Cakchiquel, Western - 1996 Edition (NT)

<div class="version vid570 iso6393cak" data-vid="570" data-iso6393="cak">
 <div class="book bkMAT">
 <div class="chapter ch11" data-usfm="MAT.11">
 <div class="label">11</div><div class="s">Tek ri Juan ri Bautista xerutek ye ca'i' rudisc&#237;pulos riq'ui ri Jes&#250;s</div><div class="p"> 1Y tek ri Jes&#250;s xuq'uis rubixic chique ri cablajuj rudisc&#237;pulos ri achique chi samaj ri nbequibana', Riya' can ma xc'oje' ta chic ca chiri', xa xbe c'a pa nic'aj chic tinamit ri yec'o chiri' pan Israel, chuc'utic y chutzijoxic ri ruch'abel ri Dios.</div><div class="p"> 2Y ri Juan ri Bautista tek c'o pa c&#225;rcel#11.2 Mt. 14.3. xrac'axaj c'a ri samaj ri nuben ri Jes&#250;s, rumari' riya' xerutek c'a el ye ca'i' rudisc&#237;pulos#11.2 Lc. 7.18. c'a riq'ui ri Jes&#250;s. 3Y riya' xutek c'a el ruc'utuxic chare: &#191;Can yit c'a riyit ri Cristo ri c'o chi nipe?#11.3 Gn. 49.10; Nm. 24.17; Mal. 3.1-3. &#191;O xa nikoyobej chic na jun? Can quec'ari' xbequibij ri ca'i' disc&#237;pulos riche (rixin) ri Juan ri Bautista.</div><div class="p"> 4Y ri Jes&#250;s xubij c'a el chique ri ye ca'i' rudisc&#237;pulos ri Juan: Wacami quixtzolin y jebe'itzijoj chare ri xitz'et ca y ri xiwac'axaj el re wawe'. 5Jebe'itzijoj chare achique rubanic tek ri moyi' yecowin yetzu'un#11.5 Is. 29.18; 35.4-6; 42.7. el, achique rubanic tek ri winek ri ye cojo can yebiyin wi el jabel y achique rubanic tek ri ye yawa'i' riq'ui ri yabil lepra yech'ajch'ojir el. Jebe'itzijoj chuka' chare ri achique rubanic tek ri ma ye'ac'axan ta yec'achoj, ri caminaki' yec'astej, y chique ri pobres ntzijoj ri lok'olaj ch'abel ri niya'o colotajic.#11.5 Is. 61.1; Mt. 24.14; Lc. 4.18. 6Can tibij c'a chuka' chare chi can jabel ruwaruk'ij ri winek ri can rucukuban ruc'u'x wuq'ui y ma yirumalij ta ca. Quec'ari' xbix el chique ri ca'i' disc&#237;pulos.</div><div class="p"> 7Y tek ri ye ca'i' rudisc&#237;pulos ri Juan ri Bautista xebe el, ri Jes&#250;s xerubila' c'a utzilaj tak ch'abel chrij ri Juan chiquiwech ri winek ri yec'o chiri'. Y quec'are' ri nubij ri Jes&#250;s chique:#11.7 Lc. 7.24-30. &#191;Achique ri xbe'itz'eta' riyix pa desierto? &#191;La xitz'et cami riyix jun achi chiri', chi xa achi'el jun aj, ri xa nibe quela' y nibe chic quela' pa ruk'a' ri cak'ik'? Ma que ta ri'. 