wɛ. Yi ganha ba gari fugba we na wɛ, bani wee ɲɛ Kilɛ wo saanra koro le. 35Yi ganha ba gari ɲiŋɛ ke na wɛ, bani kee ɲɛ Kilɛ wo tɔɔyɔ tatahaŋa. Yi ganha ba gari Zheruzalɛmu kulo li na wɛ, bani lee ɲɛ Saangbɔ wu wo kulo le. 36Ma ganha ba gari mayɛ pyaa wo ɲuŋɔ ke bɛ na wɛ, bani ma da já ma ɲuzhige nigin we wa bɛ fiinŋɛ kelee di ki wɔ wɛ. 37Yi sii jo yɛ ‹Uun› kelee ‹Ahayi›. Ya bu fara yee na, Shitaanni ni yee ya foro.
Na kaa tɛgɛ pye ma sipyiɲii na, lee ya yaa wɛ
(Luka 6:28-30)
38«Yee ya yi logo na lʼa shɛ na: ‹Ɲii li ɲɛ ɲii wo tɛgɛ, gaan di ɲɛ gaan wo tɛgɛ.›#5:38 Ɛkizode 21:24 39Ga nɛ kunni wa da yi jo yi mu jo wa shishiin ganha ga kakuunɔ taga kakuunɔ la foo tɔ wɛ. Sipya wa bu kadaa ja ma kanige ɲibɛgɛ ni, ke ki bɛ tagi wu mu. 40Sipya wa ba giin wu ma yiri fanha mu, wu ma fadebire shɔ ma na, fadegbɔhɔ kiyɛ pyaa bɛ kan wu mu. 41Fanhafɔɔ wa bu ma karamu na fo ma wu wo tuguro lɔ, mʼa kilo nigin ɲaari ni ti ni, ti lɔ wu mu, mʼa kiloo shuun ɲaari ni ti ni. 42Wa bu yaaga ka ɲɛɛri ma mu, wu kan. Wa ba foo shaa ma mu, ma ganha bu zhe lee ni wɛ.
Yi pɛɛn pu taan yi mu
(Luka 6:27-28,32-36)
43«Yee ya tee yi logo na lʼa shɛ na: ‹Ma ɲii wu taan ma mu,›#5:43 Levitike 19:18 mʼa ma pɛn kɔ. 44Ga nɛ kunni wʼa da yi jo yi mu, yi pɛɛn pu taan yi mu! Piimu pʼa taha yaha yi na na gana ge, yʼa Kilɛ ɲɛɛri pee mu. 45Yi To Kilɛ we wu wa fugba we ni ge, kɔnhɔ yi ba bye wee wo nagoo. Bani wee ya wu wo caŋa ki yeege sipyikuuŋɔ ni sipyisaama bɛɛri mu. Wʼa zanha shaan sipyitiimɛ ni sipyitiibaaga bɛɛri mu. 46Yee ya taan sipyii piimu mu ge, yee bu daan ni pee yɛ ni, kuduun wekɛ yʼi da da lee ni wɛ? Ali ta lee ninunɔ bɛ fanhafɛɛ wari shɔvɛɛ pu bɛ wa byi wɛ? 47Yee ba yi cebooloo pu yɛ nigin shaari, kagbɔɔ li wa lere ya? Ta lee ninunɔ bɛ Kilɛ cɛbaalaa pu bɛ wa byi wɛ? 48Yee kunni pu pye sipyii piimu ɲɔ ya fa ge, ma na jo ba yi fugba To Kilɛ wu ɲɔ ya fa fagana lemu na wɛ.
© 2019, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.