Matíó 13

Ɔŋana wɔ́ muminə məfumə́

(Mə́l 4.1-9; Lúk 8.4-8)

1Ɔ bɔ́táyɛ́ buɔsɛ́, Yə́susu a ná hɔalɛ́na ɔ ɔwayɛ́ ɔmbɛ́la, a ná kə́túə́nə ɔ ɛsɛ́lɛ́ yɛ́ nɔmɔ́ nɛ́ Kalɛ́lɛa ɔ bɛndɔ uwukúniə. 2Ilúkunə yɛŋɛ́ŋa yɛ́ bɛndɔ yɛ́ ka kɔtakana ɔ ɔwayɛ́ ɛmɛ́ŋɛ́ ɔ nindínə́ ɔnɛ́á, a ná fínə́ ɔ isóyí, a ná túə́nə; ilúkunə yɛ́ bɛndɔ yɛ́ ná tɛ́nɛ́máka ɔ ɛsɛ́lɛ́ yɛ́ nɔmɔ́.

3A ka báá a ndɔ bəə́bu ɛŋana tɛ́na, a bəə́bu bɛkɔa biəŋí lakɛna, a sɛ́á: «Mɔndɔ ɔmɔtɛ́ a ka ákána ɔ məfumə́ uminə. 4Ɛ́sɛ́á a ná bá a ndɔ maáta minə, mɔ́mɔtɛ́ má ná kɔakɔ́na ɔ ɛmɛ́ŋɛ́ yɛ ɛnɔ́mɛ; tunoní tɔ́ ná ndásákɔ́na, tɔ́ ná maáta tɔbɔkɔ. 5Mɔ́mɔtɛ́ má ná kɔakɔ́ná ɔ ɛbɔ́ka yɛ́ miɔkɔ, umə́ ɛŋaná misí miəŋí; má ná hútú lɔaka bɔkɔasɛ́á, misí yɛ́ sa bá miəŋí, 6ikúílí ɔyɛ́á hiɔtɔ́tɔ́ hɛ́ ná fámá, hɛ́ ná maáta kə́lə́sə́kíə́; má ná kɔ́táká bɔkɔasɛ́á má sa bá na mɛkaŋá. 7Mɔ́mɔtɛ́ má ná kɔakɔ́na ɔ ɛbɔ́ka yɛ́ bɛkɛlɛ́; ikúílí ɔyɛ́á má ná lɔ́áka, bɛkɛlɛ́ bɛ́ ná maáta fɔ́ta. 8Mba, mɔ́mɔtɛ́ má ná kɔakɔ́na ɔ misí mɛɛsɛ, má ná tɔtámátámá hákɛ́na: Nɛ́mɔtɛ́ nɛ́ ná índíə́ ɛbɔ́ɛ́yɛa, nííní, moómo álɛ́ndálɔ, nííní tɔ́na moómo álálɔ́.» 9Yə́susu a ná tifə́níə́ a sɛ́á: «Ɔwá a lɛ́á na məlúə́ má ɔ́wɔ́kɔ́nɔ, á ɔ́kɔ́kɛ́na.»

Ɛlɔ́áyɛ́ yatɛ́ Yə́susu a ndɔ bɛndɔ ɛŋana tɛ́na əə́?

(Mə́l 4.10-12; Lúk 10.9-10)

10Bɔkɔ́nɛna bá ná bɛ́nyálɛ́la ɔ ɔwayɛ́ ɛmɛ́ŋɛ́, bá ná wɛɛ́ya batá bá sɛ́á: «Ɛlɔ́áyɛ́ yatɛ́ ɔ ndɔ bɛndɔ ɛŋana tɛ́na əə́?» 11Mba, a sɛ́á: «Huɛlɛ́ a ka bənú iŋgínə́ índiə yɛ́ bɛkɔa bɛ́ bítímə́tɔ́ bɛ́ nɛ́áyɛ́á Nɛmanɛna ɔ ɔmanya; mba ɔ uwəbú, a sa yɛɛ́ta índiə. 12Ɔ taká, wɛ́ɛ́yɛ́ ɔwá a lɛ́á itíə́nə́tɔ́, a ŋɔ kusənə ɔ ɔyáyɛ́na. Mba, wɛ́ɛ́yɛ́ wa ɛŋaná bɔɔ́la, bá ŋɔ yayɛ́á tɛ́tɛ́á kátɔ́na ɔyɛ́á a lɛ́á itíə́nə́tɔ. 13Ɔ́ ɛlɔ́áyɛ́ nɔ́yɛ́ mɛ ndɔ bəə́bu ɛŋana tɛ́na bɔkɔasɛ́á bá ndɔ hiama, bá lɛ sinə́nə; bá ndɔ məlúə́ básɛa, mba, bá lɛ ɔ́kɔ́nɔ́ muɛsɛ. 14Nɔ́yɛ́, ɛlɔ́áyɛ́ əbú bimənyí bɛ́ Isáya bɛ́ ndɔ bíúndúsiniə bɛ́ sɛ́á:

