Lagano da Sambi kwa Wanhu Wose

<div class="version vid1125 iso6393cwe" data-vid="1125" data-iso6393="cwe">
 <div class="book bkLUK">
 <div class="chapter ch12" data-usfm="LUK.12">
 <div class="label">12</div><div class="s">Yesu kolemesa udelenya</div><div class="r">(Masayo 10:26-27)</div><div class="p"> 1Lung'husesa lukulu lwa wanhu luiting'hana mbaka wanhu wakala woibojoga. Yesu kandusa kuwalongela wanahina wake teng'hu, &#8220;Iteganyeni na lusu da Mafalisayo da udelenya. 2Chinhu chochose chigubikigwe chizagubuligwa, na chochifisigwe chizamanyika. 3Yoyose yamulongile muulwiza yezahulikigwa imisi, na yoyose yamuyalongile kwa kunyong'onya mwiidumwe yezagong'ondwa kuichisuwili.</div><div class="s">Yelihi wa kudumbigwa</div><div class="r">(Masayo 10:28-31)</div><div class="p"> 4&#8220;Nomulongelani wambwiya zangu, sekemuwadumbe wanhu wawo wowolukoma lukuli, maabaho hawadaha bule kutenda chinhu chochose chihile. 5Nizamulagusani wa kumdumba. Mdumbeni Mulungu, yahamala kumkoma munhu kodaha kumwasa jehanamu. Nomulongelani, mdumbeni yeye!</div><div class="p"> 6&#8220;Vino videge vitano haviuzigwa kwa sente mbili? Mbali vivili, habule chochizimizigwa na Mulungu. 7Hata nyele za mmatwi yenu zipetigwa zose. Ivo sekemdumbe kwaviya mweye munoga ng'hani kufosa shole wengi!</div><div class="s">Kumtogola na kumulema Chilisito Mkombola</div><div class="r">(Masayo 10:32-33, 12:32, 10:19-20)</div><div class="p"> 8&#8220;Nomulongelani kweli, munhu yoyose yoyonitogola haulongozi ha wanhu, Mwana wa Munhu nayo kezamtogola haulongozi ha wasenga wa kuulanga wa Mulungu. 9Mbali munhu yoyose yonda yanileme haulongozi ha wanhu, Mwana wa Munhu nayo kezamulema haulongozi ha wasenga wa kuulanga wa Mulungu.</div><div class="p"> 10&#8220;Munhu yoyose yonda yalonge mbuli ihile kwa Mwana wa Munhu kezalekeleligwa, mbali munhu yoyose yonda yamulige Muhe Yelile hezalekeleligwa bule.</div><div class="p"> 11&#8220;Vondawamgaleni haulongozi ha kaye za kutosela na watawala na walangulizi, sekemuwe na lugano kuwa mwizalonga choni na mwizakwidika choni. 12Kwaviya Muhe Yelile keza mfundizani lusita luja luja yomulondigwa kuyalonga.&#8221;</div><div class="s">Simwe da tajili mbozi</div><div class="p"> 13Munhu imwe munaulung'husesa luja kamulongela Yesu, &#8220;Mfundiza, mulongele ndugu yangu chiigolele uhazi wetu.&#8221;</div><div class="p"> 14Yesu kamwidika, &#8220;Mbwiyangu, vino yelihi yoyanikile niye kuwa msemi hebu mgolaji wa vinhu venu?&#8221; 15Maabaho Yesu kalulongela lung'husesa, &#8220;Iteganyeni na ugila, kwaviya ugima wa munhu hauli muna ivinhu viyeli navo!&#8221;</div><div class="p"> 16Maabaho Yesu kawalongela simwe, &#8220;Kukala na tajili imwe yoyakalile na mgunda woumulele ng'hani. 17Tajili iyo kagesa muumoyo wake, &#8216;Lelo nizatendaze? Nabule hanhu ha kwika mavuno yangu.&#8217; 18Maabaho kailongela, &#8216;Nizatenda vino, nizabomola madungu yangu na kuzenga makulu ng'hani. Umo nizakwika nafaka na vinhu vangu vose vinogile. 19Maabaho nizaulongela moyo wangu, Lelo kunavo vinhu vinogile vingi vowiikile ngama ya kusang'hanila kwa miyaka mingi. Ivo humula uje na ung'we na udeng'helele!