8&#191;Achique c'a ri xbe'itz'eta' riyix chiri'? &#191;La xitz'et cami riyix jun achi ri jabel tak tziek ye rucusan? Ma que ta ri'. Ri achi'a' ri ye quicusalon jabel tak tziek, riye' can pa tak cachoch reyes yec'oje' wi. 9&#191;Pero achique ri xbe'itz'eta' riyix pa desierto? &#191;Xitz'et cami jun profeta#11.9 Lc. 1.76. ri nik'alajsan ri ruch'abel ri Dios? Ja' (je). Ri achi ri xitz'et chiri' can ya wi ri' ri rusamaj. Pero can c'o c'a chuka' jun chic samaj ri ya'on pe chare. 10Ruma can ya c'a riya' ri' ri tako'n ri natan ca chupan ri ruch'abel ri Dios ri tz'ibatal ca, tek ri Dios xubij:</div><div class="q1">Xtintek#11.10 Mal. 3.1. c'a ri nutako'n ri ninabeyej chawech,</div><div class="q1">riche (rixin) chi nuchojmirisaj apo ri abey.#11.10 Is. 40.3; Mr. 1.2.</div><div class="m">Quec'ari' nubij ri tz'ibatajnek ca.</div><div class="m"> 11Kitzij c'a re xtinbij chiwe wacami: Chiquicojol quinojel ri ye alaxnek chuwech re ruwach'ulef, majun chic jun profeta ri m&#225;s ta nim ruk'ij que chuwech ri Juan ri Bautista. Pero wacami ri pa rajawaren ri Dios, astape' jun winek xa co'ol oc ruk'ij, hasta ri' m&#225;s nim ruk'ij que chuwech ri Juan.</div><div class="p"> 12Y ri winek chupan c'a ri k'ij tek can c'a nisamej na ri Juan ri Bautista, yac'ari' tek quichapon pe y c'a yetajin na chupan re k'ij re', chi can niquitij quik'ij#11.12 Lc. 16.16. chi ye'oc pa rajawaren ri caj. Can niquimajla' c'a qui' chrij y m&#225;s niquiben ri can riq'ui c'a ronojel quic'u'x ye'apon. 13Queri' niquiben ruma ri k'alajsan ca cuma quinojel ri profetas y ri nuk'alajsaj chuka' ri ley riche (rixin) ri Mois&#233;s, can chrij wi c'a tek ri winek ye'oc pa rajawaren ri caj ch'onak wi pe, hasta que xoc'ulun ri Juan. 14Wi riyix ninimaj o ma ninimaj ta, yac'a ri nbij chiwe riyin chi ri tz'ibatal ca tek nubij chi nipe ri El&#237;as xa chrij c'a ri Juan nich'o wi.#11.14 Mal. 4.5; Mt. 17.10, 12. 15&#161;Ri c'o rac'axabel,#11.15 Ap. 2.7. can trac'axaj c'a ri xinbij!</div><div class="p"> 16&#191;Achoj riq'ui yenjunumaj wi ri winek yec'o re tiempo re'?#11.16 Lc. 7.31. Re winek re' xa ye junan quiq'ui ri ac'ala' ri yetz'uye' pa tak c'aybel y niquirek quichi' chiquij ri cachibil tek ye'etz'eyaj. 17Y ri ac'ala' ri' niquibila' c'a: Xojk'ojoman riq'ui xul chiwech y ma xixxajo ta. Xkabixaj bix riche (rixin) bis chiwech y ma xixok' ta. Queri' niquibila' ri ac'ala' pa quetz'anen. Y ye queri' ri winek riche (rixin) re tiempo re', majun ri nika ta chiquiwech. 18Ruma tek xpe ri Juan ri Bautista, riya' ma nutij ta caxlan wey y ma nukum ta chuka' ruya'al uva.#11.18 Lc. 1.15. Y ye q'uiy yebin chi riya' c'o itzel esp&#237;ritu riq'ui. 19Y tek xinoka riyin ri C'ajolaxel ri xinalex chicojol, riyin ntij caxlan wey y nkum chuka' ruya'al uva. Y ye q'uiy yebin chi xu (xe wi) wa'in nwajo', y niquibij chuka' chi yin jun k'abarel, chi yin cachibil ri c'utuy tak alcawal y yin cachibil chuka' ri aj maqui'.