℗ 2013 Wycliffe Bible Translators, Inc.

Arop-Lokep - 2013 Edition (NT)

<div class="version vid1409 iso6393apr" data-vid="1409" data-iso6393="apr">
 <div class="book bkLUK">
 <div class="chapter ch18" data-usfm="LUK.18">
 <div class="label">18</div><div class="s">Kattenge Betanga Ke Garup Tap Atu</div><div class="p"> 1Motong la Yesu ikatte betanga atu mulu pang di galiunu bet ipatomonai di, a nen ngan kanakana ngan tinidi bese ye pataraungu, bong tinidi booroomoo be. 2Le nga iyei ne, &#8220;Ngan ye malala mai atu, in tool kuto mai atu ke karatanga betanga in inepe ye. Bong tool tani, in itattadaia Maro tiap, inbe lono rru ye di tooltool tiap lapau. 3Ngan garup tap atu inepe ye malala mai tani in lapau, le nga kanakana ngan iman pang ye tool ke karatanga betanga tani man iyei ne, &#8216;Ai, koi kiau bet igarungau sa, le bet nen ngan kulonau inbe kukarata betanga kiau i le dook.&#8217;</div><div class="p"> 4&#8220;Mugu ngan tool tani lono bet ilongo betanga ke garup tani in tiap, bong inepe kasin, motong la ye taunu lon wete nen, &#8216;Au i atattadaia Maro tiap, inbe lok rru ye di tooltool tiap lapau, 5bong garup tap i kanakana ngan ikaurai au mata san. Le ole aloni a akarata betanga ki le dook ngan. Kumata le ayei nen nga, ngan la bet isitoo maningi pang yau tiap nga.&#8217; &#8221;</div><div class="p"> 6Motong la Tool Mai iwete pang di mulu nen, &#8220;Ole katar talngamu a kalongo betanga yo tool dook tiap ke karatanga betanga tani in iwete nga. 7Ngan ole gelei? Di tooltool yo Maro ipootoo di panga ye taunu nga, ngan kumata bet titang panga ye ke le bong tina yo kanakana nga, ngan ole gelei, o ke bet Maro ilon di a ikarata betanga kidi tiap? Too, kumata bet titoru nga, ngan ole gelei, o ke bet ilon di tarrai tiap, too? Tiap yege! 8Awete pang nen, ole palbe leu be ilon di a ikarata betanga kidi le dook mata. Bong kene yo bet Tool Moolmool ke Maro imulu a isi ye in nga, ngan ole ikamata di tooltool yo tinepe ye tana i nga, ngan titara lodi medana pang Maro, too tiap?&#8221;</div><div class="s">Kattenge Betanga Ke Di Tooltool Ru Yo Tipatarau Pang Maro Nga</div><div class="p"> 9Di tooltool kapala ngan titara lodi ye di tapdi bet di nga tooltool noonoodi, inbe matadi ru di diedi ben di ngan tooltool dook tiap. Le nga Yesu ikatte betanga atu pang di nen, 10&#8220;Di tooltool ru tilo bareme mai ke sungunu lono bet lo tipatarau pang Maro. Ngan tool atu in Paresi, inbe san in tool ke sodaningi pat. 11Tilo, motong la tool ke Paresi in imadit a ikodo, inbe ye taunu ipatarau ye pang Maro. Iyei ne, &#8216;Maro, awete lo ponana kiau pong ye yo au i dawa ben di tooltool kapala nga tiap. Di ngan tipinau, le tiyei dada dook tiap, inbe tiyei bauk. Bong au i tool dook mata le dawa ben tool ke sodaningi pat i tiap lapau. 12Ngan kanakana ye wik atu atu nga, ngan asapa ye kaningi so ye ke ru, inbe apatarau pong. Inbe so kiau le imot yo akap nga, ngan ole apoto le atar ye budanga sangaul, lo ngan bet akaua budanga atu pong.&#8217;</div><div class="p"> 13&#8220;Bong tool ke sodaningi pat in ikodo manga mooloo ye Paresi tani, ngan lono bet matana lo pang ye malala ke Maro tiap. Bong itoo momo kidi Yuda a ipodo katene bet ipitnaia lo madoko ki, inbe iyei ne, &#8216;Maro, au i tool dook tiap ke sennene, bong lom pau a kulonau.