Ese - 1999 Edition (NT)

<div class="version vid1004 iso6393mcq" data-vid="1004" data-iso6393="mcq">
    <div class="book bkMAT">
        <div class="chapter ch5" data-usfm="MAT.5">
            <div class="label">5</div><div class="s"><span class="heading">Huri'a 'Ahi Najaha 'Waramajina</span></div><div class="p"><span class="content">  </span><span class="verse v1" data-usfm="MAT.5.1"><span class="label">1</span><span class="content">Hu kimajaho ea mapoka mapoka Hua 'ararihae ojuma kimarena va'e huri'i ajime hi'eme Huni tisaiporua Huni roara.</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Temara Nimaijina</span></div><div class="r"><span class="heading">(Ruku 6:20-23)</span></div><div class="p"><span class="verse v1" data-usfm="MAT.5.1"><span class="content">  </span></span><span class="verse v2" data-usfm="MAT.5.2"><span class="label">2</span><span class="content">'Ejume Hu ij&#237; aneja vene pu najaha ij&#225; 'iama</span></span></div><div class="q"><span class="verse v2" data-usfm="MAT.5.2"><span class="content">  </span></span><span class="verse v3" data-usfm="MAT.5.3"><span class="label">3</span><span class="content">Ea ka'ene puni 'avena pivusahujija ivi'a teamanamama. Ijihuni maijaho Godoni arijaho ivi'a puna renu.</span></span></div><div class="q"><span class="verse v3" data-usfm="MAT.5.3"><span class="content">  </span></span><span class="verse v4" data-usfm="MAT.5.4"><span class="label">4</span><span class="content">'Ene ea ka'ene temuka'ika'i pasonahii'inijija ivi'a teamanamama. Ijihuni maijaho pu niho'o oja sonahihuna.</span></span></div><div class="q"><span class="verse v4" data-usfm="MAT.5.4"><span class="content">  </span></span><span class="verse v5" data-usfm="MAT.5.5"><span class="label">5</span><span class="content">'Ene ea ka'ene masuani hiji'inijija teamanava. Ijihuni maijaho mwe'a kakaho pumai rehuna.</span></span></div><div class="q"><span class="verse v5" data-usfm="MAT.5.5"><span class="content">  </span></span><span class="verse v6" data-usfm="MAT.5.6"><span class="label">6</span><span class="content">'Ene ea ka'ene 'unama mai matuname 'ee toa puna'i huanavujija ivi'a teamanava. Ijihuni maijaho pu niho'o sonahihuna.</span></span></div><div class="q"><span class="verse v6" data-usfm="MAT.5.6"><span class="content">  </span></span><span class="verse v7" data-usfm="MAT.5.7"><span class="label">7</span><span class="content">'Ene ea ka'ene ea 'aho'a numiravujija teamanava. Ijihuni maijaho Godira pu 'u'o numirahuna.</span></span></div><div class="q"><span class="verse v7" data-usfm="MAT.5.7"><span class="content">  </span></span><span class="verse v8" data-usfm="MAT.5.8"><span class="label">8</span><span class="content">'Ene ea ka'ene puni oja ariramaa rejajija teamanava. Ijihuna'e pu Godi kahuna.</span></span></div><div class="q"><span class="verse v8" data-usfm="MAT.5.8"><span class="content">  </span></span><span class="verse v9" data-usfm="MAT.5.9"><span class="label">9</span><span class="content">'Ene ea ka'ene ea 'aho'a venau'e pu pu'&#250;mo matauvi'inijija teamanava. Ijihuni maijaho Godira pu Huni harihija 'i'ena.</span></span></div><div class="q"><span class="verse v9" data-usfm="MAT.5.9"><span class="content">  </span></span><span class="verse v10" data-usfm="MAT.5.10"><span class="label">10</span><span class="content">'Ene ea ka'ene 'unama ariramaa 'uraha o'eju'e ea 'ahopo sise'i 'ahiujija pu teamanava. Ijihuni maijaho Godoni arijaho puna renuk&#250;ne.