#11.19 Mt. 9.10; Lc. 7.37. Yac'a ri runa'oj ri Dios can nik'alajin pa quic'aslen ri ye ralc'ual chic,#11.19 Fil. 2.15. chi can choj wi, xcha' ri Jes&#250;s.</div><div class="s">Tek ri Jes&#250;s xubij chi juyi' oc quiwech ri tinamit ri ma xtitzolin ta pe quic'u'x</div><div class="p"> 20Yec'o c'a tinamit ri xeban wi sibilaj q'uiy milagros#11.20 Lc. 10.13. ruma ri Jes&#250;s. Y ma riq'ui wi ri' ri winek ri yec'o chupan ri tinamit ri' ma xtzolin ta pe quic'u'x riq'ui ri Dios. Y rumari' ri Jes&#250;s q'uiy ri xubij chiquij. 21Riya' xubij c'a: Juyi' oc iwech riyix ri yixc'o pa tinamit Coraz&#237;n, y juyi' oc chuka' iwech riyix ri yixc'o pa tinamit Betsaida, ruma sibilaj q'uiy milagros xeban chiwech y ma xinimaj ta ri ruch'abel ri Dios. Ruma xa ta ya ri pa tinamit Tiro y pa tinamit Sid&#243;n ri xeban ta wi ri milagros ri', ri winek aj chiri' xtzolin yan ta pe quic'u'x riq'ui ri Dios, y quicusalon ta chic quitziak riche (rixin) bis,#11.21 Jon. 3.8. y quiyalon ta chic chaj chiquij, riche (rixin) chi queri' nik'alajin chi yebison#11.21 Lc. 10.13. ruma sibilaj q'uiy quimac ri ye quibanalon. 22Yac'a tek xtapon ri k'ij#11.22 Mt. 10.15; 12.36, 41, 42. tek xtik'at tzij pa ruwi' re ruwach'ulef, riyin nbij c'a chiwe chi riyix ri yixc'o pa Coraz&#237;n y ri yixc'o pa Betsaida ri m&#225;s xtik'ax ruwi' ri ruc'ayewal ri xtika pan iwi', que chiquiwech ri aj Tiro y ri aj Sid&#243;n. 23Y riyix ri yixc'o pa tinamit Capernaum can nich'ob chi yixbe chila' chicaj riq'ui ri Dios#11.23 Is. 14.13; Lm. 2.1. y xtinimirisex ik'ij. Pero xa ma que ta ri'. Xa xtikasex ik'ij, ruma xa c'a chupan ri lugar riche (rixin) ri tijoj pokonal#11.23 Lc. 16.23. ri xquixbeka wi. Ruma xa ta ronojel ri milagros ri xeban chiwech riyix, ya ta ri' ri xeban chiquiwech ri aj Sodoma, xquinimaj ta y man ta xeq'uis rachibilan ri quitinamit. Xa c'a yec'o ta na re k'ij re'. 24Yac'a tek xtapon ri k'ij tek xtik'at tzij pa ruwi' ri ruwach'ulef, riyin nbij c'a chiwe chi riyix ri yixc'o pa Capernaum ri m&#225;s xtik'ax ruwi' ri ruc'ayewal xtika pan iwi', que chiquiwech ri aj Sodoma.</div><div class="s">Tek ri Jes&#250;s xubij chi ya Riya' niya'o uxlanen</div><div class="p"> 25Y ya tiempo chuka' ri' tek ri Jes&#250;s xubij: Nya' ak'ij Nata' Dios, riyit ri yit Rajaf ri caj y re ruwach'ulef, ruma ma xak'alajsaj ta ri lok'olaj ach'abel chiquiwech ri winek ri can niquina' chi sibilaj q'uiy quina'oj y q'uiy quetaman.