Matéo 5

Cáméhbaú hallúvú Jetsóó úwaabóne

1Aamée dííbyedívú píhcyáávénéllii cáméhbáú hallúvú ácúúveébe. 2Áábedívúu muha mepíhcyáávémeke pámeekéré úwááboobe nééhií:

Muhdú nééné mɨ́amúnaa ímí íjcyane

(Rc 6.20-23)

3Maímijyu ditye íjcyane ɨ́dátsó Píívyéébé icyánéjcú pɨáábójuri tsúúrámeíhijcyáme. Muurá tehdu néémé wáábyuta dííbyé avyéju.

4Maímijyu ditye íjcyane ɨ́dátsó kímóhcó nénehjɨ pátyehíjcyáme. Muurá Píívyéébe tehdu nénehjɨ pájtyémeke ímíjyúúvetsóhi.

5Maímijyu ditye íjcyane ‘mityáhmítyá’ néétume ímí tsaɨ́ɨ́buwáré ícyahíjcyáme. Píívyéébée diityéké iájcuíñé nééné iiñújɨ́ muurá diityé wáábyuta.

6Maímijyu ditye íjcyane Píívyéébe ímillédú iíjcyáíyóneri tsúúrámeíhijcyáme. Muurá tehdu néémeke pɨ́ááboobe dibye ímillédú éhnííñevu ímí ditye iíjcyaki.

7Maímijyu ditye íjcyane pamévakéré ɨɨ́daatsólléne pɨ́áábohíjcyáme. Muurá tehdu néémedi téhdure Píívyéébe ɨɨ́dáátsóvéne pɨ́aabóhi.

8Maímijyu ditye íjcyane panévatúré ɨ́mɨááméré iíjcyáíyóneri tsúúrámeíhijcyáme. Muurá tehdu nééme tsaímíyé dííbyema ijcyáhi.

9Maímijyu ditye íjcyane tsaímíyé pamévamáyé iíjcyáíyóneri tsúúrámeíhijcyáme. Muurá tehdu néémeke ɨ́mɨááné Píívyéébe dilló ɨ́ɨ́tsɨ́ɨ́medi.

10Maímijyu ditye íjcyane ɨ́mɨáájú Píívyéébe néhdújuco ímí iúráávyéné déjúcotu ɨ́cúbáhrámeíhijcyáme. Muurá ehdu néémé wáábyuta dííbyé avyéjú ijcyá níjkyéjɨri.

11Maímijyu ámuha meíjcyane tahñéjté ámuha meíjcyáné déjúcotu mɨ́amúnaa ámúhadi ɨɨ́cúbáhrámedi iúúhɨ́vaténe nehníwu állíuháñé íhjyúvahíjcyáme. 12Muuráhjáa ehdu nénehjɨ éíjyuúvú téhdure Píívyéébé ihjyú uubálle múnáake patyéhijcyáhi. Ahdícyane tehdu nénehjɨ ámúhakye pájtyérónáa íllure méimíjyuhíjcyaco. Muurá tehdu ámuha meɨ́cúbáhrámeíhíjcyáne áhdó ávyeta ɨ́ɨ́né imíjyaú ámuha méíjcyaá níjkyéjɨri.

Píívyéébeke wáájácútúmé uwáábojte

(Mc 9.50; Rc 14.34-35)

13Aame ííñújɨri ámuha méijcyá cánáámadu. Muurá teene cánááma iíímúnéllii meke pɨ́aabóhi. ¿Aca iíímútuca meke pɨ́áábóiyóne? Tsáhaá. Muurá tehdu tene nééca mewáágoóné mɨ́amúnaa ɨ́ɨ́teíñuhíjcyáiyáhi. Ahdu ámuha oke meúráávyénetu meɨ́hvetéhajchíí waagóojtéréjuco ámuha meíjcyaíñe.