</span></span></div><div class="q"><span class="verse v10" data-usfm="MAT.5.10"><span class="content">  </span></span><span class="verse v11" data-usfm="MAT.5.11"><span class="label">11</span><span class="content">Nunijihuna'e erapo ja ira sisea 'warame 'ararihie vu'a sisea ani ani'ina 'warame ij&#225; veja ki'avajaho ja teamana'avara.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v11" data-usfm="MAT.5.11"><span class="content">  </span></span><span class="verse v12" data-usfm="MAT.5.12"><span class="label">12</span><span class="content">Ja niho'o teamaname 'ee mari'u'avara. Ijihuni maijaho joni eha natohwa kahino ak&#250;pa 'ahi namu. Ea 'aho'a nimarako poropetia ka'ene hijajija sise'i 'ahiaja'ina'e ja 'u'o sise'i 'ahihuna.</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Hanaji'ina 'Ee Misa</span></div><div class="r"><span class="heading">(Maka 9:50; Ruku 14:34-35)</span></div><div class="p"><span class="verse v12" data-usfm="MAT.5.12"><span class="content">  </span></span><span class="verse v13" data-usfm="MAT.5.13"><span class="label">13</span><span class="content">Ja areri mwe'a kehuni misa. 'Enakaivo misa kajihuni vweijara pa'are'ipisa ich&#225;'ina'e veje k&#250;'o vwea reja'e? Misa ija'inijija vwea pa'ana'omo usekujukame emaapo momori tautiura. </span></span><span class="verse v14" data-usfm="MAT.5.14"><span class="label">14</span><span class="content">Ja mwe'a kehuni hanaji'ina ara huri'a 'ahi vejujija niho'o vaja panavura. </span></span><span class="verse v15" data-usfm="MAT.5.15"><span class="label">15</span><span class="content">'Ene emaapo naheha 'ejujaho pu pa'eka va'e si'uara vaja irechavura kaivo samai irechavura. 'Eju'e ea ka'ene sea vaji hijujija hananiura. </span></span><span class="verse v16" data-usfm="MAT.5.16"><span class="label">16</span><span class="content">Ija'ina'e joni hanaji'inijara ea mapoka puni una'i hanani'amana. 'Ejakame pu kive maaru vejakame pu joni Oma ka'ene kahi ak&#250;pa 'ahi hinuji ta'arohuna.</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Varapa Tamaniji Rone Najahajina</span></div><div class="p"><span class="verse v16" data-usfm="MAT.5.16"><span class="content">  </span></span><span class="verse v17" data-usfm="MAT.5.17"><span class="label">17</span><span class="content">Ja niho'o ika'ina pavwiha'avara. Nara roukaho varapa tamana 'ee poropetia ho'o veje pa'are'amarono routa ro'ava. Na pu ato'aruma'i rohuna pana kaivo ijihipuni maiji ve'i 'ahiume routa. </span></span><span class="verse v18" data-usfm="MAT.5.18"><span class="label">18</span><span class="content">Na nimai nimai ja 'waravu ike ak&#250;pa mwe'akaho ni'aha kwino ij&#225; pa'arehuna. 'Enakaivo unenu'u pina ma'uparitumaa ho ma'u'ua Godoni Iri jihuni vaji navujaho niho'o papa'arehuna kaivo ij&#225; na'eje uneunechaka mapokijija roe areri rehuna. </span></span><span class="verse v19" data-usfm="MAT.5.19"><span class="label">19</span><span class="content">Ea irara ike varapa tamana ma'u'ua 'ene 'ee ea 'aho'a najahe pu 'u'o ija'ina'e ve'avajaho hu Godoni ara niho'o ma'u'ua 'iahuna. 'Enakaivo ea irara hene vene ea tamana kaji naja'avajaho hu Godoni ara ea natohwa 'wahuna.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v19" data-usfm="MAT.5.19"><span class="content">  </span></span><span class="verse v20" data-usfm="MAT.5.20"><span class="label">20</span><span class="content">Na nimai nimai ja 'waravu jara 'unama arira ka'ene ojujara niho'o arimai parenareje Sikuraipi 'ee Parasi paasita'amajaho ja niho'o Godoni ara pavahuna.