#11.25 1 Co. 1.27; 2.7, 8; 2 Co. 3.14. Xa chiquiwech c'a ri winek ri ma q'uiy ta quetaman ri xa ye achi'el tak ac'ala',#11.25 Sal. 8.2. xa chiquiwech riye' xak'alajsaj wi re lok'olaj ach'abel re'. 26Can que wi c'a ri' Nata' Dios, ruma chi queri' ri araybel riyit, xcha' ri Jes&#250;s pa ru'oraci&#243;n.</div><div class="p"> 27Y c'ac'ari' Riya' xubij c'a: Ri Nata' Dios, can ronojel cosas rujachon pa nuk'a'.#11.27 Mt. 28.18; 1 Co. 15.27. Y majun chic c'a etamayon ta yin achique riyin, xaxu (xaxe) wi ri Nata' ri etamayon. Y majun chuka' etamayon ta achique ri' ri Nata', xaxu (xaxe) wi riyin ri Ruc'ajol ri etamayon,#11.27 Jn. 1.18; Lc. 10.22. y ri winek ri achoj chare xtinwajo' xtink'alajsaj wi riyin, xtretamaj achique c'a ri' ri Nata'. 28Quixam pe wuq'ui chi'iwonojel riyix ri yix samajnek y ri yixc'o chuxe' jun ejka'n, y riyin xtinben c'a chiwe chi yixuxlan. 29Riyix tic'uaj c'a ri nuyugo chrij tak iwi', y tiwetamaj c'a chuwij riyin,#11.29 1 Jn. 2.6. chi riyin nc'uan jun c'aslen ch'uch'uj y nch'utinirisan wi'.#11.29 Zac. 9.9. Can quec'ari' tibana' riyix riche (rixin) chi ri iw&#225;nima xtril uxlanen.#11.29 Jer. 6.16. 30Ruma ri nuyugo riyin ma ruc'ayewal ta ruc'uaxic#11.30 1 Jn. 5.3. y ma al ta ri wejka'n, xcha' ri Jes&#250;s.</div>
 </div>
 </div>
</div>

Y tek ri Jesús xuq'uis rubixic chique ri cablajuj rudiscípulos ri achique chi samaj ri nbequibana', Riya' can ma xc'oje' ta chic ca chiri', xa xbe c'a pa nic'aj chic tinamit ri yec'o chiri' pan Israel, chuc'utic y chutzijoxic ri ruch'abel ri Dios.
Y ri Juan ri Bautista tek c'o pa cárcel xrac'axaj c'a ri samaj ri nuben ri Jesús, rumari' riya' xerutek c'a el ye ca'i' rudiscípulos c'a riq'ui ri Jesús. Y riya' xutek c'a el ruc'utuxic chare: ¿Can yit c'a riyit ri Cristo ri c'o chi nipe? ¿O xa nikoyobej chic na jun? Can quec'ari' xbequibij ri ca'i' discípulos riche (rixin) ri Juan ri Bautista.
Y ri Jesús xubij c'a el chique ri ye ca'i' rudiscípulos ri Juan: Wacami quixtzolin y jebe'itzijoj chare ri xitz'et ca y ri xiwac'axaj el re wawe'. Jebe'itzijoj chare achique rubanic tek ri moyi' yecowin yetzu'un el, achique rubanic tek ri winek ri ye cojo can yebiyin wi el jabel y achique rubanic tek ri ye yawa'i' riq'ui ri yabil lepra yech'ajch'ojir el. Jebe'itzijoj chuka' chare ri achique rubanic tek ri ma ye'ac'axan ta yec'achoj, ri caminaki' yec'astej, y chique ri pobres ntzijoj ri lok'olaj ch'abel ri niya'o colotajic. Can tibij c'a chuka' chare chi can jabel ruwaruk'ij ri winek ri can rucukuban ruc'u'x wuq'ui y ma yirumalij ta ca. Quec'ari' xbix el chique ri ca'i' discípulos.
