San Mateo 5

Jesupa ũraada ee bide bak'ãri

(Lc 6.20-23)

1Jesupa eperãarã chok'ara unuk'ãri, su-ak'ɨ banaji ee bide. Ichi ome nipapataarã wãjida iru k'ait'a. 2Mãpai ichia jarateemaa beeji:

3—T'ãri o-ĩa p'anɨ chi chupɨria chedeerã. Tachi Ak'õre k'awa k'inia p'anadairã, ichideerã p'aneedait'ee.

4T'ãri o-ĩa p'anɨ chi k'ĩsia p'ua p'anɨɨrã, Tachi Ak'õrepa chupɨria k'awaait'ee perã.

5T'ãri o-ĩa p'anɨ chi audua-ee p'anɨɨrã, atadait'ee perã jõmaweda Tachi Ak'õrepa jarada ichideerãmaa teeit'ee.

6T'ãri o-ĩa p'anɨ chi Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a oo k'inia p'anɨɨrã, irua k'aripait'ee perã mãga oodamerã.

7T'ãri o-ĩa p'anɨ chi awaraarã chupɨria k'awaa p'anɨɨrã, Tachi Ak'õrepa ãchi jida chupɨria k'awaait'ee perã.

8T'ãri o-ĩa p'anɨ chi t'ãri jĩp'a oopataarã Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a, iru unudait'ee perã.

9T'ãri o-ĩa p'anɨ chi t'ãri auk'a bɨpataarã awaraarã ome mãik'aapa Tachi Ak'õre ome, mãɨrã t'ɨ̃jaradait'ee perã Tachi Ak'õre warrarã.

10T'ãri o-ĩa p'anɨ eperãarã awaraarãpa ãchi jɨrɨdak'ãri miapidait'ee, Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a oopata perã. Ichia ãchi bɨit'ee ichi jua ek'ari ichideerã p'aneedamerã.

11’T'ãri o-ĩa p'anɨ awaraarãpa parãmaa ik'achia jaradak'ãri, maa-e pɨrã ne-inaa k'achia oodak'ãri, maa-e pɨrã seewadak'ãri parã ɨmɨateedait'ee, mɨde ijãapata perã. 12Mãga oodak'ãri, t'ãri o-ĩa, k'ãiwee p'anéetɨ, Tachi Ak'õre truade panadak'ãri, irua parãmaa ne-inaa pi-ia teeit'ee perã. Mãgá chonaarãweda Tachi Ak'õre pedee jarapataarãmaa ne-inaa k'achia ichiaba oopachida.

Jesupa jarateeda Tachi Ak'õredeerã t'ãk'a p'anɨ mãik'aapa ɨ̃daa pɨk'a p'anɨ

(Mr 9.50; Lc 14.34-35)

13—Na p'ek'au eujãdepema ijãadak'aa beerã-it'ee parã t'ã́k'apɨ p'anɨ. K'awa p'anɨ chik'o warraa bɨ t'ã ome. Mamĩda t'ã k'ɨyaa-edaik'ãri, warraa-ee bɨ. ¿Sãga k'ɨyaapii waya? T'ã k'ɨyaa-ee bak'ãri, bat'at'aapata o jãde eperãarã aɨ ɨ̃rɨ t'ɨadamerã.

14’Ichiaba na p'ek'au eujãdepema ijãadak'aa beerã-it'ee parã ɨ̃daa pɨk'a p'anɨ. P'uuru ee nok'ode bɨ p'oyaa meradak'aa, p'ãrik'ua chi uchiterree t'ɨmɨɨpa unupata perã. 15Ichiaba lámpara k'oodak'aa ne-inaa ek'ari mera bɨdait'ee. Ma k'ãyaara k'oodak'ãri, ne-inaa ɨ̃rɨ ɨt'ɨ́ ata bɨpata jõma te jãde p'anɨɨrãpa ɨ̃daa unudamerã. 16Mãga pɨk'a jɨrɨ́tɨ jõmaarãpa parã ɨ̃daa pɨk'a unudamerã. Mãgá unudak'ãri parãpa t'ãri pia ne-inaa pia oomaa p'anɨ, ɨt'aa t'ɨ̃dait'ee parã Ak'õre Waibɨa ɨt'ari bɨmaa.

Jesupa Moisepa p'ãdade jarateeda

17—K'ĩsianáatɨ mɨ cheji Moisepa p'ãda maa-e pɨrã Tachi Ak'õre pedee jarapataarãpa p'ãdap'edaa jõpide. Ma k'ãyaara mɨ cheji k'awaapiit'ee mãgɨ́ pedee p'ãda k'ãata jara k'inia bɨ. 18Mɨa wãarata jararu. Pajã bɨ misa mãik'aapa na p'ek'au eujã bɨ misa, apidaapa ãyaa atada-e pai ma p'ãdadepema letra bɨɨrɨ chak'e apida, Tachi Ak'õrepa ooit'ee bɨ p'asarumaa. 19Mapa eperãpa Moisepa p'ãdade jara bɨk'a oo-e bɨ pɨrã, ũraa abapai oo-e pɨjida, maa-e pɨrã awaraarãmaa jarateeru pɨrã ma ũraade jara bɨk'a oonaadamerã, mãgɨ́ apemaarã k'ãyaara ek'ariara bait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Jõdee eperãpa ook'ãri ma ũraade jara bɨk'a mãik'aapa awaraarãmaa jarateek'ãri mãga oodamerã, ichi apemaarã k'ãyaara waibɨara bait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite. 20Mɨa wãarata jararu. Parãpa Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a pipɨara ooda-e pɨrã Moisepa p'ãda jarateepataarãpa oopataadai k'ãyaara mãik'aapa fariseorãpa oopataadai k'ãyaara, Tachi Ak'õredeerã p'anada-e pai.

