San Lucas 23

Gaꜙjä̱ä̱ꜗ dsaˉ Jesús chaˊnëˊ Pilato

(Mt. 27:1-2, 11-14; Mr. 15:1-5; Jn. 18:28-38)

1Läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ heꜘ gaꜙnooˉ jeeˊ maˊ tä̱ä̱yhˊ mahꜗ naˊjä̱ä̱yˉ Jesús chaˊnëˊ Pilato. 2Gaꜙløøyꜗ hnɨɨy˜ kiyhꜗ, maˊ jäyhꜘ:

—Maˉjëëˊ jnäähꜗ kweeˉ haˉ läꜙ jmeeꜙ dsaˉ laˉ, miˉga̱a̱yꜙ dsaˉgoo˜ jnäähˈ. Jäyhꜘ saꜙ leꜘ miˊhmaahnˊ kuˊsɨhˉ kihꜗ rey toˉnëˊ, hiꜙ jäyhꜘ la̱a̱yꜗ Cristo hi̱ˉ la̱a̱ꜗ Rey.

3Heˉja̱ˉ gaꜙngɨɨꜘ Pilato juuˈ kiyhꜗ, gaꜙjäyhꜘ:

—¿Cheˊ hneˉ heꜘ dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱ꜗ dsaˉ judiu?

—Maˉjähˊ baˊ hneˉ —gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ.

4Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Pilato sɨɨhꜙ dsaˉka̱a̱hˊ kya̱a̱ˈ jmiˉdsaˉ hiꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ gaˊ dsaˉ:

—Niꜙ miihˉ heˉ hlɨɨhˈ saꜙ maˉjnøøhn˜ kihꜗ dsaˉñʉʉhˉ laˉ.

5Pero dsaˉka̱a̱hˊ heꜘ chaˉgaˊmiihˉ juuˈ maˊ hnooyˉ kihꜗ Jesús, maˊ jäyhꜘ:

—Hi̱hꜗ hi̱ˉ naˉ, peerꜙ maˊ llayꜙ hniiˉ kihꜗ dsaˉgoo˜ jnäähˈ läꜙka̱a̱ˉ hwaꜗ Judea jeeˊ maˊ ngëyꜙ kwayꜙ juuˈ. Gaꜙløøyꜗ hwaꜗ Galilea ta̱a̱yhˉ dsaˉ mɨɨhˊ läꜙji̱i̱hˈ maˉjay˜ läꜙ gaꜙtëꜘ jeeˊ jwɨɨˉ laˉ.

Gaꜙjä̱ä̱ꜗ dsaˉ Jesús chaˊnëˊ Herode

6Maˊ gaꜙnuuꜘ Pilato läꜙja̱ˉ, gaꜙngɨɨyꜘ juuˈ kihꜗ dsaˉka̱a̱hˊ, gaꜙjäyhꜘ:

—¿Cheˊ ja̱ˉbaˊ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ Galilea dsaˉ naˉ?

