Matyu 5
5
Jisas kerp mɨniu (o neiyɨp) katɨp mɨt miyapɨr hɨm mɨrak
1Jisas kɨr mɨt miyapɨr nisesik, hɨrak kɨniu mɨniu (o neiyɨp) ken kau ke nɨmɨn. Mɨt nɨrak disaipel hɨr nan nau netikerek. 2Hɨr nau netikerek, hɨrak kewep hɨm ketpor hɨm im:
Jisas katɨp nenmak te mɨt hɨr han yaaik nanu
(Lu 6:20-23)
3 #
Ais 57:15
“Eiyɨmtau. Mɨt miyapɨr kerek hɨr nertei hɨr ap nises God werek werek hɨr han yaaik nanu nanɨntar God kaknen kakinɨni naanmampror. 4#Ais 61:2-3; Rev 7:17God kenip mɨt miyapɨr kerek in ek hɨr nɨkɨt hɨr nanu werek nentar God kakɨkepi. 5#Sam 37:11Mɨt miyapɨr kerek hɨr newenɨn han kɨr ke menmen, hɨr han yaaik nanu nanɨntar hɨr nanɨt menmen God nɨpaa ketpor hɨrak kakwetɨrem.
6 #
Ais 55:1-2
“Mɨt miyapɨr kerek hɨr hanhan iuwe nises menmen God han yaaik hɨr nanisesim, hɨr han yaaik nanu. God kakɨkepi hɨr nanu werek nanisesik.
7 #
Je 2:13
“Mɨt miyapɨr kerek hɨr hanhan neriuwe mɨt nekepi hɨr han yaaik nanu nanɨntar maain God hanhan kakriuweri kakɨkepi.
8 #
Sam 24:3-4; 51:10; 73:1; Jo 3:2-3 “Mɨt miyapɨr kerek hɨr han kɨr yaaik ap nɨrɨak menmen enum, hɨr han yaaik nanu nanɨntar maain hɨr nantike God nanu nanɨt.
9 #
Hi 12:14; Je 3:18 “Mɨt miyapɨr kerek hɨr newen mɨt han kɨr te hɨr nankiyan nanu nanɨt hɨr han yaaik nanu nanɨntar God kaktɨp hɨr nɨkerek nɨrak.
10 #
1Pi 3:14
“Mɨt miyapɨr kerek mɨt han nanɨp nentar hɨr nises menmen God ketpor hɨr enisesim, hɨr han yaaik nanu. Maain hɨr nantike God naanmampre menmen yapɨrwe.
11 #
1Pi 4:14; Je 1:2 “Mɨt hɨr netpi enum nerekyi enum naniwep newenɨni hɨm menmen nanɨntar yi yises hɨm mai, yi han yaaik yayu. 12#2Kro 36:16; Ap 7:52; Hi 11:32-38; Je 5:10Yi han yaaik yayu yayɨntar maain God kakweti menmen yaaim iuwe kakɨt wit kɨrak. Yi yayɨt menmen im yayɨntar nɨpaa mɨt nɨrɨak enum nenep mɨt profet nɨpaa newepyapɨr hɨm me God, te hɨrak kakwetɨr menmen yaaim iuwe mamɨt wit kɨrak.
Mɨt nises God hɨr nɨre sol metike si
(Mk 9:50; Lu 14:34-35)
13“Yi mɨt yi yɨkaap mɨt ne tɨ ap nises menmen enum mɨre sol mɨkaap sak naan hɨrak ap mamnɨn waswas. Te sol meweikɨn mɨre tɨpar ap mamtɨn hɨm yi eirɨak mekam te hɨram pɨke tokim? Taauye! Yi eiwɨrem mamno witeik te mɨt miyapɨr nanɨntɨram, hɨram enum.
14 #
Jo 8:12; 9:5; Fl 2:15 “Yi yɨkaap mɨt ne tɨ nises God yɨre si mekepi me wɨtaan yitet yayiwe. Yi yɨre wit kerek mɨt nau niu. Hɨrak ap te kɨsawɨn taau, kau yaain mɨt miyapɨr nɨrek yanɨmɨn. 15#Mk 4:21; Lu 8:16; 11:33Mɨt miyapɨr ap neksiu si nɨsawɨnek kɨnɨk tɨkenup o newisɨk kɨnɨk yeno au. Hɨr newisɨk kentar yeno te hɨrak kɨriyor kekre wɨnak te hɨr kerek nau nekrerek nɨr menmen. 16#Ef 5:8-9; 1Pi 2:12Mar im menmen yi yɨrɨakem hɨram mɨre si. Mɨt nɨrem hɨram yaaim te hɨr nanwenɨpi niuk me Haai kaiu God kerek kau keit wit kɨrak.
