Yala - 1979 BSNIG (NT) Non Drama

Iji̍sɔ̄ɔsi wā ge̍ hī a̍chi̍kpo̍ yī nū āchɛ igwo̍lɛpa ɛra̍ grēeyī. O̍ de wɔhu̍ de wa̍, nīi e̍ ge̍ē nū yapri̍ija ɔdwɔ̄bi̍ ē hī āchɛ, nīi e̍ ge̍ē nyiya āchɛ iyē oko̍ōku̍ ita ɔha̍lɔha̍ wa̍a̍ ba̍la ɔjāmɔjā nīi ē ku̍ āchɛ iyē ma̍. Riyī yī alɛrɔ̄ āchɛ igwo̍lɛpa ɛla̍ā hɔ̄ ma̍ a̍nɛ; Ɔha̍ re̍ka Isa̍yi̍mɔ̄ɔn. E̍ ē hī ɔ̄ ka Ipi̍ta, anu̍ ba̍la A̍ndru ɔɔ̍nɛ̍ yī nū. Ɛha̍ re̍ka Ije̍mēehi ba̍la Ijɔ̍ɔn ɔɔ̍nɛ̍ yī nū, ayi̍ yī Ijɛ̍bɛ̄di nɛ. Ɛha̍ re̍ka Ifi̍līipu, ba̍la Ibato̍lōmiyu, ba̍la Itɔ̍mɔ̄ɔsi, ba̍la Ima̍tiyu nīi - oli̍kpa̍da̍ ma̍, ba̍la Ije̍mēehi ɔyi̍ yī Alife̍yūsi, ba̍la Itadi̍yūsi, ba̍la Isa̍yi̍mɔ̄ɔn Ɔngma̍lo̍gra, ba̍la Iju̍dasi Isikɛ̍rīyɔti nīi chɔ̄ɔwɛ tū Iji̍sɔ̄ɔsi ma̍.


Iji̍sɔ̄ɔsi wā ge̍ de āchɛ igwo̍lɛpa nūma̍ tɛ̄rɔ̄ ga yɛchɛ, koko̍o de wa̍ hīka, “Ala̍ e̍e ga la ikpo̍ tū ajɛ yī Ɛchɛkɔcha kɛ̄ɛ ipwo̍gra yī Alisame̍riya ɔha̍lɔha̍ ni̍. Ala̍ ā gāa dikpo̍ba̍ āchɛ yī I̍sɛ̄rɛli nīi de lɛ bāa anyīyɛrɔ̄ obi̍yēyī ma̍. Ala̍ ā gāa ge̍ ka de wa̍ hīka, ‘Ɔchwɔ̄lɛ̍ Oro̍ōre̍ yī Ɔwɔ gbajɛ wā mɛ̍!’ Ala̍ ā nyiya āchɛ okwi̍īyē. Ala̍ ā hɛ̍ okū eyī. Ala̍ ā ya̍ nīi alimada ge̍ de lɛ cha̍cha̍. Ala̍ ā nū yapri̍ija ɔdwɔ̄bi̍ hī āchɛ. Lɔkɔ nīi ala̍ nāa ji nīi ala̍ i̍ de ɔjɔ̄jā o̍bū nāa ni̍ ma̍, i̍ngi̍ngɔ̍ɔ nīi ala̍ ge̍ē de ji i̍ ē nāa ɔjɔ̄jā o̍bū de ni̍ a̍nɛ. Ala̍ e̍e bī ɔjɔ̄jā bāa igo̍olu kɛ̄ɛ isi̍li̍ba kɛ̄ɛ iko̍bo tū la liba yɛ ni̍. Ala̍ e̍e bī liba ɔbɔjā tū, kɛ̄ɛ aru̍ ikɛpa, kɛ̄ɛ wɔkpa̍ ochelikpo̍, kɛ̄ɛ ɔchi̍ ɔkwajɛ yɛ ni̍. Ma̍a olu̍ku̍rɔ̍ ngma̍ la ori̍ile yī abɔ̄ u̍ku̍rɔ̍ yī nū!
“Ala̍ ge̍ē gbajɛ ē gāa ipwo̍gra ɔha̍ kɛ̄ɛ wɔlɛ̍ɛchɛ ɔha̍ ma̍, ala̍ ā deyīrɛ yī ɔ̄chɛ nīi lɛ ɔwɔ̄wīyā la obī ala̍ ga wɔlɛ̍ ma̍. Ala̍ ā hɔ̄ abɔ̍ɔ ba̍la ɔlɔjā kpɛɛ nīi ala̍ ge̍ē pīya ē hī ɛbɛ ɔ̍lɔma̍. Ala̍ ge̍ nyā bū wɔlɛ̍ ɔha̍ i̍ngɔ̍ɔ ma̍, ala̍ ā ka hīka, ‘Ɔpiyɛ ge̍ hɔ̄ ba̍la awɔ.’ Alwɔlɛ̍ ɔla̍ā ge̍ lɛ ɔwɔ̄wīyā tāa ala̍, ɔpiyɛ ɔla̍ā ge̍ē hɔ̄ de wɔlɛ̍ ɔla̍ā. E̍ i̍ ge̍ chī chikpo̍ ni̍, ala̍ chōo̍chē de ɔpiyɛ yī ala̍ ɔla̍ā nāa. Wɔlɛ̍ kɛ̄ɛ ipwo̍gra nīi i̍ ge̍ lɛ gɛnɛgɛnɛ tāa ala̍ ni̍, kɛ̄ɛ nīi i̍ ge̍ chikpo̍ ge̍ē plɛ̍ɛ̄lā yī ala̍ ni̍, ala̍ ā pīya hī ɛbɛ ɔla̍ā. O̍bū nīi ala̍ ge̍ē pīya ma̍, ala̍ ā gwō obubu yī ikpo̍ yī ala̍ gblāa abɔ̍ɔ. Lēchi̍-lēchi̍, n ā koko̍o de ala̍! I̍chi̍chɛ Nīi Ɔwɔ Ge̍ Hlɛ̍ɛ̄pɔ̄ Ma̍, o̍ ge̍ē mlɛ̍ha̍ de Aliso̍dɔm ba̍la Aligomo̍ra pɛtɛpɛtɛ hi̍ alipwo̍gra ɔla̍ā.