&#8217; &#8221;</div><div class="p"> 14Motong la Yesu iyei ne, &#8220;Awete pang nen. Ye kene tani in tool ke sodaningi pat in imulu a ila pang rumu ki nga, ngan yetaleu in la Maro ikamata ben ye in tool noonoonoo ye matana i. Bong tool san in tiap, yesoo sei tool yo ye taunu iyitmaki le ilo ete i, in ole Maro itaru le idu lopo ni. Bong sei tool yo ye taunu itaru le idu lopo i, in ole Maro iyitmaki le ilo ete ni.&#8221;</div><div class="s">Yesu Ipamede Di Kakase Ye Betanga Dook Mata</div><div class="r">(Matiu 19:13-15; Maka 10:13-16)</div><div class="p"> 15Di tooltool tikap di natudi yo kakase nga, ngan a tise pang ye Yesu bet se ipaloko bene lo kutodi, inbe ipamede di ye betanga dook mata. Ngan le di galiunu tikamata di, le nga tipasak pang di a tisoror di. 16Bong Yesu ikiu di kakase tina a timan potai ye, inbe iwete pang di galiunu nen, &#8220;Ai, ken kasoror di kakase ngan be! Bong kamalum pang di a timan pang yau, yesoo di tooltool yo bet lo tigaua ye di tooltool yo Maro bet matan kala di nga, ngan dawa ben di kakase tina nga. 17Awete pang moolmool nen, kumata le tool atu imalum pang Maro bet iyei tool mai panga inbe matan kala dawa ben di kakase tina ngan tiap nga, ngan o ke bet lo igaua ye di tooltool yo Maro bet matan kala di, ngan tiap.&#8221;</div><div class="s">Tool Ene Mai Atu Lon Ru Ye Balingi Maimai Ki</div><div class="r">(Matiu 19:16-30; Maka 10:17-31)</div><div class="p"> 18Motong la tool kuto mai atu in itoro Yesu nen, &#8220;Pannoongoo, ong in tool dook mata. Nga bet atorong, ole ayeie soo so, a bet nen ngan akaua nepongo dook mata yo taukan motingi in nga?&#8221;</div><div class="p"> 19Motong la Yesu iraua betanga ki nen, &#8220;Nga gelei bet kukiu au ye tool dook mata nga? Idi nga tool sa yo dook mata, ngan tiap, bong Maro yetaleu in la dook mata i. 20Ong in lom galanga ye wer yo Maro ikap pang Mose ngan oo. Wer tina ngan iwete nen: ken kuyei bauk be, inbe ken kuraumata di tooltool be, inbe ken kupinau be, inbe ken kusopo koom ye betanga doko be, inbe kuraua pang tamam le tinam a kulongo betanga kidi.&#8221;</div><div class="p"> 21Motong la tool ene mai tani iyei ne, &#8220;Ye kene yo au kase go le se dookoot au mai nga, ngan atoo wer tina yo kuwete ngan le imot.&#8221;</div><div class="p"> 22Ngan Yesu ilongo betanga ki yo iwete nga, motong la iwete mulu panga nen, &#8220;Dook mata, bong so atu la kuyeii tiao i. Ngan nanga, ole kuyawar so kiong le imot, inbe kop pat ki a kop pang di tooltool yo ballingadi tiap nga. Kumata le bet kuyei nen nga, ngan la bet pang dama ni ngan Maro ole ikap so dook mata yo iken ye malala ki ngo pong nga. Ngan kuyei nen a imot, lo ngan bet kuman man kutoo au.&#8221;</div><div class="p"> 23Ngan tool tani ilongo betanga tina Yesu iwete panga nen nga, ngan le lon madoko ye san, yesoo ye in tool ballingana le so ki alunu san. 24Yesu matana pang ye tool tani, inbe iwete nen, &#8220;Atoo! Di tooltool yo ballingadi nen nga, ngan ole urata mai pang di bet tilo tigaua ye di tooltool yo Maro bet matan kala di nga. 25Le moolmool, kumata bet asara mai ke solanga burum yo ene kamel i, in ikapge bet idewe ye sar gimono maitiap in nga, ngan ole gelei, urata imoo panga, too? E, moolmool! Ngan ole gaongo leu, kumata le tool yo ballingana in lono bet ilo igaua ye di tooltool yo Maro bet matan kala di nga, ngan ole urata imoo panga nen lapau.