</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Ajinavuri Vu'a Najahajina</span></div><div class="p"><span class="verse v20" data-usfm="MAT.5.20"><span class="content">  </span></span><span class="verse v21" data-usfm="MAT.5.21"><span class="label">21</span><span class="content">Nitama sahu jona 'waramajaho ja nihejara. Ea pa'ana'e kwa'amana. Ea irara ea 'anaa kwa'amajaho 'otua vehuna. </span></span><span class="verse v22" data-usfm="MAT.5.22"><span class="label">22</span><span class="content">Na niho'o nimaa nimai ja 'waravu. Ei pini napuraha 'ajime 'ee se'amajaho ea kajaho 'otua vetihuna. 'Ee ea irara vweaha h&#250;mata pa'ana 'wa'amajaho hu 'u'o 'otua ni'inijino vehuna. 'Ee ea irara a 'vwiha pa'ana 'wa'amajaho hu veni vahuna arerina. </span></span><span class="verse v23" data-usfm="MAT.5.23"><span class="label">23</span><span class="content">'E'eje a swara Godi ma'iro veji'i a vweuna sise'i 'ahaaji vwiha'amajaho </span></span><span class="verse v24" data-usfm="MAT.5.24"><span class="label">24</span><span class="content">swara kajaho ij&#225; rana'ika'i vuk&#250;'o 'unama va'e vweune'i 'wame amairiareja'e iji'a roe Godi swara ma'amana. </span></span><span class="verse v25" data-usfm="MAT.5.25"><span class="label">25</span><span class="content">'Ene ei pini a 'otua apenaare 'otua veta'iro veja ka'amajaho ja no'o 'unamu toi vai'i a hu hu'&#250;mo vu'a 'wame amairi'avara. Ijihuni maijaho hu a apena va'e 'otua veji'ina natohwi jihuni ija tahi ranamaa ve'enak&#250;ne. 'Ejakame ij&#237; 'otua veji'ina natohwa kajara hirisima mihakame pu apena va'e tipura ranama ve'ejak&#250;ne 'wamana. </span></span><span class="verse v26" data-usfm="MAT.5.26"><span class="label">26</span><span class="content">Na nimaa nimai a 'waravu a ij&#237; tipurai hinuva'o monia t&#250;chamaa ijaho maharene ro 'e'uhuna.</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Napasina Paruina Turamauri Vu'a Najahajina</span></div><div class="p"><span class="verse v26" data-usfm="MAT.5.26"><span class="content">  </span></span><span class="verse v27" data-usfm="MAT.5.27"><span class="label">27</span><span class="content">Ika'ina 'waramajaho a nihenana. A niho'o ea pipuni napara patura'amana '&#250;mana. </span></span><span class="verse v28" data-usfm="MAT.5.28"><span class="label">28</span><span class="content">'Enakaivo Na ika'ina 'waravu. Ei pini napara kame huni oja vaji itu'amajaho hu areri ij&#237; napara kajaho nituramana rehuna. </span></span><span class="verse v29" data-usfm="MAT.5.29"><span class="label">29</span><span class="content">'Ene oni nia mana'inijara vena'e a sisea ve'amajaho nia kuha kajaho tajahena pi'onave va'amana. Ijihuni maijaho oni haha kwisu kajara veje oni haha kajaho maho'o veni vahuna sisea. </span></span><span class="verse v30" data-usfm="MAT.5.30"><span class="label">30</span><span class="content">'Ene oni ija mana'inijara veje a sisea ve'amajaho ij&#237; ija kajaho 'uhua pi'onave va'amana. Ijihuni maijaho oni ija 'uhua apene pi'ona'amajiana vo oni haha maho'o veni vaji vahuna.</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Parua Napara Ranaravura'e Najahajina</span></div><div class="r"><span class="heading">(Matiu 19:9; Maka 10:11-12; Ruku 16:18)</span></div><div class="p"><span class="verse v30" data-usfm="MAT.5.30"><span class="content">  </span></span><span class="verse v31" data-usfm="MAT.5.31"><span class="label">31</span><span class="content">'Ene vu pina ij&#225; 'warumana. Ei pini huni napara rana'amajaho hu niranamani heha vena mahuna 'warumana. </span></span><span class="verse v32" data-usfm="MAT.5.32"><span class="label">32</span><span class="content">'Enakaivo Na nimai a 'waravu. Ea pipuni napara'e parui pini ahemo'amajaho paruaha kajara areri naparaha kajaho ranahuna. 