&#8217; 20Mbali Mulungu kamulongela munhu ija, &#8216;Mbozi weye! Chilo cha diyelo nolonda ugima wako! Vino vinhu vouvikile mwenyewo vizakuwa va yelihi?&#8217; &#8221;</div><div class="p"> 21Yesu kakomelezela kwa kulonga, &#8220;Vino ivo vondaiwe kwa munhu yoyoimemezela vinhu kwa ichimu chake mwenyewo, mbali havika vinhu vake kwa Mulungu.&#8221;</div><div class="s">Muhuwile Mulungu</div><div class="r">(Masayo 6:25-34)</div><div class="p"> 22Maabaho Yesu kawalongela wanahina wake, &#8220;Sekemuwe na lugano kwa ichimu cha ndiya chomulonda muladi kuwa wagima, wala viwalo vomulonda kwa ichimu cha ng'huli zenu. 23Kwaviya ugima ni bola kufosa ndiya na lukuli ni bola kufosa viwalo. 24Loleni mahowe, hawahanda na hawagobola na wabule dungu, mbali Mulungu kowalisa. Mweye munoga ng'hani kufosa ndege! 25Yelihi hagati yenu kwa kuigaza kodaha kongeza hata fana dimwe muna ugima wake? #12:25 Kongeza hata fana dimwe muna ugima wake, hebu kuitenda yawe mtali. 26Lelo fana hamudaha kutenda chinhu chidodo fana icho, habali mugaiye vinhu vimwenga? 27Loleni maluwa ya kumbago viyonogeza, hayasang'hana usang'hano wala hayaitendela viwalo. Mbali nomulongelani, hata Mfalume Solomoni mwenyewo na ukulu wake wose hanawahi kuiyawala walo dinogile fana luwa dimwe muna yamaluwa yayo. 28Fana Mulungu koyayawaza ivo mayani ya kumbago, yaja diyelo yauko na igolo yokwasigwa muumoto, vino hezamtendelani mweye mengi ng'hani? Vilihi mweye wanhu muli na uhuwilo mdodo!</div><div class="p"> 29&#8220;Ivo sekemuwe na lugano kuwa mwizakuja choni hebu mwizakung'wa choni. 30Kwaviya wanhu wohawammanyile Mulungu wogaiya vinhu ivo. Tati yenu kavimanya kuwa mohitaji vinhu ivo. 31Mbali teng'hu uzahileni Ufalume wa Mulungu, na vinhu ivo vose mwizakwing'higwa.</div><div class="s">Utajili kuulanga</div><div class="r">(Masayo 6:19-21)</div><div class="p"> 32&#8220;Sekemudumbe, mweye bumbila dodo, kwaviya Mulungu wenu kawasagulani kumwing'hani mweye ufalume. 33Chuuzeni vinhu venu vose na zihela mukaweng'he ngaye-ngaye. Itendeleni mifuko yohaisakala na kuikila ngama yenu kuulanga, uko haizahunguka. Uko wabavi hawadaha kuubawa, wala sondo hawadaha kuubananga. 34Kwaviya haja haili ngama yako, baho hondauwe moyo wako iviya.</div><div class="s">Kaleni meso</div><div class="p"> 35&#8220;Isasaleni kwa jojose dondadize, fungeni mkwiji muna ivigudi venu na vitasa venu viwe vokwaka. 36Muwe fana wanhu wowogozela mwenevale wawo, vondayabwele kulawa kunaisola. Vondayeze na kuhodiza, wadahe kumvugulila bahobaho. 37Wezadeng'helela ng'hani watumigwa waja mwenevale wawo vondayabwele kowafika wameso! Nomulongelani kweli, mwenevale iyo kezaifunga mkwiji mwiichigudi, kezakala nawo mwiimeza na kuwasang'hanila. 38Wezadeng'helela ng'hani hata fana yeheza ichilo chikulu hebu imitootondo kezawafika waisasala. 39Mbali muimanye mbuli ino, fana mwene kaye yahavimanyile fana yonda yeze mbavi, yahakalile meso. Wala sigambe yaileke kaye yake ibenigwe na mbavi. 40Na mweye iviya muisasale, kwaviya Mwana wa Munhu kezakwiza fana hamuimanyile bule.