Matayɔ 12
12
Yeso a makʉʉ ʉ ɓisi ɓʉ humuo ɓʉ Ɓayuda
(Mak 2:23-28; Luk 6:1-5)
1Ɓisi ɓʉ humuo ɓʉ Ɓayuda mʉngana ɓɔmʉ, ɔɔ Yeso nʉ ɓakpataka ngiɓangɔ ɓi꞉nye kʉɓaa amati ʉ matɨnɨ kʉ nganʉ. Ɛɓɔ ɓakpataka ɓi꞉nye kʉkɔnɔ taa, kija ɓa꞉faniso bʉa lɨkaja lʉ nganʉ nʉ nɨdya engo. 2Iya Ɓafalisayɔ ɓa꞉na nayɔ ɓwanɨ, gʉ ɛɓɔ nʉ Yeso ɓɔ: « Ʉna‑zʉ akʉ ɓakpataka ngiɓʉsɔɔ ɓa‑ɛɛ kʉkyɨa moni ngika kʉkwananakɔmʉ kʉkyɨa akʉ ɓisi ɓʉ humuo ɓʉ Ɓayuda! » 3Yeso ambuɓutisio ɓɔ: « Ajʉ nambupopokokɔmʉ sina‑zʉ moni ngika Daudi a꞉kyɨa ati ngia a꞉kɔnɔ‑ɔɔ taa ɛɓɔ nʉ ɓombi ngiɓa ɓi꞉nye ɨzɔ nayɔ? 4A꞉kumunio amati ʉ ɨkáa yɨ Asʉɓɨɨ tʉkʉ ɓʉ ngbuu, ɛyɔ nʉ ɓombi ngiɓa ɓi꞉nye ɨzɔ nayɔ ɓambʉdya mikati ngia ɓi꞉nye ɓunzeni akʉ Asʉɓɨɨ. Ʉna tɔ, mikati ngiinanɨ yi꞉nye nʉ ʉpanʉ ɓɔ mombi nga kɔmɔ ɔɔɨdyakɔmʉ, tʉkʉ ɓakumu‑kumu ɓʉɨdya.
5Ajʉ nambupopokokɔmʉ sina‑zʉ amati ʉ mapanʉ kʉ Mʉsa ɓɔ ɓakumu‑kumu ngiɓa ɓaakyɨa kuu amati ʉ ɨkáa yɨ Asʉɓɨɨ, ɓaaɓundo mapanʉ ngika kʉ ɓisi ɓʉ humuo ɓʉ Ɓayuda, chʉkɔmʉ ɓambʉna ndʉ ɓʉkyɨa ɓʉɓɨɓɨ? 6Maninu kʉɓɨa ɓɔ yanʉ ɨkyɛmɛ mɨngana ngia ya aka, iya yanʉ ɨjangɨa nadɨndɨ kʉɓaa ɨkáa yɨ Asʉɓɨɨ! 7Inu na꞉napɨa ɓombi ngiɓʉnanɨ nʉ 'ʉkɔmbɔ tʉkʉ ɨsʉkʉɓwanɨ ɓʉkyɨenikɔmʉ ɨkyɛmɛ. Nambakapimiso‑zʉ inyi yɨ moni ngiinanɨ iya ɓa꞉tɨndakɨa amati ʉ Mubio kʉ Asʉɓɨɨ ɓɔ: ‹ Ɛmɛ maabaya mombi ngia aanɨa ɓangɛ ikoko, kʉɓaa gwa ngia aanzo 'ʉtʉmbɨa. › »#Popoko Ɔsɛ 6:6 8Yeso ambusigo ɓata ɓɔ: « Mwana ngia ʉ Mombi ɛyɔ kingono a makʉʉ ʉ ɓisi ɓʉ humuo ɓʉ Ɓayuda. »
Yeso uhiiso mombi ɓisi ɓʉ humuo ɓʉ Ɓayuda
(Mak 3:1-6; Luk 6:6-11)
9Iya ndʉ Yeso a꞉ʉngwa ananɨ, ambʉsa tiga kukumunio amati ʉ ɨkáa yɨ nɨta ngia yɨ Ɓayuda. 10Na amati, yi꞉nye nʉ mombi mʉngana iya i꞉nye ɨkɔndɔ iwe ɓʉ kpɔjɔ. Ɓafalisayɔ ngiɓa ɓi꞉nye ananɨ ɓi꞉nye kʉhata ɓɔ ɓanapɨa Yeso nʉ 'ʉkɔmbɔ nɨngbaa tɨmanɨ. Ɓambumuɓukuo ɓɔ: « Tɨɓɨa‑zʉ ɓɔ ajʉ mapanʉ ngikʉndɛsʉ kaatitio kuhiiso mombi ʉ kweso ɓisi ɓʉ humuo kʉ titioni ɓiɛ? »
