Mateo 5
5
Ang Wali ni Jesus sa Bakulod
(Lucas 6:20-23)
1Kang nakita ni Jesus ang duro nga mga tawo, nagtukad tana sa bakulod kag nagpungko rugto. Nagparapit kana ang ana nga mga disipulo 2kag nag-umpisa tana kadya sa pagpanudlo kananda nga nagakuon:
3“Bulahan ang mga nagakilala nga wara sanda ti may mahimo kon wara ang Dios,
hay sanda kadya ang mapasakup sa ginharian kang langit!
4Bulahan ang mga nagapangasubu,
hay pagalipayun sanda kang Dios!
5Bulahan ang mga mapainubusun,
hay sanda kadya ang makabaton kang ginsaad kang Dios!
6Bulahan ang mga may bahul nga handum nga mangin matarung sa panuruk kang Dios,
hay itugro kang Dios kananda ang andang ginahandum!
7Bulahan ang mga maluloy-on,
hay pagakaloy-an man sanda kang Dios!
8Bulahan ang mga may putli ti tagipusuon,
hay makita nanda ang Dios!
9Bulahan ang mga tawo nga nagapangita kang pamaagi nga mangin malinung ang tanan,
hay sanda pagatawgun kang Dios nga anang mga kabataan!
10Bulahan ang mga ginahingabot tungud kang andang pagsunod sa kabubut-un kang Dios,
hay sanda kadya ang mapasakup sa ginharian kang langit!
11“Bulahan kamo kon insultohan kamo kang mga tawo kag hingaboton kag butang-butangan kang istorya nga malain kag bukun ti matuod tungud kang inyo pagsunod kanakun. 12Amo man kabay ria nga paghingabot ang naaguman kang mga propeta kato anay? Gani, magkalipay kamo kag magsinadya, tungud hay bahul nga padya ang ginaaman kaninyo kang Dios rugto sa langit.
Asin kag Kasanag
(Marcos 9:50; Lucas 14:34-35)
13“Kamo daw pareho kang asin nga kinahanglanun gid kang mga tawo. Pero kon ang asin maduraan run gani kang ana nga kapait, indi run gid dya mapapait liwan. Indi run dya mapuslan gani ginapilak run lang sa gwa kag lapakun kang mga tawo.”
14“Kamo daw pareho kang sulo nga nagasanag sa mga tawo nga indi mahimo nga indi makita pareho kang syudad nga napatindug sa ibabaw kang bakulod. 15Wara ti may nagasindi kang sulo kag ana man lang dya nga takluban, kundi nga ginabutang na dya sa turungtongan agud to nga masanagan ang tanan nga rugyan sa sulud kang balay. 16Gani, kinahanglan nga ipasigahun ninyo ang inyong sulo sa mga tawo agud to nga makita nanda ang inyo mayad nga mga binuhatan kag madayaw nanda ang inyo Amay sa langit.”
Ang Panudlo nahanungud sa Kasugoan
17“Indi kamo magpinsar nga nag-abot ako para himuon nga wara ti pulos ang Kasugoan ni Moises kag ang mga sinulat kang mga propeta. Wara ako mag-abot para himuon nga wara ti pulos ang mga ria kundi agud matuman ria tanan. 18Tandai gid ninyo dya. Madura man ang langit kag ang lupa, wara gid ti bisan sangka letra ukon pinakagamay nga pintok kang Kasugoan kang Dios ang mangin wara ti pulos hasta nga matuman dya tanan. 19Gani ang bisan sin-o man nga nagalapas kang pinakagamay nga bahin kang mga Kasugoan nga dya, kag nagatudlo sa iba sa paglapas man kadya, ria nga tawo amo ang mangin pinakanaba sa ginharian kang langit. Pero ang nagatuman tana sa kasugoan kag nagatudlo sa iba sa pagtuman karia, tana ang kabigun nga dungganun sa ginharian kang langit. 20Sugidan ko kamo, sarang lang kamo mapasakup sa ginharian kang langit kon ang inyo pagtuman sa kabubut-un kang Dios labaw pa sa pagtuman kang mga manunudlo kang Kasugoan kag kang mga Fariseo.
Ang Panudlo nahanungud sa Kaugut
21“Naman-an ninyo nga ang atun mga kaulangan kauna ginkun-an, ‘Indi ikaw magpatay kang tawo, hay ang bisan sin-o man nga makapatay magapanabat sa hukmanan.’ 22Pero kar-on nagakuon ako kaninyo, ang bisan sin-o nga nagaugut sa ana nga isigka-tawo magapanabat sa hukmanan, kag ang bisan sin-o nga nagapakalain sa ana nga isigka-tawo sa pagkuon kana, ‘Hoy, wara timo ti pulos’ pagadar-un sa pinakamataas nga hukmanan. Kag ang bisan sin-o nga nagakuon sa anang isigka-tawo, ‘Omang kaw’ sirilotan tana sa impyerno. 23Gani kon magdara ikaw kang imo nga haralad sa Dios sa altar kag nadumduman mo nga ang imo gali nga isigka-tawo naglain ang anang buut kanimo, 24ibayai anay ang imo nga haralad sa atubangan kang altar kag magpakighusay sa imo isigka-tawo kag magbalik kag ihalad ang imo nga haralad sa Dios.
25“Kon may tawo nga mag-akusar kanimo, magpakighusay ikaw kana sa wara pa kamo makaabot sa hukmanan. Tungud hay kon rugto run gani kamo basi kon itugyan na ikaw sa howis kag itugyan ikaw kang howis sa gwardya kag isulud ikaw sa prisohan. 26Ginakuon ko kanimo, sigurado gid nga magapabilin ikaw sa sulud kang prisohan hasta nga maubos mo ka bayad ang tanan nimo nga pina.
