Kinyaturu - 2010 BST (NT) Drama

<div class="version vid3369 iso6393rim" data-vid="3369" data-iso6393="rim">
 <div class="book bkMAT">
 <div class="chapter ch12" data-usfm="MAT.12">
 <div class="label">12</div><div class="s">Mw&#235;khari</div><div class="r">(Mrk 2:23-28; Luk 6:1-5)</div><div class="p"> 1Itungo r&#235;s&#235;&#235;, Yesu naa uk&#235;&#235;re mum&#235;unda a ngano itiku ra mw&#235;khati#12:1 Mwekhari: Itiku ra utuya n&#235; Muungu war&#235;ragheeye (sabato). Uvii, as&#235;ywi vakwe v&#235;gahumwa njaa, v&#235;gaandya ukenyua malangilanga a ngano, v&#235;gala mpeke yayo. 2Afarisayo n&#235;naa voona asaa, v&#235;gamw&#235;&#235;ra Yesu, &#8220;Raraava as&#235;ywi vako v&#235;utenda intu n&#235;r&#235;tinoneye itiku ra mwekhari.&#8221; 3Yesu agavasucha, &#8220;Wur&#235;, mwinasomaana mwino agatenda Daudi itamb&#235;&#235;mwe na ayakwe itungo n&#235;naa vina njaa? 4Mweeso aging&#235;a muHekalu itamb&#235;&#235;mwe na ayakwe, v&#235;gala M&#235;kaate &#235;yoo Auragh&#235;&#235;ri#12:4 M&#235;kaate &#235;yoo Auragh&#235;&#235;ri: M&#235;kaate &#235;s&#235;&#235; ar&#235; &#235;u&#235;kwa mwitiku gusoko a akumb&#235;ki. Mweeso mba ayakwe vasaa naa vinayanj&#235;ywaa ula mikaate &#235;s&#235;&#235; &#235;gweeso naa akumb&#235;ki gutufu. 5Mba, mwinasomaana mu Seria mwino mu itiku ra mwekhari akumbeki v&#235;tiut&#235;ndaa mwino inoneye mu Seria mu Hekalu &#235;gweeso v&#235;tigoonwaa mwino varuvaa? 6Uvii, namw&#235;&#235;ra nyenye mwino chuu afaa ur&#235;fo n&#235; mukuu nanguu uk&#235;ra Hekalu. 7N&#235;sa gutufu mwamanyie riana ra nkhani &#235;y&#235;&#235;: &#8216;Ngufenja goon&#235;a uvavi &#235;gweeso ti ikumb&#235;ko,&#8217; naamutiuvaramu&#235;ya antu n&#235;vinaruvangaa intu. 8Gusoko Mwaamuntu un&#235; M&#252;k&#252;&#252; wa mwekhari.&#8221;</div><div class="s">Muntu n&#235; una mukhono n&#235; ukure ighandi</div><div class="r">(Mrk 3:1-6; Luk 6:6-11)</div><div class="p"> 9Yesu afuma faafo, ageenda musunagogi rawe. 10Naa gwina muntu umwe n&#235;naa una mukhono ukure ighandi. Uvii, antu v&#235;gamuweeya Yesu, &#8220;Wur&#235;, inoneye umuforya muntu itiku ra mwekharina?&#8221; V&#235;gamuweeya uvii v&#235;dahe uhanga nyinkwat&#235;&#235;yi a umusitaaka. 11&#203;gweeso Yesu agav&#235;&#235;ra, &#8220;Guhanye umwe wanyu una nkhoo akwe n&#235;agw&#235;&#235;aa g&#235;khombo, wur&#235;, mut&#235;um&#235;kwata na um&#235;duya faafo itiku ra mwekharina? 12Muntu uu muja nanguu uk&#235;ra nkhoo! Uvii, inoneye utenda intu n&#235; ija itiku ra mwekhari.&#8221; 13Faafo agamw&#235;&#235;ra muntu wasuu, &#8220;Ghoora mukhono wako.&#8221; Agaughoora weesoonoo ugatendeka ufanga mwino uroo ung&#235;ja. 14Uvii, Afarisayo v&#235;gadua gunji, v&#235;gis&#235;ya mwino v&#235;udaha umuuragha Yesu.</div><div class="s">Mutumami n&#235; Muungu wamuhwaniye</div><div class="p"> 15&#203;gweeso Yesu n&#235;naa wamanya ihanyo r&#235;s&#235;&#235; agahegha faafo. Antu ving&#235; v&#235;gamuhonga, agavaforya arue voong'e, 16agav&#235;&#235;ra v&#235;tavakhan&#235;e antu sayu yakwe, 17gusoko asaa n&#235;naa wayahanyiye munyag&#235;daghu Isaya ikhondeke:</div><div class="q1"> 18&#8220;Raraava, mutumami wan&#235; n&#235;namuhwaaniye,</div><div class="q1">muyanjwi wan&#235; wasuu n&#235; nkhoo an&#235; &#235;yanjisiwe na mweeso.