Уон иккис ый, атыннык эттэххэ, адар ый уон үһүс күнүгэр ыраахтааҕы ыйааҕа туолар болдьохтоох кэмэ тирээн кэлбитэ. Өстөөхтөр ити күн иудейдары хотон өрөгөйдүөхпүт диэн эрэммиттэрэ эрээри, барыта түҥнэри эргийбитэ: иудейдар бэйэлэрэ өстөөхтөрүн хоппуттара. Кинилэргэ уодаһыннаах суолу оҥоруохтарын баҕарбыт хара санаалаахтары самнараары, иудейдар Ахашверош ыраахтааҕы бас билэр хас биирдии уобалаһын ахсын түмсүбүттэрэ. Норуоттар бука бары улаханнык саллыбыт буоланнар, иудейдары ким да утарылаһа барбатаҕа. Уобалас салайааччылара, баһылыктар, тойоттор уонна ыраахтааҕы үлэһиттэрэ бука бары Мардохейтан куттанан, иудейдары өйүүллэрэ. Мардохей дыбарыаска улахан ыйааһыннаах киһи буолбута, кини суон сураҕа бары уобалаһы барытын тилийэ көппүтэ. Күнтэн күн Мардохей сабыдыала күүһүрэн иһэрэ.
Онон иудейдар өстөөхтөрүн барыларын суох оҥорон, кылыһынан кырган, өлөрөн-өһөрөн имири эспиттэрэ – кинилэри абааһы көрөөччүлэри бука барыларын талбыттарынан дьаһайбыттара. Аҥаардас Сузыга, бөҕөргөтүнүүлээх куоракка, иудейдар биэс сүүс киһини өлөрбүттэрэ. Олор истэригэр Паршандафа, Далфон, Асфафа, Порафа, Адалья, Аридафа, Пармашфа, Арисай, Аридай уонна Вайезафа – иудейдар өстөөхтөрө Амадаф уолун Аман уон уолаттара бааллара. Ол эрээри иудейдар кими да халыы-талыы барбатахтара.
Сузы бөҕөргөтүнүүлээх куоратыгар төһө киһини өлөрбүттэрин ыраахтааҕыга сол күн тиэрдибиттэрэ. Ыраахтааҕы Эсфирь сарыыссаҕа эппитэ: «Сузыга иудейдар биэс сүүс киһини, ол иһигэр Аман уон уолун кырган өлөрбүттэр. Оттон саарыстыба атын уобаластарыгар тугу оҥорбуттара эбитэ буолла? Эн миигиттэн өссө туох көрдөһүүлээххиний? Мин эйиэхэ барытын биэриэм. Онон өссө тугу көрдөһөҕүн? Ол барыта туолуо».
«Ыраахтааҕы сөптөөх диир буоллаҕына, – диэбитэ киниэхэ Эсфирь, – Сузы иудейдара сарсын эмиэ бу бүгүҥҥү ыйааҕы толороллоро көҥүллэннин. Оттон Аман уон уолун өлүгүн мас остуолбаҕа ыйаатыннар».
Онон ыраахтааҕы дьаһалынан кини ыйааҕын Сузы куоракка иһитиннэрэн баран, Аман уон уолун өлүгүн остуолбаҕа ыйаан кэбиспиттэрэ. Сузыга олорор иудейдар хат түмсэн, адар ый уон төрдүс күнүгэр куоракка өссө үс сүүс киһини өлөрбүттэрэ, ол гынан баран кими да халыы-талыы барбатахтара.
Ыраахтааҕы бас билэр сиригэр барытыгар атын иудейдар бэйэлэрин көмүскэнэн, өстөөхтөрүттэн өрүһүнээри, эмиэ бииргэ түмсэн, сэттэ уон биэс тыһыынча өстөөҕү өлөрбүттэрэ, ол гынан баран эмиэ кими да халыы-талыы барбатахтара. Ити адар ый уон үһүс күнүгэр буолбута, оттон ый уон төрдүс күнүгэр кинилэр бука бары сынньаммыттара – иудейдарга малааһын, үөрүү-көтүү дьоро күнэ үүммүтэ.
