Пешготьн
Ль гора рʼезкьрьна кʼьтебед Пәймана Ну, «Мьзгинийа Иса Мәсиһә ль гора Мәтта» кʼьтеба пешьн (әʼԝльн) ә. Бь фькьра зана әва кʼьтеба сәдсалийа пешьнда ль Әнтакйайе һатийә ньвисаре. Жь һьнгеда һʼәта ньһа әва кʼьтеба буйә чʼәʼвканик бона ԝан мәрьвед кӧ дьхԝазьн рʼастийа Хԝәде нас кьн, аԝа готи Иса Мәсиһ. Ль гора шәʼдәтийа щьвина сәдсалийа дӧдада, хӧдане ве кʼьтебе Мәттайе шанди буйә, йе кӧ һе бәри рʼастһатьна Иса хәрщгьр бу, кӧ жерʼа «Леԝи» жи дьготьн (Марԛос 2:14; Луԛа 5:27).
Әва кʼьтеба мьзгинийа ве йәке дьдә, кӧ Иса йә Хьлазкьр у Пʼадшайе жь Хԝәдеда создайи. Әва мьзгинийа дьбежә, кӧ Иса нә тʼәне Хьлазкьре мьләте щьһуйа йә, ле йе мьләтед тʼәмамийа дьнйайе йә жи.
Мьзгинийа Мәтта жь һәр се Мьзгинийед майин зедәтьр бәʼса Пәймана Кәвьн дькә, чьмки мәрәме ве кʼьтебе әв ә, ԝәки избат кә, кӧ Иса һәма хут Хԝәха йә әԝ Хьлазкьре создайи у бь ви аԝайи ньвисаред щьһуйайә пироз (аԝа готи ньвисаред Пәймана Кәвьн) һатьнә сери. Мәтта кʼьтеба хԝәда жь чьл щара зедәтьр бәʼса ԝан ньвисаред Пәймана Кәвьн дькә. Жь ԝан щийа гәләк аһа ньвисар ьн: «Әв йәк аһа ԛәԝьми, кӧ әԝ готьна Хӧданә бь заре пʼехәмбәр һатьбу готьне бе сери…» (1:22; 2:15, 17-18, 23; 4:14-16; 8:17; 12:17-21 у йед майин). Ӧса жи Мәтта гәләк щара дьньвисә, кӧ Иса чаԝа «Кӧрʼе Даԝьд» те һʼәсабе, чьмки Мәсиһе создайи ԝе жь рʼькʼьнйата Даԝьд пʼадша бьһата (1:1, 20; 9:27; 12:23; 15:22; 20:30-31; 21:9, 15; 22:41-45).
Әв Мьзгини жь һәрсекед майин бь ви аԝайи жи бәрчʼәʼв дьбә, кӧ дәԝса наве «Хԝәде» гәләк щара хәбәра «Әʼзман» һатийә хәбате, сәбәб әԝ бу кӧ щьһуйа нәдьхԝәстьн һәр гав наве Хԝәде банина сәр заре хԝә, чьмки пироз ә, ләма жи Мәтта дурва дьһат. Мәсәлә, дәԝса «Пʼадшатийа Хԝәде» 33 щара «Пʼадшатийа Әʼзмана» ньвисар ә, ле «Пʼадшатийа Хԝәде» тʼәне пенщ щара ньвисар ә.
Ньвискʼаре кʼьтебе сәрһатийа Иса бь һур-гьли дьньвисә. Әԝ жь рʼькʼьнйат у буйина Исада дәстпедькә, паше дьньвисә Әԝ чаԝа пе аве те ньхӧмандьне (ьматкьрьне), те щерʼьбандьне, паше дәрһәԛа кьред Ԝийә Щәлиледа дьньвисә, чаԝа даннасин кьр, һин кьр у нәхԝәш ԛәнщ кьрьн. Паше дьньвисә кӧ Әԝ чаԝа жь Щәлиле те Оршәлиме, рʼожед һʼәфтийа Хԝәйә хьлазийе ль ԝьр чаԝа дәрбаз дькә у чаԝа һатә хачкьрьне у жь мьрьне рʼабу.
Мьзгинийа Мәттада Иса чаԝа дәрсдарәки мәзьн кʼьфш дьбә, йе кӧ һʼӧкӧме Ԝи һәйә Ԛануна Муса шьровәкә у бона Пʼадшатийа Хԝәде даннасин кә. Ӧса жи дьдә кʼьфше кӧ Әԝ ԝәкʼиле Ԛануна Хԝәде у пәйманейи амьн ә, кӧ мәрәме Хԝәде дьԛәдинә у тинә сери. Мьзгинийа Мәттада һинкьрьнед Иса пʼар-пʼар дийар дьбьн у әв пʼар бь ве рʼезкьрьне бәрчʼәʼв дьбьн:
1. Даннасинийа сәре чʼийе бәр мәрьвайе вәдькә, кӧ зарʼед Пʼадшатийа Хԝәде чьԛаси хԝәзьли нә у гәрәке рʼабун-рʼуньштьн, борщ у жийина хԝәда жи чаԝа бьн (сәре 5-а һʼәта 7-а).
2. Тʼәмийед бона шагьрта, ԝәки ԛӧльхе шандитийа хԝәда чаԝа Пʼадшатийа Хԝәде даннасин кьн (сәре 10-а).
3. Сӧрʼа Пʼадшатийа Хԝәде у һʼәфт мәсәлә (13-а).
4. Ль сәр ве дьне зарʼед Пʼадшатийа Хԝәде, аԝа готи баԝәрмәндед Иса Мәсиһ гәрәке һьндава һәвда чаԝа бьн (сәре 18-а).
5. Һинкьрьнед ль сәр рʼожед ахьрийе у һатьна Пʼадшатийа Хԝәде (сәре 24-а у 25-а).
Сәрәщәма фькьра кʼьтебе
Рʼькʼьнйата Иса у буйина ԝи (1:1–2:23)
Ԛӧльхе Йуһʼәннайе ньхӧмдар (3:1-12)
Ньхӧмандьн у щерʼьбандьна Иса (3:13–4:11)
Даннасини у шьхӧлед Исайә ль Щәлиледа (4:12–18:35)
Рʼийа Исайә жь Щәлиле һʼәта Оршәлиме (19:1–20:34)
Һʼәфтийа Исайә хьлазийе ль Оршәлиме у дор-бәред ԝеда (21:1–27:66)
Рʼабуна Иса жь мьрьне у шагьртава хӧйабуна Ԝи (28:1-20)

සවන් දෙන්න Мәтта Пешготьн