&#8221;</div><div class="s">Msang'hani mwaminika na heli mwaminika</div><div class="r">(Masayo 24:45-51)</div><div class="p"> 41Petili kamuuza, &#8220;Mndewa, vino simwe ijo kuchilongela cheye muhala, hebu wanhu wose?&#8221;</div><div class="p"> 42Mndewa kamwidika, &#8220;Vino yelihi msang'hani mwaminika na yeli na ubala, ija mwenevale wake yonda yamwike mchanyha ya wasang'hani wamwenga, na kuweng'ha wanhu yombe kwa lusita lwake? 43Kezadeng'helela mtumwa ija fana mwenevale wake yaheza kezamfika kotenda ivo. 44Nowalongela kweli, mwenevale kezamwika msang'hani iyo uchanyha ya vinhu vake vose. 45Mbali msang'hani ija yahalonga muumoyo wake, &#8216;Mwenevale wangu kezakalama kubwela.&#8217; Maabaho kasonga kuwatowa watumwa wamwenga walume na wanaake, maabaho kaja na kung'wa mbaka kakolwa. 46Mwenevale wa mtumwa ija kezakwiza muna dizuwa mtumwa ija dohadigesile na muna fana yohaimanyile bule. Nayo kezamkanha mtumwa ija vihande vihande, na kumwika hamwe na hawatogole kuhuwila.</div><div class="p"> 47&#8220;Na mtumwa ija yavimanyile viyolonda mwenevale wake, mbali haisasale wala kutenda viyalondeke na mwenevale wake, mtumwa iyo kezatowigwa ng'hani. 48Mbali mtumwa yohavimanyile viyolonda mwenevale wake yavitende, nayo katenda vihile, mtumwa iyo kezatoigwa chidogo. Munhu yoyose yoyeng'higwe vinhu vingi, kumwake vizalondeka vinhu vingi, na munhu yoyose yoyeng'higwe vinhu vingi ng'hani, kumwake vizalondeka vinhu vingi ng'hani.</div><div class="s">Yesu kowatenda wanhu waibagule</div><div class="r">(Masayo 10:34-36)</div><div class="p"> 49&#8220;Niza kubwinha moto mwiisi, na nilonda uwile waka umala! 50Ninawo ubatizo wonilondigwa niuhokele, na niye nogaya mbaka umale! 51Vino mogesa kuwa niza kungalilani tindiwalo munaiisi? Hata chidogo! Sizile kugala tindiwalo mbali kuwabagula wanhu. 52Kwaviya kusongela sambi, wanhu watano wa kaye imwe wezaihasanya, watatu kwa waidi na waidi kwa watatu. 53China tata wezaihasanya na wana wawo, na wana wezaihasanya na tati zawo. China mama wezaihasanya na wandele zawo na wandele wezaihasanya na mami zawo. Wakoi wa chike wezaihasanya na wakoi zawo, na wakoi wezaihasanya na wakoi wa chike.&#8221;</div><div class="s">Kuvimanya cha kutenda</div><div class="r">(Masayo 16:2-3)</div><div class="p"> 54Yesu kawalongela wanhu, &#8220;Vimuwona mawingu yokwiza ubanzi wa ushwelo wa zuwa, baho molonga, &#8216;Mvula izatonya,&#8217; na kweli yotonya. 55Na Vimuwona vulavumbi dolawa ubanzi wa kusi, molonga, &#8216;Kwizakuwa na vuke,&#8217; na yokuwa ivo. 56Mweye wadelenya! Modaha kuvimanya chihanga cha isi na ulanga, iwaze kuwa hamuvimanyile lusita luno?</div><div class="s">Ilumbe na mwihi wako</div><div class="r">(Masayo 5:25-26)</div><div class="p"> 57&#8220;Habali hamudaha kuilamulila wenyewo mbuli zinogile za kusang'hana? 58Kwaviya one mshitaka wako kokugala kwiichitala, iyohe uilumbe nayo muhawa mung'hali muna inzila. Fana si ivo msemi kezakugala kwa wakulu, nawo wezakwika mchifungo. 59Nokulongela, hwizalawa uko ng'o mbaka ulihe sente ya uhelelo.&#8221;</div>
 </div>
 </div>
</div>

