Yala - 1979 BSNIG (NT) Non Drama

I̍chi̍chɛ ɔha̍, Iji̍sɔ̄ɔsi hɔ̄ abɔ̍ɔ la u̍nu̍ yī Ɔwɔ ē ngū āchɛ lɛlā, ē kā Wɔ̄kā Ɔlwɔnyɛ yī Ɔwɔ ē de wa̍. Alɛhu̍ aligbe ba̍la ɛgabɔ̄ ba̍la āchɛ ongū Lihɔ yī Iju̍u wa̍a̍ wā abɔ̍ɔ. E̍ da Iji̍sɔ̄ɔsi hīka, “Wɔhu̍ ɔna̍ nīi a lɛ nīi a yɛ ma̍ ē yɛ̍ɛ̄lā nūma̍ ma̍/? Ɔ̄nyɛ de wɔhu̍ de wɔ ka aɔ̍lɔ ge̍ ya̍ i̍ngɔ̍ɔ ma̍? Ka de alɔ!”
Iji̍sɔ̄ɔsi hīya aa̍ ɔkɔ du̍mɔ̍ hīka, “Ala̍ ma̍ ko̍ō! Ami titi lɛ ikpo̍ lɛlā ɔha̍ ge̍ē che ala̍! Wɔhu̍ nīi Ijɔ̍ɔn lɛ nīi o̍ ē hu āchɛ yenyi ma̍ bū la abɔ̄ yī Ɔwɔ kɛ̄ɛ āchɛ̄ɛchɛ? Ala̍ ka de u o̍bū!”
E̍ gblāa abɔ̍ɔ ē ka ē tāa ɔ̍nyīnū bɛ̍ɛ̄nɛ̄ hīka, “Kana̍ nīi alɔ ge̍ē ka ma̍ dɛdɛ? Alɔ ge̍ ka hīka, ‘O̍ bū la abɔ̄ yī Ɔwɔ’, o̍ chī ge̍ē ka hīka, aa̍ nīi aɛ̍lɛ i̍ chɛ̄ku Ijɔ̍ɔn ni̍ a̍nɛ? Alɔ ge̍ chī ka hīka, ‘Abɔ̄ yī āchɛ̄ɛchɛ nīi o̍ bū a̍nɛ,’ alɔgbādu nūma̍ wa̍a̍ chī ge̍ē ngmo̍ alɔ la achāchɔ̄. Wu̍chē yī oji̍ nɛ, aa̍ wa̍a̍ de jo̍ōkū hwɔhi hwɔhi mɛ̍, hīka Ijɔ̍ɔn ɔ̍lɔ - ɔ̄chɛ ɔkɛrɔ̄ yī Ɔwɔ nɛ.” Wu̍chē yī ɔla̍ā, e̍ hīya Iji̍sɔ̄ɔsi ɔkɔ hīka, aɛ̍lɛ i̍ je̍ ɛbɛ nīi wɔhu̍ yī Ijɔ̍ɔn ɔ̍lɔ bū ma̍ ni̍!
Iji̍sɔ̄ɔsi titi koko̍o de wa̍ bɛ̍ɛ̄nɛ̄ hīka, “I̍ngi̍ngɔ̍ɔ nīi ami titi i̍ ge̍ē koko̍o yī wɔhu̍ nīi n ē bī yɛ̍ɛ̄lā nūma̍ ma̍ de ala̍ ni̍ a̍nɛ.”