“Nɔ ŋɔ məlúə́ básɛa, nɔ sɔ́ ŋɔ ɔ́kɔ́ muɛsɛ;

nɔ ŋɔ məə́sə tiəkə, mba, nɔ sɔ́ ŋɔ sinə ata bɔɔ́la.

15Ɔ taká, bááyɛ́ bɛndɔ bá lɛa na mɔlɛ́má natákátɔ,

bá ná məlúə́ bíníbə́kə,

bá ná məə́sə fátáká

ɔkɛaka ɔwá bá lɛ sinə́nə,

bá lɛ ɔ́kɔ́nɔ́ na mə́búə́ məlúə́,

bá lɛ bɔkɔa manyá ɔ uwəbú mɔlɛ́má. Bá lɛ mɔlɛ́má kɔ́ŋɔ́ná

ɔkɛaka ɔwá mɛ bəə́bu niŋə́síə́!”»

16Mba, Yə́susu a sɛ́á: «Uwənú, nɔ lɛa na nɛhɔnɔ bɔkɔasɛ́á mə́núə́ məə́sə má ndɔ sinənə, mə́núə́ məlúə́ má ndɔ ɔ́kɔ́nɔ! 17Ɔ Taká, mɛ ndɔ bənú nɔ́yɛ́ lɛna ɔwá, bɔhɛ́nátɔtányɛ́ bəəŋí na bátaká bá ka báá na ilókí yɛŋɛ́ŋa yɛ́ usinə yatɛ́ ɔyɛ́á nɔ ndɔ sinə, mba, bá sa sinə, na ilókí ɔwá bá ɔ́kɔ́kɛ́ná yatɛ́ ɔyɛ́á nɔ́ ndɔ ɔ́kɔ, mba, bá sa ɔ́kɔ.»

Binífúnínə́ bɛ́ muminə məfumə́

(Mə́l 4.13-20; Lúk 8.11-15)

