Madiu 12
12
Yeisu iya Tapwalolo ana Taubada
(Maki 2:23-28; Luke 6:1-5)
1Tapwalolowai Yeisu mayana taumulitao tanovi holanaena hilaulau, na ana taumulitaone hivahali, ta ai'ai dova pegapega hi'abiloloidi na hi'ai'ai. 2Na hauganane Palisiwone hi'itadi, Yeisu hiwalo auline, hiwalo, ‘Taubada, hava vehabana ta am taumulitaone Tapwalolo ana loina hididi'waine?’
3Na Yeisu yadi walone iyemaiha, iwalo, ‘Buki Ve'ahihi ainai hileleya'o Deivida vehabana ebe amvahili, amhanapui ebeha ma'ana geluwo hivahali, 4ta Yaubada yana vadai iluwu ta beledi ve'ave'ahihina ivai ta hi'a'aine. Beledinane ma'ana loina, ebeha taupwaoli a'ava adi talam hi'ai na nigele teya yaiya. 5Buki Ve'ahihi holanai loina hinage imiyamiya ebeha vada tapwalolo ana taupwaoliwo Tapwalolo ana loina hiho'eho'e, na hesi neta nigele pwanoli. 6Yawalo moiha, vada tapwalolo ginauli mwala'ina, na hesi ehebo ginauli mwala'i ali'alilina neta, 7Yaubada yana walo ebeha, “Pwaoli nigele nuwagu na atemuyamuya hesi”. Ebe walo teina ana hanapu amhanahanapui, havena agu taumulitaone am'awa'awa yababaedi. 8Wuwuna yau Tomowa Moihagu, Tapwalolo ana tauloina.’
Towaho nima giyogiyona
(Maki 3:1-6; Luke 6:6-11)
9Tenem ainaena Yeisu ilau ta yadi vada tapwalolo ainai iluwu. 10Na nemai towaho nimana giyogiyona ilobai. Na Palisiwone Yeisu ainai hipanivila hiwalo, ‘Taubada, vedova, howahowana na Tapwalolo ainai tomowa ta'abiye namwanamwadi?’ Na hesi yadi panivila teina wuwuna ebeha Yeisu iwalo pwano, na ainaena hive'ewai tauloina mehenai.
11Na yadi walo iyemaiha, iwalo, ‘Vedova omiu ebe teya mayana lagulagu ehebo mohimohili, na ahubenane Tapwalolo ainai guda holanai ibe'u, howahowana na iniulihini, bo nigele? 12Eena lagulagu ginauli iu'iuna, na tomowa teina ginauli mwala'ina. Tapwalolo ainai howahowana paihowa namwanamwadi tapaihowaidi.’
13Eeta Yeisu towahowa iwalo auline, iwalo, ‘Nimam utuwu’. Na towahone nimanane itautuwu ta inamwanamwauyone, dova hali nimanane. 14Eena Palisiwone mayadi modi'ini himahalava na hibom hiloiloina vedova ebe Yeisu hi'oiye mwalowoi.
Yaubada yana taupaihowa
15Na yadi loina dawanine Yeisu bada ihanapuiya'o, ainaena tupwa tenem ilauvehulu na ilalaune vali tupwai, na tomowa bagibagilidi himulitaei, na tenem ainai taulovala maudoidi i'a'abiye namwanamwadine, 16na hinage iloinaedi havena hiwalowalo mahalavaei tomowa aidiyai. 17Yana paihowa teina mwalona Aisaya tauwalo mahalava Yaubada yana walo iwalo mahalava mugaiyei, iwalo:
18‘Am'ita yagu taupaihowa teina ita'itasipwana na ateguwena yavelauwei mayagu yaliyaya.
Alu'aluwagu yamwauwi ainai na loina dumwadumwaludi iwalo mahalavaedi taumiya ganamuli boda maumaudoidi aidiyai.
19Iya mata nigele iya'awa pa'ipa'i'i bo iyalohalohagali, bo dalava holanai iya'au'aubabada alinana mwala'inaena.
20Tautapitapiya yadi digona lotalotagodudi nigele mata iyata'wata'wataedi.