</div><div class="q1">Nene nguumw&#235;ka Mwahu wan&#235; gunto akwe,</div><div class="q1">mweeso ugutanantya tut&#235;</div><div class="q1">nan&#235; gwa Ndugu ing&#235;ja.</div><div class="q1"> 19Atiutenda wina wikungumi mbesa uk&#252;rya mukindo,</div><div class="q1">mbesa ruri wakwe utiutegheeyeka g&#235;bara.</div><div class="q1"> 20Ibuva n&#235;rilegheku atiuriunanga,</div><div class="q1">mbesa utamb&#235; n&#235;ugutunka yuki atiuwurimya,</div><div class="q1">faka fanaujie ur&#235;tenda iramw&#235;ya ra tut&#235; r&#235;bale.</div><div class="m"> 21Ndughu iguhanga ighonje oosonge gwa rina rakwe.&#8221;</div><div class="s">Yesu na Beelisebuli</div><div class="r">(Mrk 3:20-30; Luk 11:14-23)</div><div class="p"> 22Faafo antu v&#235;gamweetea Yesu mufoku umwe n&#235;naa g&#235;mumu gusoko na uhukiwe na g&#235;nyonyinyonyi. Yesu agamuforya agadaha urigh&#235;t&#235;ya na goona kang&#235;. 23Mwirundo woong'e wa antu ugataka ugahanya, &#8220;Wur&#235;, uyuu ugudaha utendeka tut&#235; Mwana amwa Daudina?&#8221; 24&#203;gweeso Afarisayo n&#235;naa vategheeya asaa, v&#235;gahanya, &#8220;Muntu uyuu ugujuncha vinyonyinyonyi gwa udaho wamwa Beelisebuli, m&#252;k&#252;&#252; wa vinyonyinyonyi.&#8221; 25Yesu gwaa uyamanya mas&#235;gho awe, agav&#235;&#235;ra, &#8220;utemi g&#235;kaku n&#235;watemanuka makhakomakhako n&#235; &#235;tiidahite utiudaha uhora matiku, na muji g&#235;kaku mbesa khaya g&#235;kaku n&#235;atemanukie makhakomakhako n&#235; &#235;tiidahite, &#235;gugwa. 26N&#235;sa Setani ugumujuncha Setani, ugif&#235;ngaf&#235;nga mughonjo. Uvii, utemi wakwe ug&#235;m&#235;ka wur&#235;he? 27Nyee muuhanya atee nene nguvijuncha vinyonyinyonyi gwa udaho wamwa Beelisebuli, wur&#235; anaanyu v&#235;uvijuncha gwa udaho wamwaanyuhe? Gusoko &#235;s&#235;&#235; veeso un&#235; v&#235;joomuramu&#235;ya nyenye. 28&#203;gweeso n&#235;sa nene nguvijuncha vinyonyinyonyi gwa nguu ya Mwahu wa Muungu, uvii, manyi mwino utemi wa Muungu wadahie ufikaa kun&#235; nyee.</div><div class="p"> 29&#8220;Mbesa ugudaha wur&#235; muntu um&#235;fumpa khaya a muntu n&#235; w&#235;&#235; nguu na umuhegheya maari akwe n&#235;ak&#235;&#235; inamutunga muntu wasuu n&#235; w&#235;&#235; nguu tanju? Faafo un&#235; udahite umuhegheya maari akwe. 30G&#235;kaku muntu n&#235;atiitamb&#235;&#235;mwe na nee, ugump&#235;ngamp&#235;ngaa nee, na g&#235;kaku muntu n&#235;atiuhaangw&#235;yaa itamb&#235;&#235;mwe na nee, ugufaghatyaa. 31Gwa uvii, nene ngumukhan&#235;a nyenye, mu ihutye nan&#235; ijumi n&#235; anantu var&#235;tendie &#235;gurekewa, &#235;gweeso ihutye ra umujuma Mwahu Mweru r&#235;tiurakewa. 32Na muntu woong'e n&#235;ugumurigh&#235;&#235;tya iv&#235; Mwaamuntu ugurekewa mahutye, &#235;gweeso wasuu n&#235;unguhanya ukhani n&#235; uv&#235; kun&#235; Mwahu Mweru, atiurekewa ihutye r&#235;s&#235;&#235;, mbesa mu ur&#235;mi uruu mba mu ur&#235;mi n&#235;ujie.</div><div class="s">Mut&#235; na Nkhar&#235; yayo</div><div class="r">(Luk 6:43-45)</div><div class="p"> 33&#8220;Mut&#235; n&#235;sa uja nkhari yayo &#235;gutendeka njija, n&#235;sa ub&#235; nkhar&#235; yayo &#235;gutendeka mb&#235;. Mut&#235; ugumany&#235;ka gwa nkhari yayo. 34Nyee ufafo wa nyana. Muudaha wur&#235; urigh&#235;tya mantu n&#235; maja n&#235; chu nyenye mw&#235;av&#235;? Gusoko muntu ugur&#235;ghetyaa ufuma na asaa n&#235;ijue munkhoo. 