Ndút (Séréel)

Ɓah Tewofil, ow caak bíníyúté di oluu wa ri, di yii leŋke iña lah filiɓ fi fun dee bín fë rë, ti di ɓíllúu wë ɓëewë maasuu iñƴaaha dalaani wa ra, te daa wa ɓëewë na waariyu Unni Koope ra. So⁠ˈ ɓal, mi nampee meelsa⁠ˈ yii lante sun fi iñƴaaha ɓéeɓ, mi na téebíɗ, dala⁠ˈ⁠te dalaani wa, mantee ot biti ette mi bíníyíɗ ɗë wë. Hen ɗaaha raa, fay yúh biti iña teeɓu fu ra ɓéeɓ kaah.

Jamanaa hena⁠ˈ Erot buuri Yúdée rë, húmú lahte seeƴohi hínú Sakari, ɗi non goomali seeƴoh yi Abiyaa koon. Ɓeleɓi hínú Ilsabet, ɗi sédí Aaron seeƴohi gaana. Wa ɓéeɓ ana húmú júɓúté íllí Koope, wa na hélíh yin túuƴë⁠ˈ yë, wa na pagu iña naha⁠ˈ Koo-Yíkëe rë ɓéeɓ. Wa húmú lahuy koy, af biti Ilsabet húmú mínéh pok loo, te wa ɓéeɓ ana ɓahayute.
Lahte bis, Sakari hompe waaji seeƴoha yuliɗ Koope na ra, ndah goomali daa eyuu paŋi. Di ɓaahuu wa ri, seeƴoh ya húmú tansuu ow, këɗrí Koope cuuraay tígë lukki sela filiɓ Faam fi gaani Koo-Yíkëe rë. Bee yínée tansa keen sun fi.
Wahtaa na kara⁠ˈ cuuraaya ra, ɓëewë ɓéeɓ húmú ëssë na ɗagu. Sakari hom filiɓ níi ri otte malaakii Koo-Yíkëe hatna paa⁠ˈ tígë na tamuu cuuraay ra ya⁠ˈ ñamaa. Ɗi tíitté, afa kúnëhté. Ndaa malaakaa won ri tih : « ⁠ ⁠Ngana tíit Sakari⁠ ⁠! Koope tahte ɗaŋu : ɓeleɓu Ilsabet ay roo límíɗ koy ƴaal, lah dëekée rí Saŋ. Keeñu ay naa sos níi sos te límí ay neɓa⁠ˈ ow caak. Ɗi ac ow gaan íllí Koo-Yíkëe. Ɗi ii han béeñ mbée hani mín maniyil ɓéeɓ. Balaa ri límú, ɗi ay líif a Ruuh-Peseŋ. Ɗi ay nimiliɗ ow caak di ɓëy Israyel Koope na, Yíkíi wë. Ɗi ay këllëh Yíkëe, ñéerë⁠ˈ a doolii Ruuhi Koope húmú yonente Éelí në rë, yugusa⁠ˈ hanndal ki baappa a koyya, nimiliɗ ɓëewë súugúu Koope ra, wa ñéerë⁠ˈ a ɓëewë júɓú rë. Ɗi ay saam dúukëlí ɓëewí ay homɗe Koo-Yíkëe.⁠ ⁠» Sakari meelte malaakaa won ri tih : « ⁠ ⁠May yúhée biti yii baa ay lah ɗíh ? So⁠ˈ mi ɓahate te ɓeleɓ so⁠ˈ ɓitiffe.⁠ ⁠» Malaakaa tahte won ri tih : « ⁠ ⁠Daa mi Gaburyel, mi homa⁠ˈ hëbís Koo. Daa ri wol so⁠ˈ ɗoo na, komu uni nebi bah. Yee won mi ro baa ra ay lahee ɗaaha biti wahtaa lah. Ndaa gémë gémëy fu so⁠ˈ ra tahte fii míníl won níi yiin nay lahe iñƴaaha ra.⁠ ⁠»
Ƴaaha ɓéeɓ ɓëewë húmú ëssë na sehu, wa éemúté maaña maañ Sakari filiɓ tígí selaa ra. Ɗúhë⁠ˈ rí rë, ɗi mínéh won waa na, ɗi wona⁠ˈ a wa wonaɗ likiɗ. Tígí daaha, ɓëewë anutee yúh biti ri ot yin tígë.
Ɗúmlë⁠ˈ Sakari waalla eyuu ri Faam Koope ra, ɗi nimilte faam. Gétë⁠ˈ iñƴaa ɓéeɓ rë, hompe níi Ilsabet ɓeleɓi pokke loo, hompe yii mitte céyín iip faam ɗúhëy. Ɗi won nufi tih : « ⁠ ⁠Ëlí yee pagiɗ so⁠ˈ Koo-Yíkëe rë kan⁠ ⁠! Nufa payte soo na, ɗi níssé gacaa húmú homa⁠ˈ mi leelii ɓëewë rë.⁠ ⁠»

