Kinyaturu - 2010 BST (NT) Drama

<div class="version vid3369 iso6393rim" data-vid="3369" data-iso6393="rim">
 <div class="book bkMAT">
 <div class="chapter ch5" data-usfm="MAT.5">
 <div class="label">5</div><div class="s">Sayu Njija guughongo</div><div class="p"> 1Yesu n&#235;naa wayoona maburi a antu aganat&#235;a guughongo, ag&#235;khaa. As&#235;ywi vakwe v&#235;gamwendea, 2mweeso noo agaandya uvas&#235;ya; uguhanya:</div><div class="s">Uyanjo wa tut&#235;</div><div class="r">(Luk 6:20-23)</div><div class="p"> 3&#8220;Vaforiwe vasaa n&#235;v&#235;gionaa atuki munkhoo, gusoko utemi wa girunde u wawe.</div><div class="p"> 4&#8220;Vaforiwe vasaa n&#235;v&#235;gur&#235;a, gusoko v&#235;jie ufefeheeywa.</div><div class="p"> 5&#8220;Vaforiwe vasaa n&#235;afoo, gusoko v&#235;jie um&#235;saa ng'&#235;.</div><div class="p"> 6&#8220;Vaforiwe vasaa n&#235;v&#235;na njaa na nyweta gwa ayoo n&#235;atut&#235;, gusoko v&#235;jegikutiwa.</div><div class="p"> 7&#8220;Vaforiwe vasaa n&#235;v&#235;goon&#235;a uvavi, gusoko v&#235;jegoon&#235;wa uvavi.</div><div class="p"> 8&#8220;Vaforiwe vasaa nev&#235;ru munkhoo, gusoko v&#235;jeumwoona Muungu.</div><div class="p"> 9&#8220;Vaforiwe vasaa n&#235;v&#235;gweetaa maj&#235;ghana, gusoko v&#235;jeutaanwa vana va Muungu.</div><div class="p"> 10&#8220;Vaforiwe vasaa n&#235;v&#235;ukhasiwaa gusoko a asaa n&#235;atut&#235; na n&#235;&#235;ghookie, gusoko ut&#235;mi wa girunde u wawe! 11Mwaforiwe nyenye n&#235;sa antu v&#235;umutuka na umukhasya na umuruva na umweegheegheya mav&#235; hiya hiya gusoko an&#235;. 12Yanji na giririsya gusoko mpamba anyu un&#235; nk&#252;&#252; girunde. Gusoko noo naa antu v&#235;gavakhasya anyag&#235;daghu n&#235;naa v&#235;gadw&#235;&#235;ra unyuma anyu.&#8221;</div><div class="s">Munyu na weru</div><div class="r">(Mrk 9:50; Luk 14:34-35)</div><div class="p"> 13&#8220;Nyenye mw&#235; munyu wa ur&#235;mi! &#203;gweeso munyu n&#235;wasusufa, ugutendwa wur&#235; uj&#235;fe? Utinoneye intu mbanduv&#235;, &#235;gweeso uguhunuwaa gunj&#235; na ufanang&#235;wa na antu. 14Nyenye mw&#235; weru wa ur&#235;mi! Muji n&#235;ujengiwe gu ughongo gunto utiudaha gifiha. 15&#203;gweeso noo antu v&#235;tigwachaa gemw&#235;&#235; na ug&#235;kun&#235;kea gwa g&#235;fe, &#235;gweeso v&#235;ug&#235;reka gunto a intu n&#235;r&#235;humbukie gidahe gwerya gwa antu voong'e nev&#235;&#235; munyumba. 16Uvii, uvii, inoneye weru wanyu werye usonge a antu, v&#235;dahe uyiona ntendo yanyu njija, v&#235;mukurye Tata wanyu n&#235; w&#235;&#235; girunde.&#8221;</div><div class="s">Seria</div><div class="p"> 17&#8220;Mutas&#235;ghee nee najie um&#235;heya seria nan&#235; anyag&#235;daghu. Ntinajaa uheya asaa &#235;gweeso utenda &#235;khondeke. 18Tut&#235; namw&#235;&#235;ra, faka afoo n&#235;ikw&#235; irunde na fang'&#235; &#235;guwura, gutie mbesa gasampu gamwe ga itungo mbesa gantu ganyuughuu ino ga Seria n&#235;g&#235;uheyiwa, faka oong'e &#235;khondeke. 