7Maˊ gaꜙläꜙñeꜙ Pilato, dsaˉ cha̱a̱ˉ Galilea baˊ heꜘ, gaꜙche̱e̱yꜗ kya̱a̱hˊ Herode hi̱ˉ maˊ la̱a̱ˈ lleˊmohꜘ hwaꜗ Galilea. Jëëhꜘ, ja̱ˉbaˊ jmɨɨˊ ja̱ˉ maˊ gyaˈ Herode jwɨɨˉ Jerusalén. 8Herode, maˊ gaꜙjë̱ë̱yꜗ Jesús gaꜙnøhꜗ dsëyꜗ. Jëëhꜘ, maˉläˉhɨɨˋ hnøøyˈ jë̱ë̱yꜗ, kihꜗ heˉ maˊ nuuyˉ läꜙjëꜙ heˉ maˊ jmeeꜙ Jesús kihꜗ dsaꜙ, hiꜙ hnøøyꜗ maˊ jëëyˈ heˉ jmeeꜗ Jesús ko̱o̱ˉ heˉ jʉhˉga̱a̱ˉ. 9Ja̱ꜙ heˉ ko̱o̱ˉ juuˈ gaꜙngɨɨꜘ Herode kiyhꜗ, pero niꜙ miihˉ saꜙ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús kiyhꜗ. 10Jeeˊ ja̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ kaˉlähꜘ dsaˉka̱a̱hˊ kya̱a̱ˈ jmiˉdsaˉ kya̱a̱hˊ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley. Hi̱ˉ heꜘ maˊ tä̱ä̱hˊ ko̱o̱ˉ hwehˉ hnɨɨy˜ kihꜗ Jesús. 11Heˉja̱ˉ Herode kya̱a̱hˊ hløøꜘ kya̱a̱yꜗ gaꜙka̱a̱yhꜗ lëëˋ. Hiꜙ gaꜙkye̱yhˉ Jesús ko̱o̱ˉ hmɨɨhˉ naˊhñaahꜗ heˉ miˉkwa̱yhꜗ kiyhꜗ baˊ ja̱ˉ. Mahꜗ gaꜙche̱e̱yꜗ kaˉlähꜘ chaˊnëˊ Pilato. 12Jmɨɨˊ ja̱ˉ gaꜙläꜙjwa̱hꜘ Pilato kya̱a̱hˊ Herode, jëëhꜘ hi̱ˉ heꜘ maˊ naˉhä̱ä̱yhˊ ø̱ø̱yhꜚ jä̱ä̱ꜗ.

Gaꜙjä̱ꜘ juuˈ jngëëhꜗ dsaˉ Jesús

(Mt. 27:15-26; Mr. 15:6-15; Jn. 18:39-19:16)

13Ja̱ˉgaˊ gaꜙtëëhꜗ Pilato läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉka̱a̱hˊ kya̱a̱ˈ jmiˉdsaˉ hiꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ gaˊ dsaˉtaˊ, läꜙkye̱ˉ dsaˉjwɨɨˉ. 14Mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ:

—Hnähꜘ maˉyaˉjä̱ä̱hꜙ dsaˉñʉʉhˉ laˉ hi̱ˉ jwahꜘ hnähꜘ llayꜙ hniiˉ kihꜗ dsaˉgoohꜘ hnähꜘ. Hiꜙ ja̱ˉbaˊ chaˊnëhˊ hnähꜘ maˉka̱nꜗ juˈdsooꜘ kiyhꜗ. Pero niꜙ miihˉ heˉ hlɨɨhˈ saꜙ maˉjnøøhn˜ kihꜗ dsaˉñʉʉhˉ laˉ heˉ kya̱a̱hˊ bä̱ä̱hˊ hnihꜘ. 15Läꜙja̱ˉ Herode, saꜙ maˉjnøøyh˜ niꜙ ko̱o̱ˉ heˉ naˉbä̱ä̱yhˋ, heˉja̱ˉ maˉche̱e̱yꜗ kaˉlähꜘ taꜙ laꜙ. Jeeˊ naˉ maˉjëëhˋ hnähꜘ, saꜙ chaˉ heˉ hlɨɨhˈ maˉjmeeꜘ dsaˉñʉʉhˉ laˉ heˉ kya̱a̱hˊ ä̱ä̱ˉ jmɨɨˊ ju̱u̱yꜘ. 16Heehꜚ jnihꜘ wɨɨꜘ jä̱ä̱ꜗ, ja̱ˉgaˊ lä̱ä̱ˊ jnihꜘ.

17Maˊ lleˋ kihˈ Pilatoˉ heˉ lä̱ä̱yꜗ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ hä̱ä̱ˊ nehꜙñeˈ maˊ tëˉ jmɨɨˊ.

18Pero läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ heꜘ, ko̱o̱ˉ häˊ baˊ gaꜙløøyꜗ tooyh˜ mɨɨhˊ, maˊ jäyhꜘ:

—Jngëëhꜙ goˉte˜ dsaˉ naˉ. Lä̱ä̱ˋ Barrabá baˊ.

