Matiye 13

Gosta-je kɨ́ dɔ kɔ̰ɓe-tɨ lə Lubə

Gosta kɨ́ sɔbɨ dɔ njèkilə ko

Mar 4:1-9; Luk 8:4-8

1Ndɔ-é-tɨ kinlé ya, Jeju tḛḛ kəy, ɔw isɨ kàdɨ̀ babo-tɨ. 2#Luk 5:1-3Kosɨ dow-je kɨ́ ꞌtò nduy-nduy ya ꞌree dꞌilə-na̰ ꞌgəə dɔ-é sipɨ, adɨ ḛ al isɨ mḛḛ tò-tɨ. Ngà dḛ ɓá dꞌa̰ ngangɨ ba-tɨ ɗingɨ-ɗingɨ. 3Jeju pa sə-dé ta n̰a̰ kɨ̀ gosta-je panè: «Njèndɔr, ɔw kdɔ kilə ko. 4Lokɨ a̰ ilə ko lé, ka̰a̰ né kɨ́ dan-tɨ-je tusɨ dɔ rəbɨ-tɨ adɨ yəl-je ꞌree ꞌtú lə̰́-lə̰́. 5Ka̰a̰ né kɨ́ ná̰-je tusɨ dɔ ər-je-tɨ, adɨ lo kadɨ ingə nangɨ kɨ́ asɨ kadɨ ulə njirə-é-tɨ goto. Ngà rəmə kubə ɓá ubə kalangɨ, kdɔ nangɨ ndəə dɔ-tɨ al. 6Lokɨ kàdɨ̀ ɔsɨ rəmə, ngan ko-je kinlé ndole. Go-tɨ rəmə, tutɨ kurum, kdɔ njirə-é ɔw nangɨ n̰a̰ al. 7Ka̰a̰ né kɨ́ dan-tɨ-je tusɨ dan kun-je-tɨ, adɨ kun tɔgɨ ə ɔ̰̀ rɔ dɔ-tɨ gə́gə́gə́. 8Ngà ka̰a̰ né kɨ́ ná̰-je tusɨ nangɨ-tɨ kɨ́ majɨ, adɨ ɔr dɔ-é. Beɓa dɔ-é kɨ́ dan-tɨ-je ka̰a̰-é ra-tɨ ɓu-je, ḛ kɨ́ ka̰a̰-é ra-tɨ kɔrmɛkḛ-je, ḛ kɨ́ ra-tɨ kɔrmutə-je.» 9Jeju təl ilə dɔ-tɨ ɓəy panè: «Dow kɨ́ mbi-é tò kdɔ kadɨ oo-né ta rəmə, kadɨ oo ta kinlé!»

Kdɔ ri ɓá Jeju ndó-né né kɨ̀ gosta-je wa?

Mar 4:10-12; Luk 8:9-10

10Njéndó né-je lə Jeju ꞌree rɔ-é-tɨ ꞌdəjɨ-é ꞌpanè: «Kdɔ ri ɓá ꞌpa sə-dé ta kɨ̀ gosta-je wa?» 11Jeju təl ilə-dé-tɨ panè: «Kdɔtalə sə̰i lé, né-je kɨ́ tò lo ɓɔyɔ-é-tɨ sɔbɨ dɔ kɔ̰ɓe kɨ́ dɔra̰-tɨ lé tokɨ tḛḛ kɨ̀ dɔ-é kadɨ ꞌgəi, ngà dḛ lé, tokɨ tḛḛ kɨ̀ dɔ-é kadɨ-dé al. 12#Mat 25:29; Mar 4:25; Luk 8:18; 19:26Kdɔ dow kɨ́ né tò ji-é-tɨ ɓá dꞌa kadɨ-é kɨ́ rangɨ dɔ-tɨ, kadɨ isɨ dan majɨ-tɨ mburukɨ-mburukɨ. Ngà dow kɨ́ né liə goto lé, ḛ kɨ́ ji-é-tɨ ya kàrè dꞌa taa. 13Beɓa mꞌidə-dé-né ta kɨ̀ gosta, kdɔ dꞌoo lo kɨ koo ndə̰ bè ya ɓɨ dꞌoo né al rəm, ɓá ta kàrè dꞌoo kɨ koo bè ya ɓɨ ꞌgə mḛḛ-é al rəm tɔ. 14Beɓa ta kɨ́ Ejay, njèpata kɨ́ ta Lubə-tɨ pa lé, né-é ra né dɔ-dé-tɨ.

