Matiye 5
5
Jeju ndo nya njendo’gɨ lə’ne dɔ mbal’tɨ
(Mrk 3.13; Luk 6.12-13, 20)
1Lokɨ Jeju oo bulə de’gɨ kin ningə, ɔtɨ aw isɨ dɔ mbal’tɨ, adɨ njendo’gɨ li’ə rei rɔ’a’tɨ. 2Lo kin’tɨ, Jeju ilə rɔ’ne ndo nya de’gɨ ene:
Majɨ kɨ rɔta’tɨ
(Luk 6.20-26)
3«Majikur in lə nje kɨ oyi rɔ’de kadɨ n’asi el takum Luwə’tɨ,
tadɔ Konɓe lə Luwə in yan’de.
4Majikur in lə nje kɨ isɨ nonyi ɓone,
tadɔ lo ti ə Luwə a sɔl me’de.
5Majikur in lə nje kɨ sɔli lɔm lɔm,
tadɔ Luwə a adɨ’de dɔnangɨ kadikare’tɨ.
6Majikur in lə nje kɨ ɓo kɨ kundə ra nya kigo ndu Luwə’tɨ in me de’tɨ,
tadɔ lo ti ə a ndanni.
7Majikur in lə nje kɨ isɨ oyi kumtondoo lə de’gɨ,
tadɔ Luwə a ra se’de majɨ.
8Majikur in lə nje kɨ me’de in kare dɔ Luwə’tɨ,
tadɔ a oyi Luwə kɨ kum’de.
9Majikur in lə nje kɨ isɨ sangi row lapiya,
tadɔ a ɓari’de ngann’gɨ lə Luwə.
10Majikur in lə nje kɨ de’gɨ isɨ adi’de kon tadɔ nyara kɨ dana,
tadɔ Konɓe lə Luwə in yan’de.
11Majikur in lə’se lokɨ de’gɨ isɨ taji’se ge, isɨ adi’se kon ge, isɨ tətita dɔ’se’tɨ ge tadɔ lə’m. 12Rai rɔnel, tiləi kole, tadɔ nyakugə goji’se in ngayn dɔran’gɨ’tɨ. *Njekeltakita Luwə’tɨ, kɨ rai kulə kete non’se’tɨ, ingəi kon kin be tɔ.
Nje kun go Kirisitɨ in katɨ kɨ kunjɨ kɨ dɔnangɨ’tɨ
(Mrk 9.50, 4.21; Luk 14.34-35, 8.16, 11.33)
13«Ingɨ ə in katɨ kɨ dɔnangɨ’tɨ. Ningə kin ə mbann katɨ goto ə, de a ra bann ə kadɨ katɨ təl mbann gogɨ ɓay wa? Maj’a goto nga; a ɓuki’ə kɔ gidɨ lo’tɨ kadɨ de’gɨ njiyəi dɔ’tɨ par nga.
14«Ingɨ ə in kunjɨ kɨ dɔnangɨ’tɨ. Ningə ɓebo kɨ indəi’ə dɔ mbal’tɨ taa, asɨ kadɨ a iyə rɔ’ne el. 15De a ində por lambɨ’tɨ re’n kəy ə dow ngo dɔ’tɨ el. A ində dɔ nya’tɨ taa kadɨ de’gɨ kɨ me kəy’tɨ pətɨ oyi lo. 16Be tɔ ə, kadɨ de’gɨ pətɨ oyi kunjɨ lə’se me nyara kɨ majɨ’tɨ. Lokɨ oyi nya ra’se kɨ majɨ ningə, a uləi tɔjɨ dɔ Baw’se Luwə’tɨ kɨ isɨ dɔran’tɨ.
Nyando kɨ dɔ ndukun’tɨ lə Luwə
17«Majɨ kadɨ in məri tokɨ m’re kadɨ m’bujɨ ndukun’gɨ lə *Mojɨ eke ta lə njekeltakita Luwə’tɨ el. M’re tadɔ bujɨ’de el, nan m’re tadɔ tɔl ta’de yo. 18Tokɨ rɔta’tɨ, m’el’se, kete non kadɨ dɔran in kɨ dɔnangɨ kin a gotoi kɔ, ngonn kur ta kɨ nden be, eke ngonn ndaja madɨ kɨ me ndukun’tɨ lə Luwə kɨ ndangi kɨ a ɔr kɔ goto. A to be bitɨ kadɨ nya’gɨ pətɨ kɨ ndangi me’tɨ rai nya. 19De kɨ aldɔ ngonn mbərkikində kɨ nden be dann mad’a’gɨ’tɨ, ə ndo de’gɨ kadɨ rai tokɨ in ra’n be tɔ ningə, a in kɨ du ngayn me Konɓe’tɨ lə Luwə tɔ. Nan de kɨ təl rɔ’ne go’tɨ, ə ndo de’gɨ, a in kibo me Konɓe’tɨ lə Luwə. 20Adɨ m’el’se: kin ə nyara kɨ dana lə’se utə nya njendo ndukun’gɨ lə Luwə kɨ Parisɨ’gɨ el ə, a uri me Konɓe’tɨ lə Luwə el.