Céyín pëenë filoon fi heni Ilsabet loo, Koope wolte malaaka Gaburyel kúkëy cafaƴ na, hínú Maryaama ; ɗi dék Nasaret di Galile. Ɗi húmú onute ƴaal ; ƴaala Suseef sédí Dawit. Laha⁠ˈ malaakaa faam Maryaama ra, ɗi won ri tih : « ⁠ ⁠Coleere Maryaama, ɗo fa Koo-Yíkëe on ɗo mal ra. Ɗi ee ɗoo na.⁠ ⁠» Woni malaakaa kúnté af Maryaama ; ɗi na níɓ yee waɗti fahaa won wodohi baa ra. Malaakaa won ri tígí daaha tih : « ⁠ ⁠Ngana tíit Maryaama, Koope daa on ɗo mal. Síkírée⁠ ⁠! Fay pok loo te fay lahee koy ƴaal, lah dëekée rí Yéesú. Ɗi ac ow gaan te ri ay dëekúu Koy Koope fa sunaa-sun. Koo-Yíkëe ay rii yeɗ ñaani nguur ki Dawit ciffi. Ɗi ay hen buuri ɓëy Israyel faraah, Nguur ki ii mëssí ɗúm.⁠ ⁠» Maryaama won malaakaa tih : « ⁠ ⁠Yii baa ay mínée lah ɗíh te mi yéeh ƴaal ?⁠ ⁠» Malaakaa won ri tih : « ⁠ ⁠Ruuh-Peseŋ ay cép sun fu, Koope fa sunaa-sun ay teeɓa⁠ˈ doolii ɗoo na. Daa tah kúkëyí selaa nay fuu lahee ra ay dëekúu Koy Koope. Ɓitifa⁠ˈ mboko mu Ilsabet níi, ɗi pokke loo ; ɗi fa húmú wonu biti mínéh lah koy ra, ɗi hom céyín fí pëenë fí woteh. Lahay yii wooñ Koo.⁠ ⁠» Maryaama won tígí daaha tih : « ⁠ ⁠Mi súrgíi Koo-Yíkëe ; yee won fu ra lahaan ɗaaha.⁠ ⁠» Tígí daaha, malaakaa takohte, saañce.

Tíkëh i waal, Maryaama kolohte yíppée saañ gini hom daŋŋi deyi Yúdée. Laha⁠ˈ ri ra, ɗi haalte faam Sakari, wodohte Ilsabet. Ilsabet na keloh wodohi Maryaama, koy ka lowa hégíƴëhté, Ruuh-Peseŋ yíppée rii haal. Tígí daaha, ɗi ɓéyíɗté uni sun won tih : « ⁠ ⁠Koope lukki barkel ro ɓeleɓɓa feey fa ɓéeɓ te koy ka lowu barkelte ɓal. Daa mi wa níi, yaafi Yíkíi së⁠ˈ na ac yérí së⁠ˈ ? Ole⁠ ⁠! Mi na keloh wodohu rek, keeñ koy ka loo so⁠ˈ sosse níi sos, tahte ri na hégíƴëh. Fu lahte sos-keeñ, gémë gém fu biti iña wonu fu te kola⁠ˈ Koo-Yíkëe në rë ay lah.⁠ ⁠» Maryaama won tígí daaha tih :
« ⁠ ⁠Mee kañ ɗee gaana⁠ˈ Koo-Yíkëe rë,
ɗi fa na sëmlë⁠ˈ së⁠ˈ rë tahte keeñ so⁠ˈ sosse níi sos,
di yee hela⁠ˈ ri nuf soo na ra, so⁠ˈ mi súrgë ɗii na kut ra.
Daa tah dala⁠ˈ⁠te woteh níi kiri fi kirih,
ɓëewë ay soo dëekée sos-keeñ fe.
Koope fa mín ɓéeɓ rë pagiɗte so⁠ˈ yii gaante ;
tiyi selate.
Dee níi kiri fi kirih,
ɗi ay teeɓ ɓëewë neehu ri ra naa⁠ˈ-keeñ.
Ɗi teeɓa⁠ˈ⁠te doolii, paŋke i yin gaan ;
ɗi tasaara⁠ˈ⁠te ɓëewë në gaan-gaanluu ra.
Ɗi cépíɗté buurra ñaanni nguur ki wa,
ɓéyíɗté ɓëewë lahuy doole ra.
Ɗi onte ɓëewë yaaɓu ra njél,
líkké ɓëewë caaku yin ra wa suute a ya⁠ˈ holoŋ.
Ɗi sëmlë⁠ˈ⁠té ɓëy Israyel súrgë yí,
teeɓpe wa naa⁠ˈ-keeñ,
ti di húmú gapa⁠ˈ ri caacci yen nen, Abraham a séttí níi kiri fi kirih.⁠ ⁠»