Iji̍sɔ̄ɔsi wā ge̍ chā wɔ̄chīije nūma̍ de alɔgbādu ɔla̍ā bɛ̍ɛ̄nɛ̄ hīka, “Ala̍ ma̍ ko̍ō! Ɔngrɔ̄ɔ ɔha̍ hi̍ yɛrɔ̄ yī īkpɔ̄ɔ̄chi̍ ɔha̍. O̍ de nāa bā āchɛ ɛha̍. Anu̍ ɔlɔjā pīya ga ɔcha ɔha̍ ge̍ē jī abɔ̍ɔ kpɛɛ. Yɛ̄grāa de gbajɛ nīi e̍ gwō īkpɔ̄ɔ̄chi̍ ɛla̍ā ma̍, o̍ de ɔfiyɛ yī nū ɔha̍ tɛ̄rɔ̄ hu āchɛ ɛla̍ā nīi o̍ de yɛrɔ̄ bā wā ma̍, hɛ̄ɛbɛ nīi o̍ ge̍ē nāa iyī nū nīi e̍ ge̍ē kɔ̄ ma̍. Āchɛ nīi o̍ de yɛrɔ̄ bā wā ma̍ chōo̍chē ku̍ ɔfiyɛ yī nū ɔla̍ā, gwō ɔ̄ lijē, nū ɔ̄ pīya abābɔ̄. O̍ gba̍a wā ge̍ de ɔha̍ tɛ̄rɔ̄ gāa. Anu̍, e̍ gba̍a gwō ɔ̄ lijē ɛbɛ̍bɛ̍-ɛbɛ̍bɛ̍, ya̍ ɔ̄ lɛlā oliwēyī-iwēyī, gba̍a nū ɔ̄ pīya abābɔ̄. O̍ gba̍a de ɔfiyɛ yī nū ɔmɛta̍ tɛ̄rɔ̄ gāa. Anu̍ ma̍, e̍ ya̍ ɔ̄ ɔjā, wu̍ ɔ̄ ta̍anū hī yɛrɔ̄ yī īkpɔ̄ɔ̄chi̍ ɔla̍ā. Ɔlɔjā yī yɛrɔ̄ ɔla̍ā ka anɔ̍lɔ ge̍ē ya̍ kana̍ bɛ̍ɛ̄nɛ̄ ma̍! O̍ ka anɔ̍lɔ ge̍ē de ɔyi̍ anu̍ ɔnɔ̄ngrɔ̄ɔ ē tɛ̄rɔ̄ gāa bɛ̍ɛ̄nɛ̄. Ɔyi̍ anu̍ pi̍i̍ ma̍, ɛ̍lɛ ge̍ē de otūlichō de ɔ̍lɔ! Āchɛ ɛla̍ā nīi o̍ de yɛrɔ̄ bā wā ma̍ ma̍ ɔyi̍ yī nū ɔla̍ā bɛ̍ɛ̄nɛ̄ ma̍, e̍ hī ɔ̍nyīnū ɛra̍. Ɔyi̍ nīi - ɔ̍lɔ ge̍ē ru̍gū yī yɛrɔ̄ nūma̍ ma̍ ɔ̍lɔ yɛ ma̍ mɛ̍ oo! Aɛ̍lɛ ge̍ de ɔ̍lɔ ngmo̍, hɛ̄ɛbɛ nīi ɔjā yī u̍gū yī ɔ̍lɔ ge̍ de pīya iyī aa̍. Ichɛ̄ɛhi-ichɛ̄ɛhi, e̍ pi ɔ̍ ngmɛ̍ɛchɛ hī yɛrɔ̄ yī īkpɔ̄ɔ̄chi̍ ɔla̍ā, de ɔ̍ ngmo̍.”
Iji̍sɔ̄ɔsi pīya kpa̍ta̍ chikpo̍ bɛ̍ɛ̄nɛ̄ hīka, “Oji̍ kpɛ̍ɛ nīi ɔlɔjā yī yɛrɔ̄ ɔla̍ā ge̍ē ya̍ ba̍la āchɛ ɛla̍ā nīi o̍ de yɛrɔ̄ bā wā ma̍? Ɔjā nīi o̍ ge̍ē ya̍ ma̍, o̍ ge̍ē gāa ge̍ē kpo̍ wā ngmo̍. O̍ ge̍ē de yɛrɔ̄ ɔla̍ā nāa ē bā āchɛ ɛha̍.”
Āchɛ ɛla̍ā po̍ i̍ngɔ̍ɔ bɛ̍ɛ̄nɛ̄ ma̍, e̍ ka ɔ̍lɔ ge̍ fi̍yɛ! Ɔ̍lɔ ge̍ īchāha̍-īchāha̍!
Iji̍sɔ̄ɔsi ma̍ wā chi̍i̍ da wa̍ hīka, “Oji̍ chī - ochi̍chi̍ yī lɛlā nūma̍ nīi tū la Īpū yī Ɔwɔ ma̍/?
“ ‘Lɛchɔ̄ ɔla̍ā nīi ɔ̄chɛ ɔmwɔlɛ̍ ta̍ ka ɔ̍lɔ i̍ hwɔhi ni̍ ma̍,
anu̍ pi̍i̍ chōo̍chē de pīya lɛchɔ̄ ɔlamu-ɔlamu gɔ̄ga a̍nɛ.’
