Matayɔ 13
13
Yeso unzo isisinio ekoo ʉ mombi ʉ ɨhʉna
(Mak 4:1-9; Luk 8:4-8)
1Tʉkʉ isiinanɨ, Yeso ambʉɓʉa amati ɨkáa, ambʉsa kuwulo anʉ ɨtɛtɛtɛ yɨ yapuu yɛɛ ɨja. 2Ungbutu wʉ ɓombi wɔɔ ʉja wambʉka na anambamba angɔ. Kija a꞉ɗito amati ɨngbɔɔ ambuwulo amati ɔngɔ. Ɓombi kʉ ɓuɓomu ɓi꞉nye ɓʉmaɨ tʉkʉ anʉ ɨtɛtɛtɛ yɨ yapuu ngiinanɨ. 3Kija a꞉faniso naɓɔ ngakɨa moni maja ɨngbaa akʉ lisisinio. Gʉ ɛyɔ naɓɔ ɓɔ: « Yi꞉nye nʉ mombi ʉ ɨhʉna mʉngana iya a꞉sa kukinyiso masɔɔ kangɔ. 4Ati ngia i꞉nye‑ɔɔ nakɔ kukinyiso, masɔɔ nga kɔmɔ kambʉɓwanaka tʉkʉ anɨngbaa. Ɓunoi ɓambʉka ɓambʉkʉdya. 5Masɔɔ nga kɔmɔ kambʉɓwanaka akʉ izi yɨ mukopi, nʉ chʉkɔmʉ nʉ ɨtaka ɨja. Ikʉnanɨ ka꞉naa tʉkʉ gagaa, jʉ ɨtaka yi꞉nye ɓʉ sɛlɛ sɛlɛ. 6Ɨkyɛmɨngana, ati ngia ɨpá ya꞉ya‑ɔɔ ɓʉmʉ, yambʉkʉya, kija ka꞉mɔkɔkɔ jʉ mii yɨ masɔɔ ngikʉnanɨ ya꞉indiokɔmʉ amati ʉ ɨtaka.
7Masɔɔ nga kɔmɔ ɓata kambʉɓwanaka amati akpakiki. Ati ngia akpakiki a꞉naa‑ɔɔ, ambʉkʉsangaka ɓʉ sangɨ sangɨ. 8Ɨkyɛmɨngana, masɔɔ nga kɔmɔ ka꞉ɓwanaka akʉ ʉ ɨtaka yɨ dɔɓɔ, kambʉmɔ lipumo ɓʉ kpɔjɔ kpɔjɔ. Kɔmɔ mɨa mʉngana, kɔmɔ makumi ʉmalɨa, nʉ ɓata kɔmɔ makumi kaatʉ. » 9Yeso ambupipio tiga kusigo ɓɔ: « Mombi ngia anʉ muchwei kɔɔ mʉkɛ, ʉkɔ moni ngikʉnanɨ! »
Jʉtanɨ Yeso akʉngaka moni nʉ lisisinio
(Mak 4:10-12; Luk 8:9-10)
10Kija ɓakpataka ngiɓʉ Yeso ɓa꞉ka anambamba angɔ ɓambumuɓukuo ɓɔ: « Mʉpananakɨa! Jʉtanɨ‑zʉ waangakɨa ɓombi moni nʉ lisisinio? » 11Gʉ ɛyɔ naɓɔ ɓɔ: « Inu na꞉nyɨa nʉ mbɨmbanaka yɨ moni kʉ ɓaɗi kʉ Ɓʉngama ngiɓa ɓa ekoo ʉ ɓisi. Ɨkyɛmɨngana, ɛɓɔ ɓa꞉nyɨakɔmʉ nayɔ. 12Jʉ mombi ngia anʉ ɨkyɛmɛ ɓa꞊mʉmatɨa ɓisi ongo ɨkyɛmɛ yɛmɔ kʉ aka ekoo ɔngɔ, kija kumbo angɔ aɓio tiga ʉnzɨanakɨɛ ɓʉ ɓadɨ ɓadɨ. Ɨkyɛmɨngana, mombi ngia ambʉkɔmʉ nʉ ɨkyɛmɛ, ɓa꞊mʉhɨnɨa sina abana kʉ ɨkyɛmɛ yɛɛ ɗɛkɛkɛ ngia aɓio nayɔ kʉ hɨnɨaa. 13Moni ngika maaɓʉngakɨa‑ɔɔ moni nʉ lisisinio ka 'ʉtʉ wɔngɔ ɓwanɨ. Jʉ abana ɓakʉkanga, ɨkyɛmɨngana ɓambʉkɔmʉ kʉna ɨkyɛmɛ. Ɓakutikio moni, ɨkyɛmɨngana ɓambʉkɔmʉ kʉkɔ, nʉ bambʉkɔmʉ kupimiso ɨngbaa yɨ moni kʉ ɓwanɨ. 14Moni ngika Asʉɓɨɨ a꞉sigo jɛnɛ akʉ moni kʉ ɨgbɛ Ɨsaya, kakʉkyananakɨa ekoo ʉ ʉndaɓʉ kusigo ɓɔ:
‹ Na꞊napɨa sina muchwei kʉkɔ,
ɨkyɛmɨngana na꞊mbukupimiso ɨkyɛmɛ gʉkʉ ɗɛkɛkɛ.
