ମାତିଉ 10

10
ବାରଜାଣ୍‌ ଚେଲାର୍‌
(ମାର୍କ ୩:୧୩-୧୯; ଲୁକ ୬:୧୨-୧୬)
1ଜିସୁ ତା ବାରଜାଣ୍‌ ଚେଲାରିଂ କୁକ୍‌ଚି ପୁଦାଂ ପିହିକିନି କାଜିଂ ଆରି ସବୁ ବାନି ରଗ୍‌ ବେମାର୍‌ ଉଜ୍‌ କିନି କାଜିଂ ହେୱାରିଂ ଆଦିକାର୍‌ ସାକ୍ତି ହିତାନ୍‌ । 2ହେ ବାରଜାଣ୍‌ ପକ୍ୟାତାକାର୍‌ ତର୍‌ ଆତାତ୍‌, ସିମନ୍‌, ପିତର୍‌ ତର୍‌ଦ ପା ଜାଣାଚିନା ଆରି ତା ଟଣ୍ଡାହି ଆନ୍ଦ୍ରିୟ; ଜେବ୍‌ଦିତି ରି ମେହିର୍‌ ଜାକୁବ୍‌ ଆରି ତା ଟଣ୍ଡାହି ଜହନ୍‌; 3ପିଲିପ୍‌ ଆରି ବାର୍ତଲମି, ତମା ଆରି ସିସ୍ତୁଏନ୍‌ନାକାର୍‌ ମାତିଉ, ଆଲପିୟ ମେହି ଜାକୁବ୍‌, ଆରି ତଦିୟ, 4କିଣାନିୟ ସିମନ୍‌ ଆରି ଇସ୍କାରିୟତିୟ ଜିହୁଦା, ଇନେନ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ସାତ୍ରୁ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିତାକାନ୍‌ ।
ବାରଜାଣ୍‌ ଚେଲାରିଂ ପକ୍‌ତାନ୍‌
(ମାର୍କ ୬:୭-୧୩; ଲୁକ ୯:୧-୬)
5ଜିସୁ ଇ ବାରଜାଣ୍‌ ଚେଲାରିଂ ପକ୍‌ଚି ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ବଲ୍‌ ହିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍‌ ନିପ ହାଲ୍‌ମାଟ୍‌ ଆରି ସମିରଣିୟାନି ଇମ୍‌ଣି ଗାଡ଼୍‌ଦ ହଣ୍‌ଗାମାଟ୍, 6ମାତର୍‌ ଜାଙ୍ଗ୍‌ଜି ମାଚି ମେଣ୍ଡା ଲାକେ ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ ଲାଗାଂ ହାଲାଟ୍‌ । 7ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ସୁଣାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଇନାଟ୍‌, ସାର୍ଗେ ରାଜି ଲାଗେ ୱାତାତେ ! 8ବେମାର୍‌ ଲଗାଂ ଉଜ୍‌ କିୟାଟ୍‌, ହାତି ଲଗାଂ ଆରେ ନିକ୍‌କାଟ୍‌, ଗାଜା ରଗ୍ୟାରିଂ ସକଟ୍‌ କିୟାଟ୍‌, ପୁଦାଂ ପିହିକିୟାଟ୍‌ । ଇନାକା ଉପ୍‌କା ଗାଟା ଆତାଦେର୍ଣ୍ଣା, ହେଦାଂ ବିନ୍‌ନିକାରିଂ ଉପ୍‌କା ଦାନ୍‌ ହିୟାଟ୍‌ ।” 9ମି ଜାଙ୍ଗ୍‌ୟାତ “ହନା, କି ରୁପା କି ତାମା, ଆରେ ଜାତ୍ରା କାଜିଂ ମଣା, 10#୧ କରନ୍ତିୟ ୯:୧୪; ୧ ତିମତି ୫:୧୮.କି ବିକ୍ୟା ଏନ୍‌ନି ମଣା ଆସ୍ତି ବୁଲା ଆମାଟ୍‌ ଅଲପ୍‍ ରିଣ୍ଡାଂ ଆଙ୍ଗିଙ୍ଗ୍‌ ନଲେ ପାଣ୍ଡାଇଙ୍ଗ୍‌ କି ବାଡ୍‌ଗା ପା ଅମାଟ୍‌ । ଇନେକିଦେଂକି କାମାୟ୍‌ କିନାକାଦେର୍‌ ଜାର୍‌ ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ ପାୟାନି ଜଗ୍‌ ।”