'Enajihuna'e parua ka'ene huni napara kaji ranamajara veje hu parua pina ve'amajaho hu sisea vehuna. 'Ee ea irara napara ka'ene ranavi'iniji 'wa'amajaho hu 'u'o sisea vehuna.</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Ichutoa Pikivuji Najahajina</span></div><div class="p"><span class="verse v32" data-usfm="MAT.5.32"><span class="content">  </span></span><span class="verse v33" data-usfm="MAT.5.33"><span class="label">33</span><span class="content">'Ene pinijaho nitama emaapo 'waruvajaho ja niheji'ina.</span></span></div><div class="q"><span class="verse v33" data-usfm="MAT.5.33"><span class="content">A raka nahama 'waramajaho patu'amana kaivo Natohwi jihuni una'i nahama 'wara'amajaho ve'amana '&#250;mara.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v33" data-usfm="MAT.5.33"><span class="content">  </span></span><span class="verse v34" data-usfm="MAT.5.34"><span class="label">34</span><span class="content">Na nimai a 'waravu. A ika'ina pa'wara'amana Ichutoa pikiva hejuma pa'wa'amana. Ijihuni maijaho ijaho Godoni ruha'omo Godi ij&#237; hinuk&#250;ne pa'wara'amana. </span></span><span class="verse v35" data-usfm="MAT.5.35"><span class="label">35</span><span class="content">'Ene vuk&#250;'o ika'ina pa'wa'amana. Mwe'a ikena'omo nimai 'waravu pa'wa'amana. Ijihuni maijaho ike mwe'akaho Godira Huni mumora ijihuni toi irechamuna. 'Ene vuk&#250;'o ika'ina pa'wa'amana Jerusaremina'omo nimai 'waravu pa'wa'amana. Ijihuni maijaho Jerusaremi Kini Natohwi jihuni arak&#250;ne ija'ina pa'wara'amana. </span></span><span class="verse v36" data-usfm="MAT.5.36"><span class="label">36</span><span class="content">'Enak&#250;ne a ika'ina pa'wara'amana Nuni h&#250;mata ikena'omo nimaa nimai 'waravu pa'ia'amana. Ijihuni maijaho a niho'o oni h&#250;mata kaji veje sajasa'ina rene 'ee aja rehuna niho'o areria pana. </span></span><span class="verse v37" data-usfm="MAT.5.37"><span class="label">37</span><span class="content">Ijaho 'avena siseijarahara a venau'e ira kajaho 'waramuk&#250;ne ija'ina pa'wara'amana kaivo manimaa 'iame 'ee pana 'i'amana.</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Eha Vetiaravuji Najahajina</span></div><div class="r"><span class="heading">(Ruku 6:29-30)</span></div><div class="p"><span class="verse v37" data-usfm="MAT.5.37"><span class="content">  </span></span><span class="verse v38" data-usfm="MAT.5.38"><span class="label">38</span><span class="content">Nitama vu'a ka'ene rena roajaho ika'ina 'waruvara. Ei pini ea pina'e 'anae nia kuha su'amajaho eha 'u'o 'anae nia kuha su'amana. 'Ee ei pini ea pina'e 'anae ea pipuni upaja hija'usa'amajaho hu 'u'o 'anae upaja hija'usa'amana. </span></span><span class="verse v39" data-usfm="MAT.5.39"><span class="label">39</span><span class="content">'Enakaivo na ja 'waravu. Ei pini sise'i 'ahi'iro veja ka'amajaho a eha paveti'amana kaivo hu a noanu tahijiha ka'amajaho a vu ta'arohe ropuna'i mahe 'ani'amana. </span></span><span class="verse v40" data-usfm="MAT.5.40"><span class="label">40</span><span class="content">'Ene ei pini oni setia ape'iroreje 'otui veta'amajaho oni tapuka 'u'o tajahene ma'amana. </span></span><span class="verse v41" data-usfm="MAT.5.41"><span class="label">41</span><span class="content">'Ene ei pini ja no'o ma'uako 'aha josu va'avarono 'ejaha'amajaho ja no'o va'areje niho'o hura 'waramajaho asima va'e jopatu'ura va'avara. </span></span><span class="verse v42" data-usfm="MAT.5.42"><span class="label">42</span><span class="content">'Ene ei pini a unenu'u pina hu ma'amarono 'warava he'amajaho ma'amana. 