Naɓio sina kʉkanga, ɨkyɛmɨngana chʉkɔmʉ na꞊mbʉna ɨkyɛmɛ gʉkʉ ɗɛkɛkɛ.
15Jʉ mɨtʉma yɨ ɓaanza ngiɓa ya tiga nʉ ɓʉsɨsɨɨ, nʉ
ɓa꞉dɨkpanaka muchwei dɨkpanakanɨ.
Ɓa꞉kwiyo mesu ngika kʉndaɓʉ kwiyoni,
ambʉ mesu ngikʉndaɓʉ kɔɔɓiokɔmʉ tii ɓata kʉnɨna.
Ɓa꞉dɨkpa muchwei ngikʉndaɓʉ, ambʉ ɓɔɔɓio tii ɓata kʉkɔ kʉ ɓwanɨ,
nʉ mɨtʉma ngiindaɓʉ yeeɓio tii ɓata kupimiso moni,
ambʉ ɓɔɔtʉakɔmʉ ɓata yaa andɛmɛ ikanzi ngia maɓuhiiso‑ɔɔ. ›#Popoko Ɨsa 6:9-10
16Ɨkyɛmɨngana, ya ɨgyagya ninu jʉ mesu ngikʉndɛnʉ kakʉna, nʉ muchwei ngikʉndɛnʉ ka kʉ kʉkɔ. 17Maninu kusigio tʉkʉ kingono ɓɔ lɨgbɛ lʉ Asʉɓɨɨ lɨja nʉ ɓombi ɓɔɔ ngbingbii apɛɛ Asʉɓɨɨ ɓa꞉tananɨa kʉna moni ngika inu nakʉna engo, ɨkyɛmɨngana chʉkɔmʉ ɓambʉkʉna. Nʉ ɓa꞉tananɨa kʉkɔ moni ngika inu nakʉkɔ engo, ɨkyɛmɨngana chʉkɔmʉ ɓambʉkʉkɔ. »
Yeso ʉngaka inyi yɨ isisinio yɨ mombi ʉ ɨhʉna
(Mak 4:13-20; Luk 8:11-15)
18Kija Yeso a꞉sigio ɓata ɓakpataka ngiɓangɔ ɓɔ: « Ʉkeni tɔ tiga inyi yɨ isisinio yɨ mombi ʉ ɨhʉna. 19Masɔɔ ngika ka꞉kwa anambamba ʉ ɨngbaa, yakʉpananiso mombi ngia aakɔ Ɨsaʉ yɨ Ɓʉngama ɓʉ Asʉɓɨɨ kɔnɨ, chʉkɔmʉ ambuipimiso gʉkʉ ɗɛkɛkɛ. Mbise ɔngɔ Abɨa ambʉka kuɗuoko moni ngika ɓakukinyiso amati ʉ 'ʉtʉma nguangɔ. 20Masɔɔ ngika ka꞉ɓwanaka akʉ ɨtaka yɨ mukopi, ya mombi ngia aakɔ ʉpanʉ wʉ Asʉɓɨɨ kɔnɨ, ambʉkwa ɨgyagya ekoo ɔngɔ. 21Ɨkyɛmɨngana, chʉkɔmʉ wambʉfana mii amati angɔ, jʉ wa꞉wulo tʉkʉ wati ɗɛkɛkɛ. Ikoko yɨmʉgbʉkeni yɛmɔ ɓʉka‑ɓʉkaɨ aka ekoo ʉpanʉ wʉ Asʉɓɨɨ, tʉkʉ nɨma ngiinanɨ, baya ngiangɔ yambʉkwa.