“Ala̍ jo̍ōkū gɛ hīka, n de ala̍ tɛ̄rɔ̄ yɛ gāa lipu̍ āchɛ bāa anyīyɛrɔ̄ nīi gāa ge̍ tū la olo̍ōlo̍ yī ɛbɛ̍ ɛha̍ nīi ē ku̍ anyīyɛrɔ̄ ma̍. Wu̍chē yī ɔla̍ā, ala̍ ā je̍ kure̍kure̍ bāa yɛgwā ma̍; ala̍ ā lɛ mlɛ̍ɛ̍ bāa libɔkpa̍ ma̍. Ala̍ ā deyīkōkū! Wu̍chē oji̍ nɛ, āchɛ ɛha̍ hɔ̄ abɔ̍ɔ nīi ge̍ē ku̍ ala̍, ē bī ala̍ gāa ɛbɛ yī lɛpɔ̄. E̍ ge̍ē ku̍ ala̍, gwō ala̍ lijē la u̍nu̍ ogrēeyī yī wā. Āchɛ ge̍ē bī ala̍ gāa lɛpɔ̄ la ɛbɛ yī alɛhu̍ ba̍la ɛchwɔ̄lɛ̍ yɛ̄mɛ̄mɛ̄ wu̍chē yī riyī u. Ala̍ ge̍ē kā Wɔ̄kā Ɔlwɔnyɛ yī Ɔwɔ de aa̍ ba̍la Ɛchɛkɔcha wa̍a̍. E̍ ge̍ē bī ala̍ gāa lɛpɔ̄ ma̍, ala̍ e̍e hi̍yɛ̄ngura yī ɔjā nīi ala̍ ge̍ē ka, kɛ̄ɛ lɔkɔ nīi ala̍ ge̍ē ka ma̍ ni̍. Yɛ̄grāa ɔla̍ā ge̍ gbajɛ ji, Ɔwɔ ge̍ē de ɔjā nīi ala̍ ge̍ē ka ma̍ de ala̍. Wu̍chē oji̍ nɛ, lɛlā nīi ala̍ ge̍ē ka ma̍, i̍ iyī ala̍ ɛlɛjā ni̍. O̍ ge̍ē bū la abɔ̄ yī Uhu yī Ɔwɔ A̍dā yī ala̍ nīi yɛ ē bī ala̍ ē kɛlā ma̍.
“Āchɛ yɛ̄mɛ̄mɛ̄ chī ge̍ē ku̍ aɛ̍nɛ̍ yī wā, ya̍ nīi e̍ ē de wa̍ ē ngmo̍. A̍dā yɛ̄mɛ̄mɛ̄ ge̍ē ya̍ ayi̍ yī wā i̍ngi̍ngɔ̍ɔ. Ayi̍ yɛ̄mɛ̄mɛ̄ ge̍ē pīyeyīta̍ āchɛ nīi ma wā ma̍, ya̍ nīi e̍ ē de wa̍ ē ngmo̍. Ala̍ ge̍ē de ē ta̍ āchɛmāchɛ anyī wu̍chē riyī yī u. Ɔ̄chɛ nīi ge̍ chī rɛ brii ge̍ chɛ̄ la ɔkwɛ̍ɛjī, ɔlɔjā ge̍ē lɛ ɔhɛ̍ta̍. E̍ ge̍ yɛ ē ya̍ ala̍ ichi̍ dwɔ̄bi̍-dwɔ̄bi̍ la ipwo̍gra ɔha̍, ala̍ ā gwɛ̍ɛnya pīya ga ɔha̍. Lēchi̍, n ē koko̍o de ala̍! Ala̍ i̍ ge̍ē kwɛ̍ɛjī la u̍ku̍rɔ̍ yī ala̍ la ipwo̍gra yī Ali̍sɛ̄rɛli wa̍a̍ o̍bū nīi Ɔyi̍ yī Ɔngrɔ̄ɔ ē wā ni̍.
“Ɔɔ̍pɛ̄ īpū ɔha̍lɔha̍ i̍ ga ɔ̄chɛ nīi ngū ɔ̄ ɔjā ma̍ ɔgɔ̄ga je̍ ni̍. Ɔfiyɛ i̍ ē ga abā yī nū ɔgɔ̄ga ni̍. Ɔɔ̍pɛ̄ īpū nīi ge̍ de lɛ bāa abā yī nū ma̍, ɔla̍ā ge̍ jɛ̄ ɔ̄ eyī. Ɔfiyɛ nīi ge̍ chī de lɛ bāa abā yī nū ma̍, ɔla̍ā ge̍ jɛ̄ ɔ̄ eyī. E̍ ge̍ de a̍dāwɔ̄lɛ̍ re̍ka Ibɛ̍sɛ̄buli, ɔ̍lɔma̍ riyī nīi e̍ ge̍ē ma ē tū alwɔlɛ̍ ɔla̍ā ehēhī ma̍ ge̍ē re̍ka ɔdwɔ̄bi̍ ɔdwɔnyɛ.


