Mateo 13
13
Ang palimbawa natetenged ong manigta-bol
(Marcos 4:1-9; Lucas 8:4-8)
1Ong kaldaw kang asi, limindoa si Jesus ong balay ig napaning ong binit tang baybay. Don tanandia kiminarong para magtoldok. 2Indi naboay, tiniripo-pokan da tanandia ta kadoro-doroan ang mga taw, animan ang bindoat na siminay tanandia ong tatang bilog ong dalay-dalayan tang talsi ig don si kiminarong. Ang mga taw don lamang ong takat. 3Sinoldokan tanira ni Jesus ta yading mga bagay, ang paggamit ta mga palimbawa.#13:3 Ang bitalang “palimbawa,” mga ong Tagalog ay “talinghaga.” Ang palimbawa istoria piro may adalem ang maliag yaning na ig may adal ang makomit ta. Ong tatang palimbawa na ganing tanandia,
“May tatang taw ang napanaw ong koma na para magta-bol ta binik. 4Ong pagtara-bolon na, may mga binik ang nabo-log ong dalan. Siminogpo tang mga lamlam ig dayon ang laging sinompit nira. 5May mga binik kang nabo-log ong kabatoan ig manipit lamang tang tanek don. Animan namansilongay ang lagi. 6Piro asing makintan tang kaldaw, nangalanet ang lagi tenged dibabaw lamang tang lamot na. 7Ang domang binik nala-sik ong kaibabawenan ang tenekan. Namanrabong tang mga ibabawen ig dineg na tang ba-long namansilongay. 8May doma pa enged ang binik ang nabo-log ong matambek ang tanek. Pagalongay, namambael ig namorak ta doro. Ang doma, tang gatos ang pasi kada koay na, may enem ang polok, ig may talo-long polok. 9Mamasi tang may talinga!”
Angay naggamit si Jesus ta mga palimbawa?
(Marcos 4:10-12; Lucas 8:9-10)
10Namampalenget ong ni Jesus tang mga sinagpan na ig namane-ma ang ganing, “Angay paggamita ta mga palimbawa mga pagtoldoka ong mga taw?” 11Ganing si Jesus ong nira, “Ang mga sikrito natetenged ong inadian tang Dios, agbebego ra ong nindio mandian para maintindian mi. Piro ong doma, indi tanira agbegen ta diritso. 12Ang taw ang may gaintindian na natetenged ong Dios, dolangan pa, ig doro pa enged tang maintindian na. Piro ang taw ang anday gaintindian na, maski ang ge-ley lamang ang gaintindian na, sia komiten pa ka enged ong nandia. 13Animan pagbitalao ong mga taw ong mga palimbawa tenged maski pamansipa-dek tanira, indi tanira gangaita. Ig maski pamamasi, indi ka gangaintindi. 14Animan mandian da nagmatod ong nira tang inaning tang propitang si Isaias asing tokaw pa ang ganing,
‘Mamasi amo man ang mamasi, indi amo ka mangaintindi.
Ig maski pa-dek amo man tang pa-dek, indi amo ka mangaita.
15Tenged ang mga taw ang na, matetegat tang mga kolo nira.
Ang mga talinga nira pamandamel da lamang tang pamasi,
ig pineyeng da lamang nira tang mga mata nira
para indi tanira mangaita ig indi mangabasi.
Itaben mangaintindi pa tanira,
magbalik pa tang nem nira ong yen,
ig pao-yaeno tanira,’ ganing tang Dios.#13:14-15 Isaias 6:9-10
16“Piro yamo, masoirti amo tenged gangaita ig gangabasi amo. 17Ong kamatodan, dorong mga propita ig mga mato-lid ang taw asing tokaw ang gangaliliag din ang mangaita tang mga bagay ang gitaen mi mandian ig mangabasi tang gaba-yan mi ra. Piro sia indi nakabotan nira ong timpo nira.”
Pinaintindi ni Jesus tang palimbawa natetenged ong manigta-bol
(Marcos 4:13-20; Lucas 8:11-15)
18“Mandian, mamasi amo tang maliag yaning tang palimbawa natetenged ong manigta-bol. 19Ang mga binik ang nailat ong dalan, yay ang mga taw ang pamamasi tang bitala natetenged ong inadian tang Dios, piro indi gangaintindi. Dadaton ang lagi si Satanas ig agkomiten na tang bitala ang naloak da ong popotokon nira.
20“Ang mga binik ang nabo-log ong kabatoan, yay ang mga taw ang pamamasi tang bitala ig agrisibien ang lagi nira ang may kalipay. 21Piro tenged belag ta de-dek ong popotokon nira, indi lamang maboay tang pagto nira. Mga agliwagan tanira obin aggakigan tenged ong pagtoman nira tang bitala tang Dios, dayon ang laging bo-wanan nira tang pagto nira.
