San Mateo 5
5
Karubáru ka benne ugwe Tata Do Yebáha ke ttu nu tse
(Lc. 6:20-23)
1Tti bilani Jesús‑ni ixe juisiru ka benneha, nianna ugwapie lati ttu i'iya do niha, nna udoe. Ka benne rudhetinieha nna ubigake kwe'ebie. 2Labie nna uduloe rule'enie ke, nianna tti rabie ke:
3―Karubáru ka benne riyasakanie ge Tata Do Yebáha, kumu lake nuná akake ka benne innabie ke.
4’Karubáru ka benne ribesike de rateke ttu bixa, kumu Tata Do Yebáha godú ittabe leke.
5’Karubáru ka benne abittu ra xxeni leke, kumu ka benne‑na nuná ralhake ulhenke yiesi lo yu‑ni kini akana geke.
6’Karubáru ka benne raka leke uinke nu tse raka le Tata Do Yebáha, kumu gwasiaba sá gwakaba nu raka lekeha.
7’Karubáru ka benne ratua leke adí ka benne, kumu anágaba lake gwa satuagaba le Tata Do Yebáha ke.
8’Karubáru ka benne itú iki itú leke rudo leke Tata Do Yebáha, kumu lake nuná gwalákanie benneha.
9’Karubáru ka benne ruinke ki tse'e tse len luesi ka benne kini abittu itilhake, kumu lake nuná ralhake gatta láke xi'in Tata Do Yebáha.
10’Karubáru ka benne ridú nookana ke de ruinke nu dika ixú, kumu lake nuná akake ka benne innabia Tata Do Yebáha ke.
11’Karubárule ganna ttixka delo ni'a kia nna usia le ka benne le lhe dhu nookana le lhe anágaba iyá looba gwen lasi usiakana ikile lhe. 12Gwaledeakinle lhe gwaltse'e itta lhe, kumu xxeni anka nu ralhale edíle yebáha. Lebi'i gwa yúbale anágaba udú nookana ka profeta ge Tata Do Yebáha, delába ka benne use'e itú nu reha atti lanila galileha.
Jesús‑ni rutsanie ka benne len deti lhe len xiani lhe
13’Lebi'i nuná ankale ttiba ttu deti se'ele lagwi ge ka benne se'e yiesi lo yu‑ni. Ttaka ganna detiha unnitti ixe geni, la'ania nna, ¿galasina eyo nuha ixe ganna ttixka? ¿Laaba ganna tuttíru labíru ixú nuha? A sunruba kweari'i na nna ku'unari'i na, nianna tti ulea ka benne ikini.
14’Anágaba, lebi'i nuná ankale ttiba ttu xiani kini rudenna ge ka benne se'e yiesi lo yu‑ni. Ankale ttiba ttu yiesi re lo ttu lhilhi rilá saabana, labí aka igatsina. 15Nigaba lanú ttu benne do rugalhe iki ttu gi nu rudani, delo nna ukatsie ikini len ttu almoti. ¿Laaba ganna udole giha gwetsá kini udenna ge iyá ka benne se'e lhe'e yo'oha? 16Anágaba lebi'i latsiru gwaluni, kini elha ruin gele akana ttiba ttu xiani, kini anáchu tti iláni ka benne nu tse ruinleha, la'ania nna innáke: “Xxeniba ra le Tata gele do yebáha.”
Jesús‑ni labí rigu'u ni'abie nu ra lo bia bennabi bodha'an Tata Do Yebáha len Moisés‑ni
17’Bittu akinle deki bisiaya yiesi lo yu‑ni ki kuaya bia bennabi bodha'an Tata Do Yebáha len Moisés‑ni lhe nigaba labí daya kini kuaya ka tisa bodha'an ka benne ukake profeta ge Tata Do Yebáha. ¡Ko'o! Sinuki dalaa kini unia ki sado tisa ge nu ra lo ka tisa bodha'aneha. 18Netiru ria, laka nnanna re yiesi lo yu‑ni lhe yebáha lhe, iyába nu ra lo bia bennabi‑na teeba ki aka nuná, niruba ttu tisa chika'a to abittu aka itua loni axtaliba ganna chi uka iyá nu ra lo bia bennabiha. 19Laxkala ttu benne ganna abittu udoe tisa ge ttu ka nu ra lo bia bennabi‑na, meskiba ankana ttu tisa xka'a, lhe ganna benneha gágabe ka benne abittu udoke tisa ge nu ra loni, benne unie aníha, arlo adí ka benne rinnabia Tata Do Yebáha labí xxeni ra lebie. Ttaka benne gudobe tisa ge nu ra lo bia bennabiha lhe gule'enie adí ka benne ki uinke nu ra loni, benne uni aníha, xxeni ra le benneha arlo adí ka benne rinnabia Tata Do Yebáha. 20Kumu netiru ria, ganna lebi'i abíba uin tserule tti ka fariseo‑ni lhe ka nu rule'ekinna ka benne nu ra lo bia bennabi bodha'an Moisés‑ni, la'ania nna labí akale benne innabia Tata Do Yebáha le.
