Lezgi - 2018 IBT (NT) Non Drama

Lezgi - 2018 IBT (NT) Drama

Исади Вичин цӀикьвед илчидиз эверна, абуруз жинерар хкуддай ихтияр ва азарар сагъар хъийидай къуват гана. Ада абур Аллагьдин пачагьвиликай хабар гуз ва азарри кьунвайбур сагъар хъийиз ракъурна.
– Фидай рекьиз гьич са затӀни кьамир: я аса, я гьебе, я фу, я пул, я дегишдай пекерни, – лагьана Исади. – Гьи кӀвализ куьн фейитӀа, шегьердай хъфидалди, гьана акъваз. Са гьина ятӀани куьн мугьманвиле кьабул тавуртӀа, анай экъечӀна хъфидайла, виридаз аквадайвал куь кӀвачерал ацукьай ругни югъур хъувуна ахлад. Къуй им абуруз гудай жазадикай виликамаз хабардарвал хьурай.
Абур Шад Хабар чукӀуриз ва инсанар сагъар хъийиз хуьрер тирвал къекъвена.
Исадин крарикай Гьируд бегдиз хабар хьана. Адан кьил акъатзавачир: садбуру Иса кьена чан хтанвай Ягья я, муькуьбуру Ам хтанвай Ильяс я, са бязибуруни Ам цӀийиз чан хтанвай дегь чӀаварин пайгъамбар я лугьузвай.
– Ягьядин кьил за атӀана, – лагьана Гьируда. – Амма, заз ван жезвай, чеб тежедай хьтин крар ийизвай Ам вуж хьурай?
Адаз Иса акваз кӀан хьана.


Илчияр элкъвена хтайла, чпи кьилиз акъудай крарикай абуру Исадиз ахъайна. Ахпа Иса, гьабурухъ галаз кьилди амукьун патал, Бетсаид лугьудай шегьердин патав гвай са хелвет чкадиз фена. Иса аниз финикай хабар хьайила, халкьни Адан гуьгъуьна гьатна гьаниз атана. Адани халкь кьабулна ва Аллагьдин пачагьвиликай абуруз ихтилатар ийиз, сагъарна кӀанзавайбур дири хъийиз хьана.
Югъ атана нянихъ элкъвенвай. ЦӀикьвед илчиди, Адан патав атана, лагьана:
– Вуна халкь ахъая, абур патарив гвай хуьрериз чпиз илифдай чка ва недай затӀ жагъуриз фирай. Инаг хелвет чка я, абуруз инай недай затӀ жагъидач.
– Куьне халкьдиз тӀуьн це, – лагьана Исади.
– Чав гвайди анжах вад фуни кьве гъед я, – лагьана абуру. – Белки, чна и инсанриз виридаз недай затӀар къачун?
(Папарни аялар квачиз, вад агъзур кьван итим авай.)
Исади Вичин тилмизриз лагьана:
– ЯхцӀурни цӀуд-яхцӀурни цӀуд кас жерге-жерге ацукьра.
Абуру Ада лагьайвал халкь ацукьарна. Исади вад фу ва кьве гъед къачуна, кьил цавуз хкажна, хийир-дуьа ийиз-ийиз, фу кӀус-кӀус авуна, а кӀусар, халкьдин арада паюн патал, тилмизрив вугана. Фу тӀуьна вири тух хьана; тилмизри цӀикьвед зимбил ацӀудай кьван фан кӀусар кӀватӀ хъувуна.


Садра хелвет чкада Исади Вичин тилмизарни галаз дуьаяр ийизвай.
– Халкьди Зун няй кьазва? – абурувай хабар кьуна Ада.
– Садбуру Ягья пайгъамбардай, – жаваб гана абуру, – садбуру – Ильясай; масадбуру Вун цӀийиз чан хтанвай дегь чӀаварин пайгъамбардай кьазва.
Адани абурувай хабар кьуна:
– Бес куьне Зун няй кьазва?
– Аллагьдин Месигьдай – жаваб гана Петруди.
Амма и кардикай садазни талгьун патал, Исади абуруз кӀевелай тагькимарна.


– Инсандин Хци гзаф азаб-азият чӀугун лазим я, – лагьана Исади. – Ам агъсакъалри, чӀехи хахамри ва тавратдарри кьабулнач. Ам абуру рекьида ва пуд лагьай юкъуз Адал чан хкведа.
Виридахъ элкъвена, Исади давамарна:
– Низ Захъ галаз къвез кӀанзаватӀа, ам чандилайни гъил къачуна, гьар юкъуз вичин азабрин хашни кӀулаз яна Захъ галаз атурай. Низ вичин чан хуьз кӀанзаватӀа, а касдивай чан къакъатда. Зун патал ни вичин чан эцигайтӀа, адан чан сагъни жеда. Вичин чан пучна вири дуьнья къачуникай инсандиз вуч хийир ава? Инсандин Хва Вичин ва Вичин Бубадин, гьакӀни пак малаикрин баркалла алаз къведа. Амма низ Зун ва Зи Гафар кьабулиз регъуь хьайитӀа, Инсандин Хцизни, Вич атайла, гьа кас кьабулиз регъуь жеда. За квез рикӀивай лугьузва: инал акъвазнавай са бязибуруз Аллагьди пачагьвал ийидай вахт акун тавунмаз, гьич ажални аквадач.