Сузы иудейдара ый уон үһүс, уон төрдүс күннэригэр бары бииргэ түмсүбүттэрэ, оттон уон бэһис күнүгэр сынньаммыттара – кинилэргэ эмиэ малааһын, үөрүү-көтүү дьоро күнэ үүммүтэ. Оттон дэриэбинэ олохтоохторугар, тыа сирин иудейдарыгар, үөрүү-көтүү, малааһын, бырааһынньык адар ый уон төрдүс күнүгэр түбэспитэ. Дьон-сэргэ бу бырааһынньыгы бэлиэтээн, бэйэ-бэйэлэригэр кэһии ыытыһар буолбуттара.

Мардохей ити туһунан барытын суруйан баран, ол суруктарын Ахашверош ыраахтааҕы саарыстыбатын бары муннугар, ыраах уобаластарга да, чугас эргин да олорор иудейдарга бука барыларыгар ыыталаан, кинилэр адар ый уон төрдүс, уон бэһис күннэрин сыллата бэлиэтииллэригэр дьаһайбыта. Ити күннэргэ иудейдар өстөөхтөрүттэн быыһанан, кутурҕаннара үөрүүгэ, оттон ытабыллара бырааһынньыкка кубулуйбута. Онон Мардохей бу икки күн малааһын, үөрүү-көтүү дьоро кэмэ буоллун, дьон хардарыта күндүлэһэн бэйэ-бэйэлэригэр кэһии ыытыстыннар, дьадаҥыларга бэлэх биэрдиннэр диэн суруйбута. Инньэ гынан Мардохей иудейдарга суруйбутун курдук, бу бырааһынньык норуот үйэлээх үгэһигэр кубулуйбута.
Агаг удьуорун Амадаф уола Аман, бары иудейдар кыр өстөөхтөрө, иудейдары имири соторго сорунан, кинилэри самнаран төрдүттэн эһээри, «пур» (түөрэх) бырахпыта. Ол гынан баран Эсфирь ыраахтааҕыга тиийбитигэр анарааҥҥыта ыйаах таһааран, Аман иудейдары утарар хара дьайдаах соругун бэйэтин утары эргиппитэ: кинини уолаттарын кытта остуолбаҕа ыйаан кэбиспиттэрэ. Ол иһин ити күннэри «пур» диэн тылтан таһааран, Пурим диэн ааттаабыттара.
Иудейдар илдьит сурукка уонна илэ харахтарынан көрбүт, эттэринэн-хааннарынан билбит быһыыларыгар-майгыларыгар олоҕуран, бэйэлэригэр да, кэнэҕэски удьуордарыгар уонна кинилэргэ холбоспут атын да дьоҥҥо бука барыларыгар анаан икки күнү, хайдах ыйыллыбытын-бигэргэммитин курдук, сылтан сыл көтүппэккэ бэлиэтиир үгэһи ылынан олоххо киллэрбиттэрэ. Онон ити күннэри уобалас-уобалас, куорат-куорат аайы хас биирдии көлүөнэ, хас биирдии дьиэ кэргэн умнубакка бэлиэтиир буолбута. Иудейдар Пурим күннэрин хаһан да умнубатыннар, кинилэр удьуордара эмиэ ити туһунан өрүү өйдүү-саныы сырыттыннар!
Абихаил кыыһа Эсфирь сарыысса былааһын толору туһанан, Мардохей иудейы кытта бииргэ Пурим бырааһынньыгын туһунан инники суруллубут илдьит суругу бигэргэппитэ. Онон ити илдьити, эйэ уонна куттал суох буолуутун туһунан баҕа санааларын онно эбии киллэрэн баран, Ахашверош саарыстыбатын сүүс сүүрбэ сэттэ уобалаһын иудейдарыгар бука барыларыгар ыыппыттара. Дьэ ити курдук Мардохей иудей Эсфирь сарыыссалыын уурбут уураахтарынан итиэннэ иудейдар бэйэлэригэр уонна кэнэҕэски ыччаттарыгар анаан быһаарбыттарынан, астан туттунар ытабыл кэмэ олохтоммутун курдук, аны Пурим күннэрин бырааһынньыга олохтоммута. Эсфирь дьаһал биэрэн Пурим бырааһынньыгын бигэргэппитэ. Ол туһунан барыта кинигэҕэ суруллан турар.

සවන් දෙන්න Эсфирь 9