19Hi̱ˉ heꜘ ñeeˊ nehꜙñeˈ kwa̱a̱t˜ kihꜗ heˉ gaꜙjngëëyhꜗ ja̱a̱ˉ dsaˉ jeeˊ maˊ te̱e̱˜ ko̱o̱ˉ nääꜗ dsaˉ kya̱a̱hˊ dsaˉtaˊ. 20Maˊ hnøøˈ Pilato maˊ lä̱ä̱yˈ Jesús, heˉja̱ˉ gaꜙhlë̱ë̱yhꜗ kaˉlähꜘ dsaˉ hi̱ˉ maˊ hnɨɨ˜ heꜘ. 21Pero dsaˉ heꜘ chaˉgaˊmiihˉ mɨɨhˊ maˊ tooyh˜, maˊ jäyhꜘ:

—Tä̱ä̱yˋ dsohꜘ hmaˉcruꜚ. Tä̱ä̱yˋ dsohꜘ hmaˉcruꜚ.

22Gaꜙtëꜘ hnëˉ ji̱i̱h˜ gaꜙjähꜘ Pilato sɨɨyhꜙ:

—¿Heeˉ baˊ dsooˊ maˉjmeeꜘ dsaˉñʉʉhˉ laˉ? Saꜙ hii˜ jnøøhnꜙ niꜙ miihˉ heˉ kya̱a̱hˊ ä̱ä̱ˉ jmɨɨˊ ju̱u̱yꜘ. Heehꜚ jnihꜘ wɨɨꜘ, ja̱ˉgaˊ lä̱ä̱ˊ jnihꜘ.

23Pero chaˉgaˊmiihˉ mɨɨhˊ maˊ tooyh˜, maˊ ngɨɨyꜙ heˉ tä̱ä̱ꜙ dsihꜘ dsohꜘ hmaˉcruꜚ. Kya̱a̱hˊ juuˈ heˉ maˊ hlëëhꜙ dsaˉ, hiꜙ kya̱a̱hˊ heˉ maˊ hlëëhꜙ jmiˉdsaˉ ka̱a̱hˊ heꜘ gaꜙlɨyhꜗ heˉ maˊ ngɨɨyꜙ ja̱ˉ. 24Gaꜙhe̱e̱hˉ baˊ Pilato jmeeyꜗ läꜙko̱hꜘ maˊ ngɨɨꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ heꜘ. 25Heˉja̱ˉ gaꜙlä̱ä̱yꜗ hi̱ˉ maˊ hä̱ä̱ˊ nehꜙñeˈ heꜘ, hi̱ˉ gaꜙjngëëhꜗ dsaˉ jeeˊ maˊ te̱e̱y˜ kya̱a̱hˊ dsaˉtaˊ. Gaꜙlä̱ä̱yꜗ hi̱ˉ heꜘ madaꜚ kihꜗ dsaˉjwɨɨˉ mahꜗ gaꜙngëëyꜗ Jesús gooˉ hløøꜘ läꜙko̱o̱ˉ gaꜙngɨɨꜘ hi̱ˉ maˊ hnɨɨ˜ heꜘ.

Gaꜙtä̱ä̱ˉ dsaˉ Jesús dsohꜘ hmaˉcruꜚ

(Mt. 27:32-44; Mr. 15:21-32; Jn. 19:17-27)

26Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙjä̱ä̱yꜗ Jesús naˊtä̱ä̱yˊ dsohꜘ hmaˉcruꜚ, gaꜙje̱e̱yˈ ja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ che̱e̱ˉ Simón hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ˉ Cirene. Dsaˉ heꜘ ja̱hꜗ jeeˊ nuuˉ kihꜗ. Hi̱ˉ heꜘ gaꜙkya̱a̱yˉ hmaˉcruꜚ kihꜗ Jesús, ngooyꜗ kye̱yˉ hmaˉcruꜚ kaahˋ kiyhˈ.