Y tek ri ye ca'i' rudiscípulos ri Juan ri Bautista xebe el, ri Jesús xerubila' c'a utzilaj tak ch'abel chrij ri Juan chiquiwech ri winek ri yec'o chiri'. Y quec'are' ri nubij ri Jesús chique: ¿Achique ri xbe'itz'eta' riyix pa desierto? ¿La xitz'et cami riyix jun achi chiri', chi xa achi'el jun aj, ri xa nibe quela' y nibe chic quela' pa ruk'a' ri cak'ik'? Ma que ta ri'. ¿Achique c'a ri xbe'itz'eta' riyix chiri'? ¿La xitz'et cami riyix jun achi ri jabel tak tziek ye rucusan? Ma que ta ri'. Ri achi'a' ri ye quicusalon jabel tak tziek, riye' can pa tak cachoch reyes yec'oje' wi. ¿Pero achique ri xbe'itz'eta' riyix pa desierto? ¿Xitz'et cami jun profeta ri nik'alajsan ri ruch'abel ri Dios? Ja' (je). Ri achi ri xitz'et chiri' can ya wi ri' ri rusamaj. Pero can c'o c'a chuka' jun chic samaj ri ya'on pe chare. Ruma can ya c'a riya' ri' ri tako'n ri natan ca chupan ri ruch'abel ri Dios ri tz'ibatal ca, tek ri Dios xubij:
Xtintek c'a ri nutako'n ri ninabeyej chawech,
riche (rixin) chi nuchojmirisaj apo ri abey.
Quec'ari' nubij ri tz'ibatajnek ca.
Kitzij c'a re xtinbij chiwe wacami: Chiquicojol quinojel ri ye alaxnek chuwech re ruwach'ulef, majun chic jun profeta ri más ta nim ruk'ij que chuwech ri Juan ri Bautista. Pero wacami ri pa rajawaren ri Dios, astape' jun winek xa co'ol oc ruk'ij, hasta ri' más nim ruk'ij que chuwech ri Juan.
Y ri winek chupan c'a ri k'ij tek can c'a nisamej na ri Juan ri Bautista, yac'ari' tek quichapon pe y c'a yetajin na chupan re k'ij re', chi can niquitij quik'ij chi ye'oc pa rajawaren ri caj. Can niquimajla' c'a qui' chrij y más niquiben ri can riq'ui c'a ronojel quic'u'x ye'apon. Queri' niquiben ruma ri k'alajsan ca cuma quinojel ri profetas y ri nuk'alajsaj chuka' ri ley riche (rixin) ri Moisés, can chrij wi c'a tek ri winek ye'oc pa rajawaren ri caj ch'onak wi pe, hasta que xoc'ulun ri Juan. Wi riyix ninimaj o ma ninimaj ta, yac'a ri nbij chiwe riyin chi ri tz'ibatal ca tek nubij chi nipe ri Elías xa chrij c'a ri Juan nich'o wi. ¡Ri c'o rac'axabel, can trac'axaj c'a ri xinbij!
¿Achoj riq'ui yenjunumaj wi ri winek yec'o re tiempo re'? Re winek re' xa ye junan quiq'ui ri ac'ala' ri yetz'uye' pa tak c'aybel y niquirek quichi' chiquij ri cachibil tek ye'etz'eyaj. Y ri ac'ala' ri' niquibila' c'a: Xojk'ojoman riq'ui xul chiwech y ma xixxajo ta. Xkabixaj bix riche (rixin) bis chiwech y ma xixok' ta. Queri' niquibila' ri ac'ala' pa quetz'anen. Y ye queri' ri winek riche (rixin) re tiempo re', majun ri nika ta chiquiwech. Ruma tek xpe ri Juan ri Bautista, riya' ma nutij ta caxlan wey y ma nukum ta chuka' ruya'al uva. Y ye q'uiy yebin chi riya' c'o itzel espíritu riq'ui. Y tek xinoka riyin ri C'ajolaxel ri xinalex chicojol, riyin ntij caxlan wey y nkum chuka' ruya'al uva. Y ye q'uiy yebin chi xu (xe wi) wa'in nwajo', y niquibij chuka' chi yin jun k'abarel, chi yin cachibil ri c'utuy tak alcawal y yin cachibil chuka' ri aj maqui'. Yac'a ri runa'oj ri Dios can nik'alajin pa quic'aslen ri ye ralc'ual chic, chi can choj wi, xcha' ri Jesús.