Lung'husesa lukulu lwa wanhu luiting'hana mbaka wanhu wakala woibojoga. Yesu kandusa kuwalongela wanahina wake teng'hu, “Iteganyeni na lusu da Mafalisayo da udelenya. Chinhu chochose chigubikigwe chizagubuligwa, na chochifisigwe chizamanyika. Yoyose yamulongile muulwiza yezahulikigwa imisi, na yoyose yamuyalongile kwa kunyong'onya mwiidumwe yezagong'ondwa kuichisuwili.


“Nomulongelani wambwiya zangu, sekemuwadumbe wanhu wawo wowolukoma lukuli, maabaho hawadaha bule kutenda chinhu chochose chihile. Nizamulagusani wa kumdumba. Mdumbeni Mulungu, yahamala kumkoma munhu kodaha kumwasa jehanamu. Nomulongelani, mdumbeni yeye!
“Vino videge vitano haviuzigwa kwa sente mbili? Mbali vivili, habule chochizimizigwa na Mulungu. Hata nyele za mmatwi yenu zipetigwa zose. Ivo sekemdumbe kwaviya mweye munoga ng'hani kufosa shole wengi!


“Nomulongelani kweli, munhu yoyose yoyonitogola haulongozi ha wanhu, Mwana wa Munhu nayo kezamtogola haulongozi ha wasenga wa kuulanga wa Mulungu. Mbali munhu yoyose yonda yanileme haulongozi ha wanhu, Mwana wa Munhu nayo kezamulema haulongozi ha wasenga wa kuulanga wa Mulungu.
“Munhu yoyose yonda yalonge mbuli ihile kwa Mwana wa Munhu kezalekeleligwa, mbali munhu yoyose yonda yamulige Muhe Yelile hezalekeleligwa bule.
“Vondawamgaleni haulongozi ha kaye za kutosela na watawala na walangulizi, sekemuwe na lugano kuwa mwizalonga choni na mwizakwidika choni. Kwaviya Muhe Yelile keza mfundizani lusita luja luja yomulondigwa kuyalonga.”

Munhu imwe munaulung'husesa luja kamulongela Yesu, “Mfundiza, mulongele ndugu yangu chiigolele uhazi wetu.”
Yesu kamwidika, “Mbwiyangu, vino yelihi yoyanikile niye kuwa msemi hebu mgolaji wa vinhu venu?” Maabaho Yesu kalulongela lung'husesa, “Iteganyeni na ugila, kwaviya ugima wa munhu hauli muna ivinhu viyeli navo!”
Maabaho Yesu kawalongela simwe, “Kukala na tajili imwe yoyakalile na mgunda woumulele ng'hani. Tajili iyo kagesa muumoyo wake, ‘Lelo nizatendaze? Nabule hanhu ha kwika mavuno yangu.’ Maabaho kailongela, ‘Nizatenda vino, nizabomola madungu yangu na kuzenga makulu ng'hani. Umo nizakwika nafaka na vinhu vangu vose vinogile. Maabaho nizaulongela moyo wangu, Lelo kunavo vinhu vinogile vingi vowiikile ngama ya kusang'hanila kwa miyaka mingi. Ivo humula uje na ung'we na udeng'helele!’ Mbali Mulungu kamulongela munhu ija, ‘Mbozi weye! Chilo cha diyelo nolonda ugima wako! Vino vinhu vouvikile mwenyewo vizakuwa va yelihi?’ ”
Yesu kakomelezela kwa kulonga, “Vino ivo vondaiwe kwa munhu yoyoimemezela vinhu kwa ichimu chake mwenyewo, mbali havika vinhu vake kwa Mulungu.”


Maabaho Yesu kawalongela wanahina wake, “Sekemuwe na lugano kwa ichimu cha ndiya chomulonda muladi kuwa wagima, wala viwalo vomulonda kwa ichimu cha ng'huli zenu. Kwaviya ugima ni bola kufosa ndiya na lukuli ni bola kufosa viwalo. Loleni mahowe, hawahanda na hawagobola na wabule dungu, mbali Mulungu kowalisa. Mweye munoga ng'hani kufosa ndege! Yelihi hagati yenu kwa kuigaza kodaha kongeza hata fana dimwe muna ugima wake? Lelo fana hamudaha kutenda chinhu chidodo fana icho, habali mugaiye vinhu vimwenga? Loleni maluwa ya kumbago viyonogeza, hayasang'hana usang'hano wala hayaitendela viwalo. Mbali nomulongelani, hata Mfalume Solomoni mwenyewo na ukulu wake wose hanawahi kuiyawala walo dinogile fana luwa dimwe muna yamaluwa yayo. Fana Mulungu koyayawaza ivo mayani ya kumbago, yaja diyelo yauko na igolo yokwasigwa muumoto, vino hezamtendelani mweye mengi ng'hani? Vilihi mweye wanhu muli na uhuwilo mdodo!
“Ivo sekemuwe na lugano kuwa mwizakuja choni hebu mwizakung'wa choni. Kwaviya wanhu wohawammanyile Mulungu wogaiya vinhu ivo. Tati yenu kavimanya kuwa mohitaji vinhu ivo. Mbali teng'hu uzahileni Ufalume wa Mulungu, na vinhu ivo vose mwizakwing'higwa.


“Sekemudumbe, mweye bumbila dodo, kwaviya Mulungu wenu kawasagulani kumwing'hani mweye ufalume. Chuuzeni vinhu venu vose na zihela mukaweng'he ngaye-ngaye. Itendeleni mifuko yohaisakala na kuikila ngama yenu kuulanga, uko haizahunguka. Uko wabavi hawadaha kuubawa, wala sondo hawadaha kuubananga. Kwaviya haja haili ngama yako, baho hondauwe moyo wako iviya.