27Hiꜙ jwë̱ë̱ꜘ jwërte dsaˉ hi̱ˉ gaꜙnääꜗ kaahˋ kiyhˈ. Jeeˊ kiyhˈ ja̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ maˊ kɨˉhooh˜ chaˉmiihˉ kihꜗ Jesús. 28Heˉja̱ˉ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús hñiiꜘ taꜙ jeeˊ maˊ tä̱ä̱hˊ dsaˉmëꜘ heꜘ mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ:

—Dsaˉmëꜘ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ Jerusalén, taꜙ hoohˋ hnähꜘ kinꜙ. Hoohˊ hnähꜘ kyahꜗ hnähꜘ baˊ hiꜙ läꜙja̱ˉ kihꜗ gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱hꜗ hnähꜘ. 29Jëëhꜘ, jäꜙ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ maˊ jähꜙ dsaˉ: “Lluꜗ laꜗ kihꜗ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ saꜙ ka̱a̱˜ gyʉ̱ʉ̱ˉ. Läꜙja̱ˉ hi̱ˉ saꜙ gaꜙka̱a̱ꜗ gyʉ̱ʉ̱ˉ, hiꜙ läꜙkye̱ˉ hi̱ˉ saꜙ jä̱ä̱ꜙ gyʉ̱ʉ̱ˉ gyu̱u̱ˉ.” 30Jmɨɨˊ ja̱ˉ løøꜗ dsaˉ jähꜙ: “Waˊraˉ jähꜘ kihꜗ tøhꜙ baˊ mohꜘ laˉ nëˊ jnänˋ”, hiꜙ jñahꜘ jähꜙ: “Waˊraˉ jähꜘ kihꜗ jlë̱ë̱ꜗ baˊ jneˊ kya̱a̱hˊ mohꜘ laˉ.” 31Jëëhꜘ, cherˊmahꜗ läꜙnaˉ jmeehꜙ dsaˉ jnäꜘ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ läꜙko̱hꜘ chaahˈ hmaˉ eehˉ, haˉ gaˊ ko̱hꜘ saꜙ jmeeyhꜙ hnähꜘ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ läꜙko̱hꜘ chaahˈ hmaˉ ki̱i̱ˉ.

32Hiꜙ maˊ jä̱ä̱yꜙ kaˉlähꜘ u̱u̱ꜗ dsaˉ hñaaˉ dsëꜗ hi̱ˉ maˊ dsaˉjngëëyhꜙ. 33Maˊ gaꜙllaꜙnääyꜗ jeeˊ che̱e̱ˉ Mooˈ Lleˊ Hlɨɨꜘ, jeeˊ ja̱ˉ gaꜙtä̱ä̱yˉ Jesús dsohꜘ hmaˉcruꜚ, hiꜙ läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ läꜙu̱u̱ꜘ dsaˉ hñaaˉ dsëꜗ heꜘ, ja̱a̱ˉ jwooˈ raˉllu̱u̱ꜗ kiyhꜗ hiꜙ ja̱a̱ˉ jwooˈ raˉkë̱hˈ. 34Gaꜙjähꜘ Jesús:

—Tääˋ kya̱a̱nꜙ, jmeeˊ jø̱hˉ hohꜘ kiyhꜗ. Jëëhꜘ, saꜙ ñeyˉ heeˉ naˉ jmeeyꜙ.

Hiꜙ hløøꜘ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jeeˊ ja̱ˉ gaꜙtiˊ gaꜙllooyhꜗ hmɨɨhˉ kihꜗ Jesús, kya̱a̱hˊ heˉ maˊ kooyh˜ suert. 35Jeeˊ ja̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ dsaˉ jëë˜. Läꜙkye̱ˉ dsaˉtaˊ maˊ miˉkwa̱hꜗ kihꜗ Jesús. Maˊ jäyhꜘ:

—Gaꜙlɨyhꜗ baˊ gaꜙlä̱ä̱yꜗ dsaˉ. Waˊ lä̱ä̱yˈ hñiiyꜘ naꜗ, cherˊmahꜗ dsooꜘ la̱a̱yꜗ Cristo hi̱ˉ naˉlle̱e̱hˊ kya̱a̱ˈ Dio.

36Läꜙkye̱ˉ hløøꜘ kaˉlähꜘ maˊ miˉkwa̱hꜗ kihꜗ Jesús, läꜙko̱o̱ˉ maˊ ñeeyˊ chu̱hꜙ naˊhe̱e̱yhˊ jmɨˉji̱i̱hˉ. 37Maˊ jä̱yhꜘ:

—Cherˊmahꜗ hneˉ la̱a̱hꜗ Rey kya̱a̱ꜗ dsaˉ judiu, lä̱ä̱ˋ hñaahˈ.