22“Ang mga binik ang nangala-sik ong kaibabawenan, pario ka mga may mga taw ang pamamasi tang bitala tang Dios, piro pamagpaborido ong yading irintindien nira ig gaekelan ong manggad nira. Animan ang bitala tang Dios andang pisan ay borak na ong kaboi nira.
23“Piro ang binik ang nabo-log ong matambek ang tanek, yay ang mga taw ang pamamasi ig gangaintindi enged tang bitala tang Dios. Animan ang bitala may masinlong borak na ong kaboi nira. Ang doma kadoro-doroan, ang doma doro ka, ig ang doma kasarangan lamang.”#13:23 Ong bitalang Grigo: Ang doma tale-tang gatos tang borak nira, may enem ang polok, ig may talo-long polok.
Ang palimbawa natetenged ong mga ibabawen
24Inistorian ka tanira ni Jesus tang palimbawang na. Ganing tanandia, “Ang paggaraemen tang Dios bilang adi pario ong bindoat tang tatang taw asing nagloak ta masinlong binik ong koma na. 25Pagatapos ang nagloak, may tatang labi mintras gapoyat tang mga taw, napaning ong koma na tang kasoay na ig don nagta-bol ka ta ibabawen. 26Mandian, asing pamorak da tang paray, ba-lo inita ig nailala tang mga ibabawen.#13:26 Ang ibabawen ang asing sina-bol ay tatang klasi ta ibabawen ang pario ta melang, ang itsora na magang paray. Indi pa mailala mintras indi pa pambael ig pamorak. 27Animan ang mga torobolon namampaning ong may nandia ig ganing, ‘Masinlong binik tang lindoak ta ong tanek mo. Angay dorong ibabawen na, ong aypa bato nagalin?’ 28Ganing tang may nandia, ‘Ang taw ang kasoayo yay ang nagboat ta sia!’ Animan nane-ma tang mga torobolon na ang ganing, ‘Onopa, bonlokon amen si?’ 29Ganing tanandia, ‘Indi ra, itaben mabonlok pa asta ang mga paray. 30Pabayan mi ra lamang asta komabot tang pangangayeg. Ong pangangayeg da lamang tobolono tang mamanigayeg ang pamonlokon kang lagi nira tang mga ibabawen ig pame-ket be-keten para sirokon. Oman ba-lo ipasimeto ong nira tang pa-bat ong bodiga.’ ”
Ang palimbawa natetenged ong alibotod tang mostasa
(Marcos 4:30-32; Lucas 13:18-19)
31Nagpadayon si Jesus ong pagbitala na ong mga taw ong tata sing palimbawa. Ganing tanandia, “Ang inadian tang Dios pario ong tatang alibotod ta mostasa ang lindoak ta tatang taw ong tanek na. 32Na kage-ley ge-leyan ong tanan ang mga alibotod ang poiding iloak. Piro mga maloak da ngani, pambael asta mas mabael pa ong domang mga iloloak, ig midio papa ra ta ayo tang kalawig na.#13:32 Ang mostasa don ong banoang Israel parting klasi ta mostasa ang agloloak ong Pilipinas. Mga mabael da, ang kalawig na pario ong papa ta kalamonggay. Maski ang mga lamlam poidi rang magboat ta poyad don ong mga tanga na.”
Ang palimbawa natetenged ong pampalsa ta tinapay
(Lucas 13:20-21)
33Nagistoria pa si Jesus ta tata pang palimbawa. Ganing tanandia, “Ang inadian tang Dios pario ong pampalsa ta tinapay ang sinampora ta tatang babay ong tolong gantang ang arina. Maski ge-ley tang pampalsa, minalsa tang bilog ang minasa.”