Nyando kɨ dɔ wongɨ’tɨ
(Mrk 11.25; Luk 12.57-59)
21«Ingɨ, in gəri majɨ tokɨ ndu ta el kaw’je’gɨ ene: “A tɔl de el,#5.21 Tekitaga 20.13; Ndukun kɨ nja joo 5.17 de kɨ tɔl madɨ’ne ningə, majɨ kadɨ awi si’ə non njegangɨ ta’gɨ’tɨ.”» 22Nan m’in m’el’se: «De kɨ ra wongɨ kɨ ngonnkon’ne, majɨ kadɨ awi si’ə non njegangɨ ta’gɨ’tɨ; de kɨ tajɨ ngonnkon’ne “mbo”, majɨ kadɨ awi si’ə non njegangɨ ta’gɨ’tɨ kibo lə Juwipɨ’gɨ; ə de kɨ ɓar ngonnkon’ne “man”, majɨ kadɨ iləi’ə me por’tɨ kɨ bitɨ kɨ non’tɨ. 23Kin ə aw kɨ kadikare lə’i ringiri lo kilə kadikare’tɨ kadɨ Luwə, ə me’i olo dɔ’tɨ kadɨ ngonnkon’i aw sə’i kɨ ta madɨ ningə, 24majɨ kadɨ inyə kadikare kin non ringiri’tɨ, ə in re aw ulə noji nan’tɨ si’ə ɓay taa in təl re un kadikare lə’i adɨ Luwə.
25«Kin ə isɨ awi lo gangita’tɨ kɨ nje ta lə’i ə, lokɨ in dɔ row’tɨ ɓay kin ə, in sangɨ row kadɨ ndu’se osɨ go nan’tɨ si’ə kalangɨ, nan to aw sə’i uləi ji njegangita’tɨ, adɨ njegangɨ ta uni uləi ji njerɔ’gɨ’tɨ, adɨ njerɔ’gɨ awi sə’i iləi’nu dangay’tɨ. 26Tokɨ rɔta’tɨ adɨ m’el’i, a te lo kin’tɨ el bitɨ kadɨ ugə dɔboy sisi ɓay taa a inyəi’nu taa.
Nyando kɨ dɔ kuwə marum’tɨ
(Mat 18.8-9; Mrk 9.43,47-48)
27«In gəri ndu kɨ el ene: “A uwə marum el#5.27 Tekitaga 20.14; Ndukun kɨ nja joo 5.18,” kin majɨ. 28Nan m’in m’el’se: “De kɨ gon dene kɨ kumnda ə, uwə si’ə marum me’ne’tɨ nga.” 29Kin ə kum’i kɨ dɔjikɔl’i’tɨ rai adɨ osɨ me majel’tɨ ə, ɔr’ɔ ilə kɔ sanyi. Tadɔ in sotɨ kadɨ ngonn rɔ’i kare goto, utə kadɨ iləi darɔ’i ba pətɨ me por’tɨ kɨ bitɨ kɨ non’tɨ. 30Kin ə ji kɔl’i rai adɨ osɨ me majel’tɨ ə, in gang’a ilə kɔ sanyi. Tadɔ, in sotɨ kadɨ ngonn darɔ’i kare goto, utə kadɨ iləi darɔ’i ba pətɨ me por’tɨ kɨ bitɨ kɨ non’tɨ.
Ta kɨ dɔ gangɨ nan’tɨ lə dene kɨ dingəm
(Mat 19.7-9; Mrk 10.4-5, 10-12; Luk 16.18)
31«In gəri kadɨ ndukun el ɓay tɔ ene: “Re de tuwə ne’ne ningə, kadɨ ad’a makitu gangɨ nan#5.31 Ndukun kɨ nja joo 24.1.” 32Nan m’in m’el’se tokɨ: “Re de tuwə ne’ne tadɔ nya kɨ rangɨ, um in ta lə kaya kɨ ra el ə, de’ə kin sur’ə ta kuwə marum’tɨ. A re de ta dene kɨ ngaw’a tuwə ningə, de’ə kin təl njekuwə marum tɔ.”
