Matiyu 5
5
Ka pegwali ni Hisus diye te bubungan
(Luk. 6:20-23)
1Te pegkakita ni Hisus te seeye se masulug ne me etew, migtakereg e sikandin diye te bubungan wey diyad e sikandin migpinnuu. Ne migparani e kandin ka me hibateen din 2wey migbunsud e sikandin ka migpanulu kandan ne migkahi:
3“Keupianan te seeye se me etew ne mig-ila ne egkeilangan sikandan te Manama, su egkasakup sikandan te Migharian te Manama.
4 # Isa 61:2. “Keupianan te seeye se me etew ne eglungku, su egbehayan sikandan te Manama te kahale.
5 # Sal 37:11. “Keupianan te seeye se me etew ne mapariralemen, su egkaangken dan ka intiru ne kalibutan.
6 # Isa 55:1-2. “Keupianan te seeye se me etew ne egpakannekal ne egtuman te igkeupii te Manama, su egbulihan sikandan te Manama te pegtuman due.
7“Keupianan te seeye se me etew ne hiid-uwen te duma, su igkeyid-u degma sikandan te Manama.
8 # Sal 24:3. “Keupianan te seeye se me etew ne nasabeka ka suman-suman diye te Manama, su egpakakita sikandan kandin.
9“Keupianan te seeye se me etew ne tigpataliware ke due samuk, su eg-angkenen sikandan te Manama ne me anak din.
10 # 1Pid 3:14. “Keupianan te seeye se me etew ne egbaybayaran tenged te pegtuman te igkeupii te Manama, su egkasakup sikandan te Migharian te Manama.
11 # 1Pid 4:14. “Keupianan niyu ke eglemetan kew, ke egbaybayaran kew, wey ke egpangawangan kew egpandakeseli te langun ne mareet tenged keddiey. 12#2Kru 36:16; Him 7:52. Ne iling ded degma kayi ka natamanan te me prupita ne nekewun-a kaniyu. Purisu gale-gale kew su dakel ka dasag ne intahahe kaniyu diye te langit.
Ka asin wey ka kalayag
(Mar. 9:50; Luk. 14:34-35)
13 # Mar 9:50; Luk 14:34-35. “Sikaniyu ka asin kayi te ampew te tane. Piru ke egkaawaan e te nanam ka asin, egmenuwen pad te pegpalibed te nanam din? Warad e karuan due, purisu igdegpak e sika wey egdi-diekan e te me etew.
14 # Huw 8:12; 9:5. “Sikaniyu ka kalayag kayi te ampew te tane. Ka sabeka ne siyudad ne diye te bubungan, kene egkeeles. 15#Mar 4:21; Luk 8:16; 11:33. Iling naa degma due, ware egmarekket te sulu ne egsuuban te gantangan, ke kene, igpatawan-tawan iya igtahu eyew egkalayahan ka langun ne diye te seled te baley. 16#1Pid 2:12. Purisu ipalayag niyu ka sulu niyu diye te tangkaan te me etew eyew egkakita ran ka meupiya ne me himu niyu wey eyew egkasaye dan ka Amey niyu ne diye te langit.
Ka pegpanulu meyitenged te Balaud
17“Kene niyu sumsumana ne iyan ku innendini ka pegdereet te Balaud te Manama wey te sinulat te me prupita. Kene ne pegdereet ka innendini ku, ke kene, ka pegtuman kayi. 18#Luk 16:17. Egnangenan ku sikaniyu te malehet: taheed te duen pad ka langit wey ka tane, kene iya egkaawaan ka Balaud te minsan deisek ne baad wey tulduk taman te egkatuman e ka langun. 19Purisu ka minsan hentew ne kene egtuman te minsan deisek ne baad te Balaud, wey egpanulu te duma te pegsupak kayi, sikandin ka kene ne impurtanti diye te Migharian te Manama. Piru ka minsan hentew ne egtuman wey egpanulu te duma te pegtuman due, sikandin ka labew diye te Migharian te Manama. 20Sikan naa, egnangenan ku sikaniyu te wey kew re egpakaseled te Migharian te Manama ke subla pad ka pegtuman niyu te igkeupii te Manama du te pegtuman te me talagpanulu te Balaud te Manama wey te me Parisiyu.