22Masɔɔ ngika ka꞉ɓwanaka ati ʉ akpakiki, yakupananiso mombi ngia aakɔ ʉpanʉ wʉ Asʉɓɨɨ kɔnɨ. Ɨkyɛmɨngana, ɓatanga ɓʉ ʉɓɨɨ ɓambʉmʉɓaa angu, nʉ taa yɨ kumbo ʉ ɨtaka yambʉmʉpɨta. Kʉ ɓwanɨ, ʉpanʉ wambunguo tii tʉkʉ ɨsʉkʉɓwanɨ, chʉkɔmʉ tii ɓata wambʉmɔ lipumo. 23Masɔɔ ngika ka꞉ɓwanaka akʉ ɨtaka yɨ dɔɓɔ yakʉpananiso ɓombi ngiɓa ɓaakɔ ʉpanʉ wʉ Asʉɓɨɨ ɓambuupimiso, wambʉmɔ lipumo lɨja amati ʉndaɓʉ. Ɓombi nga ɓɔmɔ ɓaamɔ lipumo mɨa mʉngana, ɓɔmɔ makumi ʉmalɨa, nʉ ɓɔmɔ ɓata makumi kaatʉ. »
Yeso unzo isisinio yɨ lanza lɔɔ gbaɨ
24Yeso ambunzo ɓata isisinio nga yɛmɔ ɓɔ: « Ʉkeni! Ma‑zʉ ninu kʉɓɨa ɓɔ Ɓʉngama ngiɓa ɓa ekoo ʉ ɓisi ɓa ngbanga ndʉ ɨmanɨ: Mombi mʉngana a꞉kinyiso masɔɔ kɔɔ muɗo amati watɨnɨ nguangɔ. 25Ɨkyɛmɨngana, tiga nuɓutu mʉngana ɓɔmʉ ati ngia ɓombi ɓi꞉nye tiga‑ɔɔ akʉ tɔɔ makwa wangɔ wambʉka, wambukinyiso masɔɔ kʉ lanza lɔɔ gbaɨ amati ʉ nganʉ ambʉsa yangɔ. 26Tiga wati ngua nganʉ a꞉faniso‑ɔɔ ɓʉa lɨkaja, lanza lɔɔ gbaɨ ngilʉnanɨ lambʉnyɨa tiga kʉnyɨanɨ. 27Ɓombi ɓʉ kuu ngiɓa ɓʉ mambɨnyɨ ʉ watɨnɨ, ɓambʉka kuɓukuo ɓɔ: ‹ Makʉʉndɛsʉ‑e! Masɔɔ ngika wa꞉kinyiso‑zʉ akʉ watɨnɨ nguʉsɔɔ, ajʉ kambikinye‑zʉ tʉkʉ ika kɔɔ muɗo ɓiɛ? Lanza lɔɔ gbaɨ ngila lʉka tiga gbanɨ? ›
28Gʉ ɛyɔ naɓɔ ɓɔ: ‹ Tʉkʉ makwa iya a꞉likinyiso pongo. › Kija ɓombi ɓʉ kuu ɓa꞉muɓukuo ɓɔ: ‹ Ajʉ wʉkʉnda ɓɔ kʉsa nalɔ kuɗuoko ɓiɛ? › 29Gʉ ɛyɔ naɓɔ ɓɔ: ‹ Chʉkɔɔ! Nɔɔsakɔmʉ nalɔ kuɗuoko, jʉ labiɗuonukio tiga ɨzɔ nʉ nganʉ kʉtaa. 