Luk 1
1
Jisasna jémbaka dé Luk ané hundi hayi
Apo. 1:1
1Néma du Tiofilas, ménika wuni ané hundi hayi. Méni xékélaki, séfélak du Jisas nana nyéndékmbu yasékendén jémbaka di hayikwe hayikwexé. 2Hanja Jisasna jémba yakwa du akwi Jisas hurundéka xéndén du akwi di hundi safé. Saféndaka xékétaka di hayi. 3Hayindaka xékétaka wuni Jisasna jémba yakwa du akwi Jisas hurundéka xéndé du takwaka akwi wundé wakwexékéwu. Wakwexékétaka wuni wundé xékélakiwu, tale xakundé hundi, nyéndékmbu xakundé hundi, hukémbu xakundé hundika akwi. Xékélake wuni ané hundi ménika hayitawuni. 4Hayiwut méni jémba xékélakitaméni. Wun jooka méniré wandan hundi wu mwi hundi dé.
Jon xakutendékaka dé ensel wa
5Herot Judiana néma du rendén nukwa pris nak dé re. Déka xi Sekaraia dé. Dé Aronéna mandéka Abiyana hémémbu dé re. Déka takwa léka xi Elisabet lé Aronéna hémémbu akwi lé re. 6Bér Néma Du Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa bér. Bér déka hambuk hundi jémba xékéta wandén maki huruta bér haraki saraki sémbut huruhafimbér. 7Lé nyan hérahambalé. Hérahafi yaléka bér hafu bér re. Nyangwal yingafwe. Bér gwalefa bér.
8Nukwa nak Sekaraiana hémna jémba ya nukwa dé. Sekaraia akwi Godna makambu dé prisna jémba ya. 9Jémba yandéka di atéfék pris hérangwanda téta di deka sémbut maki di deka atéfék xi hayitaka di wurmbu lakwa. Lakwataka hérae di xé, Sekaraiana xi. Xétaka wandaka dé Sekaraia Néma Du Godna geré wulayi, yikafre yama xaakwa joo xérékéndét yaki muluka waréndéte. 10Wandaka dé wulayindéka yikafre yama xaakwa joo xérékétendéka nukwambu di séfélak du takwa hafwambu hérangwanda téta di Godka wata té. 11Wata téndaka dé Sekaraia awulambu téta dé xé, Néma Duna ensel nak yikafre yama xaakwa yaki tékwa jambéna yika tamba sakumbu téndéka. 12Xétaka waréngéna dé némafwimbu roo. 13Roondéka dé ensel déré wa, “Sekaraia, méni rookéméni. God ména hundi wundé xékéndé. Xékétaka dé wa, ména takwa Elisabet dunya héraléte. Héralét méni déka xi Jon wataméni. 14Ména takwa wumba nyan héralét, méni wun nyanka yikafre mawuli yata mawuli sawuli yataméni. Séfélak du takwa akwi wun nyanka mawuli sawuli yatandi. 15Métaka we? Dé Godna makambu déka xi némafwi yatandé. Dé wain hulingu, sata wangété yandaka hulingu akwi yamba sakéndé. Wun nyan ayiwana biyakombu rendét, dé Godna Hamwinya déka mawulimbu wulaaye tétandé. 16Dé wandét hanja Godka hu hwendé Israelna séfélak du takwa di deka Néma Du Godna hundi wambula xékétandi. 17Dé profet Elaija hurundén maki hurutandé. Dé Elaijambu téndéngala hamwinya hératandé. Wandét yafa deka nyangwal wali wambula yikafre mawuli yatandi. Godna hundi xékéhafi yandé du takwa di Godna hundi xékékwa du takwana hundi xékétandi. Dé tale yita wandét du takwa jémba sarékéta Néma Du yatendékaka haxétandi.” Wungi dé ensel wa.