11Yeso ambuɓutisio ɓɔ: « Ati ʉndɛnʉ aka, anɨ‑zʉ iya ndʉ aɓio nʉ kɔndɔlɔ wangɔ 'ʉkpekpe wɔngɔ tʉkʉ mungono ɓʉ kpe, ambʉkwa akʉ ʉpɨa ɓisi ɓʉ humuo ɓʉ Ɓayuda ambʉkʉkwanana nayɔ kiso isiinanɨ? 12Ʉna tɔ, mombi anʉ ɨjangɨa nadɨndɨ kʉɓaa kɔndɔlɔ! Iiya mapanʉ ka‑ɔɔ nisu kutitio ɓɔ kuɓio kʉkyɨa ɓuɗo ɓisi ɓʉ humuo ɓʉ Ɓayuda tʉkʉ kyɨaa. » 13Yeso ambusigio mombi ngiinanɨ a꞉wo ɨkɔndɔ ɓɔ: « Yumo ɨkɔndɔ ngiisɔɔ! » Tʉkʉ nɨma ngiinanɨ, ambuyumo ɨkɔndɔ tʉkʉ ɓʉ gɔ. Ɨkɔndɔ yambʉhɨa, yambʉka tiga ngbanga kʉndʉ iya yɛmɔ. 14Ɓafalisayɔ ɓambʉʉngwa nanɨ, ɓambʉsa kuwulio Yeso ididi ɓɔ ɓʉmʉwa tʉkʉ wanɨ.
Yeso a mombi ʉ kuu ngia Asʉɓɨɨ mambɨnyɔngɔ a꞉mʉchwa
15Yeso ambʉkɔ ididi ngiinanɨ tʉkʉ kɔnɨ, kija a꞉ʉngwa nanɨ i꞉nye‑ɔɔ. Ungbutu wʉ ɓombi ɓaja wambufaniso nayɔ kpata ɓʉ hoo. Kija a꞉hiiso ɓombi ɓʉ ɓakwisikiso tʉkʉ kʉ ɓuɓomu ɓʉ gba. 16Ɨkyɛmɨngana, ambʉɓʉgbʉma ɓɔ ɓɔɔɓɨakɔmʉ mombi ɓɔ ɛyɔ a anɨ. 17Moni ngikʉnanɨ ka꞉kyɨanɨa ɓwanɨ kʉkpatanakɨa tʉkʉ nʉ moni ngika Makʉʉɓɨɨ a꞉sigo jɛnɛ 'upi akʉ moni kʉ ɨgbɛ Ɨsaya ɓɔ:
18« Ʉneni Mombi ʉ kuu ngiasɛmɛ iya ma꞉mʉchwa!
Mombi ʉ ɓʉkʉnda ngiasɛmɛ akɛ, iya ɨgyagya ngiisɛmɛ kʉ iɓomu ya ekoo angɔ.
Ma꞊napɨa 'ʉtʉma nguʉsɛmɛ ekoo angɔ.
Nʉ ɛyɔ iya a꞊ɓɨakɨa sina mababa kʉ ɓombi moni kɔɔ ngbingbii ngikʉsɛmɛ.
19Ambukuɓio mombi ʉ mangoi.
Nʉ ambukuɓio mombi ɔɔ tʉɓanakɨɛ.
Ambukuɓio sina mombi ɔɔ nachokoe nʉ ʉngyɛndʉ.
20Ʉmbamba ngua wɔɔ bɛngɛ bɛngɛ, ɛyɔ ambukuuɓundo sina.
Wanga ngua wi꞉nye tinene kimunio, ɛyɔ ambʉkʉʉimo sina,
kʉɓʉya tʉkʉ aka ɛyɔ mambɨnyɔngɔ a꞊maiso sina‑ɔɔ ɓʉngbingbii, kʉɓaa moni kʉ muɓomu.