14Muurá peetédú ámuha méijcyá ííñújɨri ɨ́mɨáájú ámúhadítyú bóhówaúcunúhijcyáme. Muurá tsácoomi cáméhbáú nɨ́jcáuri íjcyacóómí tsá téévetúne. 15Áhdure peete tsá múijyú tsíeménevu maávohjácóítyuróne. Muurá ihdyu cáámevu íboohówátsihvu mépicyóó tene iájchúcunúki. 16Ahdu ámuha menééme ihdyu óvíi ɨ́mɨáánéré ámuha meméénúnetu mébóhówaúcunú teene iájtyúmɨ́ne tsijtye iávyéjújtso dúúrúvaméré níjkyéjɨri íjcyaabe Méécáánikye.

Píívyéébé taúhbaju Jetsóó úwaabóne

17Álliúúmé ihdyu méɨjtsúcunúdí Píívyéébé taúhbajuu, dííbyé ihjyú uubálle múnaápe úwáábohíjcyanéhjɨɨ, íjcyane o tútávajtsóvaabe o tsááneé. Muuráhjáa ihdyu o tsáá muhdú teene taúhbaju néhijcyáné ímíñeúvú mɨ́amúnáadívú o bóhówájtsoki. 18Aane ɨ́mɨáánetúré ámúhakye o néé muurá Píívyéébé taúhbaju tsá múijyú wágóóóvéityú páneere níjkyéjɨma ííñujɨ wágóóóvérónáaáca. Muurá páneere dííbyé waajácúháámɨtu néhíjcyanéhjɨ́ pájtyeé muhdú tene néhijcyádújuco. 19Muurá tsaate dííbyé taúhbajúúnetu ɨ́ɨhtsúnéwu íjcyaróné cáhcújtsotúmé múhdurá dárɨ́ɨ́vehíjcyámé tsá ávyejúúllémeíityú dííbyé avyéjuvu. Áánetu panéváré dííbyé taúhbajúúné ímí cáhcujtsómé téjɨjtójuco mɨ́amúnáake úwáábohíjcyámé dííbyé avyéjú níjkyéjɨri íjcyanévú avyéjúúlléméiíhi. 20Muurá ɨ́mɨááné ámúhakye o néé eene taúhbajúúné uwáábojtémá paritséómú múhdurá ícyahíjcyádú ámuha meíjcyáhajchíí tsá múijyu ámuha meíjcyáityú Píívyéébé avyéjúejte.

Cááyóba ímityúné íjcyánetu Jetsóó úwaabóne

(Rc 12.57-59)

21Muurá ámuha méwaajácú éíjyuúvúu ámúhá ɨhdé múnáaúvuke íllu némeíñe: “Tsá múu mɨ́amúnáake dsɨ́jɨ́vétsotúne. Muurá tehdu néémema ɨhnáhooíñé tene ímíbájchómeíñe.” 22Áhdure ámúhakye o néé tsaate íñahbéjtedívú cáyobáávatéróné muurá téhdure ápíchó diityé hallúri. Áhdure idyé tsaaté ehdɨ́ɨ́vá tsijtye néhajchíí diityémá ímítyúné ímibájchojte teene ímíbájchoóhi. Áhdure tsíjtyeke ávyéta néhní úhbámé hallúrí ápíchó teene cúújúwá pañévú ditye wágóóóvéiyóne.

23-24Áánéllii múu díñahbéébema ímityúné ámuhtsi medárɨ́ɨ́véjcatsíhajchíí ímíbáchójcatsíhi. Áijyu ihdyu Píívyéébeke dúúrúvámeíhíjcyátsihvu tsíeméné u tsájtyéneri u dúúruváné ímí ɨjtsúcunúúbe.

25Téhdure múu tsaatémá ámuha ímítyunéhjɨ́ ditye ímíbájchóhullévú metsátyéjcatsíhajchíí téhullévú iúújetétúné ɨhde ímíñeúvú cánáájánújcatsí ávyéjujtédívú ámuha mecúvéhoojánútsójcatsítyuki. 26Ɨ́mɨáánetúré ámúhakye o néé tsá muurá cúvéhóójatu ámuha meíjchívyéítyuró páneere ámuha maáhdótúhajchííjyu.