Jisas katɨp me hɨm lo me God
17 #
Mt 3:15; Ro 3:31; 10:4 “Yi ap han ekitet hi han ehɨwaank hɨm me God Moses ketike mɨt profet nɨpaa newisɨm mau tɨwei. Hi ap han ehɨwaankem au. Hi han arɨak menmen nɨpaa hɨr netpim hɨram mamnen. 18#Lu 16:17; 21:33Hi etpi werek. Hɨm mei kike me Moses o me mɨt profet hɨram ap te mamɨwaank mamɨt ere tɨ mamtike nepni hɨram mamwep mamɨwaank mamɨt. Me wɨ im menmen yapɨrwe hɨram epei au mamɨsi mamɨt. 19#Je 2:10Mɨt kerek neweikɨn sip newet hɨm mei kike me hɨm me Moses metike hɨm me mɨt profet, hɨr nanri han ke mɨt te hɨr nanisesi, mɨt in niuk mɨr meit wit ke God hɨram weinɨm. Te mɨt kerek hɨr nises hɨm me God werek werek neteikɨn mɨt han hɨr enisesim, maain niuk mɨr meit wit ke God hɨram iuwe. 20Hi hetpi werek. God katɨp menmen yaaim yi yisesim yɨrɨakem ap te maminɨn menmen mɨt ne Farisi netike mɨt iuwe ne Skraip kerek ninɨn nertei hɨm me Moses natɨp mɨt em hɨr nɨrɨakem, yi ap eitike God eiyu hɨrak naanmamri. Hi hetpi menmen im hentar mɨt ne Farisi netike mɨt ne Skraip hɨr ap te nanu nantike God taau!
Jisas katɨp menmen me mɨt hɨr han enuk
(Lu 12:57-59)
21 #
Eks 20:13; 21:12; Lev 24:17; Diu 5:17 “Nɨpaa ere in yi yemtau hɨm me God Moses kewisɨm mau tɨwei hɨram matɨp, ‘Yi mɨt ap einep mɨt han te hɨr nani au emɨt! Mɨtɨk kerek kenep mɨtɨk hak kaki, mɨt neiyɨk nanɨno mɨtɨk iuwe gavman.’ 22#1Jo 3:15Te hi hetpi. Mɨtɨk kerek han enuk keriuwe kɨrak yinak, mɨt neiyɨk nanɨno nanɨr mɨt iuwe. Mɨtɨk kerek katɨp kɨrak yinak enum ketawɨnek, hɨr neiyɨk nanɨno nanɨr mɨtɨk iuwe gavman. Keimɨn katɨp kɨrak yinak enum katɨp hɨrak mɨtɨk enuk keweikɨn sip kewet God, te hɨrak naanempre hɨrekes te God ap kakwɨrek kakno si.
23-24 #
Mk 11:25
“Wɨ ham ti eno wɨnak iuwe ke God ewenɨpi niuk mɨrak ewetɨwek menmen mɨt enwisɨm emɨntar kɨnaan me nan (alta), te ti eket han menmen enum ti hɨrɨak kit yinak em, ti ewis menmen mit emwaai en, ti ehinɨn eno etike kit yinak yi yewepnak yatɨp ere yi yekiyakɨt yau. Epei au, ti pɨke enen ehɨt menmen mit ewepwarem ewet God em ewenɨpi niuk mɨrak heriuwerem.
25 #
Mt 6:14-15; 18:34-35 “Mɨtɨk hak han enuk keriuwit hanhan keryit kakno mɨtɨk iuwe gavman kakɨtpɨwek kakɨswut hɨm, ti etikerek eitɨpakɨt menmen ere yi han yaaik eiyu, o au en, yi yɨnapɨn mɨtɨk iuwe, hɨrak kakɨswut hɨm te mɨtɨk iuwe gavman kakriuwetit ti eno his me mɨt hɨr naanmɨpre wɨnak enuk, te hɨr nanwisit ekɨkrerek. 26Ti ehu en ere ti pɨke ewetɨwek pewek emrer mɨrak ere werek, o au en, ti ehu ehɨt.