“Ala̍ e̍e tūuhwi yī āchɛ̄ɛchɛ ni̍. Ɔjāha̍-ɔjāha̍ nīi ge̍ kla̍ ya̍kla̍, o̍ ge̍ē lwāa ē ta̍āpāapɛ̄ we̍. Lɛlāha̍-ɛlāha̍ nīi ge̍ trɛ̍ba ge̍ē hi̍yɛchɛ nīi āchɛ ē jo̍ōkū we̍. Lɛlā nīi n yɛ ma̍ ē ka ē de ala̍ la ɛbɛ odobū ma̍, ala̍ ā gbla̍a anu̍ ka la yɛnɔ gēdēgēdē. Onīi ala̍ po̍ la i̍kplɛ̍pa̍ ma̍, ala̍ ā de ka nīi āchɛ ge̍ po̍ mwɔlɛ̍-mwɔlɛ̍. Ala̍ e̍e tūuhwi yī ɔ̄chɛ nīi ē ngmo̍ ibi̍īyē ɔlamu ji, nīi i̍ ē ngmo̍ uhu ē mɛ ni̍ ma̍ ni̍. Ala̍ ā tūuhwi yī Ɔwɔ, anu̍ lwɔhu̍ ge̍ē de ibi̍īyē ba̍la uhu ē chāajɛ la ayekū oli̍gba̍o̍ mɛ a̍nɛ. Je̍ka e̍ ē ra̍ a̍bɔ̄chɔ̍ɔ̄rā ɛpa la iko̍bo ūkpo̍he? Ūkpūkpo̍he ɔbɔbɔ yī wā i̍ chī ge̍ē ha̍ābɔ̄ gāa ajɛ nīi Ɔwɔ i̍ ge̍ē jo̍ōkū ni̍ ni̍. Bāa iyī ala̍ ma̍, inyɛ̄lɛ̄hu̍ ɔbɔbɔ nīi ku la lɛhu̍ yī ala̍ ma̍, Ɔwɔ de ɔ̍ kɔ̄ka mɛ̍. O̍ lɛ i̍ngɔ̍ɔ ma̍, ala̍ e̍e tūuhwi ni̍. Wu̍chē oji̍ nɛ, ala̍ - ɔjā ɔlamu-ɔlamu pɛtɛpɛtɛ hi̍ a̍bɔ̄chɔ̍ɔ̄rā ɔbɔbɔ nɛ.


“Ɔ̄chɛ nīi ge̍ ka hi̍yɛchɛ la ɔgbādu hīka anɔ̍lɔ - ɔ̄chɛ yī amɔ̍lɔ nɛ, ami titi ge̍ē ya̍ i̍ngi̍ngɔ̍ɔ ē de ɔlɔjā la iyɔ̄bū yī A̍dā yī u abɔ̍ɔ la ichō. Ɔ̄chɛ nīi ge̍ chī ta̍ la ɔgbādu ka anɔ̍lɔ i̍ ɔ̄chɛ yī amɔ̍lɔ ni̍, ami titi ge̍ē ta̍ ɔlɔjā la iyɔ̄bū yī A̍dā yī u abɔ̍ɔ la ichō.