Ɔ̄chaha̍-ɔ̄chaha̍ nīi ge̍ē gwāajɛ chiya lɛchɔ̄ ɔla̍ā, o̍ ge̍ē de ɔlɔjā chiya mi̍ni̍mi̍ni̍. Lɛchɔ̄ ɔla̍ā ge̍ chī ha̍ābɔ̄ dra̍ ɔ̄chɛ ɔha̍, o̍ ge̍ē de ɔlɔjā gbā rɛgɛ̍rɛgɛ̍.”


Alɛhu̍ aligbe ba̍la āchɛ ongū Lihɔ yī Iju̍u yɛ ge̍ē de Iji̍sɔ̄ɔsi ē ku̍ abɔ̍ɔ riyi̍ ajɛ. Wu̍chē oji̍ nɛ, e̍ de jo̍ōkū hīka, ɔ̍lɔ chā wɔ̄chīije nūma̍ ku̍ aa̍. E̍ chī de kpo̍ tūuhwi wu̍chē yī āchɛ wa̍a̍. Wu̍chē yī ɔla̍ā, e̍ yɛ ē gbēyī yɛ̄grāa kpakpa bɛ̍ɛ̄nɛ̄. E̍ de ɔjā tū āchɛ ɛha̍ la oko̍o, hɛ̄ɛbɛ nīi e̍ ge̍ē ya̍ bɔ̄ɔjā nīi e̍ - āchɛ ɛnɛ̄ɛhɛhi nɛ ma̍. E̍ de āchɛ ɛla̍ā tɛ̄rɔ̄ ga ɛbɛ yī Iji̍sɔ̄ɔsi, hɛ̄ɛbɛ ge̍ē trɛ̍ɛda ē gwō ɔ̄ la ikpo̍ yī lɛlā ochōche; hɛ̄ɛbɛ nīi e̍ ge̍ē jɔ̍ɔkɔ ē ku̍ ɔ̄ wa̍ābɔ̄ la anu̍ de Ɔ̄chɛ Odeyīrɛ Ajɛ ɔla̍ā. E̍ gāa ge̍ da Iji̍sɔ̄ɔsi bɛ̍ɛ̄nɛ̄ hīka, “Ɔngūlɛ̄lā! Alɔ jo̍ōkū hīka lɛlā nīi a ē ka ba̍la onīi a ē ngū āchɛ wa̍a̍ ma̍ - ochi̍chi̍ nɛ. A i̍ ē tūuhwi yī īkprī yī ɔ̄chɔ̄chɛ lɛ̍kɛ̍kɔ̍ ni̍. Lɛlā olēchi̍ lēchi̍ lɔkɔ nīi Ɔwɔ chikpo̍ ma̍ nīi a ē ngū āchɛ i̍ngɔ̍ɔ tɛri̍tɛri̍ a̍nɛ. Lihɔ yī alɔ ma̍ chɛ̄ ka ɛ̍lɛ ge̍ ta̍ i̍kpa̍da̍ de Isi̍sa nīi Ɔchwɔ̄lɛ̍ Ɔnɔ̄kɔ̄kū Ma̍, kɛ̄ɛ o̍ i̍ chɛ̄ ni̍/?”
Iji̍sɔ̄ɔsi ma̍ a̍chālā yī wā ɔla̍ā ɔpɔ̄ɔpɛ̄, o̍ da wa̍ du̍mɔ̍ hīka, “Ala̍ ā chabɔ̄ yī okpo ɔha̍ hu̍ u we̍ e̍e! Igbla yī ɔ̄nyɛ ba̍la riyī yī ɔ̄nyɛ che ma̍ lɛ okpo nūma̍ ma̍?”
E̍ ka ɔ̍lɔ - iyī Isi̍sa nīi Ɔchwɔ̄lɛ̍ Ɔnɔ̄kɔ̄kū yī ajɛ yī Iro̍om wa̍a̍ ma̍ nɛ.
Bū la ɛbɛ ɔla̍ā, Iji̍sɔ̄ɔsi koko̍o de wa̍ bɛ̍ɛ̄nɛ̄ hīka, “Ɔ̍lɔma̍, ala̍ ā de ɔjā nīi - iyī Isi̍sa ma̍ de Isi̍sa hɛ̄ɛbɛ nīi ala̍ ge̍ de ɔjā nīi - iyī Ɔwɔ ma̍ de Ɔwɔ.”