30Sɨeni lanza lɔɔ gbaɨ nʉ nganʉ kʉtaa kuyokoko tʉkʉ ɨzɔ, kʉɓʉya akʉ wati wɔɔ bʉɛ masɔɔ wa꞉ndana‑ɔɔ. Kija ɛmɛ makʉɔngɔ ma꞊sigio sina tiga ɓombi ngiɓa ɓaabʉa masɔɔ ɓɔ, faniseni‑zʉ ɗuoko tʉkʉ lanza ngila lɔɔ gbaɨ. Nambʉlɨsangaka ɓapeɓu ɓɔngɔ tʉkʉ ɓʉ ndu, nambʉsa nalɔ kugiso akʉ dyaa. Mbise ɔngɔ, nambʉmʉma tiga nganʉ amati ʉ ɨkáa yɨ masɔɔ ngiisɛmɛ. › »
Yeso unzo isisinio yɨ mwana ʉ ipumo yɨ ɓʉtɨ ngiɓa ɓaaɓusoko ɓɔ aladali
(Mak 4:30-34; Luk 13:18-19)
31Yeso ambuɓunzo ɓata isisinio nga yɛmɔ ɓɔ: « Ɓʉngama ngiɓa ɓa ekoo ʉ ɓisi ɓa ngbanga ndʉ mwana ʉ ipumo yɛɛ ɗɛkɛkɛ yɨ ɓʉtɨ ngiɓa ɓaaɓusoko ɓɔ aladali, iya mombi a꞉ɨchɨka ambʉsa nayɔ kʉhʉna amati ʉ watɨnɨ nguangɔ. 32Mwana ʉ ipumo ngiinanɨ a ɗɛkɛkɛ nadɨndɨ kʉɓaa lipumo nga lɔmɔ kʉ liɓomu. Ɨkyɛmɨngana, ati ngia yaanaa‑ɔɔ, yaaka tiga ɨja kʉɓaa lanza ngila laanaa kʉ liɓomu. Kija yaaka tiga ɓʉtɨ ɓɔɔ ɓaja, ikanzi ngia ɓɔ ɓunoi ngiɓa ɓaabʉmbʉa akʉ maba kʉ ɓisi ɓaaka tiga kʉtɨa lɨkáa akʉ mɨtapɨ yɛngɔ. »
Yeso unzo isisinio yɨ ɓʉtɨ ɓɔɔ ɓufukise mikati
(Luk 13:20-21)
33Yeso ambʉmatɨa ɓata isisinio nga yɛmɔ ɓɔ: « Ɓʉngama ngiɓa ɓa ekoo ʉ ɓisi ɓa ngbanga ndʉ ɓʉtɨ ɓɔɔ ɓufukise mikati. Moi mʉngana, a꞉chɨka ɓʉtɨ ngiɓʉnanɨ ambupuo naɓɔ akuku wʉ nganʉ ʉja, kija ikandi‑kandi ngiinanɨ ya꞉fuka tʉkʉ kʉ iɓomu. »
Jʉtanɨ Yeso akʉngaka moni nʉ lisisinio
(Mak 4:33-34)
34Yeso a꞉ngakɨa ɓombi moni ngikʉnanɨ kʉ muɓomu tʉkʉ nʉ lisisinio. Yambʉkʉ nʉ moni ngika a꞉ɓʉngakɨa chʉkɔmʉ nʉ lisisinio. 35Aka ekoo ngia ɓɔ moni kʉ muɓomu ngika Asʉɓɨɨ a꞉sigo jɛnɛ akʉ moni kʉ ɨgbɛ kʉkyananakɨa tʉkʉ kyananakɨaa kusigo ɓɔ:
« Ma꞊ngaka sina moni nʉ lisisinio.