11“ଆରେ, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଗାଡ଼୍‌ଦ କି ନାସ୍ତ ହଣ୍‌ଗାନାଦେର୍‌, ହେବେ ଇମ୍‌ଣି ଲକ୍‌ ହେବା କିଦ୍‌ଦେଂ ଆଡ଼୍‌ଦାନାନ୍‌, ହେଦାଂ ଆନ୍‌ମାନ୍‌ କିୟାଟ୍‌, ଆରେ ୱାୱି ପାତେକ୍‌ ହେବେ ମାନାଟ୍‌ ।” 12ର ଇଞ୍ଜ ହଣ୍‌ଗିନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ହେବେ ମାନି ମାନାୟ୍‌ତିଂ ଇନାଟ୍‌, “ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ସୁସ୍ତା ଆୟେତ୍‌ ।” 13ହେ ଇଲ୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଆନାତ୍‌, ଲାଗିଂ ତା କାଜିଂ ମି ସୁସ୍ତା ଆଏତ୍‌, ମାତର୍‌ ହେଦାଂ ଜଦି ଆଉତ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ମି ସୁସ୍ତା ମି ଲାଗାଂ ମାସ୍‌ଦି ୱାଏତ୍‌ । 14#ପକ୍ୟାତାକା ୧୩:୫୧.ଜଦି ଇମ୍‌ଣି ଇଞ୍ଜ କି ଗାଡ଼୍‌ଦ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଲକୁ ଇଡ଼୍‌ଦୁର୍‌, ପାନାନି ଦୁଡ଼ି ଡ଼ାତ୍‌ତି ହେ ବାହା ପିହାଟ୍‌ । 15#ମାତିଉ ୧୧:୨୪.#ଲୁକ ୧୦:୪-୧୨.ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ବିଚାର୍‌ ନାଜିଂ ଇୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ସଦମ୍‌ ଆରି ଗମରା ଦେସ୍‌ନି ମାନାୟାର୍‌ କାଜିଂ ଇସ୍ୱର୍‌ ଆଦିକ୍‌ ଦସା ଆନାର୍‌ ।
ୱାନିଦିନ୍‍ନି ନିନ୍ଦା
(ମାର୍କ ୧୩:୯-୧୩; ଲୁକ ୨୧:୧୨-୧୭)
16 # ଲୁକ ୧୦:୩. “ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ହୁଣ୍ଡାର୍‌ ବୁର୍କାକାଂ ତାକେ ପା ମେଣ୍ଡାଂ ଲାକେ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍ତାନାଙ୍ଗା, ଇଚିସ୍‌ ରାଚ୍‌ ଲାକେ ବୁଦ୍ୟା ଆରି ପାର୍‌ୱା ଲାକେ ହୁଦାର୍‌ ଆଡୁ । 17#ମାର୍କ ୧୩:୯-୧୧; ଲୁକ ୧୨:୧୧,୧୨; ୨୧:୧୨-୧୫.ମତର୍‌ ମାନାୟାର୍‌ତାଂ ଜାଗ୍ରତ୍‌ ଆଜ଼ି ମାନାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବିଚାର୍‌ ବାହାତ ହେଲାୟ୍‌ କିଦ୍‌ନାର୍‌ ଆରି ହେୱାର୍‌ କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ କର୍‌ଡା ଲାହାଂ ଟ୍ରାକ୍‌ତାନାର୍‌ ।” 18“ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନା କାଜିଂ ରାଜ୍‌କାରିୟା ଆରି ରାଜାର୍‌ କଚଣ୍‌ତ ତାହିୱାୟାନାଦେର୍; ହେଦାଂ ହେୱାରିଂ ଆରି ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍‌ କାଜିଂ ସାକି ଲାକେ ଆନାଦେର୍‌ । 19ମାତର୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହେୱାର୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହେଲାୟ୍‌ କିଦ୍‌ନାର୍‌, ହେୱାଡ଼ାଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌କି ଇନା କାତା ଇନାଦେର୍‌, ହେ ବିସ୍ରେନି ଚିନ୍ତା କିମାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଇନାକା ଇନାଦେର୍‌, ହେଦାଂ ହେ ଦାପ୍ରେ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହିଦ୍ୟାନାତ୍‌ । 20ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନ୍‍ୱାକାଦେର୍‌, ମାତର୍‌ ମିଞ୍ଜି ଆବାତି ଜିବୁନ୍‌, ଇନେର୍‌କି ମି ୱାସ୍କିତ କାତା ଇନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ବେଣ୍‍କାର୍‍ୟା ଆନାନ୍‌ ।”