Ihdícyámema mɨ́amúnaa dómácójcatsíñetu Jetsóó úwaabóne

27Tsúúca muurá ámuha méwaajácú éhnéhjáa éíjyuúvú méɨhdé múnáaúvuke Píívyéébe íllu úwaabóne: “Tsá múu ihdícyámema dómácójcatsítyúne.” 28Áhdure idyé ámúhakye o néé muurá tsaapi pevénéré tsáápílledi úmúúpívyérónáa tsúúca dííllema múu dómácójcatsídyú ímityúné méénuube ɨ́ɨ́jtsaméí pañe.

29Ahdícyane díhyállúuri u ɨ́ɨ́téneri ímityúné u méénúíyóneri u úmúúpivyéhajchíí múu waagóó teéu. Óvíjyuco ihdyu tsau díhyálluu u wájyúrou wágóoovéné u ímíjpyeté tsáijyu múúne páneere díjpi ímí nééroobe cúújúwá pañévú u wágóóóvénáaáca. 30Áhdure díhyójtsɨri ímityúné u méénune uke tútávátsóhajchíí múu waagóó téhojtsɨ. Óvíjyuco ihdyu téhojtsɨ u wájyúrohójtsɨ́ wágóoovéné u ímíjpyeté tsáijyu múúne páneere díjpi ímí nééroobe cúújúwá pañévú u wágóóóvénáaáca.

Táábávájcatsímyé wáágóójcatsíítyuróné Jetsóó úwaabóne

(Mt 19.9; Mc 10.11-12; Rc 16.18)

31Áhdure muurá tsúúca ámuha méwaajácú ámúhá ɨhdé múnáaúvukée Píívyéébe Moitséeúvuj tééveri íllu úwaabóne: “Tsaapi múu méwakye ɨɨ́hvéjtsócooca díílleke ajcú teene úúbálléné waajácúhaamɨ́vu.” 32Árónáa ámúhakye o néé muurá tsaapi méwakye ímítyunévú méénutsó tsíjpiima ícyahíjcyátúrólleke dibye ɨ́hvéjtsolle tsíjpiikye tájɨ́váneri. Áhdure diibye díílleke táábávaabe ímityúné meenú méwamájɨ́ɨ́ tsíjpí táábama iíjcyáneri.

Meíhjyuvádújuco meméénúiyóné Jetsóó úwaabóne

33Áhdure idyé muurá ámuha méwaajácú éíjyuúvúu ámúhá ɨhdé múnáaúvuke Píívyéébe Moitséeúvuj tééveri íllu úwaabóne: “Tsane múu ɨ́mɨáánetúré imyéénuíñé Píívyéébe lléébónáa dííbye mémé idyómajcóné meenú muhdú iñéhdújuco.” 34Árónáa ámúhakye o néé téeméné ámuha meméénútuki. Tsá múu néétune: “Bo óvíi níjkyejɨ muhdú ijcyá o állíhajchííjyu.” Muurá Píívyéébé avyéjúré teéne. 35Áhdure tsá múu néétune: “Bo óvíi ííñujɨ muhdú ijcyá o állíhajchííjyu.” Muurá Píívyéébe éhnéré idyé teene ííñujɨ. Áhdure idyé tsá múu néétune: “Bo óvíi Jerotsaréé muhdú ijcyá o állíhajchííjyu.” Muurá Píívyéébe ɨ́htsútuube ávyéjuube íjcyáábe cóómíyé técoómi. 36Áhdure idyé díhñíwau íjcyáróutu tsá múu néétune: “Bo óvíi muhdú táhníwau ijcyá o állíhajchííjyu.” Muurá u nééjuri tsá tsájɨ́ubáré llíjcyáítyuró díhñíwácotu. Áhdure tsá tsájɨ́ubáré cúúvenúítyuró u nééjuri. 37Áánéllii múu ɨ́mɨáánéjuco íjcyane ápáhajchíí nééhií: “Éée ɨ́mɨááné tehdújuco teéne.” Áánetu ɨ́mɨááné íjcyatúné múu ápáhajchíí nééhií: “Tsáhaá tehdu néénejɨ́ɨ́vari.” Ehdu iíhjyuváné tsá múu éjkétsotú Píívyéébedítyu. Muurá tehdu meíhjyuváné Naavénedítyúré tsááhií.