&#8221;</div><div class="p"> 26Ye kene tani in di tooltool tina yo tiye di tinepe nga, ngan tilongo tina yo iwete nen nga, le nga titoru nen, &#8220;Ona tiap! Bet nen nga, ngan ole sei tool bet Maro ipamule ye so dook tiap yo bet igarungu i?&#8221;</div><div class="p"> 27Motong la Yesu iwete pang di nen, &#8220;So yo nen nga, ngan imoo pang di tooltool le tisak ye. Bong bet Maro nga, ngan so le imot ngan imarra panga le ke bet isak ye tiap.&#8221;</div><div class="p"> 28Motong la Pita iwete panga nen, &#8220;Am nga amgege so kiam le imot sila ikino, inbe la amman bet man amtoo ong nga.&#8221;</div><div class="p"> 29Ngan Yesu iwete pang di nen, &#8220;Awete pang moolmool nen. Kumata tool atu bet igege rumu ki, too di toonoo le taini, too tamana le tinana, too di natunu, inbe man itoo au a iwetewete pang di tooltool ye dada yo Maro bet matan kala di tooltool ki ye in nga, 30ngan ole dookoot ye kene yo inepe ye tana i nga, ngan Maro ole ikap bele so dook mata panga le illos so ki yo igege koot nga. Inbe pang dama ni nga, ngan ole ikaua nepongo dook mata yo taukan motingi i.&#8221;</div><div class="s">Yesu Iwete Mulu Le Patol Ye Matenge Ki</div><div class="r">(Matiu 20:17-19; Maka 10:32-34)</div><div class="p"> 31Motong la Yesu ikap di galiunu tina yo sangaul be ru nga, ngan a iye di leu tila manga mooloo kasin la iwete pang di nen, &#8220;Kapalongo, dookoot nga bet talo pombe Yerusalem nga, ngan ole so tina le imot yo mugu ngan di Maro koonoo tiwodo betanga ki a iken ye rau bet ole pombe pang ye Tool Moolmool ke Maro nga, ngan ole kanono pombe moolmool. 32Ngan talo ngan ole tisuketi la di tooltool yo tipa ye rara kidi Yuda tiap ngan bedi, a nen ngan tikan paseme, inbe tipalele sere ye a tikorokoronaii. 33Inbe tikap koro a tiwalisi tinini ye, inbe tiraumate le imata. Bong ole iken ye ke ru, lo ngan bet ye ke tol ki ngan ole imadit mulu ye ni ke matenge.&#8221;</div><div class="p"> 34Di galiunu tilongo tina yo iwete nen nga, ngan le lodi galanga dook ye betanga ki tina ngan punu tiap, yesoo betanga yo iwete nga, ngan punu iken mallangana pang di bet nen ngan lodi galanga ye tiap.</div><div class="s">Tool Mata Kis Atu Matan Rere Mulu</div><div class="r">(Matiu 20:29-34; Maka 10:46-52)</div><div class="p"> 35Yesu iye di galiunu tipa le timan pombe potai pang malala mai Yeriko nga, ngan titauarai tool mata kis atu yo iwurur dada gigini a igaugau pat le so ye di tooltool bet tikap panga i. 36Ngan ilongo di tooltool malala mai tina yo koodi ngaungaube a tise a bet se tikapusu nga. Le nga itor nen, &#8220;Ai, di tooltool nga tiyei soo?&#8221;</div><div class="p"> 37Ngan tiwete panga nen, &#8220;Ona, Yesu ke Nasaret la ipa a ise i, ngan bet ikapusong.&#8221;</div><div class="p"> 38Motong la tool mata kis tani in koonoo le mai nen, &#8220;Yesu, ong in Dawiti natunu. Lom pau a kulonau!&#8221;</div><div class="p"> 39Le nga di tooltool tina ngan kapala yo timugu nga, ngan tipasak panga a tilele bet koonoo dookoot. Bong ngan tool tani in koonoo le mai mulu nen, &#8220;Atoo, Dawiti Natunu, lom pau a kulonau!