19Uvii, muntu g&#235;kaku n&#235;wad&#235;a ukwat&#235;&#235;ra mbesa iragh&#235;&#235;yo n&#235; inyuughuu ino uk&#235;ra oong'e na uvas&#235;ya vang&#235; noo v&#235;tende uvii, wasuu ugutendeka muyuughuu ino mu utemi wa girunde. &#203;gweeso wasuu n&#235;wayakwat&#235;&#235;ra na uvas&#235;ya vang&#235;ja, wasuu ugutendeka m&#252;k&#252;&#252; mu utemi wa girunde. 20Gusoko &#235;s&#235;&#235; nene ngumw&#235;&#235;ra, nyenye uja wanyu n&#235;wad&#235;a uk&#235;ra uroo wa Afarisayo na as&#235;yi va Seria, mutiging&#235;a kamwe mu ut&#235;mi wa girunde.&#8221;</div><div class="s">Ikuwo</div><div class="r">(Luk 12:57-59)</div><div class="p"> 21&#8220;Mwadahie utegheeyaa mwino antu va khae v&#235;gakhan&#235;wa: &#8216;Utauraghee! N&#235;uguuragha inoneye uramu&#235;ywa.&#8217; 22&#203;gweeso nee ngumw&#235;&#235;ra, nyenye wasuu n&#235;wamukheefea gwa ikuwo muunaakwe inoneye aramu&#235;ywe. N&#235;ugumuhorya muunaakwe imunoneye utowa ubarasa. N&#235;ugumutaana muunaakwe: &#8216;Mufut&#252; v&#235;&#235;!&#8217; Imunoneye ging&#235;a gwa arungu a makhaa. 23Uvii, n&#235;watoa sadaka ako usonge a masabahu na faafo wak&#252;mbukwa mwino muunako wina siimba na vee, 24m&#235;reke sadaka ako usonge a masabahu enda tanju uning'an&#235;&#235;ye mahanyo mwina muunako, n&#235;wadaha suka uduye sadaka ako. 25Iyanj&#235;&#235;yi na munya ugusitaaka ruv&#235; n&#235;&#235;k&#235;&#235; mw&#235; munj&#235;a, mwinj&#235; ubarasa. N&#235;wad&#235;a utenda uvii munya ugusitaaka ugugutoa kunu hakimu mweeso hakimu noo ugugutoa gwa asik&#235;e veenoo ugutungwa ugeresa. 26Tut&#235; nagw&#235;&#235;ra utiafuma kuuko faka udahe ur&#235;fa senti a mp&#235;o.&#8221;</div><div class="s">Ulehadi</div><div class="p"> 27&#8220;Mwategheeye mwino antu v&#235;g&#235;&#235;rwa, &#8216;Utalehadee!&#8217; 28Gweeeso n&#235;&#235; ngumw&#235;&#235;ra, nyenye mu muntu n&#235;ugumuraraava mukhema gwa umumi&#235;ra mate, wadaha utenda ulehadi inakwe munkhoo akwe. 29Uvii, n&#235;sa riho rako ra ug&#235;l&#235;lo raguhut&#235;ya r&#235;k&#252;re ur&#235;jughute kureeng&#235;. Bahu ino kun&#235; vee uwurya gaf&#235;gha gamwe ga mw&#235;&#235;r&#235; uk&#235;ra mw&#235;&#235;r&#235; wako woong'e ughum&#235;wa mumoto na uJehanamu. 30Na n&#235;sa mukhono wako wa g&#235;l&#235;lo uguguhut&#235;ya, ukigite uwujughute kureeng&#235;. Bahu nanguu uwurya gaf&#235;gha gamwe ga muv&#235;&#235; uk&#235;ra muv&#235;&#235; wako woong'e wende mumoto wa uJehanamu.&#8221;</div><div class="s">Gireka</div><div class="r">(Mat 19:9; Mrk 10:11-12; Luk 16:18)</div><div class="p"> 31&#8220;Gwahanyiwe noo: &#8216;N&#235;ugumureka mukhemaakwe na imunoneye amufe r&#235;and&#235;ko ra gireka.&#8217; 32&#203;gweeso n&#235;&#235; ngumukhan&#235;a muntu g&#235;kaku n&#235;ugumufa mukhemaakwe r&#235;and&#235;ko ra gireka, n&#235;&#235;sa ti gwa soko a ulehadi, ugumutenda alehade, na muntu n&#235;wamuroghoa mukhema n&#235;wafewe r&#235;and&#235;ko ra gireka ugulehada.