Matiwo 5
5
Sʋgɩfɩalɩŋ wɩa
(Luki 6.20-23)
1Yisa die dɩ yene daadamba die ʋ jʋalɩ a kalɩ kunkogiŋ sikpeŋ ta ʋ kʋaŋandɩɩsɩrɩba die dɩ keŋ ʋ jigiŋ 2die ʋ piili a daga ba Ŋmɩŋ wɩa a baarɩ:
3“Sʋgɩfɩalɩŋ bemme vuodiekemba dɩ sɩbɩna dɩ ba yiwo zɔɔlɩntieliŋ Ŋmɩŋ jigiŋ,
Ŋmɩŋ naarɩ yiwo ba sɩɩtɩ.
4Vuodiekemba dɩ kʋnnana wa, sʋgɩfɩalɩŋ yiwo ba sɩɩtɩ,
dama Ŋmɩŋ nan halɩŋ ba sʋgɩtɩ.
5Vuodiekemba dɩ sʋʋna ba gbaŋ, sʋgɩfɩalɩŋ yiwo ba sɩɩtɩ
dama dʋnɩa mana nan yi ba sɩɩtɩ.
6Vuodieke nine dɩ ŋmɩntɩ ta ba sʋgɩtɩ dɩ yaala ba yi Ŋmɩŋ dʋŋŋʋ, sʋgɩfɩalɩŋ nan yi ba sɩɩtɩ,
dama Ŋmɩŋ nan yɩ ba ba sʋgɩtɩ die dɩ ŋmɩntɩna jadieke wɩa.
7Vuodiekemba dɩ chɩgɩnana ba chanchaalɩŋ zɔɔlɩŋ, sʋgɩfɩalɩŋ yiwo ba sɩɩtɩ,
dama banɩŋ ba Ŋmɩŋ dɩaŋ dɩ nan chɩgɩ zɔɔlɩŋ.
8Vuodiekemba dɩ yalla sʋgɩyɩalɩŋ, sʋgɩfɩalɩŋ yiwo ba sɩɩtɩ
dama ba nan daansɩ a ye Ŋmɩŋ.
9Vuodiekemba dɩ gurinene waagɩŋ, sʋgɩfɩalɩŋ yiwo ba sɩɩtɩ,
dama banɩŋ ba Ŋmɩŋ nan wa ba ʋ ballɩ.
10Vuodiekemba dɩ dɩna Ŋmɩŋ ta ba mugisi be,
sʋgɩfɩalɩŋ yiwo ba sɩɩtɩ,
dama Ŋmɩŋ naarɩ yiwo ba sɩɩtɩ.
11“Vuosi dɩ keŋ a zɩa nɩ ta mugisi nɩ ta chɩba ŋmɩnchɩbɩsɩ a yɩa nɩ ta bala wʋbɩatɩ yiri yiri a yɩa nɩ nɩ dɩna n kʋaŋ wɩa, sʋgɩfɩalɩŋ yiwo nɩ sɩɩtɩ. 12Ba keŋ a yi die wo nɩ yallɩma sʋgɩfɩalɩŋ pam dama nɩ nyʋarɩ nan dɩ dala pam Ŋmɩŋ tigiri me; die gbaŋ gbaŋ die ba mugisi Ŋmɩŋ naazʋalɩba die dɩ benne kʋrɩŋ ma wa.
Yasɩ aŋaŋ chaanɩŋ wɩa
(Maki 9.50; Luki 14.34-35)
13“Nɩ sɩɩ sɩba yasɩ tɩŋgbaŋka gie me. Ama yasɩ dɩ a keŋ a chʋʋsɩ a waarɩ ka nansɩŋ, lalɩa ka bɩ baa ka yi a bɩ ye ka nansɩbʋ? Dɩ dagɩ sɩba ka wo nyʋarɩ; sie ba nagɩha a siti taaŋ tɩŋgbaŋ ma aŋ vuosi chʋŋ a ma.