Jesupa k'ĩrau p'anɨɨrãde jarateeda

(Lc 12.57-59)

21—Parãpa ũridooda pãchi chonaarãpa ũraapatap'edaa:

‘Eperã peenaadapáde apachida, eperã peeru pɨrã, awaraarãpa charraarãmaa ateedait'ee perã.’ (Ex 20.13)

22Mamĩda mɨata jara bɨ: Apida ichi auk'aa ome k'ĩraudaru pɨrã, ma k'ĩrau bɨ charraarãmaa ateedait'ee. Ichiaba apidaapa ichi auk'aamaa ik'achia jararu pɨrã, ma pedee jarada k'aurepa Junta Supremadee ateedait'ee. Ma awara apidaapa ichi auk'aamaa jararu pɨrã: “¡Netuara!” ma pedee k'achia jaradapa atuait'ee tok'arradee.

23’Maperã parãdepemapa primisia Tachi Ak'õre altarde ateek'ãri, k'irãparu pɨrã pɨchi auk'aapa nepɨra iru bɨ pɨ ome, 24ma primisia altar k'ĩrapite atabëipia bɨ. Mãpai wãipia bɨ t'ãri auk'a bɨde pɨchi auk'aa ome. Maap'eda waya chei altarmaa ma primisia teede Tachi Ak'õremaa.

25’Eperã nepɨra iru bɨ pɨrã pɨ ome mãik'aapa pɨ charramaa atee k'inia bɨ pɨrã, wãi naaweda t'ãri pia pedeeipia bɨ iru ome t'ãri auk'a bɨdait'ee. Maa-e pɨrã charra k'ĩrapite panadak'ãri, mãgɨpa pɨ ata bɨi jɨ̃apataarã juade carcelde t'ɨ nɨ̃bɨnadamerã. 26Mɨa wãarata jararu. Mamãik'aapa uchia-e pai p'arat'a jõmaweda p'aa-emaa.

Jesupa jarateeda miak'ãi p'anɨɨrã awaraarã ome k'ãidaik'araa bɨ

27—Parãpa ũridooda naawedapemaarãpa ũraapatap'edaa:

‘Miak'ãi p'anɨɨrã awaraarã ome k'ãinaadapáde apachida.’ (Ex 20.14)

28Mamĩda mɨata jara bɨ: Eperãpa wẽra unuk'ãri, k'ĩsiaru pɨrã aɨ ome k'ãiit'ee, mãgɨ́ p'ek'au ooji ma wẽra ome, ichi t'ãridepai ooji mĩda.

29’Maperã pɨ tau juaraarepema ne-inaa unuda k'aurepa pɨ k'achiade baairu pɨrã, piara bak'aji ma tau ẽt'at'aamerã mãik'aapa t'ɨmɨ́ bat'at'aamerã, ma k'aurepa k'achiade baai k'ãyaara. 30Ichiaba pɨ jua juaraarepemapa ne-inaa ooda k'aurepa pɨ k'achiade baairu pɨrã, piara bak'aji ma jua t'ɨap'et'aamerã mãik'aapa t'ɨmɨ́ bat'at'aamerã, k'achiade baai k'ãyaara ma k'aurepa. Piara bɨ pɨchi k'ap'ɨadepema ne-inaa atuamerã, k'ap'ɨa jõmaweda atuai k'ãyaara tok'arradee.

Jesupa jarateeda wẽra amaadait'ee k'ĩsia p'anɨɨrãde

(Mt 19.9; Mr 10.11-12; Lc 16.18)

31—Ichiaba naawedapemaarãpa ũraapachida:

‘Wẽra amaat'aak'ãri, mia amaada k'art'a irumaa p'ã teeipia bɨ.’ (Dt 24.1-4)

32Mamĩda mɨata jara bɨ: Eperãpa ichi wẽra amaat'aaru pɨrã, chi wẽra awaraa ome k'ãi-ee badata, ma wẽramaa p'ek'au oopii, k'ãidarii perã awaraa ɨmɨk'ĩra ome. Ma awara eperãpa wẽra amaat'aada ataru pɨrã ichi wẽra pamerã, ma eperãpa p'ek'au oomaa bɨ awaraa wẽra ome Tachi Ak'õre k'ĩrapite.