E̍ i̍ ku̍ ɔ̄ lɛlā ɔdwɔ̄bi̍ ɔha̍lɔha̍ abɔ̍ɔ la iyɔ̄bū yī āchɛ ɛla̍ā mɛ ni̍ ma̍, e̍ hīdīdū cho̍cho̍ ji bɛ̍ɛ̄nɛ̄. Ɔkɔlɛ̄lā ɔla̍ā nīi o̍ hīya ma̍ de ya̍ wā lɛbɛ̍bi̍ ɔlamu-ɔlamu.


Āchɛ yī Isa̍dusīi ɛha̍ wā dikpo̍ba̍ Iji̍sɔ̄ɔsi bɛ̍ɛ̄nɛ̄. Ribi yī āchɛ ɛla̍ā ka hīka āchɛ ɔ̍lɔ i̍ ge̍ē hye̍ēyī la okū gɛ ni̍ a̍nɛ. E̍ wā ge̍ da Iji̍sɔ̄ɔsi hīka, “Ɔngūlɛ̄lā be̍e! Ma̍ gɛ ko̍ō! Imo̍sīisi ta̍ lihɔ ɔha̍ tū de alɔ hīka, ɔ̄chɛ ɔ̍lɔ ge̍ pīyaku̍ hī ɔnyā nīi ɛ̍lɛ i̍ ma ɔyi̍ ɔha̍lɔha̍ o̍bū ni̍, ɔɔ̍nɛ̍ yī okū ɔ̍lɔ ge̍ de onyōkū ɔla̍ā wu̍, hɛ̄ɛbɛ nīi ɛ̍lɛ ge̍ ma ayi̍ de okū ɔla̍ā. Yɛ̄grāa ɔha̍, aɛ̍nɛ̍ anāngrɔ̄ɔ ɛha̍ lɛ āchɛ arāapa. Ɔnyɔ̄nyāku̍ yī wā wu̍ ɔnyā, pīyaku̍ hī ɔ̄, e̍ i̍ chī ma ɔyi̍ ɔha̍lɔha̍ ni̍. Ɔmache yī nū de ɔnyā ɔla̍ā wu̍. Ɔ̄chɛ ɔmɛta̍ gba̍a de ɔ̍ wu̍. O̍ lɛ i̍ngɔ̍ɔ kpɛɛ nīi aɛ̍nɛ̍ āchɛ arāapa ɛla̍ā wu̍ ɔ̄ wa̍a̍, pɔ̄pīyaku̍ hī ɔ̄. Ɔ̄chɔ̄chɛ i̍ chī ma ɔyi̍ ɔha̍lɔha̍ ni̍. La ɔkwɛ̍ɛjī yī nū wa̍a̍, ɔnyā ɔlɔjā wā ge̍ pīyaku̍. O̍ lɛ i̍ngɔ̍ɔ ma̍, ɔ̄chī nīi okū wa̍a̍ ge̍ē hye̍ēyī wā la ɔhɔ̄leyī ma̍, ɔ̄nyɛ nīi ɔnyā ɔla̍ā ge̍ē re̍ka ɔnyā yī nū ma̍? Aa̍ āchɛ arāapa-arāapa ɛla̍ā chī wu̍ ɔ̄ wa̍a̍ je̍!”
Iji̍sɔ̄ɔsi hīyɔkɔ bɛ̍ɛ̄nɛ̄ hīka, “Āchɛ yī yɛchɛ nūma̍ ē wu̍ ɔnyā ē blɛ̍ba̍ a̍nɛ. Āchɛ ɛla̍ā nīi ngma̍ la ohye̍ēyī la okū ge̍ hɔ̄ la yɛchɛ ɔha̍ ma̍, aa̍ ma̍ i̍ ge̍ē wu̍ ɔnyā kɛ̄ɛ ē blɛ̍ba̍ ni̍ lachi̍lachi̍. E̍ lɛ bāa ayɛ̍ɛ̄chɛ̄rɔ̄ yī Ɔwɔ ma̍; e̍ i̍ ē ko̍ōku̍ mɛ ni̍. Aa̍ ma̍ - ayi̍ yī Ɔwɔ bɛ̍ɛ̄nɛ̄ nɛ, wu̍chē lɔkɔ nīi e̍ hye̍ēyī la okū ma̍. Imo̍sīisi chī u̍tu de chabɔ̄ tɛri̍tɛri̍ i̍ngɔ̍ɔ hīka, okū ɔ̍lɔ ge̍ē hye̍ēyī wā la ɔhɔ̄leyī. Abɔ̍ɔ la īpū yī Ɔwɔ la ɛbɛ nīi o̍ kɛlā yī a̍chi̍ ɔwɔla̍ ma̍, o̍ kɛlā ku̍ Ādā hīka ɔ̍lɔ, ‘Ɔwɔ yī A̍brahāam, Ɔwɔ yī A̍yi̍sāaki ba̍la Ɔwɔ yī Ije̍kɔ̄ɔpu nɛ.’ Ɔla̍ā chabɔ̄ hīka anu̍ - Ɔwɔ yī āchɛ ɔhɔ̄leyī nɛ; i̍ Ɔwɔ yī āchɛ oko̍ōku̍ kpɛɛ ni̍. Wu̍chē oji̍ nɛ, aa̍ wa̍a̍ hɔ̄ abɔ̍ɔ la eyī de Ɔwɔ.”