38Maˊ naˉsɨɨˉ kaˉlähꜘ gyʉʉhˈ lleyˊ kya̱a̱hˊ hwëhꜘ griego kya̱a̱hˊ hwëhꜘ latín hiꜙ kya̱a̱hˊ hwëhꜘ hebreo kaˉlähꜘ, heˉ maˊ jähꜘ: “Hi̱ˉ laˉ heꜘ Rey kya̱a̱ꜗ dsaˉ judiu.” 39Ja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ maˊ hñaaˉ dsëꜗ heꜘ hi̱ˉ maˊ ta̱a̱ꜙ jyohꜘ hmaˉcruꜚ, gaꜙmiꜙkwa̱yhꜗ kihꜗ Jesús, gaꜙjäyhꜘ:

—Cherˊmahꜗ hneˉ la̱a̱hꜗ Cristo, lä̱ä̱ˋ hñaahˈ hiꜙ lä̱ä̱ˋ jnäähꜗ.

40Pero hi̱ˉ ja̱a̱ˉ heꜘ gaꜙjʉʉhꜗ kihꜗ dsaˉkya̱a̱yhˊ, gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ:

—¿Cheˊ läꜙkye̱ˉ hneˉ saꜙ ga̱hꜙ Dio, maꜙkeꜙ maˉtøøhˊ jneˊ jeeˊ ju̱u̱ꜘ jneˊ? 41Läꜙnaˉ lleˋ leꜘ jnänˋ. Jëëhꜘ, jeeˊ laˉ miˊhmaahnˊ läꜙ hnøøꜗ jnänˋ kihˈ heˉ hlɨɨhˈ heˉ maˉjmeenˊ. Pero dsaˉ laˉ niꜙ ko̱o̱ˉ heˉ hlɨɨhˈ saꜙ chaˉ heˉ maˉjmeeyꜘ.

42Mahꜗ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ Jesús:

—Ja̱ˉ miˉdsoohꜚ hohꜘ jnäꜘ gaˊ maˉñehꜘ jeeˊ jmeehˈ hihꜙ.

43Ja̱ˉgaˊ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ:

—Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ jwë̱ë̱hn˜ hneˉ, ja̱ˉbaˊ naˈ gwa̱a̱hˈ kya̱a̱hˊ jnäꜘ yaꜙjwɨɨꜗ kihꜗ Dio.

Gaꜙju̱u̱ꜗ Jesús

(Mt. 27:45-56; Mr. 15:33-41; Jn. 19:28-30)

44Maˊ gaꜙtëꜘ ko̱o̱ˉ lla̱ꜗhyooꜙ gaꜙnʉʉˉ goˉte˜ läꜙka̱a̱ˉ hwaꜗ ja̱ˉ läꜙji̱i̱hˈ gaꜙtëꜘ ko̱ˉhi̱ˊ hnëˉ taꜙ gaꜙhlooꜘ. 45Gaꜙnʉʉˉ jmɨˉgyʉʉꜙ. Hiꜙ hmɨɨhˉ heˉ maˊ hiiꜘ llahˈ gwahꜙ gaꜙche̱e̱ꜗ goˉte˜ to̱ꜗdsaahˋ. 46Ja̱ˉgaˊ gaꜙhlëëhꜘ Jesús ko̱o̱ˉ ki̱ˉga̱a̱ˉ, gaꜙjäyhꜘ:

—Tääˋ kya̱a̱nꜙ. Ngëënˊ jmɨˉlleꜘ kinꜙ jaˊgoohˉ.

Maˉlaꜙ maˉhlëëyhꜘ läꜙja̱ˉ gaꜙju̱u̱yꜗ.

47Maˊ gaꜙjëëꜗ jʉʉˊ hløøꜘ heˉ gaꜙlaꜗ läꜙja̱ˉ, gaꜙkwayꜘ tiˊhmaahˊ kihˈ Dio. Gaꜙjäyhꜘ:

—Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ, dsaˉñʉʉhˉ naˉ maˊ la̱a̱ˈ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ llu̱u̱ꜗ goˉte˜.

48Läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jeeˊ ja̱ˉ, maˊ gaꜙjëëyꜗ heˉ gaꜙlaꜗ läꜙja̱ˉ, gaꜙnääyˋ kiˉjnooy˜ moˉdsëyꜗ. 49Gaꜙläꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ maˊ kyu̱u̱ꜙ Jesús, läꜙkye̱ˉ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ yaꜙnääꜗ kya̱a̱yhˊ läꜙ gaꜙtëꜘ Galilea, ʉ̱ʉ̱ꜘ baˊ maˊ tä̱ä̱yhˊ jëëy˜ läꜙjëꜙ heˉ gaꜙlaꜗ ja̱ˉ.

Gaꜙha̱a̱yꜗ Jesús

(Mt. 27:57-61; Mr. 15:42-47; Jn. 19:38-42)

50Maˊ cha̱a̱ˉ ja̱a̱ˉ dsaˉ llu̱u̱ꜗ hi̱ˉ maˊ miˉte̱hꜗ kihꜗ Dio, maˊ che̱e̱ˉ José. Dsaˉ heꜘ gaꜙläꜙcha̱a̱ꜙ jwɨɨˉ Arimatea heˉ naˉhe̱e̱ꜚ hwaꜗ Judea. Maˊ la̱a̱ˈ ja̱a̱ˉ dsaˉtaˊ kya̱a̱ˈ dsaˉ judiu. 51Dsaˉ heꜘ saꜙ gaꜙta̱a̱yhˉ hñiiyꜘ jeeˊ, kya̱a̱hˊ juuˈ ja̱ˉ maˊ gaꜙta̱a̱hˋ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉkya̱a̱yhˊ juuˈ kweeˉ haˉ läꜙ jmeeyꜗ kihꜗ Jesús. Hiꜙ maˊ jø̱ø̱y˜ maˊ jëëyˈ jnäꜘhäꜘ heˉ jä̱ä̱ꜙ Dio dsaˉ läꜙ hihꜙ kihꜗ. 52José heꜘ ñeeyˊ nëˊtaˊ kihˈ Pilato naˊngɨɨyhˊ jmɨˉngoꜗ kihꜗ Jesús. 53Maˉlaꜙ maˉjyooyꜗ jmɨˉngoꜗ kiyhꜗ, gaꜙlä̱ä̱yˉ ko̱o̱ˉ hmɨɨhˉ taˉjmaahˋ. Mahꜗ gaꜙta̱a̱yhˉ nehꜙ ko̱o̱ˉ toˉhø̱ø̱ˉ heˉ maˊ naˉhëˉ nëˊ ku̱u̱ˊ hlooˉ, jeeˊ saꜙ gaˊ maˉta̱a̱yhˉ niꜙ ja̱a̱ˉ hlɨɨꜘ. 54Jmɨɨˊ ja̱ˉ maˊ miˉllu̱u̱ꜗ dsaˉ judiu hñiiꜘ kihꜗ heˉ jnäꜙ jyohꜘ jmɨɨˊ heˉ maˊ høøyꜙ, jëëhꜘ taꜙ gaꜙhlooꜘ ja̱ˉ maˉhä̱ä̱ꜗ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ.

55Läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ yaꜙnääꜗ kya̱a̱hˊ Jesús läꜙ gaꜙtëꜘ Galilea, gaꜙjmeeyꜘ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ José naˊjëëyˉ haˉ jeeˊ gaꜙkya̱a̱yˉ Jesús. 56Ja̱ˉgaˊ gaꜙnääyˋ kiyhˈ gaꜙmiꜙlluyꜗ nuuˉ miˉjwɨɨˉ kya̱a̱hˊ naaˋ miˉjwɨɨˉ. Hiꜙ gaꜙta̱a̱yhˋ gaꜙhøøyꜘ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ läꜙko̱o̱ˉ laꜗ madaꜚ kihꜗ ley.

Iliyochaguliwa sasa

San Lucas 23: chz

Kuonyesha

Shirikisha

Nakili