मत्ती किताबजे बारेने

किताबजे बारेने
येशू ख्रीष्ट मीयूजे पापजे लागि रङ्सेजे प्राण पीनने अम्ब दूनीयाने रदे, मेस्ये ङू फ्याने सू-सूदे विश्‍वास चीक्क्य हम्बयू क्वादेने पापजे लागि क्षमा प्रेक्क्य, मेस्ये स्वर्गजे राज्यने क्योब प्रेक्क्य यब पो “सूगब खबरजे” अर्थ ख्यङ्। अम्ब पो ठोन्यात्या चीत्देबे यब “सुगब खबर” च ख्यङ्‍ यब अर्थ यूहन्‍ना ३:१६ ने चेलाबे लिख्दीये ख्यङ्: “परमेश्‍वरदे अम्ब संसारने येर प्रेम चीत्दे, की ङूदे रङ्सेजे तीत्यात्या च पीन्दे होरेक्यूत्देबे ङू फ्याने विश्‍वास चेब सूये नाश अन्-क्यूस्स्य, तर हम्बदे कलङ्बेये अन्सीबब जीया प्रेस्स्य।”
बाइबलजे विद्धानयू नङ्ने थेप्प्रजे विचार च ख्यङ् यलो अम्ब सूगब खबरजे किताब स्यी नङ्ने पात्ता खूम्ब मत्तीजे दी तर पहिले मर्कूसजे सूगब खबरजे किताब लिख्दीक ख्य (मर्कूसजे किताबजे परिचयने ले)। तर कूम मीजे विचार येरये ख्यङ्, येशूजे बाह्र जना स्यूस्स्यायू नङ्ने मत्ती मीन चेब स्‍यर्‌म लङब मीदे (मत्ती १०:३; मर्कूस ३:१८) मर्कूसदे यली खूम् येशूजे जीयाजे बयान आरमेइक केने लिख्दीक ख्य। होर्‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌दे मर्कूसदे लिख्देब सूगब खबर पक्‍क चीत्देबे लिख्दीक ङ्‍येदेम, मत्तीदे ईश्‍वी सम्बत ५५-६५-ने रङ्सेदेने लिख्दीकब पोयूने ज्य सूधारतीदे, मेस्ये अम्बप्रेने मर्कूसजे सूगब किताबयेप्रे गाप्दीदे। तम्दम्ने येनूलोब, ५५ पदयूबाहेक, मर्कूसजे पूरा सूगब खबर मत्तीजे सूगब खबरजे किताबने गाभदीये ख्यङ्।
मत्तीजे सूगब खबरजे पात्ताङ्‍येदे मत्ती रङ्सेदेने मेस्ये ङूप्रे ख्यब मीयूदे सूधारदीदेबे ग्रीक केने लिख्दे ख्य।
मत्तीदे लिख्देब सूगब खबरने १०५० पदयूने, ५०० पदयू मर्कूसजे सूगब खबरनेये लिख्दीये ख्यङ्। सूजो २५० पदयू लूकाजे सूगब खबरने प्रेक्क्य। बाइबलजे विद्धानयूजे येरेये विचारत्या ख्यङ्, मर्कूसजे सूगब खबरयली येशूदे लोम्मेब शिक्षाजे सूजो किताब फूङ्चीदेबत्या ख्य, हम्ब किताबने मत्ती मेस्ये लूकादे रङ्से-रङ्‍सेजे सुगब खबरने लिख्दीदे।
कूम विद्धानयूजे विचार अनुसार, मत्तीजे सूगब खबरजे आखिरी सूधारदेब काम ई. सं. ७०-८०-ने एन्टिओखिया यब सहरने चे ख्य। मत्तीदे लिख्देब सूगब खबरने थेपप्र पोब यहूदीयूजे लागि लिख्दीये ख्य। अम्ब सूगब खबरने मत्तीदे येतारने तन ख्यङ् करबे करार ङीङ् (यहूदी धर्मशास्त्र)-जे अगमवाणीयू येशूजे जीयाने पूरा क्यूत्दे।

Vurgu

Paylaş

Kopyala

None

Önemli anlarınızın tüm cihazlarınıza kaydedilmesini mi istiyorsunuz? Kayıt olun ya da giriş yapın