Mepɨ́ámeíítyuróné Jetsóó úwaabóne

(Rc 6.29-30)

38Áhdure muurá ámuha méwaajácú éíjyuúvúu ámúhá ɨhdé múnáaúvuke tsiiñe Píívyéébe Moitséeúvuj tééveri íllu úwaabóne: “Tsáápiikye íhyálluu tsijpi bóhdúcúúbé hálluu téhdure bóhdúcúúveéhi. Áhdure tsáápí ihwájɨ́ wápíyuúcúúbeéhjɨ́ wápíyúúveéhi.” 39Árónáa ihdyu ámúhakye o nééhií: Tsá múu ámúhakye ímityúné tsaate dárɨ́ɨ́véhajchíí pɨ́ámeítyúne. Áhdure tsaate ámúhakye méénúhajchíí tsá múu pɨ́ámeítyúne. 40Áhdure idyé tsaate ámúhama tsane iímíbájcho ɨpɨ́úvámedítyú ámúhá caaméeja dójtúcúhajchíí múu ɨɨná néétuméré ɨ́hvejtsó téhdure hállúeja ámúhá tsuucójá dibye itsájtyeki. 41Téhdure tsaate ámúhakye ‘múúhá pííchutátú múúhakye mépɨáábó wahájchotáwu’ néhajchíí múu tsajtyé diityémá ehnííñevújuco. 42Áhdure tsaate ámúhakye tsííñé pɨáábó táúmeíhajchíí múu pɨ́aabóhi. Áhdure tsaate ámúhakye tsíeméné bóónétu ióómíchoíñé táúmeíhajchíí múu ajcúhi.

Meke múnáájtsórómeke mewájyune Jetsóó úwaabóne

(Rc 6.27-28, 32-36)

43Muurá ámuha méwaajácú mɨ́amúnaa íllu úwáábócatsíhijcyáne: “Uke wájyúmemáyé múu wajyújcatsíhi. Áánetu uke múnáátsohíjcyámeke tsá múu wájyutúne.” 44Árónáa ámúhakye o nééhií: Ámúhakye múnáájtsórómeke múu wajyúhi. Áhdure ámúhakye múhdurá dárɨ́ɨ́vérómé hallúvú múu pɨááboju táúmeí Píívyéébeke. 45Áijyu ihdyu ámuha méíjcyaá ɨ́mɨááné ámúháj Caani níjkyéjɨri íjcyáábej tsɨ́ɨ́me. Diibye muurá núhbake ájchutsó pámeere ímítyúróméhjɨma ɨ́mɨáámélliíhye. Áhdure nííjyaba állétsohíjcyaabe ɨ́mɨájɨ́jtó úráávyehíjcyámema téjɨjto úráávyehíjcyátúrómélliíhye. 46Muurá ámúhakye wájyúmekéré ámuha mewájyúhajchíí tsá ɨ́mɨá wájyú tene íjcyatúne. Ehdu ámuha mewájyújcatsíñé tsá Píívyéébe ímí ámúhadívú ɨ́jtsúcunútúne. Muurá ímityúmé íjcyarómé téhdure diityéké wájyúmeke wajyúhi. 47Áhdure ámúhakye ímí náhbévahíjcyámemáyé ímí ámuha meíhjyúváhajchíí tsá ámuha ɨ́mɨáámé meíjcyatúne. Muurá téhdure Píívyéébeke wáájácúturómé ímí iíjcyámema ímí ihjyúvájcatsíhi. 48Ahdícyane ɨ́mɨááméré múu ijcyá ámúháj Caani níjkyéjɨri íjcyaabe ɨ́mɨáábé íjcyadu.

Iliyochaguliwa sasa

Matéo 5: boa

Kuonyesha

Shirikisha

Nakili