Ma꞊tʉɓakɨa sina moni ngika ka꞉ɓatanɨa jɛnɛ
kʉʉngwa tʉkʉ akʉ 'ʉkpanganɨa wʉ ɨtaka. »#Popoko Mʉm 78:2
Yeso unzo inyi yɨ isisinio ngia yɨ lanza lɔɔ gbaɨ
36Mbise ɔngɔ, Yeso ambʉsɨa ungbutu wʉ ɓombi, ambukumunio ambɛnɨ. Ɓakpataka ngiɓangɔ ɓambʉka nayɔ kusigio ɓɔ: « Tɨngakɨa‑zʉ isu inyi yɨ isisinio yɨ lanza lɔɔ gbaɨ ngila la꞉naa amati ʉ watɨnɨ kʉ ngakɨaa. » 37Yeso ambuɓutisio ɓɔ: « Mombi ngia aakinyiso masɔɔ kɔɔ muɗo ya Mwana ngia ʉ Mombi. 38Nʉ watɨnɨ nguʉnanɨ, ya ʉɓɨɨ. Masɔɔ ngikʉnanɨ kɔɔ muɗo, ya ɓombi ngiɓa ɓa amati ʉ Ɓʉngama ngiɓa ɓa ekoo ʉ ɓisi. Lanza lɔɔ gbaɨ ngilʉnanɨ, ya ɓana ɓʉ Abɨa. 39Makwa nguʉnanɨ wa꞉kinyiso masɔɔ kʉ lanza lɔɔ gbaɨ ya Abɨa. Kʉ ɓwanɨ, bʉa masɔɔ ya kupananiso 'upipio wʉ ʉɓɨɨ. Ɓombi ɓɔɔ ɓʉbʉɛ masɔɔ ya ɓamalaika. 40Ngbanga ndʉ iya ɓaaɗuo‑ɔɔ lanza ɓambuligiso akʉ dyaa, akʉ 'upipio wʉ ʉɓɨɨ yaɓio sina ngbanga kʉ ɓwanɨ. 41Jʉ Mwana ngia ʉ Mombi a꞊tʉma sina ɓamalaika ngiɓangɔ kuhukiso ɓombi ɓɔɔ ɓɨɓɨ amati ʉ Ɓʉngama ngiɓangɔ tʉkʉ ku ɓuɓomu ɓʉ gba, ɨzɔ nʉ ɓiga ngiɓa ɓaapindikio ɓangɛ lipindi naɓɔ kukwisiso. 42Ɓa꞊ɓugiso sina tiga amati ʉ dyaa ngia yɛɛ ɨja, akʉ ɓaɓio‑ɛɛ amati ʉ ndɨa nʉ dyana menu. 43Ati ngiinanɨ, ɓombi ɓɔɔ ngbingbii ɓaɓio sina tiga kʉjɨa ɓʉ nzɛkpɛ nzɛkpɛ ndʉ ɨpá amati ʉ Ɓʉngama ngiɓa ɓʉ Tidoo Asʉɓɨɨ ngiʉndaɓʉ. Mombi ngia anʉ muchwei kɔɔ mʉkɛ moni, ʉkɔ moni ngikʉnanɨ! »
Yeso unzo lisisinio ekoo ʉ kumbo wʉ dada
44« Ɓʉngama ngiɓa ɓa ekoo ʉ ɓisi ɓa ngbanga ndʉ kumbo wʉ ɨjangɨa nadɨndɨ, iya ɓa꞉'ʉnaya amati ʉ watɨnɨ. Mombi mʉngana ambuchwio kumbo ngiinanɨ, ɛyɔ ambʉ'ʉnaya ɓata kʉ nayaa. Nʉ ɨgyagya ngiinanɨ i꞉nye nayɔ, ambʉsa kʉgaba kumbo ngiangɔ tʉkʉ kʉ 'uɓomu ɓʉ gba. Ambʉchɨka falanga ɔngɔ, ambʉkʉa nayɔ watɨnɨ nguʉnanɨ. 45Ɓʉngama ngiɓa ɓa ekoo ʉ ɓisi ɓa ɓata ngbanga kʉndʉ mombi ʉ magabʉ mʉngana ngia aahata ɓakpajɨ ɓɔɔ manzanza. 46Iya ndʉ a꞉chwio ɓakpajɨ ɓʉ ɨjangɨa ɓwanɨ, ambʉsa tii tʉkʉ kʉgaba kumbo ngiangɔ kʉ uɓomu, kʉkʉnda kʉkʉa ɓakpajɨ ɓʉ ɨgabʉ ngiinanɨ. »
Yeso unzo isisinio ekoo ʉ ʉkaʉ wɔɔ fɛ sipe