Lubə panè:

“Dꞌa koo ta majɨ ya, ngà dꞌa ꞌgə mḛḛ-é al,

Dꞌa koo lo majɨ ya, ngà dꞌa koo né al#13:14 Eja 6:9.

15Ooi gin dow-je kanlé ꞌto njémḛḛnga̰-je,

ꞌTɔsɨ mbi-dé kə́-kə́ ꞌtɔ́ nè mbi-dé à kḭ koo ta rəm, nè dꞌa kḭ gə né;

ꞌNibɨ kəm-dé jibɨ-jibɨ, nè kəm-dé à kḭ koo lo rəm,

Nè mbi-dé à kḭ koo ta rəm, nè dꞌa kḭ gə né,

Rəmə dꞌa kḭ kin̰ə panjiyə-dé-je kɨ́ majɨ al kɔgɨ kadɨ mꞌḭ mꞌajɨ-dé#13:15 Eja 6:10.”

16 # Luk 10:23,24 «Ngà sə̰i lé, ꞌtoi njénékumə̰-je, kdɔ kəm-si oo lo majɨ rəm, mbi-si kàrè oo ta majɨ rəm tɔ! 17Ooi majɨ, mꞌa kidə-si rəsɨ kɨ́ njépata-je kɨ́ ta Lubə-tɨ n̰a̰, kɨ̀ njéra né-je kɨ́ njururu n̰a̰ ya, ɓo koo né-je kɨ́ sə̰i ooi kin ra-dé ya, ngà dꞌoo al, ɓo koo ta-je kɨ́ sə̰i ooi kin ra-dé ya, ngà dꞌoo al#13:17 1Pi 1:10.»

Jeju ɔr mḛḛ gosta kɨ́ sɔbɨ dɔ njèkilə ko

Mar 4:13-20; Luk 8:11-15

18Sə̰i lé, ꞌyəli mbi-si ooi-né mḛḛ gosta kɨ́ sɔbɨ dɔ njèkilə ko lé. 19Dɔ rəbɨ kɨ́ ka̰a̰ né tusɨ-tɨ lé, to dow kɨ́ oo ta kɨ́ dɔ kɔ̰ɓe-tɨ lə Lubə ya, ngà gə mḛḛ-é al, rəmə Njèmḛḛndul ree ɔr ta kɨ́ ꞌdubɨ mḛḛ-é-tɨ lé kɔgɨ. 20Nangɨ ər kɨ́ ka̰a̰ né tusɨ-tɨ lé, to dow kɨ́ oo ta lə Lubə rəmə taa kalangɨ kɨ̀ rɔnəl. 21Ngà ta lé ɓá ulə njirə mḛḛ-é-tɨ al; adɨ ḛ a̰ dɔ-tɨ kaglo n̰a̰ al. Beɓa lokɨ kɔ̰̀-je kɨ́ dum natɨ əse kulə kəm ndoo kdɔ ta lə Lubə tḛḛ dɔ-é-tɨ rəmə, kalangɨ bè ya ḛ tusɨ kadmḛḛ liə in̰ə kɔgɨ. 22Dan kun-je kɨ́ ka̰a̰ né tusɨ-tɨ lé, to dow kɨ́ oo ta lə Lubə ya, ngà mḛḛ ka̰ kə́kə́kə́ kdɔ né-je kɨ́ dɔnangɨ-tɨ nè, kɨ̀ ɓo nékingə-je utɨ dɔ ta kɨ́ oo lé, adɨ kandɨ-é goto. 23Rəmə, nangɨ kɨ́ majɨ kɨ́ ka̰a̰ né tusɨ-tɨ lé, to dow kɨ́ oo ta lə Lubə ə gə mḛḛ-é, adɨ kandɨ-é tò; ḛ kɨ́ ka̰a̰-é ra-tɨ ɓu-je, ḛ kɨ́ ka̰a̰-é ra-tɨ kɔrmɛkḛ-je, ḛ kɨ́ ra-tɨ kɔrmutə-je.