'Ene ei pini oni unenu'u pina apena venareje vuk&#250;'o ma'iro 'warava he'amajaho ma'amana.</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Oni Naka Oja Mihunijina</span></div><div class="r"><span class="heading">(Ruku 6:27-28, 32-36)</span></div><div class="p"><span class="verse v42" data-usfm="MAT.5.42"><span class="content">  </span></span><span class="verse v43" data-usfm="MAT.5.43"><span class="label">43</span><span class="content">'Ene ja nihejara nitama vu'a ka'ene 'waravara. A ehuanaru oja mi'i kaivo oni nakijihija sena'amana '&#250;vara. </span></span><span class="verse v44" data-usfm="MAT.5.44"><span class="label">44</span><span class="content">'Enakaivo Na ij&#225; 'iavo Ja joni naka oja mi'avara. 'Ene ea 'ahopo ja sise'i 'ahia ki'avajaho puni siporua 'ona'avara. </span></span><span class="verse v45" data-usfm="MAT.5.45"><span class="label">45</span><span class="content">'Enareje ja joni Oma ka'ene ak&#250;pa 'ahi hinujihuni harihija re'avara. Hu Huni vea veju'e ea ka'ene siseijihipuna rine 'ee maijihipuna 'u'o rinuna. 'Ene Hu veju'e neha pine ea maijihipuna marane ea sisea veji'ini jihipuna 'u'o maranuna. </span></span><span class="verse v46" data-usfm="MAT.5.46"><span class="label">46</span><span class="content">'Ene ja ea ka'ene oja ja mihujiru oja mi'avajaho ja eha iraka apehune? Ea ka'ene takisia apeji'inijija 'u'o ija'ina vejura. </span></span><span class="verse v47" data-usfm="MAT.5.47"><span class="label">47</span><span class="content">'Ene ja vwehu jonaru 'ajoravuja'ina'e '&#250; ja ea 'aho'a ija'ina'e asitahe 'ajoravure? '&#218; Jenitarua 'u'o ija'ina pavejure? </span></span><span class="verse v48" data-usfm="MAT.5.48"><span class="label">48</span><span class="content">Ijihuna'e joni Omi kahi ak&#250;pa 'ahi ariramaa hinujihuna'e ja 'u'o ariramaa hi'avara.</span></span></div>
        </div>
    </div>
</div>

Hu kimajaho ea mapoka mapoka Hua 'ararihae ojuma kimarena va'e huri'i ajime hi'eme Huni tisaiporua Huni roara.


'Ejume Hu ijí aneja vene pu najaha ijá 'iama
Ea ka'ene puni 'avena pivusahujija ivi'a teamanamama. Ijihuni maijaho Godoni arijaho ivi'a puna renu.
'Ene ea ka'ene temuka'ika'i pasonahii'inijija ivi'a teamanamama. Ijihuni maijaho pu niho'o oja sonahihuna.
'Ene ea ka'ene masuani hiji'inijija teamanava. Ijihuni maijaho mwe'a kakaho pumai rehuna.
'Ene ea ka'ene 'unama mai matuname 'ee toa puna'i huanavujija ivi'a teamanava. Ijihuni maijaho pu niho'o sonahihuna.
'Ene ea ka'ene ea 'aho'a numiravujija teamanava. Ijihuni maijaho Godira pu 'u'o numirahuna.
'Ene ea ka'ene puni oja ariramaa rejajija teamanava. Ijihuna'e pu Godi kahuna.
'Ene ea ka'ene ea 'aho'a venau'e pu pu'úmo matauvi'inijija teamanava. Ijihuni maijaho Godira pu Huni harihija 'i'ena.
'Ene ea ka'ene 'unama ariramaa 'uraha o'eju'e ea 'ahopo sise'i 'ahiujija pu teamanava. Ijihuni maijaho Godoni arijaho puna renukúne.
Nunijihuna'e erapo ja ira sisea 'warame 'ararihie vu'a sisea ani ani'ina 'warame ijá veja ki'avajaho ja teamana'avara.
Ja niho'o teamaname 'ee mari'u'avara. Ijihuni maijaho joni eha natohwa kahino akúpa 'ahi namu. Ea 'aho'a nimarako poropetia ka'ene hijajija sise'i 'ahiaja'ina'e ja 'u'o sise'i 'ahihuna.