18Yə́susu a ná báyɛ́á bɔkɔ́nɛna lɛ́na a sɛ́á: «Uwə́nú, nɔ́ binífúnínə́ bɛ́ ɔŋana wɔ́ muminə məfumə́ ɔ́kɔ́kɛ́na. 19Bɛndɔ ɔbá bá ndɔ ɛtambá yɛ́ Nɛmanɛna nɛ́ nɔɔ́mɛná ɔ́kɔ, bá lɛ káfámá ɔ yɛɛ́ta ɔ utə́tə́niə, bá lɛa hɔ́ákátɔ́ ɔ ɛbɔ́ka ɔyɛ́á məfumə́ má ná kɔ́ákɔ́na ɔ ɛmɛ́ŋɛ́ ɛnɔ́mɛ. Sátana a ndasá, a ɛtambá húliə ɔ uwəbú mɔlɛ́má. 20Bɔ́mɔtɛ́ bɛndɔ bá ná hɔ́áká ɔ ɛbɔ́ka ɔyɛ́á miɔkɔ yɛ́ lɛ́á; bá ndɔ Ɛtambá yɛ́ Huɛlɛ́ ɔ́kɔ, bá yɛɛ́ta káha na nɛhɔnɔ ɔ uwəbú mɔlɛ́má, 21mba bá lɛ ɔ́nɛ́nɛ́na. Nɔ́yɛ́, bá ndɔ lumininə tɛ́tɛ́á yɛ́ ikúílí; ikúílí ɔyɛ́á indəkəsə yɛ́ ná ndá bəə́bú fámɛ́ná ata mɔ́mɔtɛ́ mətəkəsənə ɔ húlə́kinə Ɛtambá yɛ́ Huɛlɛ́, yə́búə́ ilumininə yɛ́ yɔtɔ. 22Bɔ́mɔtɛ́ tɔ́na, bá lɛa hɔ́ákátɔ́ ɔ ɛbɔ́ka ɔyɛ́á bɛkɛlɛ́ bɛ́ lɛ́á. Bá Ɛtambá yɛ́ Huɛlɛ́ ɔ́kɔ́, isə́hísə́hí yɛ́ bɛkɔa bɛ́ misí na ilókí yɛ́ mɔbɔ́ŋɔ, má ɛtambá fɔ́ta ɔ nindínə́ ɔnɛ́á yɛ́ lɛ tɔtámátámá haa. 23Bɔ́mɔtɛ́ bá lɛa hɔ́ákátɔ́ ɔ misí mɛɛsɛ. Báaba bá ndɔ Ɛtambá yɛ́ Huɛlɛ́ ɔ́kɔ, bá yɛɛ́ta tə́tə́niə muɛsɛ; bá tɔtámátámá hákɛna muɛsɛ: Yɛ́mɔtɛ́ indínə́ yɛ́ índiə ɛbɔ́ɛ́yɛa, yííní moómo álɛ́ndálɔ, yííní tɔ́na moómo álálɔ́.»

Ɔŋana wɔ́ umbuə mɔbɛ́á

24Nɔ́yɛ́, Yə́susu a ná bəə́bu wúmotí ɔŋana tɛ́ná, a sɛ́á: «Nɛmanɛna nɛ́ Nɔɔ́mɛná nɛ́ lɛa hɔ́ákátɔ́ ɔ mɔndɔ ɔmɔtɛ́ ɔwá a ná bɛɛ́la bɛɛsɛ nɛmáka ɔ ɔwayɛ́ ɛtɔbɔtɔ́bɔ́. 25Ɛnaka bɛndɔ ɔ tunó, wayɛ́á mubəniə a ná ndafama, a ná umbuə mɔbɛ́á miəkínə ɔ ətíə́ yɛ ɛtɔbɔtɔ́bɔ́ yɛ́ ɛmbásáká, a ná tɔmba. 26Ɛmbásáká yɛ́ ná lɔ́áka, yɛ́ kɔmaka, yɛ́ ámbáka, umbuə mɔbɛ́á wɔ́ ná ayɛ́ lɔ́á tɔ́na. 27Bɔnyɛna bá muití ɛtɔbɔtɔ́bɔ́ bá ná ndáfama, bá ná wɛɛ́ya batá bá sɛ́á: “Á Ába, tátá bɛlɔŋɔ́tɛ́ bɛɛsɛ ɔ ná nɛmáka ɔwáwɔ ɛtɔbɔtɔ́bɔ́ əə́? Mba, hə́níə́ umbuə mɔbɛ́á wɔ́ ná húlínə́ əə́?” 28A ná bəə́bu bɛ́kámɔ́sɔ́na a sɛ́á: “Wɔmɔtɛ́ mubəniə a ná bɔ́táyɛ́ buolí nyɔ́ɔ́kɔ.” Bɔnyɛna bá sɛ́á: “Ɔ ndɔ siə ɔwá tɔ ká wútə́yí umbuə mɔbɛ́á tɔbáka əə́?” 29A sɛ́á: “Bóo! Mɛ sa ósó uluminə bɔkɔasɛ́á, ikúílí ɔyɛ́á nɔ ndɔ ákaka umbuə mɔbɛ́á ɔtɔba, nɔ ndɔ lataka na ɛmbásáká. 30Nɔ́ níása bɛ́ ómbókóníə́ ilúkunə ɔkafámáká ɔ məhuə; ɔ ikúílí yɛ́ məhuə, mɛ ŋɔ bəhuə lɛna ɔwá, bá lúmínə́ ɔ ɔtɔba á umbuə mɔbɛ́á, bá ɔ́lɔ́kɔ́kɔ ɔ məfúə́, bá titə́kíə́. Əlimə yɛ nɔ́yɛ́, bá ɛmbásáká nɔ́kɔ́kɔ, bá hákɛ́na ɔ ɔwámɛ yaába.”»