И гафар лагьана са гьафте кьван алатайла, Петру, Ягья ва Якьуб галаз Иса дуьаяр ийиз дагъдиз хкаж хьана. Ада дуьа ийидайла, Адан къамат дегиш хьана, Адан пекерни лацу хьана цӀарцӀар гуз акъвазна. Гьа вахтунда Адахъ галаз кьве касди суьгьбет ийизвай: сад Муса тир, муькуьдини – Ильяс. Баркалла алаз атанвай абур Иса Ярусалимда рекьидайдакай рахазвай.
Абуру ихтилатар ийизвай чӀавуз Петру ва адахъ галайбур ахвариз фенвай. Ахварай аватайла, абуруз Исадин баркаллади гузвай рапрап ва Исадихъ галаз акъвазнавай кьве итим акуна. А итимар Исадин патавай хъфидайла, Петруди, вичи вуч лугьузватӀа течиз, Исадиз лагьана:
– Устаз! Чун ина аваз хъсан хьана. Ша чна ина пуд кума эцигин: сад Ваз, сад Мусадиз, садни Ильясаз.
Ада и гафар лугьудайла, тилмизар цифедин хъендик акатна. Чеб цифедик акатайла, тилмизриз кичӀе хьана. Цифедай рахадай ван акъатна:
– Ам Зи хкянавай Хва я, Адан чӀалаз килиг.
А ван атӀайла, Иса анал мад текдиз аламай. Чпиз акурдакай Петруди ва адахъ галай тилмизри а вахтунда садазни лагьанач.


Исани пуд тилмиз пакагьан юкъуз дагъдай хтайла, абурун вилик гзаф халкь экъечӀна. Садлагьана халкьдин арадай са итимди гьарайна:
– Муаллим! Ваз минет хьурай, зи хциз килиг. Ам захъ авай-авачир сад я. Ам чӀуру жинжи кьаз, адай гьараяр акъудзава. Адан сивяй каф чкӀидалди жинжи адал таб акъалдарзава; вичиз кӀандай кьван азабар гайидалай кьулухъ ам адалай алатзава. За Ви тилмизривай адакай чӀуру жин хкудун тӀалабнай, амма абурулай алакьнач.
– Эй, рекьяй акъатнавай, иман гвачир инсанар! – жаваб гана Исади. – Гьикьван гагьди Зун квехъ галамукьрай? Гьикьван чӀавалди За куьн эхрай? Гъваш иниз жуван хва.
Гада Исадин патав агатзавайла, жинжи ам чилел ярхарна, гада вич вичелай ракъурна. Амма Исади чӀуру жин акъвазарна. Гада сагъар хъувуна, ам вичин бубадив вахгана.


Вири Аллагьдин гьайбатди мягьтеларна. Инсанар Исади авур кардал мягьтел хьана амайла, Ада тилмизриз лагьана:
– И гафар куьне рикӀел хуьх: Инсандин Хва инсанрин гъиле тун лазим я.
Амма абур Ада лагьай гафарин гъавурда гьатнач. Абур гъавурда гьат тежедай жуьреда кьасухдай лагьай гафар тир. Абурун манани Адавай хабар кьаз абуруз кичӀезвай.


Тилмизрин арада абурукай вуж артух я лугьуз, гьуьжет гьатна. Абурун рикӀе авай фикир чир хьайила, Исади аял къачуна Вичин вилик акъвазарна.
– И аял Зи хатурдай ни кьабулайтӀа, гьада Зунни кьабулзава, – лагьана Ада, – ни Зун кьабулайтӀа, гьада Зун Ракъурайдини кьабулзава. Квекай виридалайни агъада вуж аватӀа, гьам виридалайни вине жеда.
Инал Ягьяди лагьана:
– Я Устаз! Чаз Ви ТӀварцӀелай инсанрикай жинерар хкудзавай са кас акунай. Ам чи арадай тахьуниз килигна, чна адаз а кар ийиз къадагъа авуна.
– Къадагъа ийимир, – лагьана Исади, – вуж квез акси туштӀа, гьам куь патал ала.

Иса цаварал хутахдай йикъар мукьвал хьайила, Ада кӀевелай Ярусалимдиз фин кьетӀна. Ярусалимдиз Самариятдай яна фена кӀанзавай. Аниз Ада Вичелай вилик сифте Вичин инсанар ракъурна. Ам къведалди гьазурвилер авун патал, абур Самариятдин са хуьруьз фена. Амма Иса Ярусалимдиз физва лугьуз, ана абур садани илифарнач. А кар акур Адан тилмизар тир Якьубани Ягьяди лагьана:
– Я Агъа! Ша чна цавай цӀуз эверна, абур тергин.
Исади абуруз и кар къадагъа авуна. А вахтунда абур элкъвена маса хуьруьз фена.


Абур рекье авайла, са ни ятӀани Адаз лагьана:
– Я Агъа! Вун гьиниз фейитӀани, зунни Ви гуьгъуьна аваз къведа.
– СикӀерихъ кьветӀер жеда, – жаваб гана Исади, – цавун къушарихъни – мукар, амма Инсандин Хцихъ кьил эцигдай са чка авач.
Муькуьдаз лагьана:
– Зи гуьгъуьна аваз ша.
– Я Агъа! – лагьана ада. – Вуна заз фена эвел зи буба кучукдай ихтияр це.
Амма Исади лагьана:
– Кьейибур къуй чан алай мейитри кучукрай, жува фена Аллагьдин пачагьвиликай муштулухар це.
Са масадани лагьана:
– Зун Вахъ галаз къведа, я Агъа, амма сифте Вуна заз фена жуван хизандиз сагърай лугьудай ихтияр це.
Амма Исади адаз лагьана:
– Ни вичин гъил куьтендин хилел эцигиз, вил кьулухъ ягъиз хьайитӀа, гьадакай Аллагьдин Пачагьлугъ патал гьич са хийирни жедач.

Ascultă ЛукӀа 9