35Muntu n&#235; muja uguduyaa mantu n&#235; maja mu mpamba akwe n&#235; njija, na muntu n&#235; mub&#235; uguduyaa mantu n&#235; mab&#235; mu mpamba akwe n&#235; mb&#235;. 36Uvii, namw&#235;&#235;ra nyee, Itiku ra iramu&#235;ywa antu v&#235;joor&#235;gh&#235;tya gwa mu ukhani n&#235;utinoneye n&#235;v&#235;uwur&#235;gh&#235;tyaa. 37Ufuma mu nkhani yako, mba uguyanj&#235;wa mwino w&#235;&#235; muja mba uguramu&#235;ywa mwino uhutiye.&#8221;</div><div class="s">Ufenja ndolyo</div><div class="r">(Mrk 8:11-12; Luk 11:29-32)</div><div class="p"> 38Faafo mukhat&#235; a aand&#235;ki na Afarisayo v&#235;gamw&#235;&#235;ra Yesu, &#8220;Mus&#235;yi guufenja goona ndolyo ufuma kun&#235; vee.&#8221; 39Mweeso agavasucha, &#8220;Ufafo n&#235; uv&#235; na wa uramatw&#235; ugufenja ndolyo! Utiufewa ndolyo &#235;gweeso ndolyo &#235;yoo amwa munyag&#235;daghu Yona gutufu. 40Mwino naa Yona ag&#235;khaa matiku atatu mumw&#235; nan&#235; utiku mundaa anyangumi, uvii, mwino Mwaamuntu ujeg&#235;khaa mufang'&#235; matiku atatu mumw&#235; nan&#235; utiku. 41Antu va uNinaw&#235; v&#235;joodw&#235;&#235;ra itiku ra uramu&#235;ywa, veeso v&#235;jeuwuramu&#235;ya ufafo uruu mwino ukweti ihutye. Gusoko Anyaninaw&#235; v&#235;gafea mahutye gusoko a utanantyo wamwa Yona, na ngw&#235; afaa ur&#235;fo n&#235; m&#252;k&#252;&#252; nanguu uk&#235;ra Yona! 42Mukhema Mutemi wa Utaghama ujoodw&#235;&#235;ra itungo n&#235; ufafo uruu ujooramu&#235;ywa, mweeso uguuramu&#235;ya mwino chu ukweti ihutye. Gusoko mweeso agatunda muh&#235;njo ufuma kureeng&#235; agaja utegheeya nkhani ya mahaa makuu amwa Solomoni, na ngw&#235; afaa ur&#235;fo n&#235; m&#252;k&#252;&#252; nanguu uk&#235;ra Solomoni.</div><div class="s">Usuka gwa g&#235;nyonyinyonyi n&#235;g&#235;b&#235;</div><div class="r">(Luk 11:24-26)</div><div class="p"> 43&#8220;G&#235;nyonyinyonyi g&#235;v&#235; n&#235;gajunchwa ufuma kun&#235; muntu, g&#235;ufiimangaafiimangaa mu mbugha g&#235;ufenja fana g&#235;utu&#235;ya g&#235;keuhanga. 44Faafo g&#235;giera: &#8216;Nuusuka mu m&#235;khao an&#235; fana naampumie.&#8217; &#203;gweeso n&#235;gasuka na um&#235;hanga m&#235;khao &#235;tina intu mbanduv&#235;, &#235;fyaghuwe na gorwa, 45ginj&#235; uvihora vinyonyinyonyi ving&#235;ja viimufungat&#235;, n&#235;vib&#235; nanguu uk&#235;ra gyeeso, na vyoong'e vijie vyamwing&#235;a muntu wasuu. Muntu wasuu ugutendeka mub&#235; nanguu weemetwe uk&#235;ra afoo mwandyo. &#203;gutendeka uvii gwa ufafo uruu n&#235;ub&#235;.&#8221;</div><div class="s">Ndughu amwa Yesu</div><div class="r">(Mrk 3:31-35; Luk 8:19-21)</div><div class="p"> 46Yesu naa &#235;k&#235;&#235; ugur&#235;gh&#235;tya na mwirundo wa antu, itungo n&#235; yiu wakwe nan&#235; vaunaakwe n&#235;naa v&#235;gafika na g&#235;m&#235;ka gunji v&#235;ufenja ur&#235;gh&#235;tya na mweeso. 47Uvii, muntu umwe agamw&#235;&#235;ra, &#8220;Yiu wako nan&#235; vaunaako v&#235;&#235; gunji, v&#235;ufenja ur&#235;gh&#235;tya nav&#235;&#235;.&#8221; 48&#203;gweeso Yesu agamusucha muntu wasuu n&#235;naa wamw&#235;&#235;ra uvii, &#8220;Yiu wan&#235; u nyanyu na vaunaan&#235; uu vaanyu?&#8221; 49Faafo agaghoora mukhono wakwe gunto a as&#235;ywi vakwe, agahanya, &#8220;Avaa un&#235; yiu wan&#235; na vauna van&#235;! 50Gusoko g&#235;kaku n&#235;ugutendaa n&#235;ugufenja Tata wan&#235; n&#235; w&#235;&#235; girunde, wasuu un&#235; muunaan&#235;, muhajaan&#235;, na yiu wan&#235;.&#8221;</div>
 </div>
 </div>
</div>

 Kirimi New Testament © Bible Society of Tanzania, 2008.

Itungo rësëë, Yesu naa ukëëre mumëunda a ngano itiku ra mwëkhati Uvii, asëywi vakwe vëgahumwa njaa, vëgaandya ukenyua malangilanga a ngano, vëgala mpeke yayo. Afarisayo nënaa voona asaa, vëgamwëëra Yesu, “Raraava asëywi vako vëutenda intu nërëtinoneye itiku ra mwekhari.” Yesu agavasucha, “Wurë, mwinasomaana mwino agatenda Daudi itambëëmwe na ayakwe itungo nënaa vina njaa? Mweeso agingëa muHekalu itambëëmwe na ayakwe, vëgala Mëkaate ëyoo Auraghëëri Mweeso mba ayakwe vasaa naa vinayanjëywaa ula mikaate ësëë ëgweeso naa akumbëki gutufu. Mba, mwinasomaana mu Seria mwino mu itiku ra mwekhari akumbeki vëtiutëndaa mwino inoneye mu Seria mu Hekalu ëgweeso vëtigoonwaa mwino varuvaa? Uvii, namwëëra nyenye mwino chuu afaa urëfo në mukuu nanguu ukëra Hekalu. Nësa gutufu mwamanyie riana ra nkhani ëyëë: ‘Ngufenja goonëa uvavi ëgweeso ti ikumbëko,’ naamutiuvaramuëya antu nëvinaruvangaa intu. Gusoko Mwaamuntu unë Müküü wa mwekhari.”


Yesu afuma faafo, ageenda musunagogi rawe. Naa gwina muntu umwe nënaa una mukhono ukure ighandi. Uvii, antu vëgamuweeya Yesu, “Wurë, inoneye umuforya muntu itiku ra mwekharina?” Vëgamuweeya uvii vëdahe uhanga nyinkwatëëyi a umusitaaka. Ëgweeso Yesu agavëëra, “Guhanye umwe wanyu una nkhoo akwe nëagwëëaa gëkhombo, wurë, mutëumëkwata na umëduya faafo itiku ra mwekharina? Muntu uu muja nanguu ukëra nkhoo! Uvii, inoneye utenda intu në ija itiku ra mwekhari.” Faafo agamwëëra muntu wasuu, “Ghoora mukhono wako.” Agaughoora weesoonoo ugatendeka ufanga mwino uroo ungëja. Uvii, Afarisayo vëgadua gunji, vëgisëya mwino vëudaha umuuragha Yesu.

Ëgweeso Yesu nënaa wamanya ihanyo rësëë agahegha faafo. Antu vingë vëgamuhonga, agavaforya arue voong'e, agavëëra vëtavakhanëe antu sayu yakwe, gusoko asaa nënaa wayahanyiye munyagëdaghu Isaya ikhondeke:
“Raraava, mutumami wanë nënamuhwaaniye,
muyanjwi wanë wasuu në nkhoo anë ëyanjisiwe na mweeso.
Nene nguumwëka Mwahu wanë gunto akwe,
mweeso ugutanantya tutë
nanë gwa Ndugu ingëja.
Atiutenda wina wikungumi mbesa ukürya mukindo,
mbesa ruri wakwe utiutegheeyeka gëbara.
Ibuva nërilegheku atiuriunanga,
mbesa utambë nëugutunka yuki atiuwurimya,
faka fanaujie urëtenda iramwëya ra tutë rëbale.
Ndughu iguhanga ighonje oosonge gwa rina rakwe.”


Faafo antu vëgamweetea Yesu mufoku umwe nënaa gëmumu gusoko na uhukiwe na gënyonyinyonyi. Yesu agamuforya agadaha urighëtëya na goona kangë. Mwirundo woong'e wa antu ugataka ugahanya, “Wurë, uyuu ugudaha utendeka tutë Mwana amwa Daudina?” Ëgweeso Afarisayo nënaa vategheeya asaa, vëgahanya, “Muntu uyuu ugujuncha vinyonyinyonyi gwa udaho wamwa Beelisebuli, müküü wa vinyonyinyonyi.” Yesu gwaa uyamanya masëgho awe, agavëëra, “utemi gëkaku nëwatemanuka makhakomakhako në ëtiidahite utiudaha uhora matiku, na muji gëkaku mbesa khaya gëkaku nëatemanukie makhakomakhako në ëtiidahite, ëgugwa. Nësa Setani ugumujuncha Setani, ugifëngafënga mughonjo. Uvii, utemi wakwe ugëmëka wurëhe? Nyee muuhanya atee nene nguvijuncha vinyonyinyonyi gwa udaho wamwa Beelisebuli, wurë anaanyu vëuvijuncha gwa udaho wamwaanyuhe? Gusoko ësëë veeso unë vëjoomuramuëya nyenye. Ëgweeso nësa nene nguvijuncha vinyonyinyonyi gwa nguu ya Mwahu wa Muungu, uvii, manyi mwino utemi wa Muungu wadahie ufikaa kunë nyee.
“Mbesa ugudaha wurë muntu umëfumpa khaya a muntu në wëë nguu na umuhegheya maari akwe nëakëë inamutunga muntu wasuu në wëë nguu tanju? Faafo unë udahite umuhegheya maari akwe. Gëkaku muntu nëatiitambëëmwe na nee, ugumpëngampëngaa nee, na gëkaku muntu nëatiuhaangwëyaa itambëëmwe na nee, ugufaghatyaa. Gwa uvii, nene ngumukhanëa nyenye, mu ihutye nanë ijumi në anantu varëtendie ëgurekewa, ëgweeso ihutye ra umujuma Mwahu Mweru rëtiurakewa. Na muntu woong'e nëugumurighëëtya ivë Mwaamuntu ugurekewa mahutye, ëgweeso wasuu nëunguhanya ukhani në uvë kunë Mwahu Mweru, atiurekewa ihutye rësëë, mbesa mu urëmi uruu mba mu urëmi nëujie.


“Mutë nësa uja nkhari yayo ëgutendeka njija, nësa ubë nkharë yayo ëgutendeka mbë. Mutë ugumanyëka gwa nkhari yayo. Nyee ufafo wa nyana. Muudaha wurë urighëtya mantu në maja në chu nyenye mwëavë? Gusoko muntu ugurëghetyaa ufuma na asaa nëijue munkhoo. Muntu në muja uguduyaa mantu në maja mu mpamba akwe në njija, na muntu në mubë uguduyaa mantu në mabë mu mpamba akwe në mbë. Uvii, namwëëra nyee, Itiku ra iramuëywa antu vëjoorëghëtya gwa mu ukhani nëutinoneye nëvëuwurëghëtyaa. Ufuma mu nkhani yako, mba uguyanjëwa mwino wëë muja mba uguramuëywa mwino uhutiye.”


Faafo mukhatë a aandëki na Afarisayo vëgamwëëra Yesu, “Musëyi guufenja goona ndolyo ufuma kunë vee.” Mweeso agavasucha, “Ufafo në uvë na wa uramatwë ugufenja ndolyo! Utiufewa ndolyo ëgweeso ndolyo ëyoo amwa munyagëdaghu Yona gutufu. Mwino naa Yona agëkhaa matiku atatu mumwë nanë utiku mundaa anyangumi, uvii, mwino Mwaamuntu ujegëkhaa mufang'ë matiku atatu mumwë nanë utiku. Antu va uNinawë vëjoodwëëra itiku ra uramuëywa, veeso vëjeuwuramuëya ufafo uruu mwino ukweti ihutye. Gusoko Anyaninawë vëgafea mahutye gusoko a utanantyo wamwa Yona, na ngwë afaa urëfo në müküü nanguu ukëra Yona! Mukhema Mutemi wa Utaghama ujoodwëëra itungo në ufafo uruu ujooramuëywa, mweeso uguuramuëya mwino chu ukweti ihutye. Gusoko mweeso agatunda muhënjo ufuma kureengë agaja utegheeya nkhani ya mahaa makuu amwa Solomoni, na ngwë afaa urëfo në müküü nanguu ukëra Solomoni.


“Gënyonyinyonyi gëvë nëgajunchwa ufuma kunë muntu, gëufiimangaafiimangaa mu mbugha gëufenja fana gëutuëya gëkeuhanga. Faafo gëgiera: ‘Nuusuka mu mëkhao anë fana naampumie.’ Ëgweeso nëgasuka na umëhanga mëkhao ëtina intu mbanduvë, ëfyaghuwe na gorwa, ginjë uvihora vinyonyinyonyi vingëja viimufungatë, nëvibë nanguu ukëra gyeeso, na vyoong'e vijie vyamwingëa muntu wasuu. Muntu wasuu ugutendeka mubë nanguu weemetwe ukëra afoo mwandyo. Ëgutendeka uvii gwa ufafo uruu nëubë.”


Yesu naa ëkëë ugurëghëtya na mwirundo wa antu, itungo në yiu wakwe nanë vaunaakwe nënaa vëgafika na gëmëka gunji vëufenja urëghëtya na mweeso. Uvii, muntu umwe agamwëëra, “Yiu wako nanë vaunaako vëë gunji, vëufenja urëghëtya navëë.” Ëgweeso Yesu agamusucha muntu wasuu nënaa wamwëëra uvii, “Yiu wanë u nyanyu na vaunaanë uu vaanyu?” Faafo agaghoora mukhono wakwe gunto a asëywi vakwe, agahanya, “Avaa unë yiu wanë na vauna vanë! Gusoko gëkaku nëugutendaa nëugufenja Tata wanë në wëë girunde, wasuu unë muunaanë, muhajaanë, na yiu wanë.”

Listen to Matayo 12