Ɔŋana wɔ́ nifumə́

(Mə́l 4.30-32; Lúk 13.18-19)

31A ná bəə́bu wúmotí ɔŋana tɛ́ná a sɛ́á: «Nɛmanɛna nɛ́ Huɛlɛ́ nɛ́ lɛa hɔ́ákátɔ́ ɔ nɛ́mɔtɛ́ nifumə́ ɔnɛ́á mɔndɔ a ná ɛtá, a ná kánɛ́má ɔ ɔwayɛ́ ɛtɔbɔtɔ́bɔ́. 32Nifumə́ nɛtɛ́tɛ́á yáyɛ́ná məfumə́ məkimə; mbá, ikúílí ɔyɛ́á nɛ́táyɛ́ nifumə́ nɛ́ ná lɔ́á, nɛ́ kɔmaka yáyɛ́ná bɛlɔŋɔ́tɛ́ bikimə: Nɛ́ híána bɔlɛ́á ɔ nindínə́ ɔnɛ́á, tunoní tɔ́ ɔmbáŋá tɔ́ nda mə́búə́ maana falábáka ɔ ɔwáyɛ́ mɛlɛ́áfɛ.»

Ɔŋana wɔ́ mətəkí

(Lúk 13.20-21)

33A ná wúmotí táá tɔ́na a sɛ́á: «Nɛmanɛna nɛ́ nɔɔ́mɛná nɛ́ lɛa hɔ́ákátɔ́ ɔ mətəkí ɔmá muəndú a ná ɛ́tá, a ná bulə́kínə ɔ tukətíníə́ tɔ́lálɔ́ tɔ́ fufúə́ yɛ iŋəŋə́ ɔ nindínə́ ɔnɛ́á, ilufə́lufə yikimə yɛ́ hɔbɔkɔ.»

Ɛlɔ́áyɛ́ yatɛ́ Yə́susu a ndɔ hɛ́na ɔ tɔ́mbákɛna na ɛŋana əə́?

(Mə́l 4.33-34)

34Yə́susu a ka bá a ndɔ ilúkunə yɛ́ bɛndɔ bɛ́táyɛ́ bɛkɔa bikimə lɛna ɔ tɔ́mbákɛna na ɛŋana. A sa bá a ndɔ bəə́bu bɛkɔa lɛna ɛŋaná ɔtɔ́mbɛ́na ɔ ɔŋana, 35ɔkɛaka ɔwá ɛtambá yɛ́ mɔhɛ́nátɔtányɛ́ yɛ́ bíúndúsíníə́ yɛ́ sɛ́á: «Mɛ ŋɔ bəə́bu ɛŋana tákɛna, mɛ ŋɔ bəə́bu bɛkɔa nɔŋɔnakɛna ɔbɛ́á bɛ́ lɛ́á bítímə́tɔ́ ɔ lúmə́kə ɔ nɛbɔ́tɛ́ná nɛ́ misí.»