Jisas katɨp menmen me mɨt miyapɨr nariyan his newenɨnem
27 #
Eks 20:14; Diu 5:18 “Nɨpaa ere in yi yemtau hɨm me God Moses kewisɨm mau tɨwei hɨram matɨp, ‘Yi ap eiriyan his eiwenɨnem au emɨt!’ 28#2Pi 2:14Te hi hetpi. Mɨtɨk kerek kɨr mɨte naanmɨrewe hɨrak hemkre menepam hanhanep, hɨrak epei kɨwaai ketikerep kekre han kɨrak. 29#Mt 18:8-9; Mk 9:43-47; Kl 3:5Menmen ti hɨrem heriuwe nanamɨr kit ke his yaaim mari han kit ti hɨrɨak menmen enum, ti eketim ewɨrem. Ti eket nanamɨr kit te ti ehu werek eno wit ke God hɨram yaaim. Hɨram enum te ti nanamɨr kit hɨrak kepu werek te kakri han kit te God kakwɨrit ti eno si. 30His mit yaaim em hɨram mises han kit mɨrɨak menmen enum, ti ehɨt hɨne eremir ewɨrem. Ti eremir his ewɨrem te ti ehu werek eno wit ke God hɨram yaaim. His mit yaaim mepu werek te ti hɨrɨak menmen enum ti eno si hɨram enum.
Jisas katɨp menmen me mɨtɨk kesiuwe mɨte piutɨp wauno hɨrak kakɨt peiyap
(Mt 19:9; Mk 10:11-12; Lu 16:18)
31 #
Diu 24:1-4; Mt 19:7; Mk 10:4 “Nɨpaa ere in yi nepei yemtau hɨm me God Moses kewisɨm mau tɨwei matɨp, ‘Mɨtɨk kerek kesiuwe mɨte pɨrak wauno waunaiwɨrek, hɨrak kakwetɨwe tɨwei hɨram matɨp nɨpaa hɨre mɨte pɨrak te in ek au hɨrak kepɨrep wen.’ 32#1Ko 7:10-11Te in ek hi etpi. Mɨtɨk kerek kepɨr mɨte pɨrak wɨnaiwɨrek, te hɨre ap wɨrɨak menmen enum wetike mɨtɨk hak au, hɨrak kenipep weweikɨn sip wewet hɨm me God, me wɨ hɨre pɨke wawɨt mɨtɨk keiyak. Mɨtɨk kerek ketikerep hɨr nanɨtan, hɨrak keweikɨn sip kewet hɨm me God ketikerep.
Jisas katɨp menmen me mɨt hɨr natɨp God hɨr nanises menmen
33 #
Eks 20:7; Lev 19:12; Nam 30:2; Diu 23:21 “Nɨpaa ere in yi yemtau hɨm me God Moses kewisɨm mau tɨwei matɨp, ‘Yi ap eiweikɨn sip eiwet hɨm nɨpaa yi yatɨp God. Au, yi eiyisesim.’ 34-35#Ais 66:1; Mt 23:22; Ap 7:49; Je 5:12#Sam 48:2Te hi hetpi. Yi ap eitɨp hɨm ham me menmen me God mamkaap hɨm mi yi yatɨp mɨt em te yi eiyisesim au emɨt! Yi ap eitɨp ‘Tru antap’ au emɨt eiyɨntar hɨrak wit ke God. Yi ap eitɨp menmen me tɨ mamkaap hɨm mi yi yatɨp mɨt em au emɨt eiyɨntar tɨ hɨram mɨre yeno me God hɨrak kewis hɨt mentɨram. Yi ap eitɨp menmen me wit Jerusalem mamkaap hɨm mi yi yatɨp mɨt em au emɨt eiyɨntar hɨrak wit kerek Mɨtɨk Iuwe God kau ketike mɨt. Yi yatɨp mar im yi yatɨp niuk me God. Hɨram enum emɨt! 36Yi ap eitɨp menmen me paan ki mamkaap hɨm yi yatɨp mɨt em au emɨt eiyɨntar yi ap te eirɨak paan kei kiutɨp o yapɨrwe mau hesnu ki mamre hike o nɨpɨak taau. God kerekek kakrɨakem te hɨram mɨre ti atɨp niuk me God. 37#Je 5:12Yi yatɨp mɨt yi eirɨak menmen yi eitɨp, ‘O, hi arɨakem,’ o ‘Au, hi hɨnapen.’ Yi eitɨp hɨm meiyam mamkaap hɨm mi te hɨr nertei yi eiyisesim, hɨram menmen enum meke Seten man. Menmen im enum emɨt!