21 # ମାର୍କ ୧୩:୧୨; ଲୁକ ୨୧:୧୬. “ଟଣ୍ଡେନ୍‌ ଟଣ୍ଡେନିଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ଆବା ମାଜ଼ି ହାକି ବାହାତ ହେଲାୟ୍‌ କିତାର୍‌ ଆରେ ହିମ୍‌ଣାଙ୍ଗ୍ ଆବା ଆୟାକାଂ ବିରୁତ୍‌ତ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ଅହ୍‌ନାର୍‌, ଆରି, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନା ପାଚେୱାତି କାଜିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ତାଂ ଗିଣ୍‌କିୟା ଆନାଦେର୍‌, ମତର୍‌ ଇନେର୍‌ ହାରିହାରା ପାତେକ୍‌ ସାସ୍‌ ଆଜ଼ି ମାନାନ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ସାର୍ଗେତ ମୁକ୍ତି ପାୟା ଆନାନ୍‌ ।” 22#ମାତିଉ ୨୪:୯; ମାର୍କ ୧୩:୧୩; ଲୁକ ୨୧:୧୭; ମାତିଉ ୨୪:୧୩; ମାର୍କ ୧୩:୧୩.ଆରେ ନା ତର୍‌ କାଜିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ହୁକେ ଗିଣ୍‌ ଆନାତ୍‌, “ମାତର୍‌ ଇନେର୍‌କି ୱିଜ଼୍‌ନି ପାତେକ୍‌ ତିର୍‌ ଆଜ଼ି ମାନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ମୁକ୍ତି ପାୟାଆନାନ୍‌ । 23ର ବସ୍ତିତ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ କସ୍ଟ ପାୟାତିସ୍‍ ଅଲ୍‌ଗା ବସ୍ତିତ ହାଲାଟ୍‌, ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ନି ଗାଡ଼୍‌ଦ କାମାୟ୍‌ ୱିହ୍‍ନି ଆଗେ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ମାସ୍‌ଦି ୱାନାନ୍‌ ।”
24 # ଲୁକ ୬:୪୦; ଜହନ୍‌ ୧୩:୧୬; ୧୫:୨୦. “ଇମ୍‌ଣି ଚେଲାହି ତା ଗୁରୁତାଂ ଗାଜା ଆକାୟ୍‌ । ହାଉକାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ଗାଜାକାନ୍‌ ଆକାୟ୍‌ । 25#ମାତିଉ ୯:୩୪; ୧୨:୨୪; ମାର୍କ ୩:୨୨; ଲୁକ ୧୧:୧୫.ଚେଲା ଜାର୍‌ ଗୁରୁ ଆରି ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ଜାର୍‌ ହାଉକାର୍‌ ଲାକେ ଆତିସ୍‌ ହେୱାର୍‌ ପାକ୍ୟାତ ସାରି । ହେୱାର୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଇଲ୍‌ ମୁଣିକାଂ ବାଲ୍‌ଜିବୁଲ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇଚାର୍ଣ୍ଣା, ତେବେ ହେୱାର୍‌ତି ଲକ୍‌ବାକ୍‍ତିଂ ତ ଆରି ଆଦିକ୍‌ ଇନାର୍‌ !”