Ka pegpanulu meyitenged te pegkabelu
21 # Iks 20:13; Diy 5:17. “Nakarineg kew e te migkahiyan ka me keet-etawan dengan, ‘Kene kew himatey. Ka minsan hentew ne eggimatey, eg-uyanen diye te hukumanan.’ 22Piru egnangenan ku sikaniyu te minsan hentew ne egkabelu te duma rin, eg-uyanen degma diye te hukumanan. Ne minsan hentew ne egkahi diye te duma rin, ‘Ware utek nu,’ eg-uyanen sikandin diye te me Talaggukum te me Hudiyu. Ne minsan hentew ne egkahi diye te duma rin, ‘Egkeungel ka!’ eglegparan sikandin diye te linew ne hapuy. 23Purisu minsan ke diye kad e migsasindeg te altar ne mig-uyan te igpanubad nu diye te Manama, ne due-rue ne nakasuman-suman ka te due suled nu ne neenenduenan keykew, 24engkeri nu pa ka igpanubad nu diye te lenged te altar. Ne hendiyei nu pa ka suled nu wey peul-uliey kew pa te meupiya ne geyinawa. Pegkapenga due, henduen pad ne ibehey nu ka igpanubad nu diye te Manama.
25“Ke due egbayung keykew wey igsumbung kad nikandin, dagdahawi nu husaya te sasangan kew e ne egpeendiye te hukumanan, su kema ke igpeendiye kad e nikandin te huwis, ne igpeendiye kad e man-e te pulis, ne egkataman ne igpaprisu kad e. 26Egnangenan ku sikeykew te malehet: kene ka iya egpakalihawang ke kene nu egkaamin te egbayad ka multa nu.
Ka pegpanulu meyitenged te pegpanlibug
27 # Iks 20:14; Diy 5:18. “Nakarineg kew e te ingkahi dengan ne, ‘Kene kew panlibug.’ 28Piru kuntee, egnangenan ku sikaniyu te minsan hentew ne egtengteng te malitan wey egkeupian ne eggilabet kandin, nakapanlibug e sikandin diye te suman-suman din. 29#Mat 18:9; Mar 9:47. Ne emun ke iyan egpuunan ka kawanan ne mata nu ne egpakasale ka, lekata nu sika wey iregpak nu. Meupiya pad ke egkaawaan ka te sabeka ne baad te lawa nu du te igdegpak diye te linew ne hapuy ka intiru ne lawa nu. 30#Mat 18:8; Mar 9:43. Ne emun ke iyan egpuunan ka kawanan ne belad nu ne egpakasale ka, tempuha nu sika wey iregpak nu. Meupiya pad ke egkaawaan ka te sabeka ne baad te lawa nu du te igdegpak diye te linew ne hapuy ka intiru ne lawa nu.
Ka pegpanulu meyitenged te egpeengkerey
(Mat. 19:9; Mar. 10:11-12; Luk. 16:18)
31 # Diy 24:1-4; Mat 19:7; Mar 10:4. “Nakahi e degma dengan ne, ‘Ka lukes ne eg-engked te asawa rin, keilangan ne egbehey te asawa rin te kasulatan te egpakig-engked.’ 32#Mat 19:9; Mar 10:11-12; Luk 16:18; 1Kur 7:10-11. Piru kuntee, egnangenan ku sikaniyu te emun ke eg-engkeran te lukes ka asawa rin ne ware nasalei, sikandin e ka egpuunan ne egpakapanlibug ka asawa rin ne malitan ke eg-abey sikandin eg-asawa. Ne ka egpangasawa kandin, egpakapanlibug e degma.