14“Nɩnɩŋ nɩ sɩɩ sɩba tɩŋgbaŋka gie popoli; tɩŋ dieke ba mɩna a zieŋ kunkogiŋ sikpeŋ ka bɩagɩ a lɔbɩra. 15Ta vuoŋ ka chɔgɩsa popoli ta naga kpalɩ a bubike ama ʋ ŋaaŋ nagɩ ka a saagɩ wa jaaŋ ma jigidieke ka baaŋ nan chaaŋ a yɩ vuodiekemba mana dɩ benne tigiri me 16Nɩnɩŋ nɩ bie gie; nɩ chaaŋ a yɩ vuoŋ mana, ta ba ye nɩ tʋnvɩɩna ta bɩrɩma nɩ Chɔɔŋ Ŋmɩŋ dieke dɩ benne arɩzanna ma.
Yaa gamma mɩraha wɩa
17“Nɩ da keŋ yilime sɩba n keŋ dɩ n kpisi Ŋmɩŋ mɩraha aŋaŋ Ŋmɩŋ naazʋalɩba dagɩkʋ; n ka keŋ dɩ n kpisihe mɩŋ, ama n keŋye mɩŋ dɩ n saagɩha aŋaŋ wusie. 18Nɩ vaa n balɩ nɩ wusie, tɩŋgbaŋka gie aŋaŋ ŋmɩŋsikpeŋ nan tɩaŋ ga ama Ŋmɩŋ mɩraha bɩta gbaŋ kaaŋ bɩa sie a mana keŋ yi kpatɩ. 19Naa chɩaŋ ma vuodieke dɩ a keŋ a yi a chʋʋsɩ Ŋmɩŋ mɩraha kaanɩ gbaŋ ta bɩ daga ʋ chanchaalɩba die wo ʋ nan wɩarɩ kʋaŋ Ŋmɩŋ naarɩ ma, ama vuodieke dɩ dɩ mɩraha ta mɩŋŋɩ dagɩ ʋ chanchaalɩŋ die, wʋnɩŋ ʋ baaŋ nan yi vuokpɩɩŋ Ŋmɩŋ naarɩ ma. 20Dama manɩŋ n balɩ nɩ, sie nɩ tʋnvɩɩna dala a tɩaŋ mɩraha dɩdagɩrɩba aŋaŋ Farasisi#5.20 Farasisi mba die yiwo Juu vuodiekemba nine die dɩ ŋmɩntɩna aŋaŋ Mosisi mɩraha dɩɩsɩŋ. vuosisi tʋnvɩɩna, dɩ daa die, nɩ kaaŋ bɩagɩ a juu Ŋmɩŋ naarɩ ma.
Sɩnyɩɩrɩŋ wɩa
(Luki 12.57-59)
21“Nɩ wʋŋya die ba balla kʋrɩŋ ma dɩ, ‘Da a keŋ a kʋʋ vuoŋ, fʋ a keŋ a kʋʋ vuoŋ ba nan chii fʋ ga naalɩaŋ a dii fʋ sarɩya.’ 22Ama lele, nɩ vaa n balɩ nɩ, vuodieke mana dɩ a keŋ jɩɩ sɩnyɩɩrɩŋ a yi vuosi (yɔrɩ yɔrɩ), ba nan dii ʋ sarɩya, sarɩya daaŋ. Vuodieke mana dɩ a keŋ a zɩa vuoŋ dɩ, ‘Fʋnɩŋ vuotɔkʋ gie’ ba nan chii fʋ ga naalɩaŋ a ga dii fʋ sarɩya. Vuodieke mana dɩaŋ dɩ keŋ a zɩa ʋ nɩmbʋa dɩ, ‘Gaamʋka gie’ nan daansɩ bie wɩa ma, ta juu boli dieke dɩ wone kpatɩ ma. 23Die wɩa vuodieke dɩ a keŋ juu Ŋmɩŋ jɩamɩŋ tigiŋ a yaala ʋ nagɩ piini a yɩ Ŋmɩŋ ta tɩɩnsɩ sɩba ʋ nɩmbʋa yaa wɩɩŋ aŋaŋ wa, 24ʋ vaa ʋ piinike dʋaŋ Ŋmɩŋ jɩamɩŋ juoku nɩŋŋa, ta yiŋŋi a ga ʋ nɩmbʋa wa jigiŋ ba wʋnsɩ wɩarɩ ta ʋ yiŋŋi a keŋ nagɩ ʋ piinike a yɩ Ŋmɩŋ.