ଇନେରିଂ ପାଡ୍ରା ଆନାଦେର୍‌
(ଲୁକ ୧୨:୨-୭)
26 # ମାର୍କ ୪:୨୨; ଲୁକ ୮:୧୭. “ଲାଗିଂ, ହେୱାରିଂ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆଡ; ଇନାକିଦେଂକି ଇନାକା ହତ୍‍ୱାକା, ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ହାର୍ଦାକା ଇନାକା ହିଲୁତ୍‌; ଆରେ ଇନାକା ପୁନ୍‍ୱାତାକା, ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ଡ଼ୁକ୍‌ନାକା ଇନାକା ହିଲୁତ୍‌ । 27ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ମାଜ୍‌ଗାତାଂ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌; ହେଦାଂ ଅଜଡ଼୍‌ତ ଇନାଙ୍ଗ୍‌, ଆରେ ଇନାକା ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି ୱେନାଦେର୍‌, ହେଦାଂ ଇଲ୍‌ ଜେଗନ୍‌ ଜପି ସୁଣାୟ୍‌ କିୟାଟ୍‌ । 28ଆରେ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ଗାଗାଡ଼୍‌ତିଂ ଅହ୍‌ନାର୍‌, ମାତର୍‌ ୱାସ୍କିତିଂ ଅସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁର୍‌, ହେୱାରିଂ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆମାଟ୍‌; ଇଚିସ୍‌ ଜେ ଗାଗାଡ଼୍‌ ଆରି ଜିବୁନ୍‌ ରିୟାରିଂ ନରକ୍‌ତ ନସ୍ଟ କିତାର୍‌, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆଡୁ । 29ରିଣ୍ଡାଂ କଡିହାଡ଼ା ପଟିଂ ଇନାକା ଆଣେକ୍‌ତିଂ ପ୍ରୟା ଆଉତ୍‌ ? ଆରେ, ମି ଆବା ପିସ୍ତି ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେତାଂ ପା ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ମେଦ୍‌ନିତ ଆରୁତ୍‌; 30ମାତର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ମି କାପ୍‌ଡ଼ାନି ୱିଜ଼ୁ ତେମୁଲ୍‌ ପା ଗାଣାକିୟା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା । 31ଲାଗିଂ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆମାଟ୍‌, ବେସି କଡିହାଡ଼ା ପଟିଂ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଗାଜା !”
କ୍ରିସ୍ଟ ତାକେ ପାର୍ତି କି ପାର୍ତି କିୱାକା
(ଲୁକ ୧୨:୮-୯)
32“ଜେ ଇନେର୍‌ ଚଞ୍ଜ୍ୟାନାକା ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାପ୍ରୁ ଇଞ୍ଜି ମାନିକିଦ୍‌ନାର୍‌, ଆନ୍‌ ପା ସାର୍ଗେନି ଆବା ମୁମ୍‌ଦ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଏତୁ କିନାଙ୍ଗ୍‌ । 33#୨ ତିମତି ୨:୧୨.ମାତର୍‌ ଜେ ଇନେର୍‌ ମାନାୟାର୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଏତୁ କିଦୁଦେର୍‍, ଆନ୍‌ ପା ସାର୍ଗେନି ଆବା ମୁମ୍‌ଦ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାନି କିଉଙ୍ଗ୍‌ ।”
ସୁସ୍ତା ବାଦୁଲ୍‌ କାଣ୍ଡା
(ଲୁକ ୧୨:୫୧-୫୩; ୧୪:୨୬-୨୭)