&#8221;</div><div class="p"> 40Motong la Yesu ikodo, inbe iwete pang di tooltool tina ngan atu bet idede a iman pang ye. Tool mata kis tani in iman potai ye Yesu, motong la Yesu itoru nen, 41&#8220;Ai, soo so lom bet ayeii pong i?&#8221;</div><div class="p">Ngan tool mata kis tani in iyei ne, &#8220;Tool Mai, au i lok bet matak rere a akamata ni.&#8221;</div><div class="p"> 42Motong Yesu iwete panga nen, &#8220;Ole kumata ni mulu. Ngan lo medana kiong yo kutaru i, in la ilonong a ikaratong le matam dook mata i.&#8221; 43Le tina pattu leu be matan rere a ikamata ni, motong la iyitmaka Maro ene, inbe itoo Yesu a ipa a ilo nga. Ye kene tani in di tooltool tikamata so yo pombe i, le tina di le imot tiyitmaka Maro ene lapau.</div>
 </div>
 </div>
</div>

Motong la Yesu ikatte betanga atu mulu pang di galiunu bet ipatomonai di, a nen ngan kanakana ngan tinidi bese ye pataraungu, bong tinidi booroomoo be. Le nga iyei ne, “Ngan ye malala mai atu, in tool kuto mai atu ke karatanga betanga in inepe ye. Bong tool tani, in itattadaia Maro tiap, inbe lono rru ye di tooltool tiap lapau. Ngan garup tap atu inepe ye malala mai tani in lapau, le nga kanakana ngan iman pang ye tool ke karatanga betanga tani man iyei ne, ‘Ai, koi kiau bet igarungau sa, le bet nen ngan kulonau inbe kukarata betanga kiau i le dook.’
“Mugu ngan tool tani lono bet ilongo betanga ke garup tani in tiap, bong inepe kasin, motong la ye taunu lon wete nen, ‘Au i atattadaia Maro tiap, inbe lok rru ye di tooltool tiap lapau, bong garup tap i kanakana ngan ikaurai au mata san. Le ole aloni a akarata betanga ki le dook ngan. Kumata le ayei nen nga, ngan la bet isitoo maningi pang yau tiap nga.’ ”
Motong la Tool Mai iwete pang di mulu nen, “Ole katar talngamu a kalongo betanga yo tool dook tiap ke karatanga betanga tani in iwete nga. Ngan ole gelei? Di tooltool yo Maro ipootoo di panga ye taunu nga, ngan kumata bet titang panga ye ke le bong tina yo kanakana nga, ngan ole gelei, o ke bet Maro ilon di a ikarata betanga kidi tiap? Too, kumata bet titoru nga, ngan ole gelei, o ke bet ilon di tarrai tiap, too? Tiap yege! Awete pang nen, ole palbe leu be ilon di a ikarata betanga kidi le dook mata. Bong kene yo bet Tool Moolmool ke Maro imulu a isi ye in nga, ngan ole ikamata di tooltool yo tinepe ye tana i nga, ngan titara lodi medana pang Maro, too tiap?”

Di tooltool kapala ngan titara lodi ye di tapdi bet di nga tooltool noonoodi, inbe matadi ru di diedi ben di ngan tooltool dook tiap. Le nga Yesu ikatte betanga atu pang di nen, “Di tooltool ru tilo bareme mai ke sungunu lono bet lo tipatarau pang Maro. Ngan tool atu in Paresi, inbe san in tool ke sodaningi pat. Tilo, motong la tool ke Paresi in imadit a ikodo, inbe ye taunu ipatarau ye pang Maro. Iyei ne, ‘Maro, awete lo ponana kiau pong ye yo au i dawa ben di tooltool kapala nga tiap. Di ngan tipinau, le tiyei dada dook tiap, inbe tiyei bauk. Bong au i tool dook mata le dawa ben tool ke sodaningi pat i tiap lapau. Ngan kanakana ye wik atu atu nga, ngan asapa ye kaningi so ye ke ru, inbe apatarau pong. Inbe so kiau le imot yo akap nga, ngan ole apoto le atar ye budanga sangaul, lo ngan bet akaua budanga atu pong.’