Ja areri mwe'a kehuni misa. 'Enakaivo misa kajihuni vweijara pa'are'ipisa ichá'ina'e veje kú'o vwea reja'e? Misa ija'inijija vwea pa'ana'omo usekujukame emaapo momori tautiura. Ja mwe'a kehuni hanaji'ina ara huri'a 'ahi vejujija niho'o vaja panavura. 'Ene emaapo naheha 'ejujaho pu pa'eka va'e si'uara vaja irechavura kaivo samai irechavura. 'Eju'e ea ka'ene sea vaji hijujija hananiura. Ija'ina'e joni hanaji'inijara ea mapoka puni una'i hanani'amana. 'Ejakame pu kive maaru vejakame pu joni Oma ka'ene kahi akúpa 'ahi hinuji ta'arohuna.

Ja niho'o ika'ina pavwiha'avara. Nara roukaho varapa tamana 'ee poropetia ho'o veje pa'are'amarono routa ro'ava. Na pu ato'aruma'i rohuna pana kaivo ijihipuni maiji ve'i 'ahiume routa. Na nimai nimai ja 'waravu ike akúpa mwe'akaho ni'aha kwino ijá pa'arehuna. 'Enakaivo unenu'u pina ma'uparitumaa ho ma'u'ua Godoni Iri jihuni vaji navujaho niho'o papa'arehuna kaivo ijá na'eje uneunechaka mapokijija roe areri rehuna. Ea irara ike varapa tamana ma'u'ua 'ene 'ee ea 'aho'a najahe pu 'u'o ija'ina'e ve'avajaho hu Godoni ara niho'o ma'u'ua 'iahuna. 'Enakaivo ea irara hene vene ea tamana kaji naja'avajaho hu Godoni ara ea natohwa 'wahuna.
Na nimai nimai ja 'waravu jara 'unama arira ka'ene ojujara niho'o arimai parenareje Sikuraipi 'ee Parasi paasita'amajaho ja niho'o Godoni ara pavahuna.

Nitama sahu jona 'waramajaho ja nihejara. Ea pa'ana'e kwa'amana. Ea irara ea 'anaa kwa'amajaho 'otua vehuna. Na niho'o nimaa nimai ja 'waravu. Ei pini napuraha 'ajime 'ee se'amajaho ea kajaho 'otua vetihuna. 'Ee ea irara vweaha húmata pa'ana 'wa'amajaho hu 'u'o 'otua ni'inijino vehuna. 'Ee ea irara a 'vwiha pa'ana 'wa'amajaho hu veni vahuna arerina. 'E'eje a swara Godi ma'iro veji'i a vweuna sise'i 'ahaaji vwiha'amajaho swara kajaho ijá rana'ika'i vukú'o 'unama va'e vweune'i 'wame amairiareja'e iji'a roe Godi swara ma'amana. 'Ene ei pini a 'otua apenaare 'otua veta'iro veja ka'amajaho ja no'o 'unamu toi vai'i a hu hu'úmo vu'a 'wame amairi'avara. Ijihuni maijaho hu a apena va'e 'otua veji'ina natohwi jihuni ija tahi ranamaa ve'enakúne. 'Ejakame ijí 'otua veji'ina natohwa kajara hirisima mihakame pu apena va'e tipura ranama ve'ejakúne 'wamana. Na nimaa nimai a 'waravu a ijí tipurai hinuva'o monia túchamaa ijaho maharene ro 'e'uhuna.

Ika'ina 'waramajaho a nihenana. A niho'o ea pipuni napara patura'amana 'úmana. 'Enakaivo Na ika'ina 'waravu. Ei pini napara kame huni oja vaji itu'amajaho hu areri ijí napara kajaho nituramana rehuna. 'Ene oni nia mana'inijara vena'e a sisea ve'amajaho nia kuha kajaho tajahena pi'onave va'amana. Ijihuni maijaho oni haha kwisu kajara veje oni haha kajaho maho'o veni vahuna sisea. 'Ene oni ija mana'inijara veje a sisea ve'amajaho ijí ija kajaho 'uhua pi'onave va'amana. Ijihuni maijaho oni ija 'uhua apene pi'ona'amajiana vo oni haha maho'o veni vaji vahuna.