34ଆନ୍‌ ଜେ ପୁର୍ତିତ ସୁସ୍ତା ହିଦେଂ ୱାତାଂନା, ଇଦାଂ ବାବି କିମାଟ୍‌; ସୁସ୍ତା ହିଦେଂ ୱାୱାଦାଙ୍ଗ୍‌ ଇଚିସ୍‌ କାଣ୍ଡା ହିଦେଂ ୱାତାଂନା । 35ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ଆବା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାଜ଼ି ଆରି ଆୟା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଗାଡ଼୍‌ଚେ ଆରେ ପଦା ହୁକେ କଡ଼୍‍ୟା ବେରୁ ଗିଟାଇକିଦେଂ ୱାତାଂନା । 36ଆରେ ନିଜ୍‌ଲକ୍‌ ଜାର୍‌ ଲାତ୍ରାର୍‌ ନେ ଜାର୍‌ ସାତ୍ରୁର୍‌ ଆନାର୍‌ ।
37ଇନେର୍‌ ଆବାଂ କି ଆୟାଂ ନା ତାଙ୍ଗ୍‌ ଆଦିକ୍‌ ଜିଉନନାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ନା ଚେଲା ଆଦେଂ ଆଡୁନ୍‌ । ଆରେ ଇନେର୍‌ କାଡ଼୍‌ଦେଙ୍ଗ୍‌ କି ଗାଡ଼୍‌ଚେଂ ନାତାଙ୍ଗ୍‌ ଆଦିକ୍‌ ୱାରି କିୱିତିସ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ନା ଚେଲା ଆଦେଂ ଜଗ୍ୟ ଆକାୟ୍‌ । 38#ମାତିଉ ୧୬:୨୪; ମାର୍କ ୮:୩୪; ଲୁକ ୯:୨୩.ଆରେ, ଇନେର୍‌ ଜାର୍‌ କ୍ରୁସ୍‌ ଆସ୍ତି ନା ପାଚେ ୱାଉନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ନା ଚେଲା ଆଦେଂ ଜଗ୍ୟ ଆକାୟ୍‌ । 39#ମାତିଉ ୧୬:୨୫; ମାର୍କ ୮:୩୫; ଲୁକ ୯:୨୪; ୧୭:୩୩; ଜହନ୍‌ ୧୨:୨୫.ଇନେନ୍‌ ଜାର୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ବାଚାୟ୍‌ କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହେଦାଂ ଆରାୟ୍‌ କିନାନ୍‌, ଆରେ ଇନେନ୍‌ ନା କାଜିଂ ଜାର୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ଆରାୟ୍‌ କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହେଦାଂ ବାଚାୟ୍‌ କିନାନ୍‌ ।
ଇନାମ୍‌
(ମାର୍କ ୯:୪୧)
40 # ଲୁକ ୧୦:୧୬; ଜହନ୍‌ ୧୩:୨୦; ମାର୍କ ୯:୩୭; ଲୁକ ୯:୪୮. “ଇନେନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଡ଼୍‌ଦାନାନ୍‍, ହେୱାନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଡ଼୍‌ଦାନାନ୍‍, ଆରେ ଇନେର୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଡ଼୍‌ଦାନାନ୍‍, ହେୱାନ୍‌ ନା ପକ୍‌ତାକାନିଂ ଇଡ଼୍‌ତାନ୍‌ । 41ଇନେନ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନିଂ ଇସ୍ୱର୍‌ କାବୁର୍‌ ଅନାକାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇଡ଼୍‌ନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍ତି ଇନାମ୍‌ ପାୟା ଆନାନ୍‌ । ଆରେ ଇନେନ୍‌ ଦାର୍ମି ଇଞ୍ଜି ଇଡ଼୍‌ନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଦର୍ମି ଲକାର୍ତି ଇନାମ୍‌ ପାୟାନାନ୍‌ । 42ଆରେ, ଇନେନ୍‌ ଇ ହିରୁକାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରୱାନିଂ ନା ଚେଲା ଇଞ୍ଜି କେବଲ୍‌ ର ଗିନା କାକାର୍‌ ଏଜ଼ୁଂ ଉଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ ହିନାନ୍‌, ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା ଇନେସ୍‌କି ହେୱାନ୍‌ ନା ଚେଲା ହାତ୍‌ପା ଇନାମ୍‌ ପାୟାନାନ୍‌ ।”

Áherslumerki

Deildu

Afrita

None

Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in