“Bong tool ke sodaningi pat in ikodo manga mooloo ye Paresi tani, ngan lono bet matana lo pang ye malala ke Maro tiap. Bong itoo momo kidi Yuda a ipodo katene bet ipitnaia lo madoko ki, inbe iyei ne, ‘Maro, au i tool dook tiap ke sennene, bong lom pau a kulonau.’ ”
Motong la Yesu iyei ne, “Awete pang nen. Ye kene tani in tool ke sodaningi pat in imulu a ila pang rumu ki nga, ngan yetaleu in la Maro ikamata ben ye in tool noonoonoo ye matana i. Bong tool san in tiap, yesoo sei tool yo ye taunu iyitmaki le ilo ete i, in ole Maro itaru le idu lopo ni. Bong sei tool yo ye taunu itaru le idu lopo i, in ole Maro iyitmaki le ilo ete ni.”


Di tooltool tikap di natudi yo kakase nga, ngan a tise pang ye Yesu bet se ipaloko bene lo kutodi, inbe ipamede di ye betanga dook mata. Ngan le di galiunu tikamata di, le nga tipasak pang di a tisoror di. Bong Yesu ikiu di kakase tina a timan potai ye, inbe iwete pang di galiunu nen, “Ai, ken kasoror di kakase ngan be! Bong kamalum pang di a timan pang yau, yesoo di tooltool yo bet lo tigaua ye di tooltool yo Maro bet matan kala di nga, ngan dawa ben di kakase tina nga. Awete pang moolmool nen, kumata le tool atu imalum pang Maro bet iyei tool mai panga inbe matan kala dawa ben di kakase tina ngan tiap nga, ngan o ke bet lo igaua ye di tooltool yo Maro bet matan kala di, ngan tiap.”


Motong la tool kuto mai atu in itoro Yesu nen, “Pannoongoo, ong in tool dook mata. Nga bet atorong, ole ayeie soo so, a bet nen ngan akaua nepongo dook mata yo taukan motingi in nga?”
Motong la Yesu iraua betanga ki nen, “Nga gelei bet kukiu au ye tool dook mata nga? Idi nga tool sa yo dook mata, ngan tiap, bong Maro yetaleu in la dook mata i. Ong in lom galanga ye wer yo Maro ikap pang Mose ngan oo. Wer tina ngan iwete nen: ken kuyei bauk be, inbe ken kuraumata di tooltool be, inbe ken kupinau be, inbe ken kusopo koom ye betanga doko be, inbe kuraua pang tamam le tinam a kulongo betanga kidi.”
Motong la tool ene mai tani iyei ne, “Ye kene yo au kase go le se dookoot au mai nga, ngan atoo wer tina yo kuwete ngan le imot.”
Ngan Yesu ilongo betanga ki yo iwete nga, motong la iwete mulu panga nen, “Dook mata, bong so atu la kuyeii tiao i. Ngan nanga, ole kuyawar so kiong le imot, inbe kop pat ki a kop pang di tooltool yo ballingadi tiap nga. Kumata le bet kuyei nen nga, ngan la bet pang dama ni ngan Maro ole ikap so dook mata yo iken ye malala ki ngo pong nga. Ngan kuyei nen a imot, lo ngan bet kuman man kutoo au.”
Ngan tool tani ilongo betanga tina Yesu iwete panga nen nga, ngan le lon madoko ye san, yesoo ye in tool ballingana le so ki alunu san. Yesu matana pang ye tool tani, inbe iwete nen, “Atoo! Di tooltool yo ballingadi nen nga, ngan ole urata mai pang di bet tilo tigaua ye di tooltool yo Maro bet matan kala di nga. Le moolmool, kumata bet asara mai ke solanga burum yo ene kamel i, in ikapge bet idewe ye sar gimono maitiap in nga, ngan ole gelei, urata imoo panga, too? E, moolmool! Ngan ole gaongo leu, kumata le tool yo ballingana in lono bet ilo igaua ye di tooltool yo Maro bet matan kala di nga, ngan ole urata imoo panga nen lapau.”