Gosta kɨ́ dɔ jə-tɨ

24Jeju pa sə-dé gosta kɨ́ rangɨ ɓəy panè: Kɔ̰ɓe kɨ́ dɔra̰-tɨ tò titɨ-na̰ kɨ̀ ta lə dow kɨ́ dubɨ ko né kɨ́ majɨ mḛḛ ndɔr-tɨ liə. 25Rəmə ndɔɔ, lokɨ dow-je ꞌto ɓi lay lé, njèba liə ree dubɨ jə dan ko né-tɨ kɨ́ majɨ kɨ́ ḛ dubɨ lé, ə ɔtɨ ɔw. 26Lokɨ ko ubə tɔgɨ, adɨ ɔr dɔ-é lé, jə lé kàrè ɔr dɔ-é tɔ. 27Beɓa njérakullə-je lə njèkəy lé ꞌree dꞌidə-é ꞌpanè: «ꞌƁa-ji, to ko né kɨ́ majɨ ɓá i dubɨ mḛḛ ndɔr-tɨ lə-i ya al wa?» Ngà jə kin ḭ rá tɔ ɓəy wa? 28Beɓa ḛ ilə-dé-tɨ panè: «To njèba ə́ ra-né tin.» Ngá ɓá njérakullə-je ꞌdəjɨ-é ꞌpanè: «ꞌNdigɨ kadɨ jꞌɔw jꞌrə̰y jə lé kɔgɨ wa?» 29Ngà ḛ panè: «Bè al, kdɔ kinə kadɨ ꞌrəyḭ jə rəmə a kḭ ꞌrəyḭ-dé kɨ̀ ko natɨ. 30Ə́ in̰əi-dé adɨ ꞌtɔgɨ natɨ sar ndɔ kijə ko-tɨ. Ndɔ-é-tɨ kin ɓá mꞌa kidə njékijəko-je panè: “ꞌTɔri jə-je ya kete, ə ꞌtɔ́i njɨr-njɨr kadɨ uləi pər, ngá tá je ꞌkəwi ko lə-m dama̰.”»

Gosta kɨ́ dɔ ka̰a̰ kɔl-tɨ

Mar 4:30-32; Luk 13:18-19

31Jeju tḛḛ kɨ̀ gosta kɨ́ rangɨ ɓəy panè: Kɔ̰ɓe kɨ́ dɔra̰-tɨ tò titɨ-na̰ kɨ̀ ta lə ka̰a̰ kɔl kɨ́ dow madɨ un dubɨ mḛḛ ndɔr-tɨ liə kin bè. 32Ka̰a̰ kɔl lé ɓá, to ka̰a̰ kagɨ kɨ́ tò ngon-é itə ka̰a̰ kagɨ-je lay, ngà lo kɨ́ ubə tɔgɨ rəmə to kagɨ kɨ́ boy itə kagɨ-je lay kɨ́ mḛḛ ndɔr-tɨ, adɨ yəl-je kɨ́ ꞌnar taá ꞌree ꞌra kəy-dé balkəm-é-je-tɨ.

Gosta kɨ́ dɔ əm-tɨ

Luk 13:20-21

33Jeju pa sə-dé gosta kɨ́ rangɨ ya ɓəy panè: «Kɔ̰ɓe kɨ́ dɔra̰-tɨ lé titɨ-na̰ kɨ̀ əm kɨ́ dené káre bè un lɔ̰y-né ndujɨ kɨ́ ꞌmbɔjɨ mḛḛ kee mutə, adɨ ndujɨ kɨ́ lɔ̰y lay ya ḭ kin bè.»