Āchɛ ongū Lihɔ yī Iju̍u nīi gblāa abɔ̍ɔ ma̍ nāa anu̍ ɔkɔ ɔpɔ̄ɔpɛ̄ hīka, Ɔngūlɛ̄lā, ɔ̍lɔ hīyɔkɔ yɛ̍yɛ̍ kpɛ̍ɛji. E̍ ka i̍ngɔ̍ɔ wu̍chē lɔkɔ nīi e̍ i̍ chikpo̍ ge̍ē che ɔ̍ ikpo̍ yī lɛlɛ̄lā gɛ ni̍ ma̍.


Iji̍sɔ̄ɔsi da wa̍ hīka, “Kana̍ nīi āchɛ u̍tu chōo̍chē ka hīka Ɔhɔ̍ɔnyɛta̍ Nīi Ɔwɔ Hōhu Ma̍ ɔ̍lɔ ge̍ē bū la wɔma yī Ide̍bīidi ma̍/? Ide̍bīidi ɔlɔjā chī ka la Īpū yī Ejē Ɔkɔ̄kā hīka,
“ ‘Ādā Nīi - Ɔwɔ ma̍ koko̍o de Ādādā yī u hīka
ɔ̍lɔ ge̍ hyāhɔ̄ ma̍ la abɔ̄ līre̍ yī anu̍
kpɛɛ nīi anɔ̍lɔ ge̍ ku̍ aluji yī ɔ̍lɔ tū ɔ̍lɔ la apli̍kpo̍ o̍bū.’
Ide̍bīidi ɔlɔjā chī hī Ɔhɔ̍ɔnyɛta̍ Nīi Ɔwɔ Hōhu Ma̍ hīka ‘Ādādā’ ma̍, kana̍ nīi o̍ ge̍ē chōo̍chē re̍ka ībī yī Ide̍bīidi ji ma̍?”


Āchɛ ɛla̍ā wa̍a̍ yɛ ē darɔ̄ku ma̍, Iji̍sɔ̄ɔsi ta̍ a̍chi̍kpo̍ yī nū ɔna. O̍ de wa̍ hīka, “Ala̍ ā deyīrɛ grigrigri wu̍chē yī āchɛ ongū Lihɔ yī Iju̍u! E̍ gblāa amu ē gāa bɛ̍bɛ̍ la aru̍ ɔkwajɛ yī wā hyo̍lō-hyolō. O̍ lɛ wa̍ wɔnyɔnyɛ nīi āchɛ ge̍ē da wa̍ o̍be la otūlichō la o̍gra. Ɛbɛ ɔhyāhɔ̄ nīi wo̍ogō ma̍ nīi e̍ chikpo̍ ɔhɔ̄hɔ̄ la u̍nu̍ ogrēeyī a̍nɛ. Ɛbɛ ɔhwɔhi ka̍ka̍ka̍ nīi e̍ chikpo̍ ɔhɔ̄hɔ̄ la ɛbɛ yī ɔwɔ̄wīyā ɔha̍ a̍nɛ. Aa̍ ē chī ma̍ anyōkū la obu̍we̍ ē nu̍ wā wɔlɛ̍ yī wā a̍nɛ. Aa̍ ē chī mɔ̍ɔ̄ma̍chi̍ jɔhā kpradada ji a̍nɛ. Ichi̍ nīi - ɔdwɔ̄bi̍ ɔdwɔnyɛ ma̍ nīi Ɔwɔ ge̍ē de ē de wa̍ a̍nɛ.”

Ouvir Ilu̍uku 20