21Mababa kʉ ɓombi ka꞊napɨa sina itungwio akʉ ino ngiangɔ. »#Popoko Ɨsa 42:1-4
Yeso utisio Ɓafalisayɔ ɨngbaa yɨ moni
(Mak 3:20-30; Luk 11:14-23)
22Tiga ananɨ, ɓambʉka nʉ mombi ʉ 'ʉtʉma wʉ abɨa mʉngana apɛɛ ʉ Yeso, iya ambikinye na nʉ ambikinye yaka. Yeso ambuhiiso mombi ngiinanɨ, kija a꞉faniso yaka nʉ nɨna kʉtaa. 23Moni ngikʉnanɨ kambʉmbangɨa ungbutu wʉ ɓombi ku ɓuɓomu nadɨndɨ. Gʉ ɛɓɔ ɓɔ: « Chʉkɔmʉ‑zʉ tʉkʉ Mwana ʉ mwana ʉ ngama Daudi iyakɛ? »
24Ati ngia Ɓafalisayɔ ɓa꞉kɔ‑ɔɔ moni ngikʉnanɨ, gʉ ɛɓɔ ɓɔ: « Akiso mɨtʉma yɨ ɓabɨa tʉkʉ nʉ angu ʉ Belejebuli ngia a ngama ʉ ɓabɨa! »
25Ɨkyɛmɨngana, ndʉ Yeso a꞉mbɨa itungwio ngiindaɓʉ, gʉ ɛyɔ naɓɔ ɓɔ: « Ɓaangama ɓʉfaniseni dyokono ati ʉndaɓʉ, ambʉ ɓʉngama ngiɓʉndaɓʉ ɓʉ꞉kwa tʉkʉ kwaa. Ɓombi ɓʉ gʉlʉ gʉ yɛmɔ ɓaanza mʉngana ɓʉfaniseni dyokono ati ʉndaɓʉ, ambʉ gʉlʉ gʉ yɛmɔ anza ngiinanɨ ʉ꞉panzana tʉkʉ panzanaa. 26Nʉ Sɨtanɨ ʉfaniseni ɓata kukpinyono kʉ ɛyɔ Sɨtanɨ, nʉ kʉmana kʉ nʉ ɛyɔ makʉɔngɔ, ambʉ ɓʉngama ngiɓangɔ ɓʉ꞉kwa tʉkʉ kwaa.
27Ndʉ yaɓio‑zʉ ɓɔ ɛmɛ makiso mɨtʉma yɨ ɓabɨa nʉ angu ʉ Belejebuli, ɓakpataka ngiɓʉndɛnʉ ɓa tiga nayɔ kiso nʉ angu anɨ? Kʉ ɓwanɨ, tʉkʉ ɛɓɔ ɓakʉɓɔngɔ ɓakʉpananiso ɓɔ nambʉkɔmʉ akʉ ɓungbingbii! 28Ɨkyɛmɨngana, ndʉ yaɓio ɓɔ ɛmɛ makiso mɨtʉma yɨ ɓabɨa nʉ angu wʉ 'Ʉtʉma wɔɔ Tu ngua wʉ Asʉɓɨɨ, iinanɨ yakʉpananiso ɓɔ Ɓʉngama ɓʉ Asʉɓɨɨ ɓa tiga ɓʉkɛ ati ʉndɛnʉ!
29Mombi gʉkʉ mʉngana ambukukumunio amati ʉ ɨkáa yɨ ginda nʉ nayɔ kʉhɨnɨa kumbo ngiangɔ. Yiɓio tʉkʉ ɓɔ ambʉ ʉkpanga‑zʉ nayɔ tʉkʉ sanga ɓʉ ndu, mbise ɔngɔ ambʉtʉpa tiga kumbo amati ʉ ɨkáa ngiangɔ. 30Mombi ngia ambʉkɔmʉ nʉ wagba nguʉsɛmɛ, a makwa wʉsɛmɛ. Nʉ mombi ngia ambʉkɔmʉ nɛmɛ kʉgbʉka kʉmʉmakɨa Asʉɓɨɨ ɓombi, a naɓɔ kungbingo. 31Kʉ ɓwanɨ, ɛmɛ maninu kusigio ɓɔ ɓʉɓɨɓɨ kʉ ɓuɓomu ngiɓa ɓombi ɓakyɨa, ɓa꞊ɓʉpɨa ɛɓɔ sina pɨaa, abana kʉndʉ zɨa kʉ iɓomu ngia ɓazɨaka Asʉɓɨɨ. Ɨkyɛmɨngana, pɛpɛ tʉkʉ mombi ngia azɨaka 'Ʉtʉma wɔɔ Tu, ɓa꞊mbʉkʉmʉpɨa sina gʉkʉ ɗɛkɛkɛ. 32Nʉ ɓata, mombi kʉ uɓomu ngia a꞊sigio Mwana ngia ʉ Mombi moni kɔɔ ɓɨɓɨ, ɓa꞊mʉpɨa pɨaa. Ɨkyɛmɨngana, mombi kʉ uɓomu ngia a꞊sigio 'Ʉtʉma wɔɔ Tu moni kɔɔ ɓɨɓɨ, ɓa꞊mbʉkʉmʉpɨa sina gʉkʉ ɗɛkɛkɛ, kʉʉngwa ɨtakɨ‑takɨ ngia, kʉndʉ akʉ wati ngua wakʉka. »