“Ala̍ e̍e gbɛri̍ya̍ hīka amɔ̍lɔ wā bī ogbodɔ̍dɔ̍ ge̍ē de yɛchɛ nūma̍ ni̍. I̍ ogbodɔ̍dɔ̍ nīi n bī wā a̍ni̍; lɛwu̍ nɛ. N wā ge̍ē pīya ɔyi̍ ɔnɔ̄ngrɔ̄ɔ eyī ta̍ a̍dā yī nū. N wā ge̍ē pīya ɔyi̍ ɔnɔ̄nyā eyī ta̍ ɛ̍nɛ̍ yī nū. N wā ge̍ē pīya ɔnyɔ̄yi̍ eyī ta̍ ɛ̍nɛ̍ ɔlwɔlɛ̍. Aluji yī ɔ̄chɛ nīi dwɔ̄bi̍ ma̍ ē bū la wɔlɛ̍ yī ɔ̄chɛ ɔlɔjā.
“Ɔ̄chɛ nīi ge̍ ywɔ̍ɔnyɛ yī a̍dā yī nū kɛ̄ɛ ɛ̍nɛ̍ yī nū hɛ̍ u, ɔlɔjā i̍ ku la ami ni̍. Ɔ̄chɛ nīi ge̍ chī ywɔ̍ɔnyɛ yī ɔyi̍ yī nū ɔnɔ̄ngrɔ̄ɔ kɛ̄ɛ ɔnɔ̄nyā hi̍ u, ɔlɔjā i̍ ku la ami ni̍. Ɔ̄chɛ nīi i̍ ge̍ chrōoko̍o yī ichi̍ ɔmɔ̍ɔ̄ma̍ mlɔtū kpɔ̍ɔ̍ la anu̍, ku u la u̍tu ni̍, ɔlɔjā i̍ ku la ami ni̍. Ɔ̄chɛ nīi ge̍ chikpo̍ yī ode ɔhɔ̄leyī yī anu̍ ɔlɔjā gbōgbō, o̍ ge̍ē de ē pīyēbi̍. Ɔ̄chɛ nīi ge̍ chī de ɔhɔ̄leyī yī nū pīyabi̍ wu̍chē yī u, ɔlɔjā ge̍ē de ɔ̍ ē ma̍ ke̍e̍.


“Ɔ̄chɛ nīi ge̍ bī ala̍ ga wɔlɛ̍ la ɔgɛnɛgɛnɛ, o̍ re̍ka ami nīi o̍ ya̍ i̍ngɔ̍ɔ tāa ami a̍nɛ. Ɔ̄chɛ ge̍ bī u ga wɔlɛ̍ la ɔgɛnɛgɛnɛ mɛ̍, o̍ re̍ka ɔ̄chɛ nīi de u tɛ̄rɔ̄ ma̍ nīi o̍ ya̍ i̍ngɔ̍ɔ tāa anu̍ a̍nɛ. Ɔ̄chɛ nīi ge̍ bī ɔlɛrɔ̄ yī Ɔwɔ ga wɔlɛ̍, wu̍chē yī ɔlɛrɔ̄ yī Ɔwɔ nīi o̍ wɛ ma̍, ɔlɔjā ge̍ē ri̍ile yī ɔjā nīi ɔlɛrɔ̄ yī Ɔwɔ ē nāa ma̍. Ɔ̄chɛ nīi ge̍ bī ɔ̄chɛ ɔnɛ̄ɛhɛhi lēchi̍ lēchi̍ ga wɔlɛ̍, wu̍chē yī ɔ̄chɛ ɔnɛ̄ɛhɛhi nīi o̍ wɛ ma̍, ɔlɔjā ge̍ē ri̍ile yī ɔjā nīi ɔ̄chɛ ɔnɛ̄ɛhɛhi ɔla̍ā nāa ma̍. Lēchi̍-lēchi̍, n ā koko̍o de ala̍! Ɔ̄chɛmɔ̄chɛ nīi ge̍ kɔ̄ yenyi ɔgwɔ̍ɔ̄gwa̍ ɔbɔbɔ de ɔɔ̍pɛ̄ ɔha̍ lipu̍ āchɛ yī u, nīi ɔlɔjā ge̍ de wu̍chē lɔkɔ nīi e̍ - āchɛ yī u ma̍ ile yī lɛlā ɔla̍ā ge̍ē grāa ɔ̄chɛ ɔlɔjā hwɔhi hwɔhi.”

Listen to Ima̍tiyu 10