Jisas katɨp menmen me mɨt hɨr nanɨp nerer mɨr
(Lu 6:29-30)
38 #
Eks 21:24; Lev 24:20; Diu 19:21 “Nɨpaa ere in yi yemtau hɨm me God Moses kewisɨm mau tɨwei hɨram matɨp, ‘Mɨtɨk keketut nanamɨr kit ti eketɨwek kɨrak. Mɨtɨk kenektɨnut yehes kit, ti enektɨnɨwek kɨrak.’ 39#Lev 19:18; Jo 18:22-23Te in ek hi hetpi yi ap te einep mɨt mamrer me menmen mi enum nɨpaa hɨr nerekyiyem au emɨt! Mɨtɨk kitep ken tekep pɨnam, ti eteiknɨwek pɨnam hɨrak ekitep ekwim. 40#1Ko 6:7Mɨtɨk kerek keryit kakno mɨtɨk iuwe gavman kakmitetpɨn kakɨtpɨwek enum me menmen yaaim ti hɨrɨakem, te hɨrak kakɨt pewek mei mit ti ewetɨwekem emriuwe tanɨk. 41Mɨt iuwe ne gavman nan nanitihi yi einenor menmen mɨr eiyɨm eino menep in, yi ap han enuk eikepi eiyɨm eino menep in au emɨt. Yi eiyɨm eino yanɨmɨn. 42Mɨtɨk kerek kituthi me menmen mit, ti ewetɨwekem. Mɨtɨk kerek hanhan kakri menmen mit me wɨ im te maain hɨrak pɨke kakwetut mei mɨrak mamrerim, ti ewenɨwekhi ewetɨwekem.
Jisas katɨp me mɨt hɨr hanhan neriuwe mɨt enun nepan nɨr
(Lu 6:27-28, 32-36)
43 #
Lev 19:18
“Nɨpaa ere in yi yemtau hɨm me God Moses kewisɨm mau tɨwei hɨram matɨp, ‘Yi hanhan yeriuwe ni yinan, te yi han enuk yeriuwe mɨt enun nepan ni.’ 44#Eks 23:4-5; Lu 23:34; Ap 7:60; Ro 12:14, 20; 1Ko 4:12Te hi hetpi yi hanhan yeriuwe mɨt enun nepan ni, yi eiyitehi God hɨrak ap skelim mɨt kerek nerekyi enum, hɨrak ekrekyor menmen yaaim. 45#Ef 5:1Yi yɨrɨak menmen mar im te yi eirɨak menmen eiyɨr ke haai ki God keit wit kɨrak hɨrak kɨrɨakem. Hɨrak kenip wepni kɨr kɨkaap mɨt yaain netike mɨt enun nɨrɨak enum. Hɨrak kɨrɨak hawɨ kan kɨkaap mɨt yaain, mɨt au enun. 46Yi mɨt hanhan yeriuwe mɨt kerek hanhan neriuwi te mɨt han au, yi han kitet God kakweti menmen yaaim a? Taauye! Mɨt enun nari pewek me takis hɨr nɨrɨak menmen mar im. Hɨram menmen weinɨm. 47Yi mɨt yenɨne mɨt han ni yinan hɨr yaain te mɨt han au yi han kitet God kakweti menmen yaaim a? Taauye! Mɨt ap ne weiwɨk me Isrel ap nises God hɨr nɨrɨak menmen im. Hɨram menmen weinɨm. 48#Lev 19:2; Diu 18:13Yi yɨrɨak mɨt ni enun nepan yaain, te yi yaain eiyɨr ke Haai ki God keit wit kɨrak hɨrak yaaik.
© 1982, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.