Na hinage wodam butabutana nigele mata iyagabaei, ana higa ibom ainaena loina dumwadumwaluna iwahiyala,
21yo hinage iya yehanaena taumiya ganamuli boda maumaudoidi hiyemidi.’
Yeisu na Tomodulele
(Maki 3:20-30; Luke 11:14-23; 12:10)
22Ehebo towaho, mwalona alawai yadi paihowaena mehena higigibuine, na hinage memenana hibui, eeta hilawei Yeisu ainai na i'abiye namwanamwane, na mulitai towahonane ivetuwuni na i'aubabada na ivinunu. 23Ainaena tomowa bagibagilidi nuwadi ipwanopwano na hiwalo, ‘Towaho teina Besinana towahona, Deivida yana huhuwena, nuwana?’
24Na Palisiwone paihowa teina wasana hibenalei na hiwalo, ‘Nigele, na hesi alawaiwowa yadi taubada Tomodulele yana wahiyalaena alu'aluwa yababadi igebegebe mahalavaedi’.
25Na Yeisu yadi nuwatuwu bada ihanapuiya'o ta iwalo aulidi, iwalo, ‘Tomodulele iya ana geluwo nigele hiyagebe mahalavaedi’. Na hinage iwalo, ‘Ebe ehebo abaloina ainai tomowa hiwahewahei na hibom hilolo'alehauyoidi, mata abaloinanane itapiya na ibe'u. Dalava nuwana huhu hinage dova, ebe wahei imahalava, howola abo hitapiya na hibe'u. 26Tomodulele hinage dova, ebe mayana bodao hibom hilolo'alehauyoidi mata yana abaloinane ibe'u. 27Bada amwalo'o ebeha yau Tomodulele yana wahiyalaena alu'aluwa yababadi yagebegebe mahalavaedi, eeta yaiya yede yana wahiyalaena omiu ami geluwo higebegebe mahalavaedine? Tomodulele ainaena, bo nuwana Yaubada ainaena? Teina vehabana amnuwanuwatuwu na ebe amhanapui yau yaiya. 28Na ebe Yaubada Alu'aluwana yana wahiyalaena alu'aluwa yababadi yagebegebe mahalavaedi, ainaena amhanapui ebeha Yaubada yana Abaloina bada imahalava'o alimiyai.
29‘Aba'ita towaho wahiwahiyalana yana vadai. Nigele howahowana na yaiya teya iluwu na yana tobwatobwa ivaidi, na hesi ebe ehebo towaho balavaiyena tauwahiyalane nimanane yo aenane ipai mugaiyedi na abo mulitai howahowana iluwu vadai ta yana tobwatobwane ivaidi.
30‘Ebe yaiyadiwo nigele hiyahaguhaguigau, hiya agu alehao. Na hinage yaiyadiwo hiya nigele baidaguwao ayapaipaihowa toyatoyawa, hiya yagu paihowa hi'abi'abiye yababa. 31Eena teina yawalo ili'ilimani alimiyai ebeha tomowa yadi pwanoliwo yo yadi walo yababadi maudoina Yaubada mata inuwahamuidi. Ebe Alu'aluwa Ve'ahihi hi'awa yabayababaei, mata nigele Yaubada iyanuwahamuidi. 32Yau Tomowa Moihagu na ebe yaiya i'awa yabayababaegau Yaubada mata walonane inuwahamui, na ebe yaiya Alu'aluwa Ve'ahihi i'awa yabayababaei nigele howahowana Yaubada inuwahamui, hauga teina ainai na hauga hilalaoma aidiyai.’
Aiwa ainodi
(Luke 6:43-45)
33Yeisu hinage iwalo aulidi, iwalo, ‘Aiwa ebe ausalana, ainona hinage namwanamwana, na ebe aiwa newanewalina, ainona hinage yababadi. Eeta aiwa ehebo ehebo ainodi aidiyena ta'ita'ita lobaidi.
34‘Omiu tauyababao dova weso natunao, ainaena nigele howahowana na walo namwanamwadi am'ataidi, wuwuna maudoimiu yababamiu, na hinage yami nuwatuwuwone hava dova atemiyai himiyamiya hauga maudoina awamiyena himahamahalava. 35Wuwuna towaho namwanamwana atenaena ginauli namwanamwadi himahamahalava, na towaho yababana atenaena ginauli yababadi himahamahalava.