Jesús‑ni rabie ka benne: “Bittu ise'enle”
(Lc. 12:57-59)
21’Lebi'i chiba biyieninle nu rákana ka benne uka xuttori'iha, tti rákana ke: “Bittu uttile ttu benne kumu benne uni elhuttiha, ibixxi iginniba benneha.” 22Ttaka neti ria le: Iyába nu rise'enna len attu betsi to geri'i, urixxi ukinnigaba Tata Do Yebáha nuha, nna nu rusia leni attu betsi to geri'iha nna iso duba nuha arlo ka nu runi elhuxtisi geri'iha nna nu rigena iki attu betsi to geri'iha, nuha ralhabana tsiana lo giha.
23’Laxkala ganna lu dialu utelu úna lo bekú ge Tata Do Yebáha, ttaka tti chi dulu niha, nna tadú lelu deki ritilhaba lenlu attu betsi to geri'iha, 24niha besia úna cheluha nna beyyaxa gwayoin le betsi to geri'iha. Iki deliba nuha nna beyeki nna bete úna geluha.
25’Ganna ttixka ttu nu ritilha lenlu diana taga'ana lu lo uxtisi, laka yu'u lenlu nuha neda diale isinle arlo ka nuha, jeru beyoin leni kini ka taga'ana lu lo xuedaha. Xuedaha nna utena lu lasi ná ka gwensinaha nna ka gwensinaha nna taga'akana lu lisiyya, 26kumu netiru ria, labí lhaalu lhe'e lisiyyaha ganna abíba kixalu iyá xea belhiu nu innaba ka nuha. Gannaliba chi utixalu iyá nuha, la'anialiba nna chi ebeakana lu.
Jesús‑ni rigixxi'e rabie: “Labí anka tse ganna dha leri'i attu nuila subi”
27’Lebi'i chiba biyieninle nu rákana ka benne uka xuttori'iha, tti rákana ke: “Abittu isále nu subi subi nu labí ankana latselale.” 28Ttaka neti nna ria le: Ganna ttu benne dha lebie ttu nuila atti ilánie na, la'ania nna ttisidiba chiba bisábie nuha de belaba lhi'u lebie aníha. 29Laxkala ganna si iyya lo benlu‑na uinna kini iginnilu uinlu tulha, tsa ttela ulea nuná nna uru'una na, kumu tserula saríana lu unnittilu ttu ka ni'a nálu, a laa kila ankalu ida'a tsialu lo giha, 30nna ganna si ná benlu‑na abittuba daa siina nna ukinnina lu ki uinlu tulha, tsa ttela uchú nuná nna uru'una na, kumu tserula taríana lu unnittilu ttu ka ni'a nálu, a laa kila ankalu ida'a tsialu lo giha.
Jesús‑ni rabie: “Labí dika udhá iki ttu nubiyú nuila geni”
(Mt. 19:9; Mr. 10:11-12; Lc. 16:18)
31’Anágaba lhe rágabakana ka benne uka xuttori'iha, tti rákana ke: “Ganna ttu nubiyú udhá ikini nuila geniha, teeki ugwena nuha ttu yetsi ata rixxi'a deki chiba besilana len nuilaha.” 32Ttaka neti ria le: Ganna ttu nubiyú kwentaba udhá ikini nuila geniha, ganna abittuba de bisá nuha attu nubiyú subi, la'ania nna la nubiyúha‑ba usigana nuilaha kini iginnina uinna nu satsa, nna ganna attu nubiyú edína nuila chi bedhá ikiniha, la'ania nna axtala nubiyú edína nuilaha, satsagaba nuha chi uin nuha.