&#8221;</div><div class="s">Giraf&#235;a</div><div class="p"> 33&#8220;Kang&#235; mwategheeye mwino antu akhae v&#235;g&#235;&#235;rwa: &#8216;N&#235;w&#235;raf&#235;a utad&#235;e utenda uvii, &#235;gweeso igunoneye utenda mwino w&#235;raf&#235;a kun&#235; M&#252;k&#252;&#252;.&#8217; 34&#203;gweeso n&#235;&#235; ngumw&#235;&#235;ra, nyenye mutiiraf&#235;e mbanduv&#235;, mba gwa girunde gusoko uun&#235; itumb&#235; ra &#252;k&#252;&#252; na utemi ra Muungu, 35mbesa gwa ur&#235;mi gusoko un&#235; itumb&#235; rakwe ra uv&#235;k&#235;a m&#235;ghuu, mbesa gwa Yerusalemu gusoko uun&#235; muji wa Mutemi m&#252;k&#252;&#252;. 36Utajee wiraf&#235;e gwa itwe rako gusoko utiudaha uwutenda utuka utendeke weru mba wuutiki. 37Intu n&#235; nyenye &#8216;Nha&#8217; mba &#8216;Ti nhaa,&#8217; intu n&#235;r&#235;kean&#235;ye ras&#235;&#235; r&#235;fumie kun&#235; murughu.</div><div class="s">Ur&#235;f&#235;&#235;ya</div><div class="r">(Luk 6:26-30)</div><div class="p"> 38&#8220;Mwategheeye mwino gahanyiwe: &#8216;Riho gwa riho, rino gwa rino.&#8217; 39&#203;gweeso nee ngumukhan&#235;a, nyenye utamugh&#235;&#235;ye muntu n&#235; mav&#235;. Muntu n&#235;wagukhuva ikoofi uhaya ra g&#235;l&#235;lo, muf&#235;&#235;ntuire n&#235;&#235; uhaya ra gav&#235;&#235;. 40Muntu n&#235;wagutoa ubarasa ugufenja uguhegheya igwanda rako, mureke ahore ikooti#5:40 Ikoori: Isaa ramwa ino u matiku asaa. rako noo. 41N&#235;sa muntu waguum&#235;&#235;ya gweenda sampi ig&#235;tunga, ende m&#235;h&#235;njo &#235;v&#235;&#235;. 42Mufe wasuu n&#235;uguguromba, na utamufeeyee ginyankhoti n&#235;ugufenja ugukofa intu.</div><div class="s">Uvayanja arughu</div><div class="r">(Luk 6:27-28, 32-36)</div><div class="p"> 43&#8220;Mwategheeye mwino &#235;gar&#235;gh&#235;tiwa: &#8216;Ugumuyanja munya fif&#235; wako, &#235;gweeso ugumuhura murughu wako.&#8217; 44&#203;gweeso n&#235;&#235; ngumw&#235;&#235;ra, nyenye vayanji arughu vanyu na uvarombea vasaa n&#235;v&#235;umutend&#235;a n&#235; &#235;tinoneye, 45mudahe utenda vana vamwa Tata wanyu n&#235; w&#235;&#235; girunde. Gusoko mweeso uguvamw&#235;&#235;k&#235;a yuva rakwe n&#235; aja nan&#235; av&#235; uguvafaa mbura n&#235; aja nan&#235; av&#235;. 46Wur&#235;, nyenye muuhanga g&#235;fewak&#235; gwa uvayanja gutufu vasaa n&#235;v&#235;mwaanj&#235;te nyee? Gusoko mbesa anya ukhombosya kooti#5:46 Anya ukhomboisya kooti: Ar&#235; v&#235;varewe mwino n&#235; anya mahutye nanguu gusoko ar&#235; v&#235;ul&#235;a hela ya kooti. v&#235;utendaa uvii? 47Na n&#235;mwaaramucha vaunaanyu gutufu, mwatendaa ntuni nanguu uk&#235;ra vang&#235;ja? Nan&#235; antu va Ndughu ing&#235;ja noo v&#235;tiutendaa uviina? 48Nyee uvii, imunoneye mutendeke mukhondekeke, mwino Tata wanyu wa girunde mwino ukhondekekie.</div>
 </div>
 </div>
</div>