'Ene vu pina ijá 'warumana. Ei pini huni napara rana'amajaho hu niranamani heha vena mahuna 'warumana. 'Enakaivo Na nimai a 'waravu. Ea pipuni napara'e parui pini ahemo'amajaho paruaha kajara areri naparaha kajaho ranahuna. 'Enajihuna'e parua ka'ene huni napara kaji ranamajara veje hu parua pina ve'amajaho hu sisea vehuna. 'Ee ea irara napara ka'ene ranavi'iniji 'wa'amajaho hu 'u'o sisea vehuna.

'Ene pinijaho nitama emaapo 'waruvajaho ja niheji'ina.
A raka nahama 'waramajaho patu'amana kaivo Natohwi jihuni una'i nahama 'wara'amajaho ve'amana 'úmara.
Na nimai a 'waravu. A ika'ina pa'wara'amana Ichutoa pikiva hejuma pa'wa'amana. Ijihuni maijaho ijaho Godoni ruha'omo Godi ijí hinukúne pa'wara'amana. 'Ene vukú'o ika'ina pa'wa'amana. Mwe'a ikena'omo nimai 'waravu pa'wa'amana. Ijihuni maijaho ike mwe'akaho Godira Huni mumora ijihuni toi irechamuna. 'Ene vukú'o ika'ina pa'wa'amana Jerusaremina'omo nimai 'waravu pa'wa'amana. Ijihuni maijaho Jerusaremi Kini Natohwi jihuni arakúne ija'ina pa'wara'amana. 'Enakúne a ika'ina pa'wara'amana Nuni húmata ikena'omo nimaa nimai 'waravu pa'ia'amana. Ijihuni maijaho a niho'o oni húmata kaji veje sajasa'ina rene 'ee aja rehuna niho'o areria pana. Ijaho 'avena siseijarahara a venau'e ira kajaho 'waramukúne ija'ina pa'wara'amana kaivo manimaa 'iame 'ee pana 'i'amana.


Nitama vu'a ka'ene rena roajaho ika'ina 'waruvara. Ei pini ea pina'e 'anae nia kuha su'amajaho eha 'u'o 'anae nia kuha su'amana. 'Ee ei pini ea pina'e 'anae ea pipuni upaja hija'usa'amajaho hu 'u'o 'anae upaja hija'usa'amana. 'Enakaivo na ja 'waravu. Ei pini sise'i 'ahi'iro veja ka'amajaho a eha paveti'amana kaivo hu a noanu tahijiha ka'amajaho a vu ta'arohe ropuna'i mahe 'ani'amana. 'Ene ei pini oni setia ape'iroreje 'otui veta'amajaho oni tapuka 'u'o tajahene ma'amana. 'Ene ei pini ja no'o ma'uako 'aha josu va'avarono 'ejaha'amajaho ja no'o va'areje niho'o hura 'waramajaho asima va'e jopatu'ura va'avara. 'Ene ei pini a unenu'u pina hu ma'amarono 'warava he'amajaho ma'amana. 'Ene ei pini oni unenu'u pina apena venareje vukú'o ma'iro 'warava he'amajaho ma'amana.


'Ene ja nihejara nitama vu'a ka'ene 'waravara. A ehuanaru oja mi'i kaivo oni nakijihija sena'amana 'úvara. 'Enakaivo Na ijá 'iavo Ja joni naka oja mi'avara. 'Ene ea 'ahopo ja sise'i 'ahia ki'avajaho puni siporua 'ona'avara. 'Enareje ja joni Oma ka'ene akúpa 'ahi hinujihuni harihija re'avara. Hu Huni vea veju'e ea ka'ene siseijihipuna rine 'ee maijihipuna 'u'o rinuna. 'Ene Hu veju'e neha pine ea maijihipuna marane ea sisea veji'ini jihipuna 'u'o maranuna. 'Ene ja ea ka'ene oja ja mihujiru oja mi'avajaho ja eha iraka apehune? Ea ka'ene takisia apeji'inijija 'u'o ija'ina vejura. 'Ene ja vwehu jonaru 'ajoravuja'ina'e 'ú ja ea 'aho'a ija'ina'e asitahe 'ajoravure? 'Ú Jenitarua 'u'o ija'ina pavejure? Ijihuna'e joni Omi kahi akúpa 'ahi ariramaa hinujihuna'e ja 'u'o ariramaa hi'avara.

Počúvaj Matiu 5