Ang paggamit ni Jesus ta mga palimbawa
(Marcos 4:33-34)
34Animan, ang tanan ang asia binitala ni Jesus ong mga taw ong mga palimbawa. Ig anday sinoldok na ong nira ang indi tanandia naggamit ta palimbawa. 35Bindoat na narin agod mainabo tang inaning tang Dios ong propita na asing tokaw ang ganing,
“Mitalao ong nira ong mga palimbawa,
Ibego ong nira tang mga bagay ang gatalok mimpisa pang bindoat tang kalibotan.”#13:35 Salmo 78:2
Pinaintindi ni Jesus tang palimbawa natetenged ong mga ibabawen
36Pagatapos ta si, bino-wanan ni Jesus tang mga taw ig siminled ong balay. Namansidaton tang mga sinagpan na ig nagigampang ong nandia ang ganing, “Ipaintindi mo kay ong yamen tang maliag yaning tang palimbawa natetenged ong mga ibabawen.” 37Ganing si Jesus, “Ang taw ang asing nagloak tang masinlong binik anday doma kondi yo, ang Ana ta Taw. 38Ang tanek ang lindoakan yay ang kalibotan. Ang masinlong mga binik anday doma kondi ang mga taw ang gasakepan tang gaem tang Dios. Ig ang mga ibabawen yay ang mga taw ang gasakepan tang gaem ni Satanas. 39Si Satanas tang taw ang kasoay ang yay nagta-bol ta ibabawen. Ang pangangayeg, ya ray ang kataposan tang kalibotan, ig ang mga mamanigayeg anday doma kondi ang mga anghil. 40Mga monopa agbonlokon tang mga ibabawen ig dayon ang sirokon, maning ka don tang mainabo ong kataposan tang kalibotan. 41Yo, ang Ana ta Taw, manobolo ong mga anghilo ang simeten ig palinen ong inadiano#13:41 Ang maliag yaning tang “inadian” tang Dios, tarin lamang ong birsikolong na, ay ang bilog ang kalibotan ang gagaeman na. tang tanan ang taw ang yay ang gagikanan ang pamagkatalak tang mga karomanan nira, asta ang tanan ang pamagboat ta malain. 42Oman dayon tanirang i-lek ong impirno, don ong apoy ang indi enged mapatay-patay asta ong tanopa. Ig don tanira mamagini-yak ig mamansikayeget tang mga isi nira. 43Piro ang mga taw ang mato-lid mamansisinggat ang midio ra kaldaw don ong inadian tang Tatay nira. Mamasi tang may talinga!”
Ang palimbawa natetenged ong manggad ang limbeng
44“Ang inadian tang Dios pario ong manggad ang limbeng ong tanek ig nāli ta tatang taw. Ang bindoat tang taw ang asi sinampekan na sing oman, ig ong sobrang kalipay na minolik ig pinabakal na tang tanan ang pagkabetang na. Oman dayon ang binakal na tang tanek ang asi.”
Ang palimbawa natetenged ong pirlas
45“Ya ka ang inadian tang Dios, pario ka ong maralen ang pirlas ang yay ang agdilemen ta tatang nigosianti. 46Asing pagaita na tang tatang maralen ang enged, minolik tanandia ig pinabakal na tang tanan ang pagkabetang na, ig dayon ang binakal na tang pirlas ang asi.”
Ang palimbawa natetenged ong lambat
47“Ang mainabo ong inadian tang Dios mapapario ong nainabo asing may lambat ang tina-tak ong talsi ig sari-saring yan tang nakomit na. 48Asing ponok da tang lambat ta yan, pinatakat da ong baybay. Oman dayon dang namansikarong tang mga taw para belag-belagan tang mga yan. Ang masisinlo bintang nira ong tiklis ig ang mga anday sasayod pinlek lamang nira. 49Maning ka atan tang mainabo ong kataposan tang kalibotan. Ang mga anghil komabot para ipabelag tang mga taw ang malalain ong mga taw ang moro-ya. 50Oman ang mga malalain i-lek ong impirno, don ong apoy ang indi enged mapatay-patay asta ong tanopa. Ig don tanira mamagini-yak ig mamansikayeget tang mga isi nira.”
Ang dating kinata-wanan may ang ba-lo
51Pagatapos, nane-ma si Jesus ong nira ang ganing, “Onopa? Naintindian mi ra tang tanan ang inaningo ong nindio?” “Ee, naintindian amen,” ganing tanira. 52Ig ganing si Jesus, “Animan mandian, ang kada manigtoldok tang Katobolan, mga may gata-wanan na ka natetenged ong paggaraemen tang Dios bilang adi, ang taw ang asi pario ka ong may nandia ta balay ang dorong kagamitan na. Ig belag lamang tang dating mga gamit tang agpaloa na ong bodiga na, kondi asta ra ka ang mga ba-lo.”
Indi rinisibi si Jesus ong Nazaret
(Marcos 6:1-6; Lucas 4:16-30)
53Asing pagatapos ni Jesus ang nagtoldok tang mga palimbawang na, dayon tanandiang nagalin don. 54Minolik ong sadiling logar na, ig don nagtoldok ong simban nira. Nangabereng tang tanan ang nangabasi tang mga agtotoldok na. Animan pamagtere-ma te-man tanira ang ganing, “Ong aypa bato nakomit tang taw ang na tang kinata-wanan na? Angay gapagboat tanandia ta mga milagro? 55Gailala ta tang taw ang na! Ana ka lamang tanandia tang karpintiro! Ang nanay na si Maria ig ang mga logod na da Santiago, Jose, Simon ig Judas. 56Asta ang mga logod nang mga babay tarin ka pamansistar. Ta, ong aypa bato nakomit na tang mga abilidad nang na?” 57Ig tenged ong kaerep nira, indi enged ilalaen nira. Animan ganing si Jesus ong nira, “Ang tatang propita aggilalaen tang tanan ang taw, poira lamang ong mga kasimanoa na ig ong pamalay-balay na.” 58Ig tenged indi tanira mamagparet, indi tanandia napagboat ta yading milagro don.
© 2020, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.