Jesupa ne-inaa k'ĩrapite juraapataarãde jarateeda

33—Ichiaba ũridooda parã chonaarãpa ũraapatap'edaa:

‘Ichita oodapáde apachida, parãpa juraadap'edaak'a Tachi Ak'õre k'ĩrapite.’ (Nm 30.2)

34Mamĩda mɨata jara bɨ: juraanáatɨ ne-inaa apida k'ĩrapite awaraarãpa parã pedee ijãadamerã. Juraanáatɨ Tachi Ak'õre trua k'ĩrapite, iru mama su-ak'ɨ bapari perã. 35Ichiaba juraanáatɨ na p'ek'au eujã k'ĩrapite, Tachi Ak'õrepa na p'ek'au eujã ooda perã. Ichiaba juraanáatɨ Jerusalén k'ĩrapite, Jerusalén Tachi Ak'õre, Tachi Rey Waibɨa p'uuru perã. 36Ma awara juraanáatɨ pãchi poro k'ĩrapite, parãpa puda k'ãu apida p'ãimaapida-e pai perã maa-e pɨrã t'orroopida-e pai perã. 37Mãgá ne-inaa k'ĩrapite juraadak'ãri awaraarãpa ma pedee ijãadamerã, ne-inaa k'achia oomaa p'anɨ. Parãpa ne-inaa oodait'ee pak'ãri, jaradaipia bɨ: “Ooit'eeda” adaipia bɨ. Jõdee ne-inaa ooda-e pait'ee pak'ãri, jaradaipia bɨ: “Oo-eda” adaipia bɨ.

Jesupa k'ĩra jõ-ee p'anɨɨrãde jarateeda

(Lc 6.29-30)

38—Parãpa ũridooda naawedapemaarãpa ũraapatap'edaa:

‘Sĩdapa eperã tau ãriru pɨrã, chi sĩda tau auk'a jĩat'aadapáde apachida; ichiaba sĩdapa k'ida k'õradaru pɨrã, chi sĩda k'ida auk'a k'õrat'aadapáde ajida.’ (Ex 21.24)

39Mamĩda mɨata jara bɨ: Awaraapa pɨmaa ne-inaa k'achia ooru pɨrã, k'ĩra jõ-ee banáaji mãgɨ́ ome. Ma k'ãyaara pɨchi k'ĩra tarramaa sĩru pɨrã, t'ãri pia chi apema k'ĩra tarra ak'ɨpíji, auk'a sĩmerã. 40Ichiaba nepɨrade bɨde awaraapa pɨchi camisa jãri ataru pɨrã, t'ãri pia téeji pɨchi ɨ̃rɨpema p'aru jida. 41Ichiaba tachi poro waibɨapa ne-inaa chɨk'ɨa uapiru pɨrã kilometro aba, t'ãri pia atéeji kilometro omé. 42Ma awara apidaapa pɨmaa ne-inaa iidiruta pɨrã, téeji mãik'aapa wãak'anáaji ne-inaa presta k'inia p'anadak'ãri.

Jesupa jarateeda k'ĩra unuamaa iru p'anapataarãde

(Lc 6.27-28, 32-36)

43—Ichiaba ũridooda naawedapemaarãpa ũraapatap'edaa:

‘Awaraarã k'inia iru baparíiji (Lv 19.18)

mãik'aapa pɨ k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã k'ĩra unuamaa iru baparíiji.’ (Sal 139.21-22)

44Mamĩda mɨata jara bɨ: Parã k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã k'inia iru p'anapatáatɨ mãik'aapa eperãarãpa parã jɨrɨdak'ãri ne-inaa k'achia oodait'ee, ɨt'aa t'ɨ̃patáatɨ ãra pari. 45Mãga ooruta pɨrã, pãchi ɨt'aripema Ak'õre Waibɨa warrarã p'anadait'ee. Irua ak'õrejĩru jẽrapipari jõmaarã ɨ̃rɨ; pia beerã ɨ̃rɨ, k'achia beerã ɨ̃rɨ paara. Ma awara irua k'oi chepipari ichi ũraade jara bɨk'a oopataarãmaa, ichi ũraade jara bɨk'a ooamaa p'anapataarãmaa paara. 46Parãpa k'inia iru p'anɨ pɨrã pãchi k'inia iru p'anapataarã aupai, ¿k'ãare-it'ee Tachi Ak'õrepa parã pia ak'ɨima? Romadepemaarã rey-it'ee impuesto p'epataarãpa paara k'inia iru p'anɨ ãchi k'inia iru p'anɨɨrã. 47Ma awara parãpa pãchi auk'aarã aupai auteebairuta pɨrã, ¿ne-inaa pipɨara oomaa p'anɨk'ã? Ijãadak'aa beerãpa paara ãchi auk'aarã auteebaipata. 48Mãgá eperãarã jĩp'aarãk'a p'anadai k'ãyaara, t'ãri pia p'anapatáatɨ ne-inaa k'achia ooda-ee, pãchi ɨt'aripema Ak'õre Waibɨa baparik'a.

Attualmente Selezionati:

San Mateo 5: sjaNT

Evidenziazioni

Copia