Jesús‑ni rigixxi'e rabie: “Bittu udettile Tata Do Yebáha tti innále deki uinle ttu bixa”
33’Anágaba lebi'i chigaba biyieninle nu rákana ka benne uka xuttori'iha: “Teeki uinle nu chi rale Tata Do Yebáha, abittu kwentaba udettile benneha.” 34Ttaka neti ria le: Bittugaba udettile attu nuxa tti innále deki uinle ttu bixa, nigaba udettile yebáha, kumu niha nuha do Tata Do Yebáha rinnabie. 35Bittugaba udettile yiesi lo yu‑ni, kumu yiesi lo yu‑ni ankana ata rudú ni'abie. Nigaba udettile Jerusalén‑ni, kumu niha nuha anka lasi Tata Do Yebaa benne rinnabia xeniha. 36Bittugaba utesale ikile‑na tti innále deki uinle ttu bixa, kumu lebi'i niru ttú itsa ikile labí aka gele uinle kini eyakana yadhi o eyakana sitsi. 37Lebi'i, ganna ttixka gwakaba gele uinle ttu bixa, la'ania nna ukare'aba gwalinná: “Gwakaba”, nna ganna ttixka abittuba aka gele uinle ttu bixa, la'ania nna ukare'aba gwalinná: “Labí aka.” Kumu ganna bixaru tisa udienle iki nu chi unneleha, la'ania nna ge nu xxegwiha‑ba chi anka nu raleha.
Jesús‑ni rigixxi'e rabie: “Bittu eyoin nále lo ka nu udhenkana le”
(Lc. 6:29-30)
38’Lebi'i chiba biyieninle rákana: “Ganna nuxa utse'e loona iyya lo ttu benne, anágaba nu beniha utse'e loogabakana iyya loni; nna ganna nuxa kweana laya ttu benne, anágaba nu beniha kweagabakana layani.” 39Ttaka neti ria le: Abittu edú disale lo nu udhakana le ttu bixa. Ganna nuxa kweana gi daka xxaga ben gele, gwalodekila attu lha'a xxagale kini kweana gi. 40Ganna nuxa taga'ana le lo uxtisi nna uinna kuana mixa geleha, gwalugwela na itupa jabana geleha, 41nna ganna nuxa udo doelhana le ujale yua geniha ttu kilómetru, lebi'i gwalujala nuha chupa kilómetru. 42Ganna nuxa innabana le ttu bixa, gwalugwe na nu innabanaha lhe ganna nuxa innaba gannana le ttu bixa, bittu innále: “Labí tee.” Gwalugwe ganna na nu rinnabanaha.
Jesús‑ni rabie: “Akinle ge ka benne abittu raka uyúke le”
(Lc. 6:27-28, 32-36)
43’Lebi'i chiba biyieninle rákana: “Akinle ge ka benne geri'i nna utía di lele ka nu bittu raka uyúkana le.” 44Ttaka neti ria le: Akinle ge ka nu bittu raka uyúkana le [lhe innabale len Tata Do Yebáha ki aka lenie ka nu rigekana ikile lhe anágaba latsiru gwalulisa ka nu ritisikinna le] lhe gwalinnabala len Tata Do Yebáha ge ka nu rulisa xiikana le, lhe ka nu ridú nookana le lhe. 45Aníha uinle ki akale xi'in Tata gele do yebáha. Kumu benneha runie kini riria tatubisa‑na rudanie ge ka nu ruin satsa lhe ge ka nu ruin tse lhe. Anágaba lhe ruingabe kini raka iyya ge ka nu runi nu dika ixú lhe ge ka nu abittu runi nu dika ixú lhe. 46Kumu ganna lebi'i sunruba rakinle ge ka nu gwa rakakinna gele, la'ania nna, ¿bíla nu tse edíle ge nu ruinleha ganna? ¿Laaba ka nu rukixakana belhiu nu rigixari'i len nu rinnabia ge Roma‑ni, anágaba ruin ka nuná? 47Lhe anágaba ganna sun tteruba ka benne gele gwa rale ke padiuxi, ¿bíla nu tse nuha ruinle ganna? ¿Laaba ganna anágaba ruin ka nu abittu ankabiakinna Tata Do Yebáha? 48Laxkala de nuha nna lebi'i satía gwaluni nu anka tse, ttiba Tata gele do yebáha satíaba runie taga'a nu anka tse.
© 2014, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.