Binífúnínə́ bɛ́ umbuə ɔ mɔbɛ́á

36Nɔ́yɛ́, Yə́susu a ná hɔalɛ́na ɔ ətíə́ yɛ ilúkunə yɛ́ bɛndɔ, a ná kə́fínə́ ɔ miímə. Báyɛ́á bɔkɔ́nɛna bá ná bɛ́nyálɛ́la ɔ ɔwayɛ́ ɛmɛ́ŋɛ́, bá sɛ́á: «Nífúnə́kínə́ bəsú ɔŋana wɔ́ umbuə mɔbɛ́á ɔwá wɔ́ ná báá ɔ ɛtɔbɔtɔ́bɔ́.» 37A sɛ́á: «Wɛ́ɛ́yɛ́ ɔwá a ndɔ mɔsámá muɛsɛ nɛma, ɔ́ Mɔná wa mɔndɔ. 38Á ɛtɔbɔtɔ́bɔ́, ɔ́ bɛndɔ bá misí; á mɔsámá muɛsɛ, ɔ́ baná bá Nɛmanɛna nɛ́ nɔɔ́mɛná. Á umbuə mɔbɛ́á, ɔ́ baná bá Mɔŋɛ́na. 39Mɔnɛma wa umbuə mɔbɛ́á, á Sátana, á məhuə, ɔ́ nisúki nɛ́ misí. Á bəhuə, ɔ́ bɛáŋgɛlɛ bɛ́ Huɛlɛ́. 40Hɔ́ánánátɔ́ ɛ́sɛ́á abáka bá umbuə mɔbɛ́á tɔbaka bá titəkiə ɔ hiwə, nɔ́yɛ́ yɛ́ ŋɔ báá ɔ nisúki nɛ́ misí. 41Mɔná wa mɔndɔ a ŋɔ bɛ́áyɛ́á bɛáŋgɛlɛ lɔ́ma, bá ŋɔ kɔtaka, bá bááyɛ́ ɔbá bá ndɔ bɔsɔ́kɔ́ nənəsiə ɔ uwəbú ilumininə na bakɛamabɛ́á bəkimə fə́mə́kíə́ ɔ ɔwayɛ́ Nɛmanɛna. 42Bá ŋɔ bááyɛ́ əmbəkinə ɔ nɛsanákɛ́ nɛ́ hiwə. Ɔmɔ́tɔ́yɛ́, malɛlá má ŋɔ báá na nikóto nɛ́ bɛka. 43Nɔ́yɛ́, bátaká a Huɛlɛ́ busíə́ bá ŋɔ nɔmaka ɛ́sɛ́á hiɔtɔ́tɔ́ ɔ Nɛmanɛna nɛ́ yəbúə́ Isə́. Mɔndɔ ɔwá a lɛ́á na məlúə́ má bɛkɔa ɔwɔ́kɔ, á ɔ́kɔ́kɛ́na.»

Nɛbɔ́ŋɔ ɔnɛ́á nɛ́ lɛ́á bítímə́tɔ

44«Nɛmanɛna nɛ́ Huɛlɛ́ nɛ́ lɛa hɔ́ákátɔ́ ɔ nɛbɔ́ŋɔ ɔnɛ́á nɛ́ lɛ́á bítímə́tɔ́ ɔ yɛ́mɔtɛ́ ɛtɔbɔtɔ́bɔ́; wɔmɔtɛ́ mɔndɔ a nɛɛ́ta bɔ́ŋɔ́, a manyɔ nɛɛ́ta bítə, a ákána na nɛhɔnɔ nikimə, a ka bɛ́áyɛ́á bɛɛ́la lúə́kə́ bikimə, a nda yɛ́táyɛ́ ɛtɔbɔtɔ́bɔ́ ɔ́ndɔ. 45Nɛmanɛna nɛ́ nɔɔ́mɛná nɛ́ lɛa hɔ́ákátɔ́ ɔ mɔndɔ wa nyuŋgə́ ɔwá a ndɔ tubilə tuɛsɛ siə ɔ ɔwɔ́ndɔ. 46Á ká hibilə hɛ́ mukunə́ mɔŋɛ́ŋa bɔ́ŋɔ́, a ákána a ka bɛ́áyɛ́á bɛɛ́la lúə́kə́ bikimə, a nda hiítə ɔndɔ.»

Ɔŋana wɔ́ nibúnjə́

47«Nɛmanɛna nɛ́ Huɛlɛ́ nɛ́ lɛa hɔ́ákátɔ́ tɔ́na ɔ nibúnjə́ ɔnɛ́á bəlumbəlumbə bá ná əmbínə ɔ nɔmɔ́, nɛ́ ná ɛnyɛnya yɛ́ tuɔfɔ́ hálɛ́ákɛ́na. 48Ikúílí ɔyɛ́á nɛ́ ná úndúə́ na tuɔfɔ́, bá nɛɛ́ta súə́kə́ ɔ ɛsɛ́lɛ́, bá tuɔfɔ́ tuɛsɛ tɛ́fáka, bá hákɛna ɔ tɔkanakáná, ɔ tɔbɛ́á bá ómbokoko. 49Nɔ́yɛ́ yɛ́ ŋɔ bɛ́kɛaka ɔ nisúki nɛ́ misí: Bɛáŋgɛlɛ bɛ́ Huɛlɛ́ bá ŋɔ ndasá ɔ bátaká uwəlúnəniə na babɛ́á. 50Bá ŋɔ babɛ́á əmbəkinə ɔ nɛsanákɛ́ nɛ́ hiwə; ɔmɔ́tɔ́yɛ́ malɛlá má ŋɔ bámɛnɛna na nikóto nɛ́ bɛka.»

51Yə́susu a ná bəə́bú batá a sɛ́á: «Tátá nɔ ná bɛ́táyɛ́ bɛkɔa bikimə ɔkɔ́kɛ́ná muɛsɛ əə́?» Bá sɛ́á: «Ɛ́ɛ! Tɔ ná ɔ́kɔ́kɛ́ná muɛsɛ muɛsɛ.» 52Mba a sɛ́á: «Ə́yə́ə́, ata uwə́níə́ mɔmanyumbə́ndə́ ɔwá a lɛ́á mɔkɔ́nɛna ɔ Nɛmanɛna nɛ́ nɔɔ́mɛná, a lɛa hɔ́ákátɔ́ ɔ yɛ́mɔtɛ́ isə́lúkú yɛ́ ɔmbɛ́la ɔwá a ndɔ bɛkɔa biɔ́sɔ na bɛ́ buɔnɔ́ bɛ́ nɛ́áyɛ́á nɛbɔ́ŋɔ bɛ́kɛna.»

Bá nɔ́ Yə́susu bɛ́sáŋɔna ɔ Násalɛtɛ

(Mə́l 6.1-6; Lúk 4.16-30)

53Nɔ́yɛ́, ɛnaka Yə́susu a hɔ́á ɔ yííyí ɛŋana ɔtáá yikimə, a ná hɔalɛ́na ɔmɔ́tɔ́yɛ́. 54A ná ákáná ɔ Násalɛtɛ ɔ bətínə́ ɔyɛ́á a ná kɔ́mákɛ́na. A ná lúmə́ ɔ bɛkɔa bɛ́ Huɛlɛ́ uwukúniə ɔ bɛndɔ ɔ miímə yɛ mabɛ́kálɛ́na, ɔ nindínə́ ɔnɛ́á bá ná ə́lə́mə́nə́, bá sɛ́á: «Hə́níə́ yɛ́ɛyɛ ɛmanya yɛ́ ndɔ wɛɛ́ya húlínə əə́? Ɛ́yánɛ́ a ndɔ wɛɛ́ya iŋgínə́ índiə yɛ bɛ́táyɛ́ bisə́mə́tə́ bɛ́ bɛkɔa ɔ ɔkɛa nɔ́yɛ́ əə́? 55Baánɛ, tátá mɔná wa kábɛ́nda wɔ́ɔwɔ əə́? Yayɛ́á inyə́ táta á Malɛ́á əə́? Tátá ɔ́ munínyə́ wa Yákɔbɔ, Yɔ́sɛbɛ, Símono na Yútu əə́? 56Báyɛ́á bənínyə́ ɔ bəəndú bá lɛ bá háha bəkimə na bəsú əə́? Mba, hə́níə́ bɛ́ɛ́yɛ́ bikimə bɛ́ ndɔ wɛɛ́ya húlínə əə́?» 57Nɔ́yɛ́, na yítə́yí mɛnyɔ́ ɔyɛ́á yɛ́ ná bəə́bu báá, bá sa níə́búə́ nɛkɔmba tálɛ́na á Yə́susu. Mba, a sɛ́á: «Abáka bá mɔhɛ́nátɔtányɛ́ bə́təkiə bɛbɔ́ka bikimə úhúlíə́ ɔ ɔwayɛ́ bətínə́ yɛ nibíbíə́nə na ɔ ɔwayɛ́ nikúlə.» 58A sa bisə́mə́tə́ bɛ́ bɛkɔa kɛa biəŋí umə́ ɛlɔ́áyɛ́ yə́búə́ mɛnyɔ́.

தற்சமயம் தேர்ந்தெடுக்கப்பட்டது:

Matíó 13: tvu

சிறப்புக்கூறு

பகிர்

நகல்