Ang Panudlo nahanungud sa Pagpakighilawas
27“Naman-an ninyo nga ang atun mga kaulangan kauna ginkun-an pa gid, ‘Indi kamo magpakighilawas.’ 28Pero nagakuon ako kaninyo, ang bisan sin-o nga nagaturuk sa bayi nga may pagkaibug nakasala tana kang pagpakighilawas sa anang panghuna-huna. 29Gani kon ang tuo nimo nga mata amo ang kabangdanan kang imong pagpakasala lokita ria kag itablug. Mas mayad pa nga madura ang sangka bahin kang imong lawas sangsa mag-antos ang bilog nimo nga lawas sa impyerno. 30Kag kon ang tuo nimo nga alima amo ang kabangdanan kang imong pagpakasala utda ria kag itablug. Mas mayad pa nga madura ang sangka bahin kang imo lawas sangsa mag-antos ang bilog nimo nga lawas sa impyerno.
Ang Panudlo nahanungud sa Pagbulagay kang Mag-asawa
(Mateo 19:9; Marcos 10:11-12; Lucas 16:18)
31“Naman-an ninyo nga ang atun mga kaulangan kauna ginkun-an man, ‘Ang laki nga magabulag sa anang asawa, dapat magtugro sa anang asawa kang kasulatan kang pagbulaganay.’ 32Pero nagakuon ako kaninyo, ang bisan sin-o nga magabulag sa anang asawa nga wara lang man nagapanginlaki, tana mismo ang mangin kabangdanan nga makasala ang anang asawa kang pagpanginlaki kon magpamana dya liwan. Kag ang bisan sin-o nga magpangasawa sa bayi nga ginbulagan kang anang bana nakasala man kang pagpanginbayi.
Ang Pagpanudlo nahanungud sa Panumpa
33“Nagpadayon pa gid si Jesus sa pagpanudlo, ‘Naman-an ninyo nga ang atun mga kaulangan kauna ginkun-an, Indi mo paggub-un ang imong ginsumpaan, kundi tumanun mo gid ang imong ginsumpa sa Ginoo.’ 34Pero ginakuon ko kaninyo, kon magsaad gani kamo indi gid kamo magpanumpa. Indi gid kamo magpanumpa nga ginagamit ninyo nga saksi ang langit, hay amo ria ang trono kang Dios, 35ukon magpanumpa nga ginagamit ninyo nga saksi ang lupa, hay amo dya ang turungtongan kang anang mga kahig, ukon magpanumpa nga ginagamit ninyo nga saksi ang Jerusalem, hay amo ria ang syudad kang gamhanan nga Hari. 36Indi man ikaw magpanumpa nga ginagamit nimo nga saksi ang imo ulo, hay bisan sangka nahut kang imong buhok indi mo mapaputi ukon mapaitum. 37Magkuon lang kamo nga ‘Huud’ kon ang buut ninyo hambalun ‘huud’ kag ‘Indi’ kon ang buut ninyo hambalun ‘indi’; ang bisan ano pa nga idugang ninyo dyan karia nagahalin run sa Malaot.
Ang Panudlo nahanungud sa Pagtimalus
(Lucas 6:29-30)
38“Naman-an ninyo nga ang atun mga kaulangan kauna ginkun-an, ‘Kon ginlokat mo ang mata kang imong isigka-tawo pagalukatun man ang imo mata, kag kon ginbingaw mo ang unto kang imong isigka-tawo pagabingawun man ang imong unto.’ 39Pero amo tana dyaay ang akun ikuon kaninyo, indi kamo magbato sa mga tawo nga nagahimo kang malain kaninyo. Kon tampaun gani ikaw sa imong sampihak nga bagiing, itaya mo man ang sampihak. 40Kon may magdemanda kanimo sa tuyo nga bul-un na ang imong bayo, itugro mo man kana pati ang imong kunup. 41Kon may magpirit kanimo nga pas-anun ang anang karga sa karayuun nga sangka kilometro, pas-ana ria kang darwa ka kilometro. 42Kon may magpangayo kanimo tugroi tana, kag kon may maghuram kanimo pahurama.
Ang Paghigugma sa mga Kaaway
(Lucas 6:27-28, 32-36)
43“Naman-an ninyo nga ang atun mga kaulangan kauna ginkun-an, ‘Palanggaa ang imo mga abyan kag kaugti ang imo mga kaaway.’ 44Pero nagakuon ako kaninyo, palanggaa ang inyo kaaway kag pangamuyoi ninyo ang mga nagahingabot kaninyo. 45Himoa ninyo ria agud to nga mangin takus kamo nga pagatawgun nga anak kang inyo Amay sa langit. Tungud hay pareho na nga ginapasirak ang adlaw sa mga malain kag sa mga mayad nga mga tawo, kag parareho man lang nga ginatugroan na kang uran ang mga matarung kag ang mga bukun ti matarung. 46Kon ang ginahigugma ninyo amo man lang ang mga tawo nga nagahigugma man kaninyo, ti, ano bay nga padya ang mabuul ninyo halin sa Dios? Bisan gani kabay ang mga manugsukot kang buwis nagahimo man karia? 47Kag kon ang ginabugno ninyo ang inyo man lang mga abyan, ti, ano gid bay karia ang kinalain na sa ginahimo kang iba? Bisan gani ang mga tawo nga wara nakakilala sa Dios nagahimo man karia. 48Gani, kamo tana, kinahanglan nga mangin himpit pareho kang inyo Amay sa langit.”
© 2009, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved
