The New Testament in the Menya language of Papua New Guinea

© 2017 Wycliffe Bible Translators, Inc. Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License. Http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nc/4.0/. ℗ SIL-PNG and Hosanna (music and effects)

Goti Hanjuwä Iqueqä Kukŋui

I tquaŋguwäŋga, Jisasi Iqu yimba hŋque ätkapmäuqe, eqä-huäŋä yätäqäŋgisaŋqä aŋgumä äwätä, Iqueqä aŋä-himqä iu ätimäukqe. Iŋgaŋi ämaqä hŋqua, yäŋä ŋŋuä-täŋä hŋque, iqueqä yquvaŋä iunä witaŋgi Iquenyqä ätuma äpkuwi. Itaŋi Iqu iquauqä quuvqä heqiyqe naqä-qakuänäŋä äqunäqe, ŋŋuä-täŋä iqueŋi tii ätukqe. “Ŋqä ymeqä iquki, tqä äwqe haŋuä äkinyänä. Nyi tqä suqä quvqe, huätä ae ämakmäuqänä.”
Ämaqä kukŋuä-suqeŋqä näqŋqä hŋqua, Iqu e tquaŋgi äwipiyi, quwqä kŋuä indqäŋqä imnä tiiŋä indqäŋguwi. “Ämaqä Tqu Goti Hanjuwä Iqu eŋqä-pa timäutŋqä iqiyä.”
Jisasi Iqu iquauqä kŋuä indqäŋqeuŋi näqŋqä eätä, tii ätukqe. “He heqä kŋuä indqäŋqä iutaŋi, kŋuä quvqe suŋqä indqänätqäŋäuä? Nyi iqueŋi, ‘Tqä suqä quvqe huätä ämakmäuqänä’ ätuätmä imäkmqe, yäŋänäqŋqä-täŋunjqä. Itaŋga Nyi iqueŋi, ‘Si ävautnä qaŋä uvä’ ätuätmä imäkmqä-pqe yäŋänäqŋqä-täŋunjqä. Qäquaqu asänäŋi. Iŋi Ämaqeuqä Ymeqä Ekqä Iqu, qua täuŋi suqä quvqe huätä mamäuŋqiyä-qe, he näqŋqä mapŋqä änyiŋgiyä.” E ätuäqetaŋi, yäŋä ŋŋuä-täŋä iqueŋi, “Si pämä ätqäutnä, yquvaŋä ämetnä, tqä aŋä iuŋqä uvä” ätukqe.
I tquaŋga ämaqä iqu ävauqe, iqueqä aŋä iuŋqä äukqe. Ämaqä iqua hiŋuä iiŋä äqumbiyi, zä ipu, Goti Iqu ämaqeuŋi yäŋänäqŋqä iiŋä vqaŋgqeŋqä, Iqueqä yoqe haqeqä ämamäukuwi.

Jisasi Iqu aŋä ique äväma äwätäqäŋgaŋi, ämaqä hŋqu mbqä motauqä aŋä iu pmetaŋgi äquŋgqe. Iqueqä yoqe, Matiu ique. E äqunäqe, iqueŋi, “Qänaki nyivändiyä” ätukqe. Iŋi, Matiu iqu ivatuwänäqe, Ique qänaki qe äwivändkqe.
Ga Jisasi Iqu, iiŋä iqueqä aŋä iu buayä änätä pmetaŋga, ämaqä mbqä motauqä kuapänäŋä hŋquatä, suqä quvqä imäkqä kuapänäŋä hŋquatä äpäpu, Iqutä, Iqueqä wäuŋuäŋqä ämotquamiŋqä iqua-pqetä buayä anä äŋgmanmiŋuwi. Parisi hŋqua hiŋuä e äqumbiyi, wäuŋuäŋqä ämotquamiŋqä iquau yatŋqä äwikuwi. “Hiqä Ämetqueqä Iqu buayi, ämaqä mbqä motauqä iquatä, suqä quvqä imäkqä iquatä, anä änätŋqe, äänä etaŋgiwä?”
Jisasi Iqu qätä e äwiyäqe, tii ätukqe. “Ämaqä yaqä maeqä iqua, duuta iquauŋqe, mäwqä ipŋqäuä. Ämaqä yaqä-täŋä iquanä upŋqäuä. Nyi äpqe, ämaqä jänäŋä iquau tääqä tuätumamqä äpqä hmanjqä. Oeyä. Nyi ämaqä suqä quvqä imäkqä iquau tääqä tuätumamqä äpqeqä. Iiŋiŋqe he Goti Hanjuwä Iqueä bukä iu tiiŋä äqänäŋqe, näqŋqä mapiyä.
‘He hiqäva imäkätqäŋuwiŋqe, manyiŋqä iqiyä. He ämaqä iquauŋqä qeqä emäŋgaŋguti äŋguä itquapŋqä änyiŋgiyä.’ ”

Iŋgaŋi ämaqä Jonä iqu ämotquamiŋqä iqua, Jisasi Ique äwimepu yatŋqä äwikuwi. “Ii änääŋäŋqäwä? Nesä, Parisi iqua ämotquetqäŋuwä iquatä, tääqä yäŋänäqŋqä imäkatuŋquä diŋqä, buayä maŋqä imäknätanä yakuä äpmetuŋqueqä. Iŋäqe ämaqä Si ämotquetqäŋä iqua, iiŋä miqä itqäŋuwiqä.”
Jisasi Iqu kimaŋi, kukŋuä ktqä tii ätukqe. “Ämaqä apäkä metŋqä hŋqu, iqueqä käyämaqä iquatä yqänä pmetaŋga, qu äwqä haŋä iuta hipeŋuä iuismäknäpu pmapnuwäŋqätanä? Oeyä. Qänakndaŋi, huiziqua ique ätuma uwqaŋguwäŋga, iqueqä käyämaqä iqua iŋganä imäkmbu pmapnuwäŋqeqä.
Itaŋga, gquä yäuä hŋqu äpkŋgqe, ämaqä hŋqu yuä änyä-häŋä hŋquesaŋä ätävätä, hovqä yäuä ique mapmävqä yäŋqiyä. Iqu e imäkätqe, asŋä äqiyätäqäŋgaŋi änyä-häŋä guä e äktäpitqä iqu, yäuä iqueŋi qui naqänäŋä imäkätä, hovqä naqä väŋqiyä. Tiiŋi iinänjqä. Ämaqä hŋqu wainqä-eqä änyä-häŋä hui yaqueqä huiwä yäuä du mequatimäuqä yäŋqiyä. Iqu e imäkätqe, wainqä-eqä änyä-häŋi, yaqueqä huiwä yäuä iqueŋi äpisätä, qua bu hiquatäuŋqiyä. Yaqueqä huiwä-pqe, qui inä imäknäŋqiyä. Wainqä-eqä änyä-häŋi, qu yaqueqä huiwä häŋä iu iquatimepŋqäuä. Iŋi qäquaqu äŋguänäŋäŋqeqä.”

Jisasi Iqu, ämaqä Jonä iqu ämotquamiŋqä iquau, kukŋuä ii yqänä tuätqätaŋga, ämaqä miqä hŋqu äpäqe, Ique qoŋä äwoktäutä tii ätukqe. “Ŋqä ymeqä apäkä ii, täŋga äpäkoŋgqä-qe, Si äpätnä Saqä hipae haqeqi wiyqaŋgti, häŋä vautŋqänänyä.” Iqu e tquaŋga, Jisasi Iqutä, Iqueqä wäuŋuäŋqä ämotquamiŋqä iquatä pämä ätqäpiyi, ique äwivändkuwi.
E äwäpiyä imdaŋi, apäkä hui Jisasi Iqueä tuwä-täŋä qäqiqi äpäqe, Iqueqä gquä iu itmaqäŋgqe. Ii hea ique-iqueŋi, qaŋuä yaqä e pmetaŋgi, quväukuä 12 ämäwqätäukqe. Ii kŋui, “Nyi Iqueqä gquä iu itmaqänmqe, äŋguä nyimänäŋqiyä” indqänätä, iiŋä ikqe. Ii Ique itmaqiyqaŋga, Iqu hiqumuaŋä äwiyäqe, ii hiŋuä äqunätä tii ätukqe. “Ŋqä ymeqä iiki, tqä äwqe haŋuä äkinyänä. Si Nyinyqä quuvqä eqäŋä-qae, äŋguä äyä ikimäkqänä.” Hea iŋgata-tiŋi, äŋguä äpmaka äukqe.
Itaŋgaŋi Jisasi Iqu ämiqä iqueqä aŋä iu äpaquväqe, ämaqä hŋqua hääwä ätäpu, qokä-apäkä kuapänäŋi kŋuä yäŋänäqŋqä qäkmanätqätaŋgä äquŋgqe. Itaŋi Iqu tii ätukqe. “Ii mäpäkoŋqä iqeqä. Oeyä. Ii hiqaqenä äwinä. He huätä upiyä.” E tquaŋgqetaŋi, qu Iqueŋi tä äsukuwi. Qu iquau yäpaqä mäŋgisa huätä dowatqaŋguwäŋga, Iqu hiqŋqä ii witaŋgqä iŋgisa äpäwäqe, iiyqä hipa iu a maqätqaŋga, ii ävaukqe. Iŋi Iqu i imäkqaŋgqeŋqe, kukŋui hiŋginäwa im-imä ätqa äukuwi.

Jisasi Iqu aŋä ique äväma wätqätaŋgaŋi, ämaqä hiŋuä pisqä hŋquaqu, Ique qänaki äwivändäsinyä, tääqäqä äumiŋiyi. “Dewiti iqueqä Kawiquki, Si yenyqä qeqä kimänänä.” Iqu äwätä aŋä iu paquvqaŋgaŋi, iquaqu Ique wimeqaŋgiyäŋga, Iqu yatŋqä äwikqe. “Nätmatqä iiŋi, Nyi qäyunä imäkmqeŋqe, qe quuvqä eqiyqinyqä?”
Kimaŋi iquaqu, “Naqä Iquki, ye quuvqä eqiyqueä” ätukiyi.
Itaŋi Iqu iquaquiyqä hiŋuä iu itmaqiyätä, “Qe Nyinyqä quuvqä eqiyqiyä-paŋi, nätmatqä iiŋi äqemeŋqiyä” ätukqe. I tquaŋga iquaquiyqä hiŋui äŋguä äqäŋgiyi. Itaŋga Jisasi Iqu kukŋuä yäŋänäqŋqä tiiŋä ätukqe. “Nätmatqä äqemeqeŋqe, ämaqä hŋque awä mätquä panyinyqä.” Iqu i tquaŋgqä-qe, iquaqu äwiyi, Iqu iwimäkqaŋgqeŋqe, ämaqä eeqänäŋiu awä ätuäkämiŋiyi.

Ämaqä iquaqu Ique tii vämeqaŋgiyäŋga, qu ämaqä peŋqä-täŋä, kukŋuä matqä hŋque ätuma äpkuwi. Jisasi Iqu peŋqä ique huätä mamäuqaŋga, ämaqä kukŋuä matqä iqu kukŋuä tqaŋga, ämaqe kŋuä kuapä indqänäpu, tii ätkuwi. “Israitqä täuŋi, nätmatqä huitaŋä tiiŋi, hiŋuiqänäŋi matimäuqä imiŋqeqä.” Itaŋgi Parisi iqua, “Iqu peŋqä iquau huätä ämamäuqe, peŋqä naqä iqueqä yäŋänäqŋqetä imäkqiyä” ätkuwi.

Jisasi Iqu aŋä-himqä eeqänäŋä iu ikitä, aŋä aquväqŋqä iuŋi ämaqeu ämotquetä, Goti Iqunä ämitŋqä iuŋqä kukŋuä äŋgui awä ätuäkitä, yaqä huitaŋä-huitaŋä eeqänäŋi äŋguä iwimäkäkämiŋqe. Iqu qokä-apäkä kuapänä pmetaŋgä äqunätä, iquauŋqä huäqä kiiŋä äwunmiŋqe. Qu sipsipqä quwqä ämiqe hma etaŋgi, äwäwa kiiŋä ipu, qui imäkmbŋqä itqäŋuwä-pa pmetaŋgä äqunmiŋqe. E äqunäqetaŋi, Iqu Iqueqä wäuŋuäŋqä ämotquamiŋqä iquauŋi, tiiŋä ätukqe. “Wäuŋuä iuŋi, ymisaŋä yäuä kuapänä iinä, iŋä etaŋgi ämaqä wäuŋuä iqe, hmbnänjqä. Iiŋiŋqe ämaqä wäuŋuä iqä häŋä hŋqua, ymisaŋä aquvä ptpŋqä dowatätŋqä iiŋqe, he wäuŋuä Kaniquenyqä tääqä tupŋqeqä” ätukqe.

Listen to Matiu 9