25“Fʋnɩŋ aŋaŋ vuoŋ dɩ a keŋ yaa wɩɩŋ ta gara naalɩaŋ aŋ nɩ ga wʋnsɩ, kpaŋŋɩ fʋ gbaŋ aŋ nɩ wʋnsɩ wɩarɩ nɩ yene bie sieŋ me; dɩ daa die ʋ nan yaa fʋ a ga sarɩyadiiru wo jigiŋ aŋ ʋ dɩaŋ ʋ nagɩ fʋ a yi dansarɩka vuosi dɩdaansɩrɩba nuusi me aŋ ba nagɩ fʋ yi dansarɩka sʋŋ. 26Wusie maŋ bala yɩa fʋ, kaaŋ bɩ nyɩŋ mi sie fʋ keŋ tuŋ ligire dieke mana ba bala dɩ fʋ tuŋ wo.
Hɔgʋkpana aŋaŋ daakpana dʋagɩŋ wɩa
27“Nɩ wʋŋya die ba bala ‘Da a keŋ a dʋagɩ vuoŋ hɔgʋ.’ 28Ama manɩŋ n bala nɩ lele dɩ vuodieke mana dɩ a keŋ daansɩ hɔgʋ ta yaa lɔla aŋaŋ wa ʋ yi wo hɔgʋkpana tʋʋma ʋ sʋŋ ma. 29Dɩ yiwo fʋ nuudiigiŋ chaaŋ nimbiŋ vana fʋ yi bɩaŋ, vʋarɩka taaŋ dama dɩ kpɩa fʋ wone nimbiŋ kaanɩ aŋaŋ Ŋmɩŋ dɩ baaŋ nan nagɩ fʋ nyɩŋgbanɩŋ mana a yi boli dieke dɩ wone kpisiŋ me. 30Dɩ yiwo fʋ nuudiigiŋ yinene fʋ tʋma tʋmbɩatɩ, fʋ gobike a vigi taaŋ, dama dɩ kpɩa pam fʋ baaŋ nan waarɩ fʋ nuubalɩmɩŋ aŋaŋ fʋ nyɩŋgbanɩŋ mana dɩ baaŋ nan juu boliŋ me.
Dembiŋ aŋaŋ hɔgʋ taŋ zetiŋ
(Mat. 19.9; Maki 10.11-12; Luki 16.18)
31“Die ba bɩ baarɩ dɩ, ‘Vuodieke mana dɩ baa ʋ zeti ʋ hɔgʋ sie ʋ yɩ wa gbanɩŋ a balɩ wa dɩ ʋ zeti wo mɩŋ.’ 32Ama lele, manɩŋ n bala nɩ dɩ vuodieke dɩ a keŋ zeti ʋ hɔgʋ ta hɔgʋ wa ka dʋaga dembisi, wʋnɩŋ ʋ yine hɔgʋ wa dɩ ga a dʋaga dembisi; ta dembiŋ dieke dɩaŋ dɩ keŋ faarɩ hɔgʋ dieke ba zetine wo gbaŋ tʋŋ wa hɔgʋkpana tʋʋma.
Hʋʋsɩ wɩa
33“Nɩ bɩ wʋŋ die ba bala a yɩ kʋrɩŋ vuosi dɩ, ‘Da a keŋ a hʋʋ aŋaŋ ŋmɩnchɩbɩsɩ ama fʋ keŋ hʋʋ a yɩ Ŋmɩŋ dɩ mʋ fʋ yi die gbaŋ gbaŋ.’ 34Ama manɩŋ n balɩ nɩ, dɩ nɩ sɩmma nɩ hʋʋ gbaŋ; da keŋ a baarɩ, ‘N hʋʋ ŋmɩŋsikpeŋ’ dama dɩ yiwo Ŋmɩŋ naarɩ jigiberisikiŋ; 35yaa fʋ hʋʋ tɩŋgbaŋka gie, dama ka yiwo Ŋmɩŋ naatala jigizielikiŋ; yaa fʋ hʋʋ Jerusalemi dama ka yiwo Nabidie Ŋmɩŋ tɩŋ. 36Da a keŋ a hʋʋ fʋ gbaŋ gbaŋ fʋ sikpeŋ gbaŋ, dama kaaŋ bɩagɩ a yi fʋ sikpeŋ zoosi kaanɩ gbaŋ bɩrɩŋ jayɩalɩŋ yaa jasɔbɩlɩŋ. 37Nɩ ko vaa aŋ nɩ ‘Wa’, yi nɩ ‘Wa’, ta nɩ ‘Aayɩ’ yi nɩ ‘Aayɩ’ dama nɩ hʋʋ jaaŋ a gʋtɩ, die nyɩŋ wa Sitaani jigiŋ.