18Wandéka dé Sekaraia déré wa, “Yingi maki nae xékélakitawuni, ména hundi mwi hundi wana? Ani wuna takwa wali ani gwalefa ani.” 19Wungi wandéka dé ensel wa, “Wuni Godna ensel nak wuni. Wuna xi Gebriel dé. Wuni Godna makambu téwukandé. Téwuka God wuniré wandéka wuni déka hundi hura gaya, méniré wanjoka. 20Némbuli mé xéké. Méni wuna hundi xékéhafi yaménka némbuli méni hundi yamba bulékéméni. Tale wawun atéfék jondu xakundét, wun nukwa wuna hundi mwi hundi yandét méni wambula hundi bulétaméni. God wasékendén nukwambu wun joo xakutandé.” Wungi wataka dé ensel yi.
21Du takwa hafwambu téta di Sekaraiaka haxéndaka dé tempelré bari gwandehafi yandéka di saré waréké. 22Haxéta téndaka dé hukémbu hafwaré gwande dé di wali hundi bulénjoka dé hurufatiké. Hurufatikéndéka di xékélaki, dé tempelmbu janji maki jooré dé xé. Wungi xékélakindaka dé hundi bulénjoka hurufatika dé déka tamba male dé yamanyi.
23Hukémbu déka jémba hényindéka dé déka geré wambula yi. 24Ye rendéka hukémbu déka takwa Elisabet lé nyan té. Te lé bafu natamba lé léka gembu male lé re. 25Reta lé wa, “Hanja wuni nyan hérahafi takwa rewuka du takwa di wunika haraki hundi wa. Wandaka wuni haraki mawuli xéké. Némbuli Néma Du God wunika saréfa naata wuniré dé yikafre huru.” Wungi lé Elisabet wa.
Ensel dé Mariaré wa
26Elisabet nyan téléka bafu gwongofu yindéka, God wandéka dé déka ensel Gebriel dé Nasaretré yi. Nasaret Galilimbu dé re. 27Wun nukwa takwa hési léka xi Maria lé wumbu re. Hanja lé du nak wali hwahambalé. Hanja léka yafa ayiwa Josepna yafa ayiwa wali hundi di gi, lé hukémbu Josepré humbwiléte. Josep Devitna hémémbu dé re. 28God wandéka Gebriel ye dé Mariaré wa, “Nyénawa. Néma Du God nyénika mawuli yata nyéni wali dé té.” 29Wungi wandéka wun hundi xékéta roota lé léka mawulimbu wa, “Ané méta maki hundi dé?” 30Sarékéta téléka dé léré wa, “Maria, rookényéni. God nyénika mawuli mawuli dé ye. Mawuli yata nyéniré yikafre hurutandé. 31Mé xéké. Nyéni nyan te dunya nak hératanyéni. Hérae déka xi Jisas watanyéni. 32Dé némafwi du retandé. Anwarmbu rekwa God déka angi watandé, ‘Méni wuna nyan méni.’ Néma Du God wandét déka mandéka Devit néma du reta Judana du takwaka hatindén maki, dé néma du reta dika hatitandé. 33Dé néma du wungi re wungi re reséketandé, Israelna du takwaka. Reta dika jémba hatitandé, wungi re wungi re.” Wungi dé Gebriel wa.
34Wandéka lé Maria déré wa, “Yingi maki nae wuni nyan tétawuni? Wuni du humbwihambawuni?” 35Wungi waléka dé wa, “Godna Hamwinya nyénika gayatandé. Gayandét God nyénika hambuk hwetandé. Hwendét nyan te hératanyéni. Héranyét wun nyanka angi watandi, ‘Dé Godna nyan dé.’ Wungi watandi. 36Ané hundi mé xéké. Hanja nyéna hémna takwa hési Elisabetka di wa, ‘Lé nyan hérahafi takwa lé.’ Wungi wandaka gwalefa yaléka God wandéka lé nyan lé té. Bafu gwongofu lé nyan té. 37God dé némafwi dé. Atéfék joo hali hurundé.”