“Isasaleni kwa jojose dondadize, fungeni mkwiji muna ivigudi venu na vitasa venu viwe vokwaka. Muwe fana wanhu wowogozela mwenevale wawo, vondayabwele kulawa kunaisola. Vondayeze na kuhodiza, wadahe kumvugulila bahobaho. Wezadeng'helela ng'hani watumigwa waja mwenevale wawo vondayabwele kowafika wameso! Nomulongelani kweli, mwenevale iyo kezaifunga mkwiji mwiichigudi, kezakala nawo mwiimeza na kuwasang'hanila. Wezadeng'helela ng'hani hata fana yeheza ichilo chikulu hebu imitootondo kezawafika waisasala. Mbali muimanye mbuli ino, fana mwene kaye yahavimanyile fana yonda yeze mbavi, yahakalile meso. Wala sigambe yaileke kaye yake ibenigwe na mbavi. Na mweye iviya muisasale, kwaviya Mwana wa Munhu kezakwiza fana hamuimanyile bule.”


Petili kamuuza, “Mndewa, vino simwe ijo kuchilongela cheye muhala, hebu wanhu wose?”
Mndewa kamwidika, “Vino yelihi msang'hani mwaminika na yeli na ubala, ija mwenevale wake yonda yamwike mchanyha ya wasang'hani wamwenga, na kuweng'ha wanhu yombe kwa lusita lwake? Kezadeng'helela mtumwa ija fana mwenevale wake yaheza kezamfika kotenda ivo. Nowalongela kweli, mwenevale kezamwika msang'hani iyo uchanyha ya vinhu vake vose. Mbali msang'hani ija yahalonga muumoyo wake, ‘Mwenevale wangu kezakalama kubwela.’ Maabaho kasonga kuwatowa watumwa wamwenga walume na wanaake, maabaho kaja na kung'wa mbaka kakolwa. Mwenevale wa mtumwa ija kezakwiza muna dizuwa mtumwa ija dohadigesile na muna fana yohaimanyile bule. Nayo kezamkanha mtumwa ija vihande vihande, na kumwika hamwe na hawatogole kuhuwila.
“Na mtumwa ija yavimanyile viyolonda mwenevale wake, mbali haisasale wala kutenda viyalondeke na mwenevale wake, mtumwa iyo kezatowigwa ng'hani. Mbali mtumwa yohavimanyile viyolonda mwenevale wake yavitende, nayo katenda vihile, mtumwa iyo kezatoigwa chidogo. Munhu yoyose yoyeng'higwe vinhu vingi, kumwake vizalondeka vinhu vingi, na munhu yoyose yoyeng'higwe vinhu vingi ng'hani, kumwake vizalondeka vinhu vingi ng'hani.


“Niza kubwinha moto mwiisi, na nilonda uwile waka umala! Ninawo ubatizo wonilondigwa niuhokele, na niye nogaya mbaka umale! Vino mogesa kuwa niza kungalilani tindiwalo munaiisi? Hata chidogo! Sizile kugala tindiwalo mbali kuwabagula wanhu. Kwaviya kusongela sambi, wanhu watano wa kaye imwe wezaihasanya, watatu kwa waidi na waidi kwa watatu. China tata wezaihasanya na wana wawo, na wana wezaihasanya na tati zawo. China mama wezaihasanya na wandele zawo na wandele wezaihasanya na mami zawo. Wakoi wa chike wezaihasanya na wakoi zawo, na wakoi wezaihasanya na wakoi wa chike.”


Yesu kawalongela wanhu, “Vimuwona mawingu yokwiza ubanzi wa ushwelo wa zuwa, baho molonga, ‘Mvula izatonya,’ na kweli yotonya. Na Vimuwona vulavumbi dolawa ubanzi wa kusi, molonga, ‘Kwizakuwa na vuke,’ na yokuwa ivo. Mweye wadelenya! Modaha kuvimanya chihanga cha isi na ulanga, iwaze kuwa hamuvimanyile lusita luno?


“Habali hamudaha kuilamulila wenyewo mbuli zinogile za kusang'hana? Kwaviya one mshitaka wako kokugala kwiichitala, iyohe uilumbe nayo muhawa mung'hali muna inzila. Fana si ivo msemi kezakugala kwa wakulu, nawo wezakwika mchifungo. Nokulongela, hwizalawa uko ng'o mbaka ulihe sente ya uhelelo.”

ಆಲಿಸಿ Luka 12