Da keŋ yiŋŋi a yi fʋ chanchaaŋ bɩaŋ
(Luki 6.29-30)
38“Nɩ wʋŋya die ba bala dɩ, ‘Vuoŋ dɩ a keŋ a vʋʋ fʋ nimbiŋ fʋ dɩaŋ fʋ vʋʋ ʋ nimbiŋ a tuŋ hamɩŋ; ta vuoŋ dɩ a keŋ a vʋʋ fʋ nyɩŋ fʋ dɩaŋ fʋ vʋʋ ʋ nyɩŋ a tuŋ hamɩŋ.’ 39Ama manɩŋ lele n balɩ nɩ, nɩ da keŋ tuŋ nɩ chanchaaŋ hamɩŋ; vuoŋ dɩ keŋ a nɩgɩ fʋ nuudiigiŋ kaamɩŋ ma fʋ yiŋŋi fʋ nuugalɩ kaamɩŋ dɩaŋ a yɩ wa aŋ ʋ nɩgɩ; 40vuoŋ dɩ keŋ nagɩ fʋ a ga naalɩaŋ me, a yaala ʋ gbatɩ fʋ jayeekibiŋ, fʋ nagɩ fʋ jayeekikpeŋkpɩɩŋ a gʋtɩ wa. 41Vuoŋ dɩ a keŋ a mugisi fʋ dɩ fʋ chii ʋ chiiti chʋŋ mali balɩmɩŋ fʋ chii a chʋŋ malisi ale. 42Vuodieke mana dɩ a keŋ a jʋʋsɩ fʋ jaaŋ fʋ yɩ wa ta da a keŋ a mʋŋ wa, vuodieke mana dɩ yaalala ʋ paŋŋɩ jaaŋ fʋ jigiŋ fʋ paŋŋɩ wa da keŋ mʋŋ wa.
Dataasɩ wɩa
43“Die nɩ wʋŋya ba bala dɩ, ‘Nɩ yaalɩma nɩ zʋalɩŋ, ta hama nɩ dataasɩ.’ 44Ama manɩŋ lele n bala nɩ dɩ, nɩ chome nɩ dataasɩ wɩa ta jʋʋsɩma Ŋmɩŋ a yɩma vuodiekemba dɩ mugisinene nɩ, 45aŋ die vaa nɩ seŋ yi tɩ Chɔɔŋ dieke dɩ benne arɩzanna ma ballɩ, dama ʋ yinene ŋmɩŋ dɩ pɔsa a yɩa vuobɩatɩ aŋaŋ vuovɩɩna mana ta bɩ vasa nɩɩŋ dɩ nɩa a yɩa vuodiekemba dɩ yinene vɩɩnɩŋ aŋaŋ vuodiekemba dɩ yinene bɩaŋ. 46Dama fʋ yaala vuodiekemba dɩ yaalala fʋ nyɩɩna, bie nyʋarɩ fʋ baaŋ fʋ ye a nyɩŋ Ŋmɩŋ jigiŋ? Daa die gbaŋ gbaŋ vuobɩatɩ die dɩ yie? 47Ta fʋ a keŋ waasa fʋ zʋalɩŋ nyɩɩna ma bie wʋvɩɩna fʋ yie a tɩaŋ fʋ chanchaalɩba? Daa die vuodiekemba dɩ kana a ka dɩ Ŋmɩŋ mɩraha dɩ yie? 48Die wɩa nɩ bemme vɩɩnɩŋ sɩba nɩ Chɔɔŋ Nabidie Ŋmɩŋ dɩ benne die wo arɩzanna ma.
Nke Ahọpụtara Ugbu A:
Matiwo 5: KMA
Mee ka ọ bụrụ isi
Kesaa
Mapịa
Ịchọrọ ka echekwaara gị ihe ndị gasị ị mere ka ha pụta ìhè ná ngwaọrụ gị niile? Debanye aha gị ma ọ bụ mee mbanye
© 2004, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.