38Wungi wandéka lé Maria wa, “Wuni xéké. Wuni Néma Du Godna jémba yakwa takwa wuni. Wuniré wamén maki Néma Du hurutandé. Wu yikafre dé.” Wungi waléka dé wun ensel yi.
Maria lé Elisabetré xénjoka lé yi
39Wun nukwa Maria raama lé Judiana némbumbu rekwa getéfa nakré bari yi. 40Ye lé Sekaraiana geré wulaaye lé Elisabetka dinyéna na. 41Naléka Elisabet Mariana hundi xékéléka léka biyakombu rendé nyan dé waréngéné. Waréngénéndéka dé Godna Hamwinya Elisabetna mawulimbu wulaaye té. 42Téndéka lé némafwimbu wa, “God nyéniré yikafre wundé hurundé. Wu mwi hundi dé. Nyéniré yikafre hurundén joo hési takwaré yikafre hurundén jooré dé sarékéngwandé. God nyéna biyambu rekwa nyanré akwi dé yikafre huru. 43Nyéni wuna Néma Duna ayiwa nyéni. Nyéni wunika yanyén, wu yikafre dé. 44Nyéni yae wunika dinyéna nanyéka wuni nyéna hundi xékéwuka wuna biyakombu rekwa nyan mawuli sawuli yata waréngénéndéka wuni xéké. 45Nyéni Néma Du Godna hundi jémba xékéta nyéni wa, ‘Wandén maki hurutandé. Wu mwi hundi dé.’ Wungi wataka nyéni yikafre mawuli yata jémba retanyéni.” Wungi lé Elisabet wa.
Mariana gwar
1 Sa. 2:1-10
46Maria wun hundi xékétaka lé gwar angi wa:
Wuna mawuli Godna ximbu dé haréké.
47Wuna hamwinya wuniré Satanéna tambambu héraakwa Godka dé mawuli sawuli yata dé déka ximbu haréké.
48Wuni néma takwa yingafwe.
Wuni baka takwa déka jémba yakwa takwa wuni re.
Rewuka dé God wunika dé saréké.
Sarékéndéka hukémbu atéfék du takwa akwi watandi, ‘God Mariaré dé yikafre huru. Wu mwi hundi dé.’
49Dé némafwi hambuk yakwa God dé. Dé wuniré némafwi joo dé huru.
Déka xi yikafre male dé.
50Godka rookwa du takwaka God dé saréfa na.
Némbuli, hukémbu akwi, God wungi hurukwa du takwaka saréfa natandé.
51Godna tamba hambuk dé. Déka tambambu séfélak némafwi jémba dé ya.
Du deka mawulimbu deka xi harékéndaka dé diré déka tambambu yawulalama yaki.
52Dé wandéka nak nak téfambu rendé néma du di baka du di re.
Dé wandéka deka hafu ximbu harékéhafi yakwa du takwa di néma du takwa re.
53Hénooka hiyaakwa du takwaka dé yikafre jondu hwendéka dé deka biya sukweké.
Xérénjuwi mama du takwaka wandéka di jondu yike baka yi.
54-55Déka jémba yakwa Israelna du takwaré dé yikafre huru.
Hanja God dé Abraham nana mandékanguka akwi dé wa, ‘Guni Israelna du takwa, gunika saréfa naata némbuli, hukémbu akwi, atéfék nukwambu akwi, guniré yikafre hurutawuni.’
Wungi wataka dé wun hundika saréké.
56Wun gwar wungi wataka Maria Elisabet wali lé re. Bafu hufuk re lé léka geré wambula yi.
Elisabet lé Jonré héra
57Elisabet nyan hérateléka nukwa xakundéka lé dunya héra. 58Héraléka Elisabetna hémna du takwa akwi léka nyémayika akwi xékéta di léka yikafre mawuli yata di mawuli sawuli ya. Mawuli sawuli yata di wa, “Néma Du God yikafre joo dé huru, Elisabetka.” Wungi di wa.