 Kirimi New Testament © Bible Society of Tanzania, 2008.

Yesu nënaa wayoona maburi a antu aganatëa guughongo, agëkhaa. Asëywi vakwe vëgamwendea, mweeso noo agaandya uvasëya; uguhanya:


“Vaforiwe vasaa nëvëgionaa atuki munkhoo, gusoko utemi wa girunde u wawe.
“Vaforiwe vasaa nëvëgurëa, gusoko vëjie ufefeheeywa.
“Vaforiwe vasaa nëafoo, gusoko vëjie umësaa ng'ë.
“Vaforiwe vasaa nëvëna njaa na nyweta gwa ayoo nëatutë, gusoko vëjegikutiwa.
“Vaforiwe vasaa nëvëgoonëa uvavi, gusoko vëjegoonëwa uvavi.
“Vaforiwe vasaa nevëru munkhoo, gusoko vëjeumwoona Muungu.
“Vaforiwe vasaa nëvëgweetaa majëghana, gusoko vëjeutaanwa vana va Muungu.
“Vaforiwe vasaa nëvëukhasiwaa gusoko a asaa nëatutë na nëëghookie, gusoko utëmi wa girunde u wawe! Mwaforiwe nyenye nësa antu vëumutuka na umukhasya na umuruva na umweegheegheya mavë hiya hiya gusoko anë. Yanji na giririsya gusoko mpamba anyu unë nküü girunde. Gusoko noo naa antu vëgavakhasya anyagëdaghu nënaa vëgadwëëra unyuma anyu.”


“Nyenye mwë munyu wa urëmi! Ëgweeso munyu nëwasusufa, ugutendwa wurë ujëfe? Utinoneye intu mbanduvë, ëgweeso uguhunuwaa gunjë na ufanangëwa na antu. Nyenye mwë weru wa urëmi! Muji nëujengiwe gu ughongo gunto utiudaha gifiha. Ëgweeso noo antu vëtigwachaa gemwëë na ugëkunëkea gwa gëfe, ëgweeso vëugëreka gunto a intu nërëhumbukie gidahe gwerya gwa antu voong'e nevëë munyumba. Uvii, uvii, inoneye weru wanyu werye usonge a antu, vëdahe uyiona ntendo yanyu njija, vëmukurye Tata wanyu në wëë girunde.”

“Mutasëghee nee najie umëheya seria nanë anyagëdaghu. Ntinajaa uheya asaa ëgweeso utenda ëkhondeke. Tutë namwëëra, faka afoo nëikwë irunde na fang'ë ëguwura, gutie mbesa gasampu gamwe ga itungo mbesa gantu ganyuughuu ino ga Seria nëgëuheyiwa, faka oong'e ëkhondeke. Uvii, muntu gëkaku nëwadëa ukwatëëra mbesa iraghëëyo në inyuughuu ino ukëra oong'e na uvasëya vangë noo vëtende uvii, wasuu ugutendeka muyuughuu ino mu utemi wa girunde. Ëgweeso wasuu nëwayakwatëëra na uvasëya vangëja, wasuu ugutendeka müküü mu utemi wa girunde. Gusoko ësëë nene ngumwëëra, nyenye uja wanyu nëwadëa ukëra uroo wa Afarisayo na asëyi va Seria, mutigingëa kamwe mu utëmi wa girunde.”


“Mwadahie utegheeyaa mwino antu va khae vëgakhanëwa: ‘Utauraghee! Nëuguuragha inoneye uramuëywa.’ Ëgweeso nee ngumwëëra, nyenye wasuu nëwamukheefea gwa ikuwo muunaakwe inoneye aramuëywe. Nëugumuhorya muunaakwe imunoneye utowa ubarasa. Nëugumutaana muunaakwe: ‘Mufutü vëë!’ Imunoneye gingëa gwa arungu a makhaa. Uvii, nëwatoa sadaka ako usonge a masabahu na faafo wakümbukwa mwino muunako wina siimba na vee, mëreke sadaka ako usonge a masabahu enda tanju uning'anëëye mahanyo mwina muunako, nëwadaha suka uduye sadaka ako. Iyanjëëyi na munya ugusitaaka ruvë nëëkëë mwë munjëa, mwinjë ubarasa. Nëwadëa utenda uvii munya ugusitaaka ugugutoa kunu hakimu mweeso hakimu noo ugugutoa gwa asikëe veenoo ugutungwa ugeresa. Tutë nagwëëra utiafuma kuuko faka udahe urëfa senti a mpëo.”