Ta kɨ dɔ kiw rɔ’tɨ
33«Ndu ta el kaw’je’gɨ kete ɓay tɔ ene: “Re iw rɔ’i dɔ nya madɨ’tɨ ə, ra dɔ’tɨ, kadɨ in ra nya kɨ iw rɔ’i dɔ’tɨ non Burəɓe’tɨ#5.33 Lebitikɨ 19.12; Kɔr Isirayel’gɨ 30.3.” 34Nan m’in m’el’se tokɨ a iw rɔ’i el to kiw el. A iw rɔ’i kɨ dɔran el, tadɔ in kumbər kisɨ Luwə; 35a iw rɔ’i kɨ dɔnangɨ el, tadɔ in kumbər kində nja’a; a iw rɔ’i kɨ Jerujalem el, tadɔ in ɓebo lə Ngar kibo; 36a iw rɔ’i kɨ jam dɔ’i el, tadɔ in asɨ kadɨ in təl bin dɔ’i kare be kaa kɨ nda’tɨ eke kɨ ndul’tɨ el. 37Re ta lə’se in oyo ningə, rai dɔ oyo’tɨ, re ta lə’se in jagɨ ningə, rai dɔ jagɨ’tɨ par tɔ, ə ndəgɨ ta pətɨ kɨ a re go’tɨ kin in rɔ Su’tɨ.
Ta kɨ dɔ dal ban’tɨ
(Luk 6.29-30)
38«In gər kadɨ ndu ta el ene: “Re de tɔ kum madɨ’ne ningə, in kadɨ tokɨ tɔ kum’ə tɔ, a re de tətɨ ngangɨ madɨ’ne ningə, in kadɨ tokɨ tətɨ ngang’a tɔ#5.38 Tekitaga 21.24; Lebitikɨ 24.20; Ndukun kɨ nja joo 19.21.” 39Nan m’in m’el’se kadɨ in tanyi rɔ nje mendul el. Re de ində dow kɔt’i kɨ kɔl ə, in yətɨ dowə kɨ gəl ad’a ində ɓay. 40Re de aw sə’i non njegangita’tɨ kadɨ taa ku kɨ gɔjɨ lə’i ə, ad’a in kɨ ngal dɔ’tɨ. 41Re de ində tɔgɨ dɔ’i’tɨ kadɨ njiyə nja’i dər ə, njiyə si’ə njay dər joo. 42De kɨ ra kɨ dəj’i nya ə ad’a, ningə re de tunəi nya ə ɔg’ɔ el tɔ.
Ta kɨ dɔ ndigɨ njeban’gɨ’tɨ
(Luk 6.27-28,32-36)
43«In gəri tokɨ ndu ta el ene: “A in ndigɨ de mad’i, nan a ɔsɨ ta njeban lə’i#5.43 Lebitikɨ 19.18.” 44Nan, m’in m’el’se: In ndigɨ njeban’gɨ lə’se, elita kɨ Luwə tadɔ lə nje kɨ isɨ adi’se kon. 45In rai be kadɨ in ngann lə Baw’se Luwə kɨ nje kisi dɔran’tɨ. Tadɔ adɨ kadɨ ɔsi dɔ nje memajɨ’tɨ kɨ nje memajel. Adɨ ndi ədɨ dɔ njera nya’tɨ kɨ dana, kɨ njera nya’tɨ kɨ dana el. 46Kin ə in ndigɨ nje kɨ ndigɨ’se tɔ par ə, nyakugə goji ri ə Luwə a adɨ’se wa? *Njetalambo’gɨ kaa rai be tɔ. 47Kin ə rai lapiya ngannkon’se’gɨ par ə, ri ə to ta dangɨ ə rai wa? Tadɔ nje gər Luwə el kaa rai be tɔ. 48Ningə ingɨ, majɨ kadɨ in ndigɨ de’gɨ adɨ osɨ taga panyi tokɨ Baw’se Luwə kɨ dɔran’tɨ ndigɨ de’gɨ adɨ osɨ taga panyi kin be tɔ.»
Currently Selected:
Matiye 5: gqr
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 2014, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.