47« Ɓʉngama ngiɓa ɓa ekoo ʉ ɓisi ɓa ɓata ngbanga kʉndʉ ʉkaʉ ngua ɓa꞉augiso amati ʉ yapuu yɛɛ ɨja. Ʉkaʉ nguʉnanɨ waamʉma mɨgbʉ yɨ sipe kʉ iɓomu. 48Tiga ati ngia waahuo‑ɔɔ, ɓambuuɗuɗuo anambamba. Ɓambuwulio tiga mbomboko sipe yɛɛ manzanza amati ʉ ɓajaɨ, ɓinyeni kugisoko sipe ngia yɛɛ gbaɨ. 49Ya꞊kyananakɨa sina ngbanga kʉ ɓwanɨ akʉ 'upipio wʉ ʉɓɨɨ. Ɓamalaika ɓa꞊ka sina kʉɨpaka ɓombi ɓɔɔ ɓɨɓɨ nʉ iɓa ɓɔɔ ngbingbii. 50Kija ɓa꞊ɓugiso sina amati dyaa ngia yɛɛ ɨja. Tiga nani, ɓaɓio sina kʉndɨa nʉ dyana menu. »
Kumbo ngia wʉ ɨtakɨ‑takɨ nʉ iya wʉ jɛnɛ
51Yeso ambuɓukuo ɓakpataka ngiɓangɔ ɓɔ: « Moni kʉ muɓomu ngikʉnanɨ mʉnɨngakɨa, ajʉ nʉkʉkɔ tʉkʉ iɗo ɓiɛ? » Gʉ ɛɓɔ nayɔ ɓɔ: « Oo. »
52Gʉ ɛyɔ naɓɔ ɓɔ: « Kʉ ɓwanɨ, mʉpananakɨa wʉ mapanʉ kʉ uɓomu ngua wa꞉mbɨa jɛnɛ moni ekoo ʉ Ɓʉngama ngiɓa ɓa ekoo ʉ ɓisi, wa ngbanga ndʉ makʉʉ ɨkáa ngia aambomboko kumbo amati ʉ ɨngama ngiangɔ a꞉ɓoso, iya wʉ ɨtakɨ‑takɨ nʉ iya wʉ jɛnɛ. »
Ɓombi ɓʉ Najalɛtɛ ɓʉna Yeso ɨsʉkʉɓwanɨ andaɓʉ
(Mak 6:1-6; Luk 4:16-30)
53Ati ngia Yeso a꞉pipo‑ɔɔ kunzo lisisinio ngilʉnanɨ ɓʉ gba, ambʉʉngwa nanɨ, 54ambʉsa andaɓʉ akʉ gʉlʉ ʉ Najalɛtɛ akʉ a꞉yokoko‑ɛɛ. Ambufaniso panɨa ɓombi amati ʉ ɨkáa yɨ nɨta ngia yɨ Ɓayuda. Moni ngikʉnanɨ ka꞉mbangɨa ɓombi kʉ ɓuɓomu ngiɓa ɓi꞉nye ananɨ. Kija ɓa꞉faniso ɓukuono ɓɔ: « Ɓoo, anɨ iya a꞉nzo mombi ngia mbɨmbanaka ɨpɛ ɓɔ, nʉ anɨ a꞉munzo angu ɔɔ kyɨɛ moni kɔɔ mʉmbangɛ ikanzi ngiakɛ? 55Ajʉ chʉkɔmʉ‑zʉ mwana ʉ gue ngia ahaa maɓaʉ iyakɛ ɓiɛ? Inye ambʉkʉ‑zʉ ino ɓɔ Malɨa ɓiɛ? Chʉkɔmʉ‑zʉ ɓamanye ɓɔɔ gue tʉkʉ ɔɔ Yakɔbɔ, Yɨjɛfʉ, Simoni, nʉ Yuda ɓiɛ? 56Ɓamanye ngiɓa ɓɔɔ ɓoi kʉ ɓuɓomu ɓambʉkɔmʉ‑zʉ tʉkʉ ɨzɔ nisu aka ɓɔmʉ ɓiɛ? Moni ngika akʉkyɨa engo mʉpɛ ɓɔ, ʉ꞉ka nakɔ gbanɨ? » 57'Ʉtʉ wʉ moni ngika ɓa꞉tata‑ɔɔ kʉbaya Yeso wi꞉nye ɓwanɨ. Gʉ Yeso ɓata naɓɔ ɓɔ: « Ɓaabibiso ɨgbɛ yɨ Asʉɓɨɨ mʉa kʉ uɓomu, ɨkyɛmɨngana andaɓʉ ɓaamʉna tʉkʉ ɨsʉkʉɓwanɨ, abana tʉkʉ amati ʉ anza ngiangɔ ɓʉ kpɛ. »
58Ndʉ ɓombi ngiɓʉnanɨ ɓa꞉kʉndakɔmʉ nayɔ kʉbaya, chʉkɔmʉ ambʉkyɨa tii ɓata moni kɔɔ mʉmbangɛ maja na andaɓʉ.
Actualmente seleccionado:
Matayɔ 13: BudKoya
Destacar
Compartir
Copiar
¿Quieres tener guardados todos tus destacados en todos tus dispositivos? Regístrate o inicia sesión
© 2021, Wycliffe Bible Translators, Inc.