Jeju pa ta-je lay kɨ̀ gosta

Mar 4:33-34

34Ta-je kin lay ya Jeju idə kosɨ dow-je kɨ̀ gosta. Ta kɨ́ kadɨ ḛ pa kɨ̀ gosta al ya goto. 35To bè kadɨ ta-je kɨ́ njèpata kɨ́ ta Lubə-tɨ pa kin né-é ra né. Njèpata kɨ́ ta Lubə-tɨ pa panè:

«Mꞌa tḛḛ ta-m kadɨ mꞌpa gosta-je,

Mꞌa kilə mbḛ né-je kɨ́ tò lo ɓɔyɔ-é-tɨ lo kində gin dɔnangɨ-tɨ nṵ.#13:35 Pa 78:2»

Kɔr mḛḛ gosta kɨ́ dɔ jə-tɨ

36Jeju in̰ə kosɨ dow-je ə ree ɓee. Lokɨ ree ɓee lé, njéndó né-je liə ꞌree rɔ-é-tɨ, ꞌdəjɨ-é ꞌpanè: «ꞌƆr-ji mḛḛ gosta kɨ́ dɔ jə-tɨ kɨ́ a̰ mḛḛ ndɔr-tɨ lé adɨ jꞌoo.» 37Beɓa Jeju idə-dé panè: «Dow kɨ́ njèdubɨ ko né kɨ́ majɨ kinlé, to Ngon lə dow; 38ndɔr lé, to dɔnangɨ; ə ko né kɨ́ majɨ, to dow-je kɨ́ kɔ̰ɓe-tɨ lə Lubə; jə lé to dḛ kɨ́ dꞌun go Njèmḛḛndul. 39Njèba kɨ́ njèdubɨ jə lé, to Sú; na̰y kijə ko lé, to dɔbəy ndɔ; ə njékijəko-je, ꞌto malayka-je tɔ. 40Titɨ kɨ́ ꞌtɔr-né jə dꞌungɨ pərəə lé, dɔbəy ndɔ-tɨ ya kàrè à to bè tɔ: 41Ngon lə dow, à kulə malayka-je liə kadɨ ꞌtubə dow-je lay kɨ́ njéra madɨ-dé-je kadɨ dꞌusɨ mḛḛ majal-tɨ, kɨ̀ dow-je kɨ́ njéramajal-je kɔ̰ɓe-tɨ liə kɔgɨ. 42Malayka-je dꞌa kungɨ-dé dan pər-tɨ kɨ́ dum pa ta-é, kɨ́ to lo nɔ̰ rəm, lo kɨ́ dꞌa kuso ngangɨ-dé titɨ məgəgə-məgəgə rəm tɔ. 43Ngà njéra né-je kɨ́ njururu rəmə, rɔ-dé à ndógɨ titɨ-na̰ kɨ̀ kàdɨ̀ bè mḛḛ kɔ̰ɓe-tɨ lə Bɔbɨ-dé.

«Dow kɨ́ mbi-é tò kdɔ kadɨ oo-né ta rəmə, kadɨ oo ta kinlé!»

Gosta kɨ́ sɔbɨ dɔ nékingə kɨ̀ mədkɔsɨ kɨ́ tò lo ɓɔyɔ-é-tɨ

44«Kɔ̰ɓe kɨ́ dɔra̰-tɨ tò titɨ-na̰ kɨ̀ ta lə nékingə kɨ́ ꞌɓɔyɔ mḛḛ ndɔr-tɨ, ɓá dow madɨ ɔw tḛḛ dɔ-tɨ kin bè. Dowbé kinlé, un ɔw ɓɔyɔ rangɨ ɓəy, rəmə rɔ-é nəl-é n̰a̰, adɨ ɔw ndogɨ né kingə-é lay, ɓá in̰ə la-é ree ndogɨ-né ndɔr kinlé.

45«Kɔ̰ɓe kɨ́ dɔra̰-tɨ tò titɨ-na̰ kɨ̀ ta lə njèra gatɨ kɨ́ isɨ sangɨ mədɨ kɔsɨ kɨ́ ndole kin bè. 46Lokɨ ingə ḛ kɨ́ gatɨ-é n̰a̰ lé, ḛ təl ɔw ndogɨ nékingə-é lay, ɓá in̰ə la-é ree ndogɨ-né mədɨ kɔsɨ kɨ́ káre kinlé.»