Ɓaambɨa ɓʉtɨ tʉkʉ akʉ lipumo lɔngɔ
(Luk 6:43-45)
33« Ɓʉtɨ ɓɔɔ ɓuɗo ɓaamɔ kʉ lipumo lɔɔ liɗo. Ɓʉtɨ ɓɔɔ ɓɨɓɨ ɓaamɔ kʉ lipumo lɔɔ ɓɨɓɨ. Jʉ ɓaambɨa ɓʉtɨ ɓɔɔ ɓuɗo tʉkʉ akʉ lipumo lɔngɔ. 34Inu 'ʉgbʉ wʉ ɓazɨɨ ngiɓa! Inu pɛpɛ‑zʉ ngiɓa na ɓombi ɓɔɔ ɓɨɓɨ, nɨngbaa tɨmanɨ nakwanana‑ɔɔ sigo moni kɔɔ muɗo? Jʉ moni ngika kaaɓʉa akʉ moni kʉ mombi, kaaɓʉa akʉ 'ʉtʉma wɔɔ hue nguangɔ. 35Mombi ɔɔ iɗo aaiso tʉkʉ moni kɔɔ muɗo ngika kaakyɨa amati ʉ 'ʉtʉma wɔɔ uɗo nguangɔ. Ɨkyɛmɨngana, mombi ɔɔ ɓɨɓɨ aaiso kʉ moni kɔɔ ɓɨɓɨ ngika kaakyɨa amati ʉ 'ʉtʉma nguangɔ. 36Maninu kusigio ɓɔ isiya ɓa꞊tɨna sina‑ɔɔ 'ʉkɔmbɔ, mombi kʉ nangana nangana a꞊ngaka moni kɔɔ ɨsʉkʉɓwanɨ ngika a꞉yaka jɛnɛ pɛɛ kʉ muɓomu apɛɛ ʉ Asʉɓɨɨ. 37Jʉ tʉkʉ moni ngikʉsɔɔ ka꞊nʉnapɨa kuɓio ngbingbii apɛɛ Asʉɓɨɨ, nʉ kʉ moni ngikʉsɔɔ ka꞊nasingo amati ʉ 'ʉkɔmbɔ. »
Ɓangama ɓʉ mapanʉ nʉ Ɓafalisayɔ ɓʉta Yeso ɓɔ ʉɓʉpana‑zʉ moni kɔɔ mʉmbangɛ
(Mak 8:11-12; Luk 11:29-32)
38Mbise ɔngɔ, Ɓafalisayɔ ngana ngana ɨzɔ nʉ ɓapananakɨa ɓʉ mapanʉ nga ɓɔmɔ, ɓambusigio Yeso ɓɔ: « Mʉpananakɨa! Kʉnata ɓɔ tɨpana‑zʉ moni kɔɔ mʉmbangɛ mʉngana. »
39Yeso ambuɓutisio ɓɔ: « Inu ɓombi ɓʉ ɨjɨjɨ ngia na ɓɨɓɨ, nʉ nambakakumo Asʉɓɨɨ. Inu naahata tʉkʉ ɓɔ ɓʉnɨpana moni kɔɔ mʉmbangɛ. Ɨkyɛmɨngana, ɓambʉkʉnɨpana moni kɔɔ mʉmbangɛ nga kɔmɔ, yambikinye tʉkʉ ika kʉ ɨgbɛ Yɔna. 40Ngbanga kʉndʉ iya Yɔna akyɨa‑ɔɔ makwaa kaatʉ amati ʉ ɓʉa ɓʉ 'usipe wɔɔ ʉja, nuɓutu kʉndʉ nusoti, Mwana ngia ʉ Mombi a꞊kyɨa ɓisi kʉ makwaa kaatʉ ɛsɨ ʉ ɨtaka, nuɓutu kʉndʉ nusoti.#Popoko Yɔn 2:1