59Nukwa angé yétiyéti angé hufuk yindéka di nukwa nak yae di hérangwanda, déka hémna du wun nyanéna séfi sékénjoka. Hérangwanda di déka séfi séka di wun nyanéna xi Sekaraia wanjoka di saréké, déka yafangala. 60Sarékéndaka lé déka ayiwa lé wa, “Yingafwe. Déka xi Jon watame.” 61Wungi waléka di léré wa, “Hanja béna hém wun xi wahambandi.” 62Wungi wataka di déka yafa Sekaraiaré wakwexéké. Sekaraia hundi buléhafi rendéka di déré tambambu yamanyita di angi wakwexéké, “Méta xi wakéme, déré?” 63Wungi wakwexékéndaka dé tambambu yamanyi, déka nyinga hwendate. Hwendaka dé nyingambu angi hayi, “Déka xi Jon dé.” Wungi hayindéka di atéfék saréké waréké. 64Sarékéndaka déka hundi bari yikafre yandéka dé Sekaraia wambula hundi bulé. Buléta dé Godna ximbu haréké. 65Buléndéka di déka getéfambu rendé du takwa atéfék di némafwimbu roota saré waréké xéka di wun jooka hundi wa saafa yi, Judiana némbumbu rekwa atéfék getéfaré. 66Wa saafa yindaka wun hundi xékéndé du takwa di xékélaki, Néma Du God wun nyanka dé hambuk hwe. Wungi xékélakita saréké waréké xékéta di wa, “Hukémbu wun nyan yingi maki retandé?”
Sekaraia dé gwar wa
67Godna Hamwinya dé wun nyanéna yafa Sekaraiana mawulimbu wulaaye té. Téndéka dé Godna hundi angi wa:
68Nani Israelna du takwa, nana Néma Du Godna ximbu harékétame.
Naniré yikafre hurunjoka dé gaya. Gaye dé Satanéna tambambu naniré hératandé.
69Godna jémba yakwa du Devitna hémémbu némafwi hambuk du dé taka. Takandéka dé naniré mama duna tambambu hératandé.
70Godna profet wandanéngala dé xaku.
71Wunde profet di angi wa, “Nana mama du, nanika hélék yakwa du akwi, naniré xiyanandat, God naniré hératandé, deka tambambu.”
72God dé wungi nana mandékanguka saréfa nae.
Dé déka yikafre wasékérékéndén hundika sarékéta wandén maki dé huru.
73-74Wun mwi hundi God dé nana mandéka Abraham déka hémré akwi dé wasékéréké.
Wandén maki dé naniré yikafre huruta naniré nana mama duna tambambu hératandé.
Hérandét nani déka roohafi yata déka jémba yatame.
75Jémba yata nani ané héfambu reta atéfék nukwa déka du takwa male reta yikafre sémbut male hurutame.
76Wun hundi wataka dé Sekaraia déka nyanré angi wa:
Méni wuna nyan, méni tale ye Néma Duna yambu hurutaméni.
Yitemékaka du takwa ménika watandi, “Anwarmbu rekwa Godna profet méni.” Wungi watandi.
77Méni wun Néma Duna du takwaré wataméni, di hurundan haraki saraki sémbut yakwanyi diré hérae Godna tambambu takatendékaka.
78God nanika némafwimbu saréfa nandénka némbuli male déka yikafre hanyikwa ya déka getéfambu gaye nanika hanyitandé.
79Tale nani halékingambu reta nani du hiyana sémbutna hakimbu nani re.
Déka yikafre hanyikwa ya nanika hayindét, nani nakélak huru mawuli hwekwa yamburé xéta wun yambumbu jémba yitame.
Wungi dé Sekaraia wa.
80Hukémbu wun nyan Jon némafwi yandéka déka mawuli jémba dé té. Dé du rehafi hafwambu dé re. Reta dé Israelna du takwaré Godna hundi watendéka nukwaka dé haxé.
© 1997, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.