Matíô 13
13
Kàn felè nùà vú-gèh
(Mârk 4:1-9; Lûk 8:4-8)
1Loù sâ Yeésò yuo ké lɔ, à nde den seér ké dùà sòn tuùb njèh feh den. 2#Lûk 5:1-3Cìlì nùàr ŋgún bilí nde gi teèn. À yeé ŋene aá ménâ, à ŋaá yila te kɔme, à den nde doó, sâ cìlì nùàr baá gi sòn nòmò teé den. 3À duɔɔ́m bɔ̀ nùàr njèh kókoó mbaá te kàne silí keêh, ye bɔ́ a: «Nuaré déì lé ndeè naâ ké ŋueh bèh gèh vuû. 4À yeé baá gèh vuú, kèb déì sue le ceér dueè. Bɔ̀ non waà, gwaré yieé sɔm. 5Kèb déì nde sue yila te kérré taâ, bèh sâ tàbè teèn màgà ŋgwéh. Ba yuoô wágácén ndɔ. 6Lou yeé baá li, ŋema yuo cu. Lòù sam, bèh jɔgɔb yiî lé teèn ná ŋgwêh. 7Kèb déì nde sue yila lètenè bɔ̀ ŋgobó deduanê, ba yuo ter. Yeé baá kulá, bɔ̀ ŋgobó deduanê hèllè lané wula sɔm. 8Kèb déì nde dé seèn sue yila bèh tàbè bagaà, ba yuo kelà, wa tàb: tab déì mvum teèn yuií, tab déì yulà ténjén, déì yulà tagár.» 9Yeésò den cuù, ye bɔ́ a: «Nuaá né mé tie, bú a, ŋgwé nyégé ŋgòr hên bagasé.»
Yeésò ŋgòr te kàne si keéh né dé keì?
(Mârk 4:10-12; Lûk 8:9-10)
10Jomo sâ bɔ̀ mbɔ̀ŋ seèn ŋgoró nde kwarè seèn, bɔ́ ye bú a: «Wò bɔ́ ŋgòr te kàne ménâ si gi né dé keì wa?» 11Ye bɔ́ a: «Dé biì, ŋgòr felè *Lò Càŋ mé Càŋ lɔ naâ lòù leér kwaá doô, Càŋ né bí ceér feh te bí ŋgweé komo. Dé bɔɔ̀n môn sam. 12#Mat. 25:29; Mk. 4:25; Lûk 8:18; 19:26Mè tueé bí, nuaré déì nde gi né mé njèh beè, bɔ́ haá sagá cu bú déì teèn, te merré den bú beè lòù. Nuaré déì dé seèn mé njèh beè sam nde ŋgweéh, né mene dé maàn mé à né mé njéh dɔɔ́ŋ, bɔ́ nde né bú beè horó sɔm. 13Mè bɔ́ te kàne silí keéh den né dé cî. Lòù sam, bɔ́ né mbaá ke den, bɔ́ ŋéné ŋgwéh; bɔ́ né mbaá felá den, bɔ́ ŋgwé kɔ́ ŋgwéh ndɔ. 14#Es. 6:9-10Yeé baá mân, yuo baá-re felè bɔɔ̀n faá Esáyà *sòn-Càŋ lé naá giì tueé nɔ ye:
Dé felâ, bí nde gi né bagasé felá nyegé,
bí seér ŋgwé ndé ŋgwéh lòù.
Bí nde gi né bagasé ke den,
ndɔ́g bí seér ŋéné kòmò ndé ŋgwéh.
15Lòù sam, temé bɔ̀ nùà hên baá gi lè maŋgwan,
te bɔ́ mùnò kòmò cú.
Bɔ́ duagá baá tie kèn, te bɔ́ mé tie ŋgwé cú.
Bɔ́ lier aá njolo, te bɔ́ mé njolo ŋéné cú.
Te bɔ́ ká yoòr mò ndé sér cû
te mè bɔ́ táré sɔ̀m cú ndɔ,
jue mè Càŋ dueè.