Ka pegpanulu meyitenged te pegpahunlibet
33 # Lib 19:12; Num 30:2; Diy 23:21. “Nakarineg kew e degma te migkahiyan ka me keet-etawan dengan, ‘Kene egkaayun ne kene nu egtumanen ka insaad nu, su keilangan ne egtumanen nu ka impahunlibet nu te Magbebaye ne Manama.’ 34#San 5:12; Isa 66:1; Mat 23:22. Piru kuntee, egnangenan ku sikaniyu te kene kew iya pahunlibet. Kene kew kahi, ‘Mengeyibet te langit’ su ka langit pinnuuwan te Manama te egmandu. 35#Isa 66:1; Sal 48:2. Ne kene kew kahi, ‘Mengeyibet te kalibutan’ su ka kalibutan diekanan te Manama. Ne kene kew man-e pahunlibet te Hirusalim su sika ka siyudad te mabantug ne Hari. 36Kene kew man-e pahunlibet te me ulu niyu su kene kew egpakapamaangkag wey egpakapameitem minsan te sabeka re ne timman ne bulbul niyu. 37Kahi kew re te ‘Uya’ ke eg-uya kew. Ne kahi kew re te ‘Kene’ ke kene kew, su emun ke egpahunlibet kew pad, diyad egpuun sika ki Meibulan.
Ka pegpanulu meyitenged te pegsuli
(Luk. 6:29-30)
38 # Iks 21:24; Lib 24:20; Diy 19:21. “Nakarineg kew e te ingkahi dengan ne, ‘Ka mata egbayaran ded te mata, ka ngipen egbayaran ded degma te ngipen.’ 39Piru kuntee, egnangenan ku sikaniyu te kene kew suli te miggimu kaniyu te mareet. Ke due egtagpi te beneng nu, ipatagpi nu degma ka limang. 40Ke due egsumbung keykew ne egkuen din e ka kumbale nu, ibehey nud e sika wey ilagkes nud e degma ka dyakit nu. 41Ne emun ke due egpehes keykew ne egpatiang te inuyanan din te sabeka ne kilumitru, tianga nu te daruwa ne kilumitru. 42Ke due egbuyu keykew, behayi nu, wey ke due egsambey keykew, pasambaya nu.
Ka peggeyinawa te me kuntere
(Luk. 6:27-28, 32-36)
43“Nakarineg kew e te ingkahi dengan ne, ‘Geyinawei nu ka alukuy nu, wey dumuti nu ka kuntere nu.’ 44Piru kuntee, egnangenan ku sikaniyu te geyinawei niyu ka me kuntere niyu wey ampui niyu ka egbayad-bayad kaniyu. 45Emun ke eggimuwen niyu ka iling due, egkeyimu kew ne me anak te Amey niyu ne diye te langit. Su kene de ne ka me meupiya se batasan ka impasilaan din te aldew, ke kene, minsan degma ka me maddeet se batasan. Ne kene de ne ka me matareng ka imbehayan din te uran, ke kene, minsan degma ka me makasesale. 46Kene kew pallateng ne due egkarawat niyu ne dasag ne egpuun te Manama ke iyan niyu re eggeyinawaan ka eggeyinawa degma kaniyu. Su minsan ka me talagsukut te buhis, eggeyinawa te seeye se eggeyinawa degma kandan. 47Ne emun ke iyan niyu re eg-el-eliten ka me suled niyu, nekey ma ka neyimu niyu ne labew te neyimu te duma? Minsan ka kene egmalintutuu te Manama, eg-elit-elit ma te me suled dan. 48#Lib 19:2; Diy 18:13. Purisu, keilangan ne ware igkarew-ey kaniyu, iling te Amey niyu ne diye te langit ne ware iya igkarew-ey.
© 2010, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.