Maryaama hompe Ilsabet na yii mitte céyín éeyë antee nimil faam. Laha⁠ˈ loo Ilsabet ra, ɗi lahte koy ƴaal. Keluu ɓëewë dékú a ri ra a mboko yi biti Koo-Yíkëe teeɓpe ri naa⁠ˈ-keeñ níi rë, ɓani wa ɓéeɓ bokute lahute na sos-keeñ. Nimila⁠ˈ bisa límú kúkëyë rë, ɓëewë ayute leji. Wa fahuu yeri tii Sakari koon, boffa ; ndaa yaafa tahte won tih : « ⁠ ⁠Ëe-ëe⁠ˈ, ɗi hínú Saŋ.⁠ ⁠» Wa wonu ri tih : « ⁠ ⁠Lahay ɓëyí hínú ɗaaha mboko yu na.⁠ ⁠» Wa anutee won a boffa wonaɗ likiɗ, meelute ri tiya nay yeru koohi ra. Tígí daaha, Sakari meela⁠ˈ⁠te arduwaas, bíníté në unni ƴeh : « ⁠ ⁠Ɗi ay hínú Saŋ.⁠ ⁠» Ɓëewë ɓéeɓ éemúté në. Pereem Sakari yíppée pëkísëh, ɗi dalaatte won, ɗi yampe na sím Koope. Ɓëewë ɓani wa dékú rë ɓéeɓ tíitúté. Wona hente lëyëŋ deyi daŋŋi Yúdée ɓéeɓ. Ɓëewë keluu iñƴaa ra ɓéeɓ na níɓú yii leŋ na, wa na meelu affi wa yee nay míllée kúkëyë rë, ndée lante biti Koo-Yíkëe ñéerë⁠ˈ⁠té a ri.

Ruuh-Peseŋ haalte Sakari boffi kúkëyë, ɗi na léhín unni kola⁠ˈ Koope na won tih :
« ⁠ ⁠Ɓëewë ɓéeɓ símún Yíkëe, Koope fi ɓëy Israyel, di yee yeela⁠ˈ ri ɓëewí, sëmlë⁠ˈ⁠té wë rë.
Ɗi kompe yen ɓëyí gaani nay yen sëmlée, bi ɗúhë⁠ˈ tali Dawit súrgíi.
Daa ri yee maañ rii gapa⁠ˈ, ñeya⁠ˈ⁠te ri yonente yi sela yi ra.
Ɗi húmú wonte yen biti ri ay yen sëmlë⁠ˈ ya⁠ˈ yi haa⁠ˈ⁠oh yi yen a kaa⁠ˈ⁠oh yi yen.
Ɗi teeɓpe caacci yen naa⁠ˈ-keeñ, hampe yee húmú pok ri hanndal ki wa ra.
Koope añohte ciffi yen Abraham biti
ɗi ay yen sëmlë⁠ˈ ya⁠ˈ yi kaa⁠ˈ⁠oh yi yen, nda yen néekíñíih jaamiyohi ;
nda pesi yen ɓéeɓ, yen hen ɓëewí selayute te júɓúté íllí.
Te ɗo fi koy so⁠ˈ, fay dëekúu yonentii Koope fa sunaa-sun, ndée fay këllëh Yíkëe, fu ɗariɗ ri waali,
fu teeɓe ɓëewí biti ri ay waa sëmlë⁠ˈ, baal wa bakaaɗɗi wa.
Koope fi yen baahte te ri naa⁠ˈ⁠te keeñ, daa tah ɗi ay yen hawaan a niiñi ɗúhë⁠ˈ sun ti na⁠ˈ⁠a na púl rë nen,
niiñli yen fa homu ñúus te tasuu seh kúl kë rë, ɗi tík yen waali jaammaa.⁠ ⁠»
Saŋ na ooɗ, afa na ɓaatti kúnsëh. Ɗi húmú pesa⁠ˈ luufa níi yiin teekiroh ri ɓëy Israyel ra.

Listen to Lúkkë 1