Ye kene tani in di tooltool tina yo tiye di tinepe nga, ngan tilongo tina yo iwete nen nga, le nga titoru nen, “Ona tiap! Bet nen nga, ngan ole sei tool bet Maro ipamule ye so dook tiap yo bet igarungu i?”
Motong la Yesu iwete pang di nen, “So yo nen nga, ngan imoo pang di tooltool le tisak ye. Bong bet Maro nga, ngan so le imot ngan imarra panga le ke bet isak ye tiap.”
Motong la Pita iwete panga nen, “Am nga amgege so kiam le imot sila ikino, inbe la amman bet man amtoo ong nga.”
Ngan Yesu iwete pang di nen, “Awete pang moolmool nen. Kumata tool atu bet igege rumu ki, too di toonoo le taini, too tamana le tinana, too di natunu, inbe man itoo au a iwetewete pang di tooltool ye dada yo Maro bet matan kala di tooltool ki ye in nga, ngan ole dookoot ye kene yo inepe ye tana i nga, ngan Maro ole ikap bele so dook mata panga le illos so ki yo igege koot nga. Inbe pang dama ni nga, ngan ole ikaua nepongo dook mata yo taukan motingi i.”


Motong la Yesu ikap di galiunu tina yo sangaul be ru nga, ngan a iye di leu tila manga mooloo kasin la iwete pang di nen, “Kapalongo, dookoot nga bet talo pombe Yerusalem nga, ngan ole so tina le imot yo mugu ngan di Maro koonoo tiwodo betanga ki a iken ye rau bet ole pombe pang ye Tool Moolmool ke Maro nga, ngan ole kanono pombe moolmool. Ngan talo ngan ole tisuketi la di tooltool yo tipa ye rara kidi Yuda tiap ngan bedi, a nen ngan tikan paseme, inbe tipalele sere ye a tikorokoronaii. Inbe tikap koro a tiwalisi tinini ye, inbe tiraumate le imata. Bong ole iken ye ke ru, lo ngan bet ye ke tol ki ngan ole imadit mulu ye ni ke matenge.”
Di galiunu tilongo tina yo iwete nen nga, ngan le lodi galanga dook ye betanga ki tina ngan punu tiap, yesoo betanga yo iwete nga, ngan punu iken mallangana pang di bet nen ngan lodi galanga ye tiap.


Yesu iye di galiunu tipa le timan pombe potai pang malala mai Yeriko nga, ngan titauarai tool mata kis atu yo iwurur dada gigini a igaugau pat le so ye di tooltool bet tikap panga i. Ngan ilongo di tooltool malala mai tina yo koodi ngaungaube a tise a bet se tikapusu nga. Le nga itor nen, “Ai, di tooltool nga tiyei soo?”
Ngan tiwete panga nen, “Ona, Yesu ke Nasaret la ipa a ise i, ngan bet ikapusong.”
Motong la tool mata kis tani in koonoo le mai nen, “Yesu, ong in Dawiti natunu. Lom pau a kulonau!”
Le nga di tooltool tina ngan kapala yo timugu nga, ngan tipasak panga a tilele bet koonoo dookoot. Bong ngan tool tani in koonoo le mai mulu nen, “Atoo, Dawiti Natunu, lom pau a kulonau!”
Motong la Yesu ikodo, inbe iwete pang di tooltool tina ngan atu bet idede a iman pang ye. Tool mata kis tani in iman potai ye Yesu, motong la Yesu itoru nen, “Ai, soo so lom bet ayeii pong i?”
Ngan tool mata kis tani in iyei ne, “Tool Mai, au i lok bet matak rere a akamata ni.”
Motong Yesu iwete panga nen, “Ole kumata ni mulu. Ngan lo medana kiong yo kutaru i, in la ilonong a ikaratong le matam dook mata i.” Le tina pattu leu be matan rere a ikamata ni, motong la iyitmaka Maro ene, inbe itoo Yesu a ipa a ilo nga. Ye kene tani in di tooltool tikamata so yo pombe i, le tina di le imot tiyitmaka Maro ene lapau.

Sikiliza Luka (Luk) 18