41Ɓombi ɓʉ Nɨnawɛ ɓa꞊maa ɓisi ongo akʉ 'ʉkɔmbɔ ɨzɔ nʉ ɓombi ɓʉ ɨjɨjɨ ngia, kija ɓa꞊ɓʉnapɨa sina nʉ 'ʉkɔmbɔ jʉ ɛɓɔ ɓa꞉nicho mɨtʉma ngiindaɓʉ nichoo ati ngia ɓa꞉kɔ‑ɔɔ mapanʉ ngika Yɔna i꞉nye kʉɓɨakɨa. Ʉna tɔ, mombi mʉngana aka iya a 'ʉja kʉɓaa Yɔna. 42Akʉ ɓisi ɓʉ 'ʉkɔmbɔ, ngama moi ɔngɔ kʉʉngwa akʉ miɓo wʉ ɨtaka akʉ ɨkʉmbʉ ngia yɨ Sɛba. A꞊maa sina apɛɛ ʉ ɓombi ɓʉ ɨjɨjɨ ngia, kija a꞊ɓʉnapɨa sina nʉ 'ʉkɔmbɔ jʉ ɛyɔ a꞉ʉngwa danga akʉ miɓo wʉ ɨtaka, kʉka kʉkɔ moni kʉ 'ʉtʉma wɔɔ pimise moni ngua wʉ ngama Sɔlɔmɔnɔ. Ʉna tɔ, mbɨeni iɗo ɓɔ, yanʉ mombi mʉngana aka iya a 'ʉja kʉɓaa Sɔlɔmɔnɔ! »
'Ʉtʉma wʉ abɨa
(Luk 11:24-26)
43« Iya 'ʉtʉma wʉ abɨa waaɓʉa amati ʉ mombi, wabi tiga kʉyɨnganaka akʉ mʉa ngua mepo kambʉkɔmʉ‑ɛɛ, kʉhata izi ngia wa꞊humuo‑ɔɔ. Iya 'ʉtʉma wʉ abɨa nguʉnanɨ wambʉkʉnyɨa nʉ izi nani, 44kija wayakanaka amati angɔ ɓɔ: ‹ Ma꞊tʉa tʉkʉ amati ʉ ɨkáa ngiisɛmɛ ma꞉ɓʉa‑ɛɛ. › Iya watʉa, wagbʉka tiga ɨkáa kuno, ɨbɨakɛ nʉ ɨtambanakɛ iɗo. 45Kʉ ɓwanɨ, wabi tiga kʉhata mɨtʉma yɨ ɓabɨa nga yɛmɔ ʉmalɨanɨka yɛɛ ɓʉka‑ɓʉkaɨ nadɨndɨ nayɔ kʉɓaa ɛyɔ. Kija yaka yambukumunio amati ʉ ɨkáa ngiinanɨ, yambuwulo amati ɔngɔ. Tiga akʉ 'upipio, ʉɓɨɨ wʉ mombi ngiinanɨ wa꞊ka tiga ɓɨɓɨ nadɨndɨ kʉɓaa uwa wʉ pɛɛ. Akʉ ɓombi ɓɔɔ ɓɨɓɨ ngiɓa ɓʉ ɓʉɓʉnɨ, ya꞊kyananakɨa sina kʉ ɓwanɨ. »
Ɓaneni iɓa ɓa ɓamanye ɓʉ Yeso?
(Mak 3:31-35; Luk 8:19-21)
46Ati ngia Yeso i꞉nye‑ɔɔ kʉ꞉ngakɨa ungbutu wʉ ɓombi moni, ɔɔ inye ɨzɔ nʉ ɓamanye ɓi꞉nye ɓʉmaɨ tiga aɓei. Ɓi꞉nye kʉkʉnda kʉyakanaka nayɔ. [ 47Kʉ ɓwanɨ, mombi mʉngana ambumusigio ɓɔ: « Ɔɔ anʉ nʉ ɓamananʉ ɓa ɓʉmaɨ aɓei eki, ɓakʉkʉnda kʉyakanaka nɔwɛ. »] 48Yeso ambumutisio ɓɔ: « Inoo‑zʉ anɨ? Nʉ ɓana ɓʉ inoo zʉ ɓaneni? » 49Kija a꞉pana ɨkɔndɔ mesu akʉ ɓakpataka ngiɓangɔ ɓi꞉nye‑ɛɛ. Gʉ ɛyɔ ɓɔ: « Kangeni! Ɔɔ inoo nʉ ɓana ɓʉ inoo ngiɓʉsɛmɛ tʉkʉ iɓa! 50Ya kusigo ɓɔ, mwana ʉ inoo ɔɔ gue, nʉ ɔɔ moi, nʉ inoo ngiasɛmɛ ya mombi kʉ 'uɓomu ngia akʉkyɨa ɓʉkʉnda ɓʉ Tidoo ngiasɛmɛ a ekoo ʉ ɓisi. »
Iliyochaguliwa sasa
Matayɔ 12: BudKoya
Kuonyesha
Shirikisha
Nakili
Je, ungependa vivutio vyako vihifadhiwe kwenye vifaa vyako vyote? Jisajili au ingia
© 2021, Wycliffe Bible Translators, Inc.