“Mwategheeye mwino antu vëgëërwa, ‘Utalehadee!’ Gweeeso nëë ngumwëëra, nyenye mu muntu nëugumuraraava mukhema gwa umumiëra mate, wadaha utenda ulehadi inakwe munkhoo akwe. Uvii, nësa riho rako ra ugëlëlo raguhutëya rëküre urëjughute kureengë. Bahu ino kunë vee uwurya gafëgha gamwe ga mwëërë ukëra mwëërë wako woong'e ughumëwa mumoto na uJehanamu. Na nësa mukhono wako wa gëlëlo uguguhutëya, ukigite uwujughute kureengë. Bahu nanguu uwurya gafëgha gamwe ga muvëë ukëra muvëë wako woong'e wende mumoto wa uJehanamu.”


“Gwahanyiwe noo: ‘Nëugumureka mukhemaakwe na imunoneye amufe rëandëko ra gireka.’ Ëgweeso nëë ngumukhanëa muntu gëkaku nëugumufa mukhemaakwe rëandëko ra gireka, nëësa ti gwa soko a ulehadi, ugumutenda alehade, na muntu nëwamuroghoa mukhema nëwafewe rëandëko ra gireka ugulehada.”

“Kangë mwategheeye mwino antu akhae vëgëërwa: ‘Nëwërafëa utadëe utenda uvii, ëgweeso igunoneye utenda mwino wërafëa kunë Müküü.’ Ëgweeso nëë ngumwëëra, nyenye mutiirafëe mbanduvë, mba gwa girunde gusoko uunë itumbë ra üküü na utemi ra Muungu, mbesa gwa urëmi gusoko unë itumbë rakwe ra uvëkëa mëghuu, mbesa gwa Yerusalemu gusoko uunë muji wa Mutemi müküü. Utajee wirafëe gwa itwe rako gusoko utiudaha uwutenda utuka utendeke weru mba wuutiki. Intu në nyenye ‘Nha’ mba ‘Ti nhaa,’ intu nërëkeanëye rasëë rëfumie kunë murughu.


“Mwategheeye mwino gahanyiwe: ‘Riho gwa riho, rino gwa rino.’ Ëgweeso nee ngumukhanëa, nyenye utamughëëye muntu në mavë. Muntu nëwagukhuva ikoofi uhaya ra gëlëlo, mufëëntuire nëë uhaya ra gavëë. Muntu nëwagutoa ubarasa ugufenja uguhegheya igwanda rako, mureke ahore ikooti rako noo. Nësa muntu waguumëëya gweenda sampi igëtunga, ende mëhënjo ëvëë. Mufe wasuu nëuguguromba, na utamufeeyee ginyankhoti nëugufenja ugukofa intu.


“Mwategheeye mwino ëgarëghëtiwa: ‘Ugumuyanja munya fifë wako, ëgweeso ugumuhura murughu wako.’ Ëgweeso nëë ngumwëëra, nyenye vayanji arughu vanyu na uvarombea vasaa nëvëumutendëa në ëtinoneye, mudahe utenda vana vamwa Tata wanyu në wëë girunde. Gusoko mweeso uguvamwëëkëa yuva rakwe në aja nanë avë uguvafaa mbura në aja nanë avë. Wurë, nyenye muuhanga gëfewakë gwa uvayanja gutufu vasaa nëvëmwaanjëte nyee? Gusoko mbesa anya ukhombosya kooti vëutendaa uvii? Na nëmwaaramucha vaunaanyu gutufu, mwatendaa ntuni nanguu ukëra vangëja? Nanë antu va Ndughu ingëja noo vëtiutendaa uviina? Nyee uvii, imunoneye mutendeke mukhondekeke, mwino Tata wanyu wa girunde mwino ukhondekekie.

Listen to Matayo 5