16 #
Lûk 10:23-24
Dé biì, njua biì wa: njolo biì né ŋené, tie biì né ŋgweé. 17Mè né tueé ye bí a: dàm bɔ̀ sòn-Càŋ bɔ̀ mé bɔ̀ didilí bɔ̀ kókoó mbaá lɔ ye te bɔ́ ŋene faá bí né ŋené hên, ndɔ́g. Bɔ́ ye te bɔ́ ŋgweé kwa faá bí né ŋgweé hên, ndɔ́g ndɔ, dɔɔ́ŋ lé naá giì bɔ́ liím.»
Kàn nùà vú-gèh seè
(Mârk 4:13-20; Lûk 8:11-15)
18«Bí ŋgwé nyégé kwɔ̀m kàn nùà vú-gèh doô bagasé: 19bɔ̀ɔ́ mé né ŋgòr felè Lò Càŋ ŋgweé, bɔ́ ŋgwé kòmò ŋgwéh dɔɔ́ŋ, né gi faá kpɔŋ ceêr mé gèh lé sue leé naâ teèn cie doô. Nùà bùnò yeé waà, à luaga sɔm gi bɔ́ gèh njèh sâ lè ndɔ. 20Bɔ̀ déì felá né tàbè kérré taâ mé gèh lé sue yilà naâ teèn doô ndɔ: bɔ́ nde né ŋgòr Càŋ ŋgweé, bɔ́ gwaán nyegé mé vɔ́gɔ́-temé mene. 21Njèh cén, ŋgòr sâ jɔgɔb lè bɔɔ̀n yí ŋgwéh; bɔ́ gwaán lom né cuúr cén mbaá. Gèr sé yeé baá bɔ́ te ŋgòr Càŋe coró, bɔ̀ nùàr né bɔ́ mé njéh bunó, bɔ́ cuaré yuo wúwágá. 22Bɔ̀ɔ́ mé né lètenè bɔ̀ ŋgobó deduanê sue yilá doô né bɔ̀ɔ́ mé né ŋgòr Càŋ ŋgweé, bɔ́ nyamé le mé *wɔ́ŋ, bɔ́ né te ŋgùlù wɔ́ŋe faá bɔ́ gwaán nê nɔ samé ndeé, né mé bɔ́ bele ndeé ndɔ. Nde nde bɔ̀ njèh hèllè karé wula sɔm njií ŋgòr Càŋ lè bɔɔ̀n, bɔ́ le cùr. 23Bɔ̀ nuaré déì dé bɔɔ̀n den né faá bɔ̀ gèh mé bɔ́ vuú né te tàbè bagaà nɔ. Bɔ̀ sâ bɔ̀ né ŋgòr Càŋ ŋgweé, bɔ́ né ŋgweé nyegé. Yeé baá ménâ, bɔ́ né tàb waá ndɔ; tab déì mvum teèn yuií, tab déì yulà ténjén, déì yulà tagár.»
Kàn felè nyure veên déì
24Yeésò si cu bɔ́ kàn déì, ye bɔ́ a: «Lò Càŋ den cu né faá nuaré déì lé naâ gèh ké ŋueh seèn vuú nɔ. 25Cíbíteèn, bɔ̀ nùàr yeé baá gi lɔ́m, nùà bùnò seèn nde gui teèn naáb kɔ yií bele, à fɔɔ́n gò seèn. 26Jomo sâ gèh doô ba yuoô, kula gi. Yeé baá velé, gui haá feh ndɔ. 27Bɔ̀ seê bɔ̀ seèn yeé ŋene aá ménâ, bɔ́ waà ye bú a: Tele beèh, ŋgweéh wò lé ké ŋueh vuú loóm naâ léláŋ gèh bagaà wa? Á, gèh nyure veên ké teèn kela he wa? 28Ye bɔ́ a: Nùà bùnò déì bɔɔ́ né ménâ kɔɔ́. Bɔ́ ye bú a: Kwá béh nde nyure veên hèllè komó sɔm wa? 29Ye bɔ́ a: Sam, bí nde né mé yab mene komó bilí. 30Bí kwá bɔ́ bɔ́ den bɔɔ̀n ménâ, kɔ bɔlé baá kèn. Loù sâ mè tueé nde né ye bɔ̀ seé bɔ̀ a: kènê, bí ndé hóbó bá hobò; bí jɔ̀gɔ̀ kòmò sɔ̀m gî nyure veên ye, bí ŋuaán bilí kwaá keém keém, te bí fu njií tuar; jomo sâ bí weh kwaá njiî yab ká lɔ te mbáŋe.»
Kàn mvum tàb làm
(Mârk 4:30-32; Lûk 13:18-19)
31Yeésò si cu bɔ́ kàn déì ndɔ, ye bɔ́ a: «*Lò Càŋ den né faá mvum tàb làm#13:31 Ká Bà mvum mé jie kela né kɔɔ́ né mvum tàb làm. Dé ké lɔ bɔ̀ Jûf né mvum dé hiîn. mé nuaré déì lé naâ ké ŋueh seèn dobo kwaá nɔ. 32Támbên lètenè bɔ̀ mvuùm dɔɔ́ŋ né lom bú; tàyàm lètenè bɔ̀ toû né cu bú ndɔ. Mɔ à kula baá, bɔ̀ non nde fulu tieé gi yeé teèn.»
Kàn déì mé kulu
(Lûk 13:20-21)
33Yeésò si cu bɔ́ kàn déì, ye bɔ́ a: «*Lò Càŋ den né faá kulu nɔ. Ma déì lé naâ dɔɔ́m weh, à si ŋgàb tàgà ndètoón cùɔ̀b tîn mé njéh. Yeé baá jelá, fulu komo njií gùm tàgà dɔɔ́ŋ ter.»
Yeésò kàn gwaán né dé keì?
(Mârk 4:33-34)
34Yeésò bɔ̀ ŋgòr hên dɔɔ́ŋ si keéh lom né bɔ̀ nùàr te kàne te kàne; à ŋgòr mbaá túé njí ŋgwéh. 35#Ps. 78:2À lé ménâ bɔɔ́ belé naâ, ye te yuo faá *sòn-Càŋ déì lé naâ tueé nɔ, ye: «Mè bɔ́ njèh si keéh nde né te kàne te kàne, mè bɔ́ teèn tueé keéh nde né bɔ̀ njií mé bɔ́ lé naâ lòù leér kwaá, sâ wɔ́ŋ duɔɔ́m née lòù ye.»
Kàn nyure veên seè
36Jomo sâ Yeésò kwaá lɔ bɔ̀ nùàr doó sâ, à nde cu ké gwò. Wa ké teèn, bɔ̀ mbɔ̀ŋ ŋgoró nde ké kwarè seèn, bɔ́ ye bú a: «Sè yeè béh kàn nyure veên ké ŋueh doô teèn.»
37Yeésò ye bɔ́ a: «Nuaá mé naâ gèh dé bagaà dobo né *Huaán Nùàr; 38ŋueèh né wɔ́ŋ; gèh dé bagaà né bɔ̀ *Lò Càŋ bɔ̀; nyure veên dé seèn né bɔ̀ŋ bɔ̀ vevenê bɔ̀. 39Nùà bùnò mé naâ nyure veên dobo né *Sátàn. Cu yab hobô né loù mé wɔ́ŋ nde né teèn gií; bɔ̀ seé bɔ̀ né bɔ̀ cìlì Càŋ. 40Gèh dé mé bɔ́ komó ŋgie njií yeé nyure veên tuar doô, loù mé wɔ́ŋ gi nde né teèn nde cu né ménâ nág ndɔ. 41Huaán Nùàr nde né bɔ̀ cìlì seèn te bɔ̀ŋ bɔ̀ nùàr seèn temá njií. Bɔ́ nde né bɔ̀ vevenê bɔ̀ mé bɔ̀ njèh dé vevenê lètenè bɔɔ̀n dɔɔ́ŋ geí sɔm gií, 42bɔ́ bilí ŋgie njií tuar te we tarê, bèh kéŋ silî mé nyie yieé kuû. 43Loù sâ, bɔ̀ didilí bɔ̀ te Lò Tele bɔɔ̀n ba nde né faá lou nɔ. Nuaá né mé tie, bú a, ŋgwé nyégé ŋgòr hên bagasé.»
Kàn déì felè ŋgùlù mé né leér den
44«*Lò Càŋ den né faá ŋgùlù mé lé naâ ké ŋueh leér den nɔ. Nuaré déì yeé ŋa kwa baá, à baré leér cu, à nde bɔ̀ njèh seèn mé vɔ́gɔ́-temé mene go sɔm gií, à ŋge weh seér ŋueèh sâ.»
Kàn déì felè gɔ̀m matàn#13:45 Gɔ̀m bɔ̀ mgbè, bɔ̀ kwaâ mé bɔ̀ ŋgên. Né njèh kàm.
45«*Lò Càŋ den né faá nùà toôn déì lé naâ gɔ̀m matàn fɔɔ́n gɔ nɔ. 46À yeé kwa baá, à nde bɔ̀ njèh seèn go sɔm gií, à ŋge weh seér cí.»
Kàn déì mé ndoór
47«*Lò Càŋ den cu né faá ndoór#13:47 Né ndame mé bɔ́ vu né lòù. mé bɔ́ né ké dùà vuú, à né ŋgò dɔɔ́ŋ kabé bilí nɔ. 48Yeé baá deí, bɔ́ tulu nde mé njéh yí sòn nòmò, bɔ́ den nde doó, bɔ́ geí weh bɔ̀ dé bebagaà teèn, bɔ́ kwaá ter; bɔ́ su njií cu bɔ̀ mvuagàr dùà. 49Mè tueé bí, loù mé wɔ́ŋ nde né teèn gií, nde né ménâ nág. Bɔ̀ cìlì Càŋ nde né bɔ̀ vevenê bɔ̀ lètenè bɔ̀ dé bebagaà geí sɔm, 50bɔ́ su njií tuar te we tarê, bèh kéŋ silî mé nyie yieé kuû.»
Ŋgúlú dé feê mé dé cuûm
51Yeésò ye bɔ́ a: «Bí né gi dɔɔ́ŋ ŋgweé komo wa?» Bɔ́ ye bú a: «Nyea!» 52Yeé baá ménâ, à den cuù ye bɔ́ a: «Sâ *njí-sóù mé nde né mbɔ̀ŋ te *Lò Càŋe ŋaá dɔɔ́ŋ, den né faá nùà njèh nɔ. À te ŋgúlú seèn sɔm weh né bɔ̀ njèh dé fefeê mé bɔ̀ njèh dé cucuûm mene.»
Bɔ̀ Najarêt bɔ̀
(Mârk 6:1-6; Lûk 4:16-30)
53Yeésò yeé si gi aá bɔ̀ kàn sâ, à fɔɔ́n gò ndɔ, 54à cu cu lè lɔɔ́ mé à lé kulà naâ teèn. Wa ké teèn, à yila keéh lom njèh te *gwà sóù feh cuû. Bɔ̀ nùàr yeé ŋgweé aá, hiím gi bɔ́ doó dɔɔ́ŋ; bɔ́ ye: «À gèh kɔ́ŋkɔŋ mé fém dé hên weéh naâ he wa? 55Ŋgweéh hên né ŋunà nùà kób-toû doô wa? Ŋgweéh meí seèn né Marî ndɔ wa? Ŋgweéh Jâk bɔ̂ Josêf, mé Simɔ̂ŋ bɔ́ bɔ̀ Jûde né gi bɔ̀ dìm seèn wa? 56Ŋgweéh lètenè beèh hên né gi bɔ̀ tie seèn ndɔ wa? À gèh terreb dé hên weéh naâ he?» 57#Jâŋ 4:44Yeé baá ménâ, bɔ́ temé yoòr seèn kwá njí cú ndɔ. Yeésò yeé ŋene aá môn, ye bɔ́ a: «Bèh dɔɔ́ŋ, bɔ̀ nùàr né gi nuaá mé né *sòn-Càŋ veéh; sòn seèn ŋgeén seér yeé bɔ̀ lɔɔ́ bɔ̀ seèn mé bɔ̀ nùàr seèn ndɔ.» 58À yeé ŋene bɔ́ temé teèn kwá njí ŋgwéh ménâ, à fém ké sâ kókoó bɔ́ cú ndɔ.
© 2001, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.