Yec'o c'a tinamit ri xeban wi sibilaj q'uiy milagros ruma ri Jesús. Y ma riq'ui wi ri' ri winek ri yec'o chupan ri tinamit ri' ma xtzolin ta pe quic'u'x riq'ui ri Dios. Y rumari' ri Jesús q'uiy ri xubij chiquij. Riya' xubij c'a: Juyi' oc iwech riyix ri yixc'o pa tinamit Corazín, y juyi' oc chuka' iwech riyix ri yixc'o pa tinamit Betsaida, ruma sibilaj q'uiy milagros xeban chiwech y ma xinimaj ta ri ruch'abel ri Dios. Ruma xa ta ya ri pa tinamit Tiro y pa tinamit Sidón ri xeban ta wi ri milagros ri', ri winek aj chiri' xtzolin yan ta pe quic'u'x riq'ui ri Dios, y quicusalon ta chic quitziak riche (rixin) bis, y quiyalon ta chic chaj chiquij, riche (rixin) chi queri' nik'alajin chi yebison ruma sibilaj q'uiy quimac ri ye quibanalon. Yac'a tek xtapon ri k'ij tek xtik'at tzij pa ruwi' re ruwach'ulef, riyin nbij c'a chiwe chi riyix ri yixc'o pa Corazín y ri yixc'o pa Betsaida ri más xtik'ax ruwi' ri ruc'ayewal ri xtika pan iwi', que chiquiwech ri aj Tiro y ri aj Sidón. Y riyix ri yixc'o pa tinamit Capernaum can nich'ob chi yixbe chila' chicaj riq'ui ri Dios y xtinimirisex ik'ij. Pero xa ma que ta ri'. Xa xtikasex ik'ij, ruma xa c'a chupan ri lugar riche (rixin) ri tijoj pokonal ri xquixbeka wi. Ruma xa ta ronojel ri milagros ri xeban chiwech riyix, ya ta ri' ri xeban chiquiwech ri aj Sodoma, xquinimaj ta y man ta xeq'uis rachibilan ri quitinamit. Xa c'a yec'o ta na re k'ij re'. Yac'a tek xtapon ri k'ij tek xtik'at tzij pa ruwi' ri ruwach'ulef, riyin nbij c'a chiwe chi riyix ri yixc'o pa Capernaum ri más xtik'ax ruwi' ri ruc'ayewal xtika pan iwi', que chiquiwech ri aj Sodoma.

Y ya tiempo chuka' ri' tek ri Jesús xubij: Nya' ak'ij Nata' Dios, riyit ri yit Rajaf ri caj y re ruwach'ulef, ruma ma xak'alajsaj ta ri lok'olaj ach'abel chiquiwech ri winek ri can niquina' chi sibilaj q'uiy quina'oj y q'uiy quetaman. Xa chiquiwech c'a ri winek ri ma q'uiy ta quetaman ri xa ye achi'el tak ac'ala', xa chiquiwech riye' xak'alajsaj wi re lok'olaj ach'abel re'. Can que wi c'a ri' Nata' Dios, ruma chi queri' ri araybel riyit, xcha' ri Jesús pa ru'oración.
Y c'ac'ari' Riya' xubij c'a: Ri Nata' Dios, can ronojel cosas rujachon pa nuk'a'. Y majun chic c'a etamayon ta yin achique riyin, xaxu (xaxe) wi ri Nata' ri etamayon. Y majun chuka' etamayon ta achique ri' ri Nata', xaxu (xaxe) wi riyin ri Ruc'ajol ri etamayon, y ri winek ri achoj chare xtinwajo' xtink'alajsaj wi riyin, xtretamaj achique c'a ri' ri Nata'. Quixam pe wuq'ui chi'iwonojel riyix ri yix samajnek y ri yixc'o chuxe' jun ejka'n, y riyin xtinben c'a chiwe chi yixuxlan. Riyix tic'uaj c'a ri nuyugo chrij tak iwi', y tiwetamaj c'a chuwij riyin, chi riyin nc'uan jun c'aslen ch'uch'uj y nch'utinirisan wi'. Can quec'ari' tibana' riyix riche (rixin) chi ri iwánima xtril uxlanen. Ruma ri nuyugo riyin ma ruc'ayewal ta ruc'uaxic y ma al ta ri wejka'n, xcha' ri Jesús.

Listen to San Mateo 11