36‘Na yawalo alimiyai ahubenanane Yaubada yana lauvetala ana hauga ainai omiu yami walo yababao maudoidi vehabadi Yaubada ipanivilaegomiu na vehabadi amwalo mahalavaedi. 37Yam walo aidiyena Yaubada abo i'awa namwanamwaego bo i'awa yababaego.’
Ve'ive'ilala vehabana
(Maki 8:11-12; Luke 11:29-32)
38Eeta loina ana tauve'itao yo tupwana Palisiwo Yeisu hiwalo auline, hiwalo, ‘Tauve'ita, nuwanuwamai ebe ve'ive'ila ehebo upaihowai na a'ita’.
39Na Yeisu iwalo, ‘Yaso teina omiu yababamiu na mehemehe'ayomiu, neta wuwuna ve'ive'ilala ambehabeha na ebeha aidiyena amhanapu ili'ilimanigau ebeha Yaubada ainaena yalaoma, na mata nigele ve'ive'ilalaone amya'itadi. Na hesi tauwalo mahalava Yona vehabana amnuwatuwu avivini, iya ve'ive'ilalaede vehabamiu, 40wuwuna Yona ahubena tonuga na boniyai tonuga aidiyai yama mwala'ina diyanai imiyamiya, na yau Tomowa Moihagu hinage dova ahubena tonuga na boniyai tonuga bale'u holanai mata yamiyamiya.
41‘Howola abo Yaubada yana lauvetala ana ahubena ainai mata Ninevaone hitowolo na yasomiune teina hive'ewaigomiu, wuwuna Yona Ninevaone aidiyai iguguya na mumugadi yababadi aidiyena hinuwabui, na yawalo auligomiu teina ainai towaho teya ihae alili abo Yona. 42Hinage dova alawata tupwa yalasi ainaena ilaoma Solomoni yana walo hanahanapu habi benaleina, na howola mata Yaubada yana lauvetala ana ahubena ainai itowolo na omiu teina yasone ive'ewaigomiu, wuwuna iya amwaha daodaowena ilau Solomoni yana walo hanahanapu habi benaleina. Na yawalo auligomiu, teina ainai towaho teya ihae alili abo Solomoni.
Alu'aluwa yababana ilau gwaipileuyo towaho holanai
(Luke 11:24-26)
43‘Ebe alu'aluwa yababana towaho ehebo holanaena imahalava, mata towahonane inamwanamwa, na alu'aluwa yababanane imahalava maseleyai ilowolowouhi na yana aba'aiyawasi ibehabeha na ebe nigele iyalobai. 44Mata alu'aluwanane ibom ainai iwalo, “Nuwana ana ita dova yalau gwaipileuyo yagu abamiyawa mugamugainawa ainai”. Eeta ilau gwaipile ta abamiyanawa ilobai wagawaga a'avana na masemaselena yo atu'atububunina. 45Na ainaena ilau ta alu'aluwa hitau 7 yababa alilidi ilauvaidima ta baidanao hiluwu abamiyawa holanai himiya na abo hi'abi'abiye yababa ilimani, mwalona nigele dova. Omiu yasone teina dova na mata yami yababa himwala'i alili.’
Yeisu hinana yo tahinao
(Maki 3:31-35; Luke 8:19-21)
46Yeisu howola boda aidiyai i'au'aubabada na hinana yo tahinao hilaoma ta maseleyai hitowotowolo na hibehabeha vedova ebe ainai hi'aubabada. 47Eeta ehebo towaho alinadi ilawei Yeisu ainai, na iwalo, ‘Tahimwone, hinamne baidadi nuwanuwadi na ebeha am'aubabada’.
48Na Yeisu towahonane yana walo iyemaiha, iwalo, ‘Yaiya yede hinagu na yaiyadiwo tahiguwone?’ 49Eena ana taumulitaone i'ainima veleleyedi na iwalo, ‘Omiu teina hinaguwowede yo tahiguwowede. 50Wuwuna ebe yaiyadiwo Tamagu galewai yana nuwatuwu himulimulitaedi, hiya tahiguwao nuhuguwao hinaguwao’.
© 2014, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.