Gosta kɨ́ dɔ burə-tɨ

47Kɔ̰ɓe kɨ́ dɔra̰-tɨ tò titɨ-na̰ kɨ̀ ta lə burə kɨ́ dow ilə baa rəmə uwə-né kanjɨ-je kɨ́ gay-gay kin bè. 48Lokɨ burə kin rusɨ lé, mbɔw ndɔr ree-né ngangɨ ba-tɨ, isɨ nangɨ, tɔr kanjɨ-je kɨ́ majɨ-majɨ ungɨ mḛḛ ꞌsḛngɨ-tɨ, ɓá in̰ə dḛ kɨ́ dꞌasɨ ná̰y al ungɨ-dé kɔgɨ. 49Dɔbəy ndɔ-tɨ lé, à to titɨ-na̰ bè ya tɔ: Malayka-je dꞌa ree kɔr kəm dow-je kɨ́ njéra né kɨ́ njururu al kɨ̀ njéra né kɨ́ njururu gay-gay. 50Dꞌa kungɨ dow-je kɨ́ njéra né kɨ́ njururu al dan pər-tɨ, lo nɔ̰-tɨ, kɨ́ to lokɨ dꞌa kuso ngangɨ-dé titɨ məgəgə-məgəgə. 51Beɓa Jeju dəjɨ njéndó né-je liə panè: «ꞌGəi mḛḛ ta-je kin lay wa?» Dḛ dꞌilə-é-tɨ ꞌpanè: «Oiyo», jꞌgə. 52Rəmə Jeju idə-dé panè: «To bè ya tɔ, njèndó dow-je ndukun lə Lubə kɨ́ təl njètaa néndó kɨ́ dɔ kɔ̰ɓe-tɨ kɨ́ dɔra̰-tɨ lé, titɨ-na̰ kɨ̀ njèkəy kɨ́ ingə né-je kɨ́ sigɨ ɓá ore natɨ kɨ̀ né-je kɨ́ low kɨ́ lo ngəm né-tɨ liə ɓá ra-né kullə.»

Sɔ̰y kullə lə Jeju dɔnangɨ Galile-tɨ

Mḛḛnga̰ lə dow-je kɨ́ Najarɛtɨ

Mar 6:1-6; Luk 4:16-24

53Lokɨ Jeju pa gosta-je kin adɨ gin-é gangɨ rəmə, ḛ ɔtɨ rangɨ lo kɨ́ a̰-tɨ lé 54ɔw ɓebo-tɨ kɨ́ ḛ tɔgɨ-tɨ ə ndó né dow-je mḛḛ kəykəwna̰-tɨ lə jipɨ-je. Néndó liə ɔr ndil-dé adɨ ꞌpanè: «Kay! Gosta-je, kɨ̀ nékɔjɨ-je kinlé ḭ-né rá-rá ya wa? 55To ngon lə kɔdɨ kijəkagɨ lé ya al wa? Kɔ̰-é ya ɓá to Mari lé al wa? Ə Jakɨ-je, kɨ̀ Jojepɨ-je kɨ̀ Simɔ̰-je kɨ̀ Jude-je ya ɓá ꞌto ngankɔ̰-é-je al wa? 56Ə kɔ̰nan-é-je ya rəm ɓá dꞌisɨ sə-ji nè tɔ tin al wa? Ngà né-je lay kinlé, ḛ ḭ-né rá ya dana̰ wa?» 57#Ja̰ 4:44Né-je kin ya ra adɨ Jeju təl jigɨ nɔ̰̀-dé-tɨ ɔgɨ-dé kadɨ dꞌadɨ-é mḛḛ-dé. Beɓa ḛ idə-dé panè: «Njèpata kɨ́ ta Lubə-tɨ lé, dow-je kɨ́ mḛḛ ɓekojɨ-é-tɨ, kɨ̀ mḛḛ kəy-tɨ liə ya par dꞌa nədɨ-é.#13:57 Luk 4:24; Ja̰ 4:44» 58Beɓa Jeju ra nékɔjɨ-je tin n̰a̰ al, kdɔtalə mḛḛnga̰ lə-dé.

Kasalukuyang Napili:

